Böceğe dönüştüğünü hisseden adam. Kim bu adam?
İnsan nasıl böceğe dönüşür? Böceğe dönüşebilir mi?Fazla uzağa gitmeyin raflarınıza bakın, bahsettiğimiz adam geçmiş zamanlarda yaşamını yitirmiş fakat kitapları hala yaşamakta olan Franz Kafka’dan başkası değil.
Bugün hep beraber Franz Kafka’nın böceğe dönüşümünü irdeleyeceğiz.
Her efsanevi insanın bir hikayesi var. Efsane olarak nitelendirebileceğimiz Franz Kafka. Böyle diyorum çünkü ruh halini muazzam yansıtabilen bir sanatçı. (Göreceli bir kavramdan bahsettiğim farkındayım fakat kitap satışları bu görüşümü biraz da olsa doğruluyor.) Aslında bakarsanız Kafka’nın “Dönüşüm” ve “Baba’ya Mektup” eserleri Kafka’nın hayatını anlamaya yetecek eserler. “Böyle eserler yazması bize mesaj veriyor olmalı” diye düşünüyorum.
Peki Kafka bize ne anlatıyor?
Kitapta Kafka, kendini Gregor Samsa karakteri ile anlatıyor. Samsa, bir sabah uyandığında böceğe dönüşmesi ile hikaye başlıyor. Genelde ilk sayfayı okuduktan kitaptan iğrenip okumayan çok okur bulunuyor. Fakat buradaki asıl mesaj kitabın ilerleyen sayfalarında ortaya çıkıyor. Böceğe dönüşen Samsa, evinde yaşadığı psikolojik sorunlarını paylaşmaya başlar ve şu cümlelerle ifade eder.
“ Daha dün akşamdan bir sıkıntı vardı içimde küçük bir önsezi gibi.
Franz Kafka/ Dönüşüm
Evdekiler dikkat etselerdi, yüzümden anlayabilirlerdi .”
“..sürekli değişen, hiç kalıcı ve samimi olmayan insan ilişkileri…”
Franz Kafka/Dönüşüm
Tüm bu cümleleri ailesi ile ilişkisini özetleyecek nitelikte. Ama tüm bu cümleleri açmak gerekirse: Kafka, ailesi içersinde dışlanan, hep yargılanan, görülmeyen; özellikle babası tarafından ezilen olmuştur ve bu Kafka’yı çok yıpratmış olsa gerek, babasına bir kitap uzunluğunda mektup yazmıştır. Babasına şu sözleri sarf etmiştir:
“Biraz desteklenmeye, biraz dostça bir yaklaşıma, yolumun biraz açık tutulmasına ihtiyacım vardı, sense onun yerine yolumu kesiyordun (…)”
Franz Kafka/ Babaya Mektup
“Senin başkalarına karşı duyduğun güvensizlik bile, bana aşıladığın kendime karşı duyduğum güvensizlik kadar büyük değil”
Franz Kafka/ Babaya Mektup
Babasına ve ailesine böylesine kötü duygular besleyen yazar Kafka. Hayatı boyunca ezilen olarak yaşamış ve tüm bu hisleri kağıda dökmüştür. Yaşadığı olayı kendi dilinde edebiyat ile buluşmuş ve kendini bir böceğe çevirmiştir. Bu da Kafka’nın nasıl kötü bir psikolojide yaşadığını bir göstergesi olmaktadır.
Bence bu eserlerin en büyük mesajı şudur: umutsuz görünen şeyleri umut ile doldurabilirsin. Kimi zaman bir şey yazmak, kimi zaman bir şarkı mırıldanmak hayatını değiştirebilir. Gel gelelim ki Franz Kafka umutsuz hayatını yazarak efsane bir isim haline gelmiş.
Belki de bazen böceğe dönüşmeli insan…
