Bir köle 100 dolar!

Sudan'da iç savaş köleliği canlandırdı. Siyahlar köylerinden kaçırılıyor, fidye ödenmeyince de satılıyor. Batılılar da onları kurtarmaya çalışıyor. Son olarak merkezi İsviçre'de bulunan bir Hıristiyan Derneği, 132 köleyi tanesi 100 dolara satın alarak köylerine teslim etti...

Dünyanın birçok yerinde kölelik çok eski bir geleneğin devamı olarak, bazı yerlerde de gelenekle ilgisi olmayan modern bir sömürü aracı olarak sürüyor. Bir de çok eskilere dayanan insan kaçırma ve fidye isteme geleneği var. Bu da bir çeşit kölelik: Çünkü kaçırılan insanlar, kadın, erkek ya da çocuk, uzun süre esir olarak elinde bulunduğu kişiler tarafından köle muamelesi görüyor.

Sudan'ın durumu ise farklı. Bu ülkede 14 yıldır süren iç savaş, köleliği canlandırdı. Sudan'daki iç savaş, genel olarak kuzeydeki Arap asıllı Müslümanlarla güneydeki Hıristiyan ya da animist siyah kabileler arasında sürüyor. Afrika'nın bu en büyük ülkesi 1956'da İngiltere ve Mısır'dan bağımsızlığını elde ettikten sonra iç savaş nedeniyle büyük acılar içinde. Art arda gelen ateşkesler, çatışmalar, açlık ve salgın hastalıklar çoğu güneyde olmak üzere yaklaşık 1.5 milyon Sudanlının ölümüne yol açtı, 3 milyon kişinin de evlerini terketmesine neden oldu.

İÇ SAVAŞ YÜZÜNDEN

Sudan'da Afganistan'daki Taliban hariç tutulursa, dünyanın en radikal İslamcı yönetimi sürmekte. Bu yüzden iç savaş ve kölelikle ilişkili gelişmeler de İslam-Hıristiyan çatışmasının bir parçası olarak görülüyor.

Bu çatışmayı kölelik konusunda görmek mümkün. Ancak köleliğin Hıristiyan-Müslüman çatışmasından çok, iç savaşla ilgisi var. Güney bölgesinde ücretlerini alamayan Sudanlı askerler köyleri basarak insanları kaçırıp fidye istiyor. Amerikan Dışişleri Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler temsilcileri rejimin para ödeyemediği için bunu teşvik ettiğini iddia ediyor. Sudan hükümeti ise bu iddiayı reddediyor, yalnız kabile savaşlarında fidye elde etmek için esir almanın eski bir gelenek olduğunu belirtiyor.

Sudanlı siyah köleler Batılıların ilgisini çekiyor. Son olarak, merkezi İsviçre'de bulunan Uluslararası Hıristiyan Dayanışması adlı bir dernek, Sudan'da bir Arap köle tacirinin elinde bulunan 132 siyah köleyi satın alarak kurtardı. Köle tüccarı Ahmed el-Nur Beşir, 132 kölenin her biri için 100 dolar istedi; toplam 13 bin 200 doları alan tacir, elindeki köleleri, Uluslararası Hıristiyan Dayanışma derneğinin temsilcisi John Eibner'e temsil etti.

Yarı Arap yarı Dinka olduğunu belirten Ahmed el-Nur Beşir, İsviçrelilerle konuşurken yaptığı işin köle ticareti olmadığını ileri sürdü.

AKUAC'IN MACERASI

İsviçreliler 132 köleyi böylece 13 bin 500 dolara aldıktan sonra hepsini köylerine geri getirdiler. Bu kölelerin arasında Dinka kabilesinden 13 yaşındaki Akuac Malong adında bir kız çocuğu da bulunuyordu. Hayatının yarısından fazlasını köle olarak geçiren kız, Rumalong köyüne, ailesinin yanına döndü. Annesi, altı yaşında kaybolan kızını önce tanıyamadı, sonra sevinçle kucakladı. Anne Abuang Malong ‘‘Kaçırıldığında çok küçüktü’’ dedi kızı için. ‘‘Herşeyi değişmiş, ama kalbi eskisinden farksız.’’

Küçük Akuac Malong, kölelik günlerini hayli zor geçirmiş, hatta 11 yaşındayken efendisinin kızlarıyla birlikte sünnet edilmişti. ‘‘Herşey çok acı ve garipti. Efendim bana 'Eğer seni sünnet ettirmezsek, öldürmek zorunda kalırız, çünkü kendi halkının fikirlerini kafanda taşımaya devam eder ve kaçmaya kalkarsın' dedi...’’

Abuang Malong kızının kaçırıldığı günü SIPA Ajansı'nın muhabirine anlattı. Köye su taşırken birdenbire develeri ve atlarıyla Arap milisler çıkmıştı ortaya. ‘‘Akuac'la birlikte ağaçlara doğru koşuyorduk. Bir atlı onu yanımdan kaptı. Peşinden gitmek istedim ama beni öldüreceğinden korktum...’’

Kuzeye gittiklerinde Akuac bir Arap'a satıldı. Orada çamaşır yıkıyor, su taşıyor, odun kırıyor, aşçı yamaklığı yapıyor ve mutfakta yatıyordu. Efendisi ona Fatma adını vererek İslamiyet'i kabul etmesini istemişti ama Akuac, bunu reddetmişti...

İsviçrelilerin düzenlediği bu kurtarma harekatının ilginç bir özelliği de kurtarılan kölelerin tümünün Hıristiyan olmasıydı. Nitekim kurtarılan köleler köylerine döndüklerinde bir şükran ayini düzenlendi.

Görüldüğü gibi dünyanın bazı yerlerinde hiçbir şey değişmiyor: Hıristiyan-Müslüman çekişmesi, kabile savaşları, savaş sırasında alınan esirler, başka bir dine döndürülmek istenen köleler...

Ahmed el-Nur Beşir, kurtarmak istediğini söylediği köleler için para almaktan kaçınmıyor. Merkezi İsviçre'de bulunan bir Hıristiyan derneğinin üyesi John Eibner kendisine 6.6 milyon Sudan pound'u, yani 13 bin 200 dolar veriyor ve 132 köleyi satın alıyor.