ba Å kanlÄ±k raporu yÃ¶netim kurulu Ã§alÄ±Åma raporu - TÃ¼rkiye Barolar ...

TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ 

XXIII. OLAĞAN GENEL KURUL 

27-28 MAYIS 1995 BALIKESİR 

BA Ş KANLIK RAPORU 

YÖNET İM KURULU ÇALI ŞMA RAPORU

ci 

TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ 

• XXIII. OLAÖAN GENEL KURUL 

27- .28 MAYIS 1995 BALIKES İR• 

BA Ş KANLIK RAPORU 

YÖNET İM KURULU ÇALIŞMA RAPORU

TURKİYE BAROLAR BİRLİĞİ XXIII. OLAĞAN 

GENEL KURUL GÜNDEMI 

1 - Yoklama, 

Toplant ı Tarihi : 27-28 May ıs 1995 

Toplant ı Saati : 10.00 

Toplant ı Yeri : Belediye Çok Amaçl ı 

Toplant ı Salonu - BALIK-ESIR 

2 - Bir Başkan bir Başkan Vekili ve iki Üyede olu şan Genel Kurul Ba ş- 

kanl ık Divan ı Seçimi, 

3- Sayg ı duru şu, 

4 - Birlik Başkan ı'n ı n toplant ıy ı aç ışı , 

5 - Bal ıkesir 'Barosu Başkan ı'n ı n konu şmas ı , 

6- Başkanl ık raporu ve Birlik Yönetim Kurulunun 1993-1 995 y ı llar ı çal ışma 

raporu, bilanço, gelir-gider ve giderlerin bütçe ile mukayese tablolar 

ın ı n ve Denetleme Kurulu raporunun okunmas ı ve görü şülmesi, 

7 - Geçmi ş dönem çal ışmalar ından dolay ı Birlik Yönetim Kurul'nun aklanmas 

ı , 

8 - Türkiye Barolar Birli ği Organlar ında görev alan ve ayr ıca meslekte 40 

y ı l ı n ı dolduran meslektaşlar ı m ıza plaket verilmesi töreni, 

9 - Yönetim, Disiplin ve Denetleme Kurulu Üyelerine Avukatl ık Yasas ı n ı n 

112. maddesi uyar ınca ödenmesi gereken huzur hakk ı , yolculuk, ikametgah 

ve di ğer zorunlu gider miktar ının saptanmas ı , 

10 - Gelecek dönem bütçesi ile bütçe yönetmeli ğinin görü şülmesi ve kabulü, 

11 - Barolardan al ı nacak, Türkiye Barolar Birliği keseneklerinin saptanma- 

Si, 

12 - Yerli ve yabanc ı kongrelere gidecek delegelerin seçilmesi veya bu 

konuda Yönetim Kuruluna yetki verilmesi 

13 - Hukukun, Yarg ı n ın, mesleğin ve meslekta şlar ın diğer sorunlar ı ile ilgili 

görü şme, 

14 - Gelecek Olağan Genel Kurul toplant ı gün ve yerinin saptanmas ı , 

15 - Dilek ve temenniler, 

16 - Birlik Başkan ı n ın kapan ış konuşmas ı - II 

'

BAŞKANLIK RAPORU 

23. Genel Kurulumuza katılan değerli delege arkadaşlarımı 

ve Baro Başkanlanmızı, mesleğimizde 40 yılını dolduran üstadlanmızı 

ve sayın konukları saygılanmla selamlıyorum. 

22-23 Mayıs 1993 tarihinde Erzurum'daki Genel Kurulumuzda 

alınan karar gereği Türkiye Barolar Birliği'nin 23. Olağan 

Genel Kurulunu Balıkesir'de yap ıyoruz. 

Genel Kurulun hazırlik çalışmalanm büyük bir özveri ve gayretle 

tamamlayan Balıkesir Baromuzun değerli başkam sayın 

Onder Kırlı ve Baro Yönetim Kurulu Üyelerini, Birli ğimizin Genel 

Kurul Delegeleri Av. Hurşit Kangal, Av. Ergün Unsal, Av. 

Vehbi Görgün ve Balıkesir'li tüm meslektaşlanmı, içtenlikle kutluyorum. 

Genel Kurul öncesi çal ışmalarına katkıda ve yardımda bulunan, 

ilgisini esirgemeyen herkese, her kurum ye kurulu şa bütün 

Barolanmız ve Türkiye Barolar Birliği adına teşekkür etmeyi, 

zevkli bir görev sayıyorum. 

Geride bıraktığımız dönemde yitirdiğimiz meslektaşlanmızı, 

üstadlarımızı, hala öldürülenleri bulunmayan meslaktaşlanmız 

Av. Şevket Epözdemir, Av. Yusuf Ekinci, Av. Medet Serhat ve 

Av. Faik Candan' ı sevgiyle, saygıyla amyoruz. 

Erzurum'daki Genel Kurul'umuzdan buyana geride kalan dönemdeki 

faaliyet ve çal ışmalarımızı Yönetim Kurulu'nun Raporunda 

belirtmi ş bulunuyoruz. Bu konu şmayı, sadece Başkanlık 

adına değil, tüm Yönetim Kurulu adına yaptığımı ifade etmek 

isterim. Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu ve Denetleme Kurulu 

Uyelerimiz, çok özverili, yararl ı ve verimli çal ışriıalanyla Türkiye 

Barolar Birliği'ne ve bana büyük destek verdi, güç katt ı. 

v

Başta Baro Başkanlarımız olmak üzere bütün Barolanmız, 

büyük bir birliktelik ve dayan ışma örneği göstererek sorunlar ı- 

mızm kamuoyuna yansıtılmasına önemli ve güçlü katkılar yaptılar. 

Barolarımıza, Baro Başkanlarımıza, Türkiye Barolar Birliği 

organlarında görev yapmakta olan arkadaşlarımıza, bundan sonra 

da destek ve yard ımlanm esirgememelerini dileyerek huzurunuzda 

şükranlarımı sunuyorum. 

23 Mayıs 1993 günü, Erzurum Genel Kurulu'muzun kapan ış 

konuşmas ını aşağıdaki sözlerle tamamlam ıştım: 

"Ümit ediyorum ki, bu Genel Kurul'da alt ını çizdiğimiz sıkıntılar, 

sorunların büyük bir kısmı Balıkesir'de yapılacak Genel 

Kurul'da konu bile edilmez; belki Balıkesir Genel Kurulu'nda 

sağ tarafimda bulunan "Yargının bağımsız olmadığı ülkede Baroların 

bağımsızlığı yoktur" pankartımızı kaldırmış olacağız. 

Barolanm ız ve TBB bağımsızlığına kavuşmuş olacak; daha 

özgür Baroyu, daha serbest avukatl ığı, yargının, mesleğin, demokratik 

hukuk devletinin sorunlarını tartışacağız." 

Aradan geçen iki yılda sorunlar, s ıkıntılar azalmanıış, varolanlara 

yenileri eklenmi ştir. İki yıl önce TBMM Adalet Komisyonu'nda 

görü şme sırası bekleyen Avukatlık Yasas ı Değişiklik Tasans 

ı, şimdi, TBMM Genel Kurul Gündeminde görü şme sırası 

beklemektedir. 

Başta Sayın Başbakan olmak üzere TBMM'de grubu bulunan 

bütün siyasi partilerin yetkilileri, karşılıklı görüşmelerimizde ve 

en son 5 Nisan 1995 "Avukatlar Günü" toplant ımızda söz vermiş 

olmalanna karşın Avukatlık Yasas ı Tasarısı'nın gündemdeki alt 

sıralardan Danışma • Kurulu Karar ı ile üst sıralara alınması 

mümkün olmam ıştır Anavatan Partisi Genel Ba şkan Vekili Lütfullah 

Kayalar 5 Nisan 1995 günündeki toplant ımızda yaptığı 

konuşmadaki sözünü tutarak, mensubu oldu ğu partinin, konuyu 

TBMM Danışma Kurulu'na götürmesini sa ğlamıştır. 

10 Nisan 1995 tarihinde toplanan TBMM Danışma Kurulu'ndaki 

İktidar Partilerinin Grup Ba şkanvekillerinin anlaşılmaz 

VI

tutumu ve karşıkoyması nedeniyle Avukatl ık Yasası Değişikliği 

Tasarısı, TBMM Gündeminin ilk s ıralarma almamamıştır. 5 Nisan 

1995 günü söz veren en yetkili a ğızlara rağmen böyle bir 

olumsuz gelişme, eğer iktidar partilerinin organları arasında iletişim 

eksikliğinden kaynaklanm ıyorsa, somut bir içtensizliği vurguluyor 

demektir. 

Siyasal iktidarın demokratikle şme paketi içinde olan Avukatlık 

Yasası Değişikliği'ni geciktirenler, böylece hem kendilerine, 

hem avukatlığa, bunlardan daha önemli olarak "Adaletin Temeli" 

olan "Savunma"ya, giderilmesi olanaks ız zararlar vermektedirler. 

Sonuç olarak savunman ın bağımsızlığı sağlanarak güçlenecek 

olan "Yargı Bağımsızlığı"da yara almaya devam etmektedir. 

Bütün engellemelere, umursamazl ıklara kar şın uğraşımızı 

sürdüreceğiz. Bağımsızlığımız engelleniyor, vesayet kaldınlmıyor, 

özlenen yasal düzenlemeler yap ılmıyor diye susup kenara 

çekilmeyece ğiz. Adaletin gören gözü, duyan kula ğı ve konuşan 

ağzı olan avukatlığı, savunmayı etkisizleştirmeye kimsenin gücü 

yetmeyecektir. 

Avukatlik Yasasının önemli uygulamalarından olan "Avukatlık 

Asgari Ücret Tarifesi" 8 May ıs 1995 tarihli 22281 sayılı Resmi 

Gazetede yayınlanarak yürürlü ğe girmi ştir. Gerek "Genel Hükümler" 

de gerekse parasal kalemlerde çok önemli de ğişiklikler 

yapıldığını meslektaşlarımızın ayırd ettiklerini sanıyorum. Barolanmızın 

da görüşü alınarak Türkiye Barolar Birliği'nin hazırladığı 

tarife konusunda Adalet Bakanl ığı'ndan bu zamana kadar 

görmediğimiz ilgi ve anlayışı gördüğümüzü aç ıklamak isterim; 

Adalet Bakanı Sayın Moğultay'a zaman ayırıp bizzat yaptığı çalışma 

ve yakın ilgi için hepimiz ad ına bir kez daha te şekkür ediyorum. 

CMUK'da 3842 Sayılı Yasa ile getirilen ve demokratikle şmede 

önemli bir uygulama olarak gösterilen san ık sorgulamas ında ve 

yargılamada şefTaflaşmayı amaçlayan yenilik ve değişiklikler, 

Barolanmızın ve hukuki yardım için görevlendirilen meslekta ş- 

larımızın büyük gayreti, titizliği ve özverili çalışmaları ile amacına 

ulaşabilmektedir. 

Vİ'

Meslektaşlarımızın özverilerine karşın Maliye Bakanlığı, yasa 

gereği üzerine düşen para gönderme yükümlülüğünü düzenli biçimde 

yerine getirmemektedir. Yönetim Kurulu raporunda aynen 

al ınan 2.5.1995 tarihli en son yaz ımızda durum bütün aç ıklığı 

ile anlatılmıştır. CMUK. değişikliği uygulamas ınm başladığı 

1992 yılı sonundan bu yana Maliye Bakanlığı, Türkiye Barolar 

Birliği'ne 91.058.894.000.- TL. gödermiştir. 11.10.1994 tarihinde 

gönderilen 25.000.000.000.- TL.'dan sonra 8 ayd ır hiç para aktarılmamıştır. 

Barolarca görevlendirilen meslekta şlarımızın alacakları birikmiş, 

CMUK. artık angaryaya dönü şmüştür. Maliye Bakanlığı'mn 

Türkiye Barolar Birliği'ne 90.331.876.650.- TL. borcu vardır. 

2.5.1995 tarihli yaz ımız ile acilen istenen 60 milyar lira da gönderilmemiş, 

Maliye Bakanlığı'mn samk ya da yakalanan ki şilere 

CMUK. gereği ödeme yap ılmasına gereken önemi vermedi ği belli 

olmuştur. Bu genel kurulumüzda, bundan böyle hukuki yard ım 

yapmama kararı almacağı uyansmda bulunuldu ğu halde duyarsız 

davranılmıştır. 

Maliye Bakanlığı'nın anlaşılmaz tutumu nedeniyle CMUK.un 

maddeleri uygulanamaz hale gelmektedir. Siyasal iktidarm demokratikle 

şme için gösterebildi ği ender örneklerden birisi, rafa 

kaldırılmaktadır. Toplumumuz ve demokrasimiz bunun hesabını, 

Maliye Bakanl ığı'ndan elbette soracaktır; ama önce siyasal iktidann 

kendisi bunu sormalıdır. 

Il 

"Say—Savunma—Karar" bütünlü ğünün ayrılmaz unsuru olan 

"Savunma"nın, avukatlık mesleğinin sorunları, Avukathk Yasasının 

boyutlarını aşmakta, kimi anayasa ve di ğer yasa maddelerinin 

değişikliklerini gerektirmektedir. 

Son yıllarda diğer Hizmet Sınıflarına göre mali yönden geride 

bırakılan kamu avukatlarınm sorunları, 657 Sayılı Devlet Personel 

Kanununda yeni düzenleme yapılarak çözümlenebilir. Kamu 

avukatlarının ek göstergeleri, yan ödeme göstergeleri ve özel hizmet 

tazminatları, avukatlık onuruna uygun biçimde düzenlenmelidir. 

Serbest çalışan avukatların "Hayat Standardı" sorununun 

başlıca çözüm yeri Gelir Vergisi Kanunudur. Her yıl otomatik 

vIII•

olarak arttırılan "Hayat Standardı" artık çekilmez bir Maliye 

Salması'na dönüşmüş, "Mali güç kriteri" bir kenara itiip, kazansın 

kazanmasın her avukatın ödemesi, zorunlu "BAŞ VERGİ- 

Sİ"ne dönüştürülmüştür. 

Serbest çalışmakla birlikte avukatm yaptığı görev bir "Kamu 

Hizmeti"dir; avukat da yargıç ve savcı gibi yargının ayrılmaz bir 

unsurudur. Avukatm hizmeti, vergilendirme i şinde diğer serbest 

meslek mensuplarının hizmeti ile kıyaslanamaz. 

Avukat, birinci s ınıf tacirlerle eşdeğer görülemez. Devlet, avukatların 

vergilendirilmesinde yapagelmekte oldu ğu temel yanlışlığ-ı, 

sür'atle düzeltmeli, avukatların gerçek kazançları üzerinden 

vergilendirilmesi anlayışım kabul etmelidir. Bizler, avukatl ık 

mesleğinin onuruna uygun biçimde, kazanc ımızın son kuruşu da 

değerlendirilerek vergi alınmasından yanayız; vergi kaçıranlarla 

aynı kefede tartılmak da istemiyoruz. 

Maliye Bakanlığı'nın "Hayat Standardı"nda yaptığı yanlişhğı 

düzeltmesini beklerken bir ba şka önemli yanlışlığın uygulayıcısı 

olması avukatları son derece üzmüştür. 

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 227. maddesindeki yasal 

yetkisini, birliğimizin bütün iyi niyetli uyanlar ına karşın son derecede 

sert ve yanl ış kullanan Maliye Bakanlığı, gelir vergisi 

mükelleflerinin özelliklerini dikkate almadan avukatlarm gelir 

vergisi beyannamelerini de Serbest Muhasebeci veya Serbest 

Muhasebeci Mali Mü şavirlere imzalatmalan mecburiyetini, bir 

Genel Tebliğ ile getirmi ştir. 

Anılan tebliğ, beyanname imzalatman ın zorunluluğunun yanında, 

defter tutturma ve yıllık sözleşme -imzalama zorunluluklanm 

da getirmi ştir. Maliye Bakanl ığı'mn bu "oldu bittisi"ne boyun 

eğemezdik. 

Baro Başkanları toplanarak oybirliği ile 23.2.1995 tarihli (1) 

Sıra No.lu Genel Tebliğin iptali için Danıştay'da dava açılmasına 

karar verdi; açılan davada Danıştay 4. Dairesi Yürütmeyi 

Durdurma kararı verdi. Maliye Bakanlığı bu kararı etkisiz kılmak, 

sonuçsuz bırakmak için 31.3.1995 tarihli (2) s ıra No.lu Gene! 

Tebliğ'i çıkarttı; onun için de iptal davas ı açıldı ve Yürütmeyi 

Durdurma kararı alındı . -

Yüksek Yargı Organı ve Hukuk "DUR!" diyor ama Maliye Bakanlığı 

durmak bilmiyor. "Devlet içinde ayr ı bir Devlet"gibi davraııan 

"Ben yaptım oldu" diyen Maliye Bakanlığı'na "Hukukun 

Üstünlüğü"nü hatırlatmak, istese de istemese de benimsetmek 

gerekiyor. Bunun u ğraşını vermek, diğer meslek mensuplarından 

çok biz hukukçulara düşmektedir. 

Maliye Bakanlığı, Genel Tebliğ ile kullandırmak istediği yetkilerin 

yürümesi durdurulunca bir ba şka yol denemiş, Vergi 

Usul kanunu'na mükerrer 175. maddenin eklenmesi tasarısım 

gerçekle ştirmiştir. 

Anılan mükerrer 175. madde ile Maliye Bakanlığı'na "Bu Kanun 

hükümlerine göre tutulmas ı mecburi olan defterlerin 3568 

Sayılı Kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci veya serbest 

muhasebeci mali mü şavirler tarafından tutulması mecburiyetini 

getirmeye, bu mecburiyeti defter çe şitleri, yıllık satış hasılatı veya 

gayrisafı kazanç toplam ı Maliye Bakanlığı'nca belirlenen tutarı 

aşmayan mükellefleri bu mecburiyetten muaf tutmaya,... 

Mükelleflerle serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci 

mali mü şavirler arasında bu maddede belirtilen konularla ilgili 

olarak düzenlenmesi gereken sözleşmelerde yer alacak hususları 

belirlemeye" yetki verilmek istenilmektedir. 

(1) ve (2) No.lu Genel Tebliğlerdeki haks ız yetkilerin, yasa 

maddesi haline getirilmesine ili şkin bu tasarının Plan ve Bütçe 

Komisyonunda verilen bir önerge ile eklendi ğini haber aldığımız 

günden itibaren bu tasarı ve anlayış ile de mücadele ettik. 

Vergi Usul Yasasına eklenmek istenen mükerer 175. madde 

önergesini imzalayan Plan Bütçe Komisyon Ba şkanı, TBMM'de 

grubu bulunan siyasi parti yetkilileri ile yapt ığımız yoğun görüşmelerde 

anılan maddenin TBMM Genel Kurulu'nda yap ılacak 

olan oylamas ında RED edilmesinin sağlanmasını, bu gerçekle ştirilemezse 

Anayasa Mahkemesi'nde dava aç ılmasmı istedik. 4 

Mayıs günü yapılan TBMM oturumunda madde oylamp reddedildi 

ve kanun tasarısı metinden çıkartıldı . 

Maliye Bakanlığı'nın Genel Tebliğlerindeki hukuksuzlu ğa, 

haksızlığa karşı çıktığımız, konuyu idari yargıya götürdüğümüz 

için Avkuatlara, Barolara ve Türkiye Barolar Birli ği'ne "Kayıt 

x

dışı ekonomiye bel bağlayanlar, vergi kaçıniması için uygun iklim 

arayanlar, bozuk düzeni savunanlar - ŞER ODAKLARI" diyen 

haddini bilmezleri, terbiye smırları içinde konuşmaya çağırıyoruz. 

Bürolanm ıza, ceplerimize el uzatanların mesleğimize ve 

onurumuza dil uzatmasma asla izin vermeyiz. 

Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali Mü şavirlere 

yasa ile tanınan üstü örtülü yetkiler, Türkiye Barolar Birliği'nin 

Anayasa Mahkemesi'nde dava açma hakkı için verdiği uğraşın 

ne kadar önemli olduğunu bir kez daha kamtlamaktadır. 

Bununla da yetinilmemeli, Türkiye Barolar Birli ği'nin, Anayasa'nın 

"Yürütme" bölümünde de ğil, "Yargı" bölümünde yer alması, 

Anayasa Mahkemesi'nde, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nda 

Türkiye Barolar Birliği'ni temsilen üye bulundurulmas ı 

sağlanmalıdır. 

TBMM.nin geride kalan çahşma döneminde de ğiştirilmesi için 

anlaşma sağlanan anayasa maddeleri bile henüz görü şülmemi ştir. 

Yapılmak istenen değişiklikler, düzenleniş ve içerik bakımından 

yeterli olmamakla birlikte, çal ışmaların başlatılmış olması 

memnuniyet vericidir; ancak de ğiştirilmesi düşünülen Anayasa 

maddelerinden daha önemli maddelere hiç de ğinilmemesi, sessiz 

kalınması ise fevkalade dikkat çekicidir. 

Cumhurba şkanı'nın özellikle yargı ile ilgili görev ve yetkilerine 

ilişkin 104. maddesi ile Yargı Bağımsızlığı'nı engelleyen 159. 

maddesinden ve 130-134. maddelerden söz edilmemesi çok düşündürücüdür. 

Hukuk Devleti Kurumla şmasına aykırı olan bu 

maddelerin ele alınmayışı yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü 

ilkesinin benimsenmesi anlay ışlannda, hiç de iç açıcı bir 

konumda olmadığımızın göstergesidir. 

Üzülerek söylemek gerekir ki kimi siyasi partiler ve siyaset 

adamlan, hukuk davletine ve yargıya mesafe aldırmak yerine 

yanlışlık yapmayı, yanlışlık ve hukuksuzluklann düzeltilmesine 

tavır almayı yeğliyorlar. Kimi zaman Anayasa Mahkemesi'ne ba ş- 

vurma ve mahkemenin kararlan haks ız yere eleştiriliyor, Anayasa 

Mahkemesi'nin Parlamentonun üstüne çıktığı söyleniyor. 

İnsan hak ve özgürlüklerinin, demokratik laik hukuk devletinin 

önemli güvencelerinden olan Anayasa Mahkemesi, KHK karxI

şamasmdaki yol gösterici kararları "Yasanın Devredilmezliği" 

kuralına saygısı, yargının denetim etkinli ğini artırıcı koruma önlemi 

olarak Yürürlüğü Durdurma kararlar ı vermesi, hukukun 

üstünlüğüne aykırı yasaları iptal etmesindeki kararl ıhğı için 

kutlanmalıdır. Kaynağım Anayasa'dan almayan yetkileri kullananlar, 

bile bile Anayasaya aykırı yasa çıkaranlar, Anayasa 

Mahkemesinden siyasi nitelikte karar vermesini isteyenler, Anayasa 

Mahkemesi'nin anayasa yapmas ını isteyenler kınanmalidır. 

Ülkemiz, Demokratik hukuk devleti olman ın ve demokratikleşmenin 

gereğini, zamanında yerine getiremediği, yasal düzenlemeleri 

yapmadığı için bugün uluslararas ı kuruluşlarca zorlanıyor. 

Türkiye art ık Amerika, Avrupa istiyor, Uluslararas ı kuruluşlar 

istiyor diye zorlan ıp anayasas ını, yasalarını değiştiren ülke 

olmak ayıbından kurtulmal ıdır. Anayasamızı, yasalarımızı, 

çağdaş ve uygar ölçülerin dışında kaldığı, insan hak ve özgürlüklerine, 

hukukun üstünlüğüne, demokratik hukuk devleti anlay ı- 

şına aykırı bulduğumuz için zamanmda ve dış baskı olmaksızın 

özgürce değiştiren, bağımsızlığına egemenliğine gölge düşürtmeyen 

bir ülke olmanın onurunu ya şamalıyız. 

Son günlerde tartışılmakta olan Terörle Mücadele Yasası'nın 

8. maddesi, demokrasimiz ve ülkemiz için ciddi bir s ınavdır. Anılan 

maddeye dayan ılarak verilen kararlarla mahkum olanların 

ve davaları sürenlerin durumları bütün hızıyla tartışıliyor. Türkiye, 

bilim adamlarını, yazarlarım, gazetecilerini, kimi ayd ınlarını, 

sendikacılan düşüncelerini açıkladıkları için yargılayan ve 

onlara adi suçların çok üstünde cezalar veren bir ülke olarak 

gösteriliyor. 

Ülkemizde Terörle Mücadele Yasas ı ile konulan kural, ko şul 

ve sınırlamalar ve mahkemelerin verdikleri cezalar, demokratik 

bir devlet ve toplum düzeni ile bağdaşmamaktadır; hukukun üstünlüğü 

ilkesi ile de çelişmektedir. Yasanın tümünün değiştirilmesi 

beklenmeden 8. maddenin yasa metninden ç ıkartılması, 

kaldırılması gerekir. 8. maddeyi gizlemeye kalkışmak, oraya buraya 

taşımayı düşünmek, var olan demokrasi ayıbım korumak 

olur. Terörle Mücadele Yasası'nın 8. maddesi sür'atle kaldırılmalı, 

bir demokrasi ayıbına son verilmelidir. 

XH

Bir yandan Terörle Mücadele Yasas ı'mn 8. maddesinin kald ı- 

rılması sorun olarak sürmekte, diğer yandan terör, acımasızca 

yeni kurbanlar almakta caniler bulunmamakta, faili meçhul cinayetler 

artmaktadır. 

Meşlektaşlanmız Muammer Aksoy ve U ğur Mumcu'nun, Bahriye 

Üçok, Çetin Emeç, Turan Dursun'un katilleri hala bulunamadı. 

Oldürenleri bulunmayan cineyetlere meslekta şlarımızın 

esrarengiz ölümleri de eklendi. Av. Şevket Epözdemir, Av. Yusuf 

Ekinci, Av. Medet Serhat ve Av. Faik Candan'm ve daha pek çok 

insanın katilleri bulunamıyor.: Kim ya da kimler, hangi güç, öldürüyor 

ama iz bırakmıyor, ya da izi bulunam ıyor? Bomba yerleştiren, 

adam kaçırıp tetik çeken ellere kim hükmediyor? 

• Cinayetlerin failleri bulunamad ıkça caniler cesaretleniyor, yeni 

kurbanlar seçiyorlar. " Şimdi sıra kimde acaba" sorulan sık soruldukça 

cinayetleri ayd ınlatamayan devlet, y ıpranıyor. Cinayetlere 

seyirci kalanlar, yeni cinayetleri önleyemiyorar. 

Devlet, çağdaş, iyi örgütlü bir devlet gibi davranmak, cinayetleri 

aydınlatmak kamu vicdanım rahatlatmak zorundad ır. 

• Büyük kentlerdeki faii meçhul cinayetlerin yanısıra başta Güneydoğu 

Anadolu'daki kürt kökenli vatanda şlarımız olmak üzere 

tüm toplum sistemli, y ıkıcı, öldürücü, acımasız terör örgütünün 

eylemlerinden rahatsızdır, tedirgindir. Terör örgütü ile vatandaşlann 

etnik köken farkl ılığını kanştırmamak gerekir, Güneydoğu'daki, 

Doğu'daki vatandaşlarımızın bir kısmını, terör örgütü 

sempatizan ı saymak yanlışhğındaıı süratle kurtulunmalıdır. 

Kimse ırkı, dini, dili, mezhebi, etnik kökeni nedeni ile s ıkıntı 

duymamalıdır. Çağdaş devlet ırkı, dini, dili, mezhebi, etnik kökeni 

farklı vatandaşların oluşturduğu dinamik bir toplum yapısıyla, 

güçlü kültür mozayiği ile ayakta durur. Böyle bir toplum 

yapısındaki karşılıklı sevgi—güven ve dayan ışma, birlikte dostça 

yaşama duygusu, en büyük güvencedir. Demokrasi içinde, hukuk 

kuralları, insan hak ve özgürlükleri çiğnenmeden, terörist 

örgütlere ödün verilmeden sorunlar a şılmalıdır. 

Hiçbir vatandaş, etnik kimliği nedeniyle horlanmamal ı, sıkıntı 

çekmemeli ya da imtiyazl ı olmamalıdır. Bunun içindir ki TürxIII

kiye Barolar Birliği olarak özenle ve ısrarla "Kürt Şovenliğine de 

Karşıyız, Türk Şovenliğine de Karşıyız" diyoruz. 

En az terör kadar toplumu tedirgin eden bir husus da Din 

Devleti özlemcilerinin tav ırlandır. Ülkemizde devlet işlerinde 

hukukun üstünlüğünü rafa kaldırıp "Devlet işlerinde dini egemen 

kuma" uğraşlan sürüyor. Bunlara şirin görünmek isteyen 

kimi siyaset adamlar ı da hukuk devletinden ödün vermekte sakınca 

görmüyorlar. 

Demokrasiyi, herkesin kendi hukuk ve adalet düzenini kurması 

olarak tarif edip devletin, dinin emrinde olmas ını isteyenlere 

ödünler verilerek, demokratik hukuk devletine varılamaz; olsa 

olsa şeriat devletine varılır. 

Bosna ve Hersek'deki Sırp Saldırganlığım tel'in bahanesi ile 

İstanbul'da yapılan izinsiz gösteride, açıkça şeriat provas ı yapılmıştır. 

Cumhuriyet tarihinde İstanbul'da ilk kez Taksim'de sanklı, 

takkeli, fesli, cüppeli insanlar "Kahrolsun laik diktatörlük 

- Laik devlet y ıkılacak elbet" diye ba ğırabilmiş, üzerinde Arapça 

harfler yazılı ve şeriatın simgesi olan ye şil bayrak dalgaland ırmışlardır. 

Dün Kubilay' ı Menemen'de kör test re ile kesen Dervi ş Mehmet 

ve arkadaşları da ye şil bayrak açar eylemlerini gerçekle ş- 

tirmişlerdi. Sivas'ta 35 insanı, bir oteldt kıstınp yakanlar da 

Taksim'de toplananlarla aynı sloganları atmışlardı. 

Cumhuriyetin 70. yılında Sivas sokaklanna 7.5 saat süre ile 

şeriat slogalan atanlar "Cumhuriyet Sivas'ta kuruldu, Sivas'ta 

yıkılacak!" diye bağıranlar, Cumhuriyete, demokratik laik hukuk 

devletine başkaldırmış, Cumhuriyet tarihinin en önemli gerici 

ayaklanmas ım gerçekleştirmişlerdir. 

Sokaklara dökülenler, onları ustaca kışkırtanlar, şeriat düzenini, 

teokratik devleti kurmayı ulusu, tekrar ümmet yapmayı , 

Cumhuriyet'in ve Atatürk devrimlerinin ruhu, özü olan laiklik 

ilkesini geriletip dışlamayı, anıaçlamışlardır. 

Sivas olaylarından sonra kimi basında çıkan yazılar, fevkalade 

ibret verici, aymaz ayd ınlan uyancı niteliktedir. 1993 Ağustos 

ayında Türkiye'de kimi bas ında şunlar söylenip yazılabildi: 

x1v

"Demokrasi, islam şeriatına zıt bir rejimin adıdır. Müslümanların 

asıl hedefi, Cumhuriyet'in ta kendisidir; bu asla unutulmamandır." 

"Geçen ay (Temmuz ayı) çok hareketli ve bereketli geçti, 70 

yıllık Cumhuriyet tarihinin en büyük direni şlerinden biri, Şanli 

Sivas Kıyamı 2 Temmuz'da yaşandı." 

"Sivas'ta müslümanlar yargılama ve cezaland ırma haklarını 

kullandılar. Lamı cimi yok - Dileğimiz daha nice Sivas'lar!" 

Buram buram vah şet ve şeriat devleti özlemi kokan bu sözlerle 

yetinilmeyip alaycı bir uslupla Sivas yangınını az bularak "birileri 

Anıtkabir'i yaktınp Ankara'yı aydınlatmak istiyor" denilmiş, 

"Anıtkabir de yakılabilir" işareti ve ihtarı verilmiştir. Anıtkabir, 

ulusumuzun en önemli simgelerindendir. An ıtkabir'e çakılacak 

kibrit önce çakanlan yakacakt ır. 

Türkiye bu değerlendirmelere, bu yaklaşımlara birgünde gelmedi, 

başta Tevhidi Tedrisat Kanunu olmak üzere ink ılap kanunlanndan 

ödün yerle verile Cezayir örne ği din devleti kurulması 

uğraşı verilmesi aşamasma getirildi. 

Gençlik kampı adı altında dini eğitim yaptınla-yaptırıla, hızla 

çoğalan tarikat yurtlannda gençlerimizin beyinleri, y ıkanayıkana, 

gerici hareketlere "Masum dini inanç patlamaları" denile-denile, 

teokratik devlet özlemciliği yapıla-yapıla, şeriat özlemcilerine 

teokratik devlet yanlılanna yazıları ve düşünceleri 

ile karşı koyan aydrnlar öldürüle-öldürüle bugünlere gelindi. 

Bu geli şin, getirilişin büyük günahı kimi aymaz aydınların, 

aydın geçinenlerin omuzundad ır. Laik Cumhuriyet böyle omuzu 

çürüklere emanet edilmeyecek kadar yücedir. Onu, dimdik ayakta 

tutup teslimiyetçi, umursamaz aymazlan bir kenara itip hep 

beraber sonsuza dek yaşatacağız. 

Saygılanmla 

Türkiye Barolar Birliği 

Başkanı 

Avukat Önder SAV 

MY

YÖNETİM KURULU ÇALIŞMA RAPORU 

Türkiye Barolar Birli ği'nin 22-23 Mayıs 1993 tarihlerinde Erzurum'da 

yapılan genel kurulunda göreve getirilen Yönetim Kurulumuz, 

genel kurulda ileri sürülen dilekler ve ele ştirileri de 

dikkate alarak a şağıda belirtilen konularda çal ışmalar yapm ış - 

tır. 

- Avukatl ık yasa tasarısının T.B.M.M. gündemine getirtilerek 

yasalaştıniması 

- Meslektaşlarımızı ekonomik sıkıntıya sokan, gerçek kazancına 

bakılmaksızın "Hayat Standardı" esasına göre vergilendirmenin 

kaldırılması 

- - Kamu kurumlarında çalışan avukatların sorunları 

- Avukatların genel menfaatlerinin, mesle ğin ahl.k, düzen 

'e geleneklerinin korunması 

- Meslektaşlarımız arasındaki dayanışmayı kuvvetlendir- - 

mek, barolan ilgilendiren konularda görü ş belirlemek için ortak 

toplantılar yapılması 

- CMUY, uygulamasının izlenmesi, aksaklıklannın saptanması 

- Demokratik laik hukuk devletinin kurumla şması ve "Hukukun 

Ustünlüğü" ilkesinin benimsenmesi 

- Genci, ırkçı, şeriatçı tırmanışlara karşı çıkılması 

1

Barölanm ızdan ve meslektaşlanmızdan Birlik Yönetimi'ne iletilen 

her sorun, titizlikle ele al ımp koğuşturulmuş ve çözümüne 

yardımcı ölunmuştur. 

Toplum ve ülke sorunları yakından izlenerek, güncel olaylar 

hakkmda kamuoyunu ayd ınlatıcı açıklamalar yapılmış, TBB'nin 

konumuna ve hukuka uygun tav ırlar konulmaya çalışılmıştır. 

Ç alışmalanm ızda barolann ve yargının bağımsızlığını, hukukun 

üstünlüğünü, insan hak ve özgürlüklerini savunduk. Meslekta 

şlarımızın, ekonomik s ıkıntılardan kurtulmuş olarak, huzurlu 

bir hukuk ortamı içerisinde çalışma ve hizmet vermelerini 

sağlamak için uğraş verdik. Hertürlü teröre, şiddet olaylarına, 

ırk ve din ayrımcılığına, laiklik kar şıtı eylemlere karşı çıktık. 

Geçtiğimiz iki yıl içinde yapamadığımız işleri veya ele al ıp 50- 

nuçlandıramadığımız çalışmalarımızı, genel kurulumuzdan da 

alacağımız yeni bilgiler ışığında sürdüreceğiz. İki yıllik çalışma 

dönemimizdeki faaliyetlerimizi yansıtan basın açıklamalan, basın 

toplantıları, baro başkanları toplantıları, konuşmalar, kararlar 

ve yazışmalardan büyük bir kısmı, konularına göre bölümlenmiş 

olarak, aşağıda bilgilerinize ve değerlendirmenize sunulm ııştur. 

2

(1) 

HAYAT STANDARDI, 

KAMU KURUMU AVUKATLARININ 

SORUNLARIYLA ILGILI YAZIŞMALAR VE 

AVUKATLIK YASASI GENELGES İ 

A - HAYAT STANDARDI 

Bu konuda da Yargı Yılı Konuşmaları, Baro Başkanları Toplantıları 

ve Avukatlar Günü konu şmasında görüşlerimiz ve değerlendirmelerimiz, 

önerilerimiz aç ıklanmıştır. Çalışma raporunda 

bu konu ile ilgili bölümlerde soruna.etrafl ıca değinildiği görülecektir. 

Bu nedenle bu bölümde, sorunun anla şılabilmesi açısından 

aşağıdaki yazışmaları aktarmakla yetiniyoruz. 

BARO BAŞKANLIĞI' 30.11.1993 

GENELGE NO: 1498/60 

Hayat Standardı uygulamasına mesektaş1anmız bakımından 

son verilmesi ve kamu kesiminde görev yapmakta olan avukatların 

ücret ve özlük haklar ında iyile ştirmeler yapılması için Başbakanlığa, 

Adalet Bakanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanl ığına 

başvurulmuştur. 

Her iki konu birer üst yaz ı ile, başta Saym Cumhurbaşkam olmak 

üzere TBMM Başkanı ve Başkanvekillerine, Parti Genel 

Başkanları ile Grup Başkan ve Başkanvekillerine, Komisyon Başkanlarına, 

Hukukçü Bakan ve Milletvekillerine iletilmi ş, ilgi, girişim, 

katkı ve destekleri istenilmi ştir. Yazı örnekleri ilişiktedir. 

Anılan yazılanmızda belirtilen sorunlar yakınen izlenmektedir. 

Durumu bilgi ve takdirlerinize sunarım. 

Saygılarımla 

EKİ :4 

Türkiye Barolar Birli ği 

Başkanı 

Avukat Önder SAy 

3

Sayı : 1484 Ankara, 26.11.1993 

Sayın Süleyman DEMİREL 

Cumhurba şkani 

ANKARA 

Saym Cumhurba şkarnm, 

Türk Tabipler Birliği'nce Makam ı'mza yapılan ve Sağlık Hizmetleri 

ile Teknik Hizmetler Sınıfi'nın imknlannın Genel İdare 

Hizmetleri S ınıfı'na göre geride kald ığından yakınan başvuru 

üzerine 22 Ekim 1993 gtınlü ve "HUK.KAN.KAR.B ŞK. 29-83- 

392-83" sayılı yazı ile Başbakanlığa "Konunun bir an evvel çözümlenmesi 

için yasal düzenlemenin yap ılması'nın emredildiğini 

memnuniyetle öğrenmiş bulunuyoruz. 

Anılan talimat uyarınca Sağlık Bakanlığı'nca Yasa Tasarısı 

hazırlandığı, Basın'da haber olarak ç ıkmıştır. Ekonomik yönden 

mağdur olan bir kitlenin durumunun iyile ştirilmesi ayni nitelikteki 

bir meslek kuruluşu olarak bizi mutlu eder. 

Kamu avukatlarının yanısıra serbest çalışan meslekdaşlanmızın 

da TBMM Adalet Komisyonunda olan Avukatl ık Yasası Tasarısı 

başta olmak üzere pekçok sorunu bulunmaktad ır; ancak 

en güncel olan ı, "HAYAT STANDARDI" sorunudur. An ılan sorun, 

bu yıl sonuna kadar çözümlenemedi ği takdirde ileride giderilmesi 

güç s ıkıntılar ve meslekten kitle halinde ayrılmalar kaçınılmaz 

olacaktır. 

Yukarıda açıklanan her iki sorun da Birliğimizce 15.11.1993 

tarihli yazılanm ız ile Başbakan'lığa, Adalet, Maliye ve Gümrük 

Bakanlıklan'na iletilmiştir. Örneklerini ili şikte sunuyorumz. 

"Hukukun üstünlüğü"nü her zaman inançla ve kararlılıkla 

vurgulayan zat ıalinizin arzettiğimiz sorunlarımızı çözümünde 

gerekli talimatı vereceğiniz inanc ı ile saygılar sunuyorum. 

4 

Eki:2 


Başkanı 

Avukat Onder SAV

Sayı : 1500 Ankara, 29.11.1993 

Sayın Hüsamettin C İNDORUK 

TBMM Başkam 

ARA 

Hükümet tarafından yeni bir 'Vergi Reformu" tasarısının hazırlanmakta 

olduğu Basin'dan öğrenilmiştir. Ayrıca Kamu Personelinin 

ücretlerinin ve bunlarla ilgili di ğer ekonomik ve mali 

haklarının da görüşülmekte olduğu günlerdeyiz. 

Meslekdaşlanmızın Hayat Standardı uygulamas ından doğan 

s ıkıntılarının giderilmesi ve kamu kesiminde görev yapmakta 

olan avukatların mali ve ekonomik koşullarının iyileştirilmesi ile 

ilgili yazılarımız ekte gönderilmi ştir. 

Anılan yazılarımızda belirtilen sorunlar bu yılın sonuna kadar 

çözümlenemediği takdirde ileride giderilmesi güç sıkıntılar ve 

meslekte kitle halinde ayrılmalar kaçınılmaz olacaktır. 

Sayın Cumhurbaşkanı'na ve Başbakanlığa sünulan her iki yazı, 

aynı zamanda Adalet Bakanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na 

da iletilmiştir. 

Belirtilen konularda ilinizi, giri şiminizi, desteğinizi ve katkınızı 

diliyor, saygılar sunuyorum. 


Başkanı 

Avukat Onder SAV 

EKI: 

- Hayat Standardı ve Kamu 

Avukatları ile ilgili yazılar 

5

Sayı : 1417 Ankara, 15.11.1993 

BAŞBAKANLIK 

ANKARA 

Gelir Vergisi Kanununun 116. maddesinde belirtilen ve geçici 

maddelerle farkl ı düzenlemeler yapılan Hayat Standardı uygulaması, 

Gelir Vergisinin gerçek gelir üzerinden al ınması kuralim 

dışlayan bir tür "BAŞ VERGİS İ" ıiiteliğindeki Maliye salmas ıdır. 

Maliye Bakanlığı, elindeki elemanları, çağdaş aygıtlan, teknolojik 

ilerlemeyi ve geni ş olanaklarını devreye sokup mükelleflerin 

gerçek gelirlerini saptayaca ğına işin kolayına yönelmiştir. 

"Mükellefler ölmediğine göre yaptıkları giderleri karşılayacak gelirleri 

de vardır, elde edilen gelirler, asgari gider düzeyinin altında 

kalamaz". Mant ığı fevkalade sakat ve tehlikelidir. 

Hayat Standard ı, gerçek usulde beyanname verme kural ım 

benimsemiş olan bir sisteme monte edilmi ş "Götürü Asgari Vergi" 

yamasıdır. Ama yama artık elbisenin yandan çoğunu kaplamaya 

başlamıştır. 

Hayat Standardı uygulamasında, Anayasanın "Herkes, kamu 

giderlerini karşılamak üzere mali gücüne göre vergi ödemekle 

yükümlüdür." Şeklindeki 73. maddesindeki "Mali Güç" kriteri 

bir kenara itilmi ştir. Gelir Vergisi Kanunun 1. maddesindeki 

"Gelir, bir gerçek ki şinin bir takvim yılı içinde elde etti ği kazanç 

ve iratlann safi tutarıdır." Hükmü unutulmu ştur. Vergi Usul 

Kanununun 3. maddesindeki "vergilendirmede vergiyi doğuran 

olay ve bu olaya ili şkin muamelelerin gerçek mahiyeti esast ır." 

Kural ı terkedilmi ştir. 

Anayasa Mahkemesi Karannda, "Hayat Standard ı Esası" gerçeğin 

bulunmasına yardımcı bir yöntem olarak kabul edilebilir 

denilerek böyle bir esas kerlen benimsenmi ş görülmektedir. 

Karine ve "Ne yapalım kazansaydı" varsayımı, gerçeğe tercih 

edilmektedir. Bu sakat anlayış sürerse, ki şilerin kazanmad ıkları, 

kazanamadıkları mevhum gelirler üzerinden salma vergiler yerleşirse 

diğer serbest meslek erbab ını bilemeyiz ama avukatlar 

"ONUR"lanndan vazgeçemeyeceklerine göre mesleklerinden yazgeçeceklerdir. 

6

Avukatlar için Hayat Standardı temel gösterge tutan, faaliyetin 

yapıldığı takvim yılı sonunda geçerli olan ve 16 yaşından büyük 

sanayi kesiminde çal ışan işçiler için uygulanan asgari ücretin 

yıllık bürüt tutarının (2,8) katıdır. 

Büyükşehir Belediyesi s ınırları içinde faaliyette bulunan avukatlar 

için % 25 oranında arttırma yapılır. 

Şimdi bu yıl Ankara'da serbest çal ışan bir meslekdaşımızın 

Hayat Standardı temel göstergesini hesaplayal ım. 

2.497.500 x 12 x 2,8 = 83.916.000.- TL. 

83.916.000 x 25/100 = 20.979.000.- TL. 

83.916.000 + 20.979.000 104.895.000.- TL. 

Bu rakama, ilave gösterge tutan dahil de ğildir. 

104.895.000.- TL'lık temel gösterge için kazans ın, kazanmasın, 

isterse zarar etsin bir avukat fon kesintisi dahil yakla şık 40 

milyon lira vergi ödeyecektir. 

Meslekdaşlanmızın büro gideri, sigorta primi, katma de ğer 

vergisi ve diğer zorunlu giderlerini gözönüne al ırsak alınan vergi, 

altından kalkılamayacak bir yük olacakt ır. 

Hayat Standardı uygulamas ı, kamu kurumunda çalışan mükelleflerin 

vergi yükü ile serbest avukatlar ın vergi yükü arasında 

da fahi ş fark doğurmaktadır. 

(1 Ocak 1992 - 1 Aral ık 1992) tarihleri arasında 35 sene hizmet 

veren bir kamu avukatının gelir vergisi 13.211.000;- TL., 10 

sene hizmet gören bir avukatınki ise 7.812.000.- TL'dir. Oysa aynı 

dönem için iki yıllık bir • serbest avukat fonlar . dahil 

19.581.321.- TL. ödemi ştir. 

Avukatlarla diğer serbest meslek erbab ı arasında farklılık 

vardır; avukatlar birinci s ınıf tacirlerle e şdeğer tutulanıaz. Ay 

ından düzenlenen vekaletnamelerde ba ğlı-katlara Noterler taraf 

oldukları Vergi Dairesi ve Mükellef Sicil Numaraları yazılmas ı 

zorunludur. Vekaletnameler, Maliye Bakanlığı'ndaki bir merkezi 

birime de bildirilmektedir .. . Bu birimden her serbest çalışan avukatın 

gerçek gelir durumunu belirlemek mümkündür, kolayd ır. 

7

Böyle bir çalışma ile avukatların gerçek gelir durumuna göre 

vergi alınması, Hayat Standardının uygulannıamas ı, buna göre 

yasal düzenleme yap ılması kaçınılmazdır. 

Hayat Standardı uygulamas ında bir başka sıkıntı da Anayasa 

Mahkemesinin 3689 Say ılı Yasanın 7. maddesi ile 193 Say ıli Gelir 

Vergisi Kanununa eklenen geçici 35. maddenin 3. fikras ının 

iptali nedeniyle yaşanacaktır. Anayasa Mahkemesinin 12.11.1992 

Sayılı kararı, 23.7.1992 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış 

olup 23.1.1993 tarihinde yürürlü ğe girmiştir. 

• Maliye Bakanlığı'nı yazı ile uyarmam ıza rağmen yeni bit düzenleme 

yapilmam ıştır. 1993 yılının ilk aylarında yapılan ve iptal 

edilen hükmü düzelten bir taslak ise hükümet tarafından geri 

alınmıştır. 

Bilindiği üzere Anayasa Mahkemesi an ılan maddeyi, "Yükümlünün 

emekli, maluliyet, dul ya da yetim aylığı dışında hiçbir gelirinin 

temel gösterge tutanndan dü şülmesine olanak vermediği, 

ayrıca eşine, çocuklarına ya da bakmakla yükümlü oldu ğu kişilere 

ili şkin çeşitli gelirlerin gerek temel gerekse ek gösterge tutarlanndan 

düşülmesini engellediği, açıklama olanağına tümüyle 

değil, kısmen yer verdiği" gerekçesiyle Anayasanın 2-49 ve 73. 

maddelerine aykırı bularak iptal etmi ştir. 

Bu yılın sonuna kadar yasal bir düzenleme yap ılmadığı takdirde 

pekçok meslekda şımız bırakalim Anayasa Mahkemesi kararında 

sayılan gelirleri, iptal edilen maddedeki belgeleyebilecekleri 

sınırlı gelirleri bile temel ve ek gösterge tutarlanndan 

düşemeyeceklerdir. Bu konuda daha tutarl ı, adil ve sağlıklı bir 

düzenleme getirilemeyecekse son hükümet tarafından geri alınan 

Vergi Paketi içindeki 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 

"Mükellefler, kendilerine, eşlerine ve çocuklarına ait ve üzerinden 

Gelir Vergisi ödenen veya ödenecek olan gelirleri (hamiline 

yazılı mevduat ve menkul k ıymetlerden elde edilen gelirleri hariç) 

ile kendilerine ve e şlerine ait emekli maluliyet, dul ve yetim 

aylığı bulunduğunu belgeledikleri takdirde bu gelirler, Hayat 

Standardı esas ına göre kazanc ın tesbitinde izah nedeni gelir olarak 

kabul edilir." Şeklindeki geçici 135. maddesinin 3. fıkrası yasalaştırılmalıdır. 

8

Yukanda etrafl ıca değinilen sorunların çözümü ile ilgili çalışmalar 

için ilgililere gerekli talimat ın verilmesini takdirlerinize 

sunarım. 


Türkiye Barolar Birliği, 

Başkanı 


B - KAMU AVUKATLARININ SORUNLARI 

Kamu Avukatlah'mn sorunları ile ilgili olarak da çalışma raropurun 

diğer bölümlerinde etraflıca bilgi verildiği için bu bölümde 

aşağıda gösterilen açıklama ile yetinilmiştir. 

Sayı : 1420 Ankara, 15.11.1993 

BAŞBAKANLIK 

ARA 

Yargıç ye Savcılann yetersiz ve mesle ğe yakışmayan ekonomik 

durumlan 486 Sayılı KHK. ile haklı olarak iyileştirildi. Bununla 

da yetinilmedi Danıştay ve Sayıştay'da gorev yapan ve 

Hukuk Fakültesi mezunu olmadıkları halde Hakimlik ve Savc ı- 

lık mesleğinden sayılanlara mali yönden aynen Hakim ve Savc ı- 

lar gibi yeni hak ve olanaklar sa ğlandı. 

"Say—Savunma—Karar" bütünlü ğünde iki kesim "Say ve Karar" 

düşünülürken "Savunma"n ın hiç düşünülmemesi, yargınmn 

olmazsa olmaz koşulu savunma mensuplarının ayrık tutulması , 

sosyal devlet ve eşitlik ilkelerini zedelemiştir. Devlet ve ulus adına 

adaletin gerçekle ştirilmesini sağlayan Yargıçlann ve Savcıların 

ekonomik durumları haklı olarak iyile ştirilirken Devlet adma 

savunma görevi yapan Kamu Avukatlar ına yargının üvey evladı 

muamelesi yapılması fevkalade üzücü olmu ştur. 

Milyarlarca liral ık çekişmeleri çözen Yargıçlann, devletin milyarlannı 

çalanların kamu adma cezalandınlmalanm isteyen 

9

Savcıların yaptıkları hizmette, devletin milyarlar ının çarçur edilmesine 

engel olan kamu avukatlannm hizmetleri ve önemleri 

arasında ne fark vardır? Hiç bir fark yoktur. Peki ekonomik durumları 

arasındaki fark nedir? Dağlar kadar büyüktür. 

Devlette 25 yıl hizmet gören 1/4. derecede bulunan bir kamu 

avukatının aylik maaşı 7.400.000.- TL's ıdır, aynı görev süresi ve 

aynı derecekedik bir yarg ıç ve savcınm ve bu smıftan sayılanlann 

aylık maaşı yaklaşık olarak 22.000.000.- TL'dir. 

Kamu Avukatları, herhangi bir geçerli ve inand ırıcı gerekçe olmaksızın, 

Kamu tda görev yapan "Denetim Elemanlan" "Sa ğlık 

Hizmetleri S ınıfı" ve "Teknik Hizmetler S ınıfı" karşısında bile ek 

göstergeler, Ozel Hizmet Tazminatlan ve Yan Odemeler göstergeleri 

yönünden büyük ölçüde geriletilmişlerdir. Geriletilme ve dengesizlik 

1988 yılından sonra yap ılan düzenlemelerde hızlanmıştır. 

Emekli keseneğine tabi olan ve sonuçta ba ğlanacak emekli 

maaşına da yansıyacak bulunan Ek Göstergeler incelendi ğinde 

Avukatlık Hizmetleri Sınıfı'mn 1. derece kadrosunda olanların 

1993 yılı itibariyle 500 puan geride kaldığı görülmektedir. Bu 

dengesizlik düzeltilmedi ği takdirde 1994 ve 1995 y ıllarında 600 

puan geride kalacakt ır. 

Özel Hizmet Tazminat ı bakımından da Avukatl ık Hizmetleri 

sımfı yönünden hiç de iç aç ıcı durum yoktur. Genel İdare Hizmetleri 

s ınıfında 1. derece kadroda bulunanlara 657 Sayılı Kanuna 

göre en yüksek devlet memuru ayl ığının (Ek gösterge dahil) 

bürüt tutarının % 100'üne kadar Ozel Hizmet Tazminat ı ödenmekte, 

bu oran sağlık personeli ve denetim elemanları için % 80, 

teknik hizmetler sınıfı için % 75 olmakta, Avukatl ık Hizmetleri 

Sınıfına da % 55 uygulanmaktad ır. 

Yan ödeme göstergelerinde de haks ızlık ve e şitsizlik sürmektedir. 

Bugün için Avukatlık Hizmetleri Sınıfına verilen i ş güçlüğü 

puanı 600, temininde güçlük puan ı 650'dir. Oysa Bakanlık, 

Genel Müdürlük ve Bölge düzeyinde görev yapan Müfetti şlere 

verilen i ş güçlüğü puanı 1350, temininde güçlük puanı bunun 

yarısı 675, toplam 2025 puandır. 

Kamuda görev yapan di ğer sınıflara göre ekonomik durumları 

geriletilen Kamu Avukatları, işçi statüsünde çalışan bir eleman- 

10

dan da çok düşük maaş almaktadır. Kamu Avukatının yakla şık 

7.000.000.- TL. aldığı bir kurumda "tablacı" kadrosunda çalışan 

bir işçi yaklaşık 15.000.000.- TL. almaktad ır. 

Sayın Cumhurbaşkani, kendilerine yapılan ve Sağlık Hizmetleri 

ile Teknik Hizmetler Sınıfımn imkanlarının Genel ve İdare 

Hizmetleri Sınıfına göre geride kaldığından yakınan bir başvuru 

üzerine "Konunun bir an evvel çözümlenmesi için Yasal düzenlemenin 

yapılmasım" emretmişlerdir. 

Sorunun büyük bir kısmı, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 

Ek , Geçici 8. maddesine "Avukatl ık ruhsatma sahip olmak 

koşulu ile Kurumlarını yargı mercilerinde temsile yetkili 

bulunanlar" ibaresi eklenerek yukar ıda sayılan haks ızlıklar giderilerek 

diğer meslek grupları, Hakimlik ve Savc ılık ile olabildiğince 

eşitlik ve denge sağlanarak çözümlenebilir. 

Hazine Avukatları yönünden bir ba şka hukuki çarpıklık 516 

Sayılı KHK. ile getirilmiştir. 

Vergi Dairesi Başkanlarının taraf olduğu davaların ilgili mercilerde 

takip ve savunmas ını yapmak üzere Vergi Dairesi Ba şkanı 

emrinde yeterli sayıda Hazine Avukatı görevlendirileceğine 

ilişkin 516 Sayılı KHK.nin ilgili maddesi, maddi s ıkıntılara manevi 

bir sıkıntı da eklemi ş, bir hukuk ayıbı oluşturmuştur, gülünç 

bir uygulama denemesi olmu ştur. Sür'atle düzeltilmemesi 

halinde fevkalade haks ız ve sıkıntılı durumlar ortaya çıkacaktır. 

Kamu Iktisadi Te şebbüslerinde ise ayrı bir karmaşa yaşanmaktadır. 

Kamu İktisadi Te şebbüslerinde çalışan avukatlar, bu 

kuruluşların personel rejimine bağlı olarak bir kısmı kadrolu, 

bir kısmı işçi statüsünde, bir kısmı SSK.na tabi sözleşmeli, bir 

kısmı Emekli Sandığına tabi sözle şmeli statüde çal ışmaktadırlar. 

Bu meslekdaşlarmıız istihdam şekline bağlı olarak farklı ücret 

ve özlük haklarıyla hizmet vermektedirler. 

Kamu Iktisadi Te şebbüslerinde hizmet güvencesinin bulunmaması 

ise en büyük olumsuzluğu oluşturmaktadır. 

Bütün bu sakıncalann önlenmesi için farklılıkları giderecek 

ortak bir düzenlemeye gidilmesinde zorunluluk bulunmaktad ır. 

11

Yukarıda etraflıca değinilen ve aktarılan sorunların çözümü 

ile ilgili çalışmalar için ilgililere gerekli talimatm verilmesini 

takdirlerinize sunar ım. 


BARO BAŞKANLIĞI 


Başkanı 


6.12.1993 


ILGI : 30.11.1993 gün ve 1498/60 say ılı genelge. 

Hayat Standardı uygulamaşına meslekdaşlarımız bakımından 

son verilmesi ve kamu kesiminde görev yapmakta olan Avukat-' 

ların ücret ve özlük haklarının iyileştirilmeleri konusundaki girişimler 

ilgi genelgemizle bilgilerinize sunulmu ştu. 

Konuyla ilgili olarak Adalet Bakanl ığı'ndan ilgili Devlet Bakanlığı'ndan 

alınan cevabi yazılar da aşağıda bilgi ve takdirlerinize 

sunulmaktadır. 

12 

Saygılarımla.. 


Başkanı 


T.C. 

ADALET BAKANLIĞI 

KANUNLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Sayı : B.03.KGM.0.00.00.0111373 Ankara, 24.11.1993 

Konu : G.V.K. yer alan hayat standardı. 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANLIĞINA 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yer alan hayat standardı

uygulamas ına avukatlar bakımından son verilmesi istemini konu 

alan 15.11.1993 tarih ve 1419 sayılı yazımz ilgisi nedeniyle 

Maliye Bakanl ığı'na gönderilmiştir. 

Bilgi edilinmesini rica ederim. 

BAKAN ADINA 

Ali GÜVEN 

Hakim 

Kanunlar Genel Müdür Yrd. 

( İMZA) 

T.C. 


KANUNLAR GENEL MÜDÜRLÜ ĞÜ 

Sayı : B.03KGM.0.00.00.01I1378 Ankara, 24.11.1993 

Konu : Kamu avukatlar ının maaşlarında 

iyileştirme yapılması. 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANLIĞI'NA 

Kamu avukatlarınm maaşlannda iyileştirmeler yapılması, 

16.9.1993 tarih ve 21700 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 

yürürlüğe giren 516 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14. 

maddesinin değiştirilmesi ve kamu iktisadi teşebbüslerinde çalışan 

avukatların tek personel rejimine tabi olarak ücret ve özlük 

hakları bakımından hizmet güvencesine kavu şmalarını sağlayacak 

yasal düzenleme yap ılması istemlerini konu alan 15.11.1993 

tarih ve 1421 sayılı yazınız ilgisi nedeniyle Maliye Bakanl ığı ve 

Devlet Personel Ba şkanlığı'na gonderilmiştir. 


BAKAN ADINA 

Ali GÜVEN 

Hakim 

Kanunlar Genel Müdür Yrd. 

(İMZA) 

13

T.C. 

BAŞBAKANLIK 

DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI 

Sayı : B.02.1.DPB.0.12.01/09443 Ankara, 29.11.1993 

TÜRKİYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANLIĞINA 

İLGİ : Başbakanlığın Müsteşarlık ifadeli 22111/1993 tarih ve 

B.02.0.Müs.111/02705 sayılı yazısı. 

Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli Avukatların ek gösterge 

ile zam ve tazminatlarının iyileştirilmesi hakkındaki ilgi yazı 

ekinde alınan Türkiye Barolar Birli ği Başkanlığı'nın 15.11.1993 

tarih ve 1420 sayıh yazısı Devlet Personel Ba şkanlığınca incelenmiş 

ve 6.7.1993 tarih ve 21629 Sayılı Resmi Gazete'de yay ımlanan 

Hükümet Program ı gereğince Devlet Personel Reformuna 

ilişkin olarak yap ılmakta olan mevzuat çalışmalarında dikkate 

almmak üzere not edilmiştir. 


DAÖITIM: 

GEREĞI: 

Başbakanlığa 

Cemil ERHAN 

Devlet Bakam 

( İMZA) 

BILGI: 


Başkanlığına. 

'4

C - AVUKATLIK YASASI DE ĞİŞİKLİĞİ 


7.6.1994 


İLGİ 26.4. 1993 gün ve 507/26 sayılı genelge 

Adalet Komisyonunda kabul edilen ve Türkiye Büyük Millet 

Meclisi'ne sunulan 1136 sayılı Avukatlık Kanun ı.inda Değişiklik 

Yapılmasına Dair Kanun Tas ans ı ile gerekçesi TBMM üyelerine 

'dağıtılacak ve Genel Kurul'da görü şmelere esas al ınacak şekliyle 

TBMM'den temin edilerek ilişikte gönderilmi ştir. 

11.3.1993 tarihinden beri Komisyonda bulunan tasarı , 

17.5.1994 tarihinde Genel Kurul'a sevkedilmi ş kolup TBMM 

gündemine girmesi aşamasındadır. 

Durumu bilgilerinize sunar ım. 


Eki:1 


Başkanı 


Tasarı yukarıda belirtilen genelgemizin ekinde tüm Barolar ı- 

mıza gönderilmiştir. Barolarımızdan bazıları bu tasarımn Meclisten 

çekilerek güncelle ştirilmesini ve yeni bir tasarı hazırlanmasını 

isterken, barolarımızın büyük çoğunluğu bu haliyle tasarının 

ivedilikle yasalaşmasına çalışılmasını istemektedir. 

Çalışma raporumuzun diğer bölümlerinde "Yargı Yılı Açılışı 

Töreni", "Baro Başkanlar ı Toplantıları" ve "Avukatlar Gününde 

Yapılan Konuşma" ve yazışmalarda Avukatlık Yasası Değişikliği 

ile ilgili değerlendirmeler yer aldığı için tekrardan kaçınmak 

için bu kısımda daha fazla aç ıklama yapılmamıştır. Ancak bir 

hususa değinmeden geçemeyeceğiz. 

15

5.4.1995 tarihinde düzenlenen "Avukatlar Günü" toplant ısmda 

başta Başbakan Sayın Tansu Çiller, Başbakan Yardımcısı ve 

Devlet Bakanı Saym Hikmet Çetin ve Anavatan Parsiti Genel 

Başkanvekili Sayın Lütfullah Kayalar, yaptıkları konuşmalarda 

Avukatlık Yasası Değişikliği Tasansının, bir an önce yasalaşma- 

Binin sağlanacağını, bunun için TBMM. gündeminin alt s ıralarından 

Sür'atle görüşülebilecek üst s ıraya getirilmesine yard ımcı 

olacaklarmı vaad etmişlerdi. 

Sayın Lütfullah Kayalar, kürsüde verdi ği sözü tutarak mensubu 

olduğu Anavatan Partisi'nin Grup Başkanvakilinin TBMM. 

Danışma Kurulu'na konuyu götürmesini sağlamıştır. 10 Nisan 

1995 tarihinde toplanan TBMM. Dam şrna Kurulu'n'da toplantıya 

katılan DYP Grup Ba şkanvekili Saym Nevzat Ercan ve CHP 

Grup Başkanvekili Sayın Abdülkadir Ateş'in olumsuz görü şleri 

nedeniyle maalesef sonuç al ınamamıştır. Tasarının, TBMM. gündeminin 

ilk s ıralara alınması ile ilgili çalışmalarımız ve giri şimlerimiz 

sürmektedir. Bunlardan sonuç al ınırsa tasarının TBMM. 

de görüşülmesi sıras ında otürumlar yakından izlenecek, eksik 

gördüğümüz bazı hususların, genel kurulda tasarıya eklenerek 

yasalaşmasma çahşılacaktır. 

16

(II) 

BARO BAŞKANLARIYLA 

ORTAK TOPLANTILAR 

VE ELE ALINAN 

MESLEK SORUNLARI 

BARO BAŞKANLIĞI 12.11.1993 

İLGİ : 1349/57 sayılı genelge. 

ĞENELdE NO: 1408/59: 

ilgide belirtilen genelge ile, 11.11.1993 tarihinde Ankara Adliyesi 

Konferans Salonunda mesle ğin ve meslekdaşlarımızın sorunlan 

ile ilgili olarak bir bas ın toplantısı düzenleneceği duyurulmuştu. 

Aynı tarihte gerçekle ştirilen toplantıya Ankara, İstanbul, İzmir, 

Bursa, Konya, Mersin, Antalya, Zonguldak ve U şak Baro 

Başkanları, çok sayıda kamu kesimi avukatı ve serbest çalışan 

meslekda şlanmız ile TV kuruluşları, basın ve dinleyici katılmış, 

izleyenlerin sayısının çokluğu nedeniyle salon yeterli olmam ış , 

konu şma önemli yaknılar yapmıştır. Bas ın toplantısında değinilen 

konular ilgili mercilere götürülecek, ısrarla izlenecek ve sonuçtan 

bilgi verilecektir. 

Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın bütün Barolar ve meslekdaşlar 

adına yapmış olduğu konuşmanın metni ekte bilgi ve takdirlerinize 

sunulmaktadır. 


EKI : Konuşma metni. 


Başkanı 


17

Sayı : Ankara, 11.11.1993 

SAVUNMA MESLEĞİNİN GÜNCEL SORUNLARI 

İLE İLGİLİ OLARAK DÜZENLENEN 

BASIN TOPLANTISINDA 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANI 

AVUKAT ÖNDER SAVIN YAPTIĞI KONUŞMA 

Değerli Baro Başkanlarına, Sevgili Meslekdaşlarıma, Sayın 

Konuklara, düzenlediğimiz bu önemli toplantıya katildıklan için 

teşekkür ediyor, kendilerini saygılarımla selamlıyorum. 

Savunma mesleğinin ve meslekdaş arımızın, soruıılanm artması, 

çözümsüzlük noktas ına doğru yol almas ı, ivedileşmesine 

karşın ilgili ve yetkililerin umursamaz tutumlanmn sürmesi nedeniyle 

bu toplantıyı düzenlemiş bulunuyoruz. 

15.5.1992 tarihinde Bakanlar Kuruluna gönderilen Avukatlık 

Yasası, nihayet TBMM. Adalet Komisyonuna gelebilmi ştir; görüşme 

sırasım beklemektedir. 

AvukathkYasasmdaki yararlı ve olumlu değişiklikleri bilinçli 

ya da biinçsiz yava şlatan veya geciktirenler, avukatlığa değil, 

aslında "Adaletin temeli Olan Savunma"ya zarar verdiklerinin 

farkında değillerdir. 

Biz, Avukatl ık Yasasındaki değişiklikleri, mesleğimiz ve 

meslekdaşlanmız açısındaki öneminden çok demokrasi, demokratikleşme 

hukukun üstünlüğü, yargırnız ve vatandaşın savunma 

hakkı açısından taşıdığı önem nedeniyle kaçımimaz sayıyoruz. 

Yoksa TBB ve Barolar Avukatlık Yasasında hiç bir değişiklik 

yapilmasa da inandıklan doğuralan, toplum, ülke, demokrasi, 

insan hak ve özgürlükleri, demokratik, laik sosyal hukuk 

devleti ve hukukun üstünlü ğü ilkeleri doğrultusunda söyleme 

ve mücadele etme kararlılığı, bilinci, deneyimi ve birikimindedir. 

Kuruluşumuzdan bu yana, bağımsız ve tarafsız BASKI 

GRUBU olarak yaptığımız. gibi bundan böyle de ilkelerimizden 

ödün vermeyiz, .ba ğımsızlığımıza saygı isteriz, vesayete boyun 

eğmeyiz; ayıplar ve yam şlarla mücadele ederiz, doğrulan bölüşuruz. 

18

Nitekim Yargıç ve Savcıların yetersiz ve mesleğe yakışmayan 

ekonomik durumlarının sürdürülmesi yanlıştı, ayıptı, düzeltilmesini 

istedik; iyile ştirilmesi çabalarına en büyük destek Barolardan 

ve Türkiye Barolar Birliği'nden geldi.. 486 say ılı KHK. ile 

Yargıç ve Savcıların ekonomik • durumları iyileştirildi. Bununla 

da yetinilmedi Danıştay ve Sayıştay'da görev yapan ve Hukuk 

Fakültesi mezunu olmadıkları halde Hakimlik ve Savcılık mesleğinden 

sayılanlara mali yönden aynen Hakim ve Savc ılar gibi 

yeni hak ve olanaklar sağlandı. 

"Say—Savunma—Karar" bütünlü ğünde iki kesim "Say ve Karar" 

düşünülürken "Savunma"nın hiç düşünülmemesi, yargının 

olmazsa olmaz ko şulu savunma mensuplarının ayrık tutulmas ı , 

sosyal devlet ve eşitlik ilkelerini zedelemi ştir. Devlet ve ulus 

adına adaletin gerçekle şmesini sağlayan Yargıçların ve Savcıların 

ekonomik durumları haklı olarak iyile ştirilirken Devlet ad ı- 

na savunma görevi yapan "Kamu Avukatlanna yarg ının üvey 

evladı muameseli yapılması fevkalade üzücü olmuştur. 

Kamu Avukatlarını, Başbakan, Maliye Bakan ı ve Adalet Bakanı 

üvey evlat sayabilir, ama biz saymıyoruz. Saymadığımız 

içindir ki buradayız, onların sorunlarını serbest avukatlık yapan 

meslekdaşlar ımızın durumlarıyla birlikte konuşuyoruz. 

Milyarlarca liralık çeki şmeleri çözen yargıçların, devletin milyarlarım 

çalanlann, kamu adına cezalandırılmalmarını isteyen 

savcılarm yaptıkları hizmetle, devletin milyarlar ının çarçur edilmesine 

engel olan, geceleri uykulan kaçan kamu avukatlann ın 

hizmetleri ve önemleri arasmda ne fark vard ır? Hiç bir fark yok- 

;ur. Peki ekonomik durumlar ı arasmdaki fark nedir? Dağlar kadar 

büyüktür. 

Devlette 25 yıl hizmet göre 114. derecede bulunan bir kamu 

avukatının aylık maaşı 7.400.000.- TL'sıdır, aynı görev süresi ve 

aym derecedeki bir yargıç ve savcımn ve bu s ınıftan sayılanların 

aylık maaşı yaklaşık olarak 22.000.000.- TL'd ır. 

Yargıç ve Savcilarla kıyaslamayı şimdilik unutalim ve diğer 

meslek grupları ile "Avukatlık Hizmetlerini" k ıyaslayahm. Kamu 

Avukatlan, herhangi bir geçerli ve inand ırıcı gerekçe olmaksızın, 

Kamu'da görev yapan "Denetim Elemanlar ı" "Sağlık Hiz- 

19

metleri Sınıfı" ve "Teknik Hizmetler S ınıfı" karşısında bile Ek 

göstergeler, Ozel Hizmet Tazminatlan ve Yan Odemeler göstergeleri 

yönünden büyük ölçüde geriletilmişlerdir. Geriletilme ve 

dengesizlik 1988 yılından sonra yapılan düzenlemelerde h ızlanmıştır. 

Emekli keseneğine tabi olan ve sonuçta ba ğlanacak emekli 

maaşına da yansıyacak bulunan Ek Gestergeler incelendi ğinde 

Avukatlık Hizmetleri Sınıfının 1. derece kadrosunda olanların 

1993 yılı itibariyle 500 puan geride kaldığı görülmektedir. Bu 

dengesizlik düzeltilmediği takdirde 1994 ve 1995 yıllarında 600 

puan geride kalacakt ır. 

Özel Hizmet Tazminatı bakımından da Avukatlık Hizmetleri 

suııfı yönünden hiç de iç aç ıcı durum yöktur. Genel İdare Hizmetleri 

sınıfinda 1. derece kadroda bulunanlara 657 Sayılı Kanuna 

göre en yüksek devlet memuru ayhğmın (Ek gösterge dahil) 

bürüt tutarının % 100'üne kadar Ozel Hizmet Tazminat ı 

ödenmekte, bu oran sağlık personeli ve denetim elemanları için 

% 80, teknik hizmetler s ımfı için % 75 olmakta, Avukatl ık Hizmetleri 

Sımfına da % 55 uygulanmaktadır. 

Yan ödeme göstergelerinde de haks ızlık ve eşitsizlik sürmektedir. 

Bugün için Avukatl ık Hizmetleri S ınıfiı a verilen iş güçlüğü 

puanı 600, temininde güçlük puanı 650'dir. Oysa Bakanlık, 

Genel Müdürlük ve bölge düzeyinde görev yapan müfettişlere verilen 

iş güçlüğü puanı 1350, temininde güçlük puan ı bunun yarısı 

675, toplam 2025 puandır. 

Kamuda görev yapan diğer sınıflara göre ekonomik durumları 

geriletilen kamu avukatları, işçi statüsünde çalışan bir elemandan 

da çok düşük maaş almaktadır. Kamu avukatımn yakla şık 

7.000.000.- TL. aldığı bir kurumda "tablacı" kadrosunda çalışan 

bir i şçi yaklaşık 15.000.000.- TL. almaktad ır. 

Vergi Dairesi Başkanlıldanmn taraf olduğu davalann ilgili 

mercilerde takip ve savunmasını yapmak üzere vergi dairesi 

başkanı emrinde yeterli sayıda hazine avukatı görevlendirileceğine 

ilişkin 516 Sayıh 1(11K. maddesi, maddi s ıkıntılara manevi 

bir sıkıntı da eklemiş, bir hukuk ayıbı oluşturmuştur, gülünç bir 

uygulama denemesi olmu ştur. 

20

Bu durumlara kamuda sözle şmeli statüde çahşan meslekdaşlarımızın 

iş güvenliği, sicil değerlendirilmesi ve bunun ücrete 

yansımas ı, harcırah sorunlarını ve iş kanunu hükümleri uyarınca 

istihdam edilen kapsam dışı i şçi statüsündeki kamu avukatlarımn 

hukuki statülerindeki belirsizlikleri, ücret politikasmdaki 

dengesizlikleri, genel olarak kamu avukatlarının vekalet ücretlerinde 

limit konulmasını ekle diğimiz zaman kamu avukatlarının 

başlı başına bir kanun konusu olacak e şitliksiz durumları apaçık 

ortaya çıkmaktadır. 

Sorunlar kabank ve karma şıktır, fakat çözüm zor değildir; yeter 

ki çözüme yanaşacak merciler bulunsun. Sorunun büyük bir 

kısmı, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek geçici 8. 

maddesine "Avukatlık ruhsatına sahip olmak ko şulu ile kurumlarını 

yargı mercilerinde temsile yetkili bulunanlar" ibaresi eklenerek 

yukarıda sayılan haksızlıklar giderilerek diğer meslek 

grupları, hakimlik ve savcılık ile olabildiğince eşitlik ve denge 

sağlanarak çözümlenebilir. 

Kamu iktisadi Te şebbüslerinde ise ayr ı bir karmaşa yaş.anmaktadır. 

Kamu iktisadi Te şebbüslerinde çalışan Avukatlar, bu 


bir kısmı işçi statüsünde, bir kısmı SSK'na tabi sözle şmeli, bir 

kısmı Emekli Sandığı'na tabi sözleşmeli statüde çalışmaktadırlar. 

Bu meslekda şlarımız istihdam şekline bağlı olarak farklı ücret 

ve özlük haklar ıyla hizmet vermektedirler. 

Kamu iktisadi Te şebbüslerinde hizmet güve ıcesinin bulunmaması 

ise en büyük olumsuzluğu oluşturmaktadır. 

Bütün bu sak ıncaların önlenmesi için farkl ılıkları giderecek 

ortak bir düzenlemeye gidilmesinde zorunluluk bulunmaktadır. 

Öte yandan, Bakanlıklar Hukuk Müşavirliklerinde hizmet gören 

ve asıl mesleği Avukatlık olan meslekdaşlanmız, Genel İdari 

Hizmetleri sınıfinda bulunmakta olup, "Avukat" s ıfatlarım dahi 

kullanamamaktadırlar. Meslekdaşlanmız katıldıkları davalarda 

cübbesiz ve vekaletnamesiz olarak yetki belgesi ile görev yapmaktadırlar. 

Çağ dışı bu uygulamaya bir an evvel son vermek 

gerekmektedir. 

/ 21

Uzun vadede sorunun kalıcı çözüm biçimi, eski Yüksek Hakimler 

Kurulu yapısma benzer bir modelde; bağımsız, kendi özlük 

haklarını kendisi düzenleyen, kendi denetimini kendisi yapan 

"Yüksek Avukatlar Kurulu'nun" olu şturulması ve tüm kamu 

avukatlarının btı kurula bağlanmasıdır. Böyle bir yap ılaşma ile 

Avukatların her türlü baskıdan uzak verimli çal ışması sorunların 

tek kurumda toplanıp çözümlenmesi sağlanabilir. 

Sayın Cumhurbaşkanı, kendilerine yapılan ve Sağlık Hizmetleri 

ile Teknik Hizmetler S ımfımn imkanlarının Genel ve İdare 

Hizmetleri sınıfina göre geride kald ığından yakınan bir başvuru 

üzerine "konunun biran evvel çözümlenmesi için yasal düzenlemenin 

yapılmasını" emretmişlerdir. Elbette böyle bir düzenleme 

yapılırken kamu avukatları da düşünülmelidir; dü şünülmeleri 

sağlanacaktır. 

Kamu Avukatlarının sorunları kadar güncel bir sorun da serbest 

çalışan Avukatların "Hayat Standardı" uygulaması hususudur. 

Hayat Standardı uygulamas ı, Gelir Vergisinin gerçek gelir 

üzerinden alınması kuralını dışlayan bir tür "BAŞ VERGİSİ" niteliğindeki 

Maliye salmas ıdır. Gelir Vergisi Kanununun Mükerrer 

116. maddesine Geçici Maddeler eklene eklene Hayat Standardı 

kalıcı vergilendirme unsuru haline getirilmi ştir. 

Maliye Bakanlığı, elindeki elemanları, çağdaş aygıtlan, teknolojik 

ilerlemeyi ve geni ş olanaklarını devreye sokup mükelleflerin 

gerçek gelirlerini saptayaca ğına işin kolayına yönelmiştir. 

"Mükellefler ölmediğine göre yaptıkları giderleri karşılayacak gelirleri 

de vardır, elde edilen gelirler, asgari gider düzeyinin altında 

kalamaz" mantığı fevkalade sakat ve tehlikelidir. 

Hayat Standard ı, gerçek usulde beyanname verme kural ını 

benimsemi ş olan bir sisteme monte edilmiş "Götürü Asgari Vergi" 

yamasıdır. Ama yama artık elbisenin yandan çöğunu kaplamaya 


Hayat Standard ı uygulamasında, Anayasanın "Herkes, kamu 

giderlerini kar şılamak üzere mali gücüne göre vergi ödemekle 

yükümlüdür" şeklindeki 73. maddesindeki "Mali Güç" kriteri bir 

22

kenara itilmiştir. Gelir Vergisi Kanununun 1. maddesindeki "Gelir, 

bir gerçek ki şinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve 

iratlann safi tutarıdır" hükmü unutulmu ştur. Vergi Usul Kanununun 

3. maddesindeki "Vergilendir ıiıede vergiyi doğuran olay 

ve bu olaya ili şkin muarnelelerin gerçek mahiyeti esast ır" kuralı 

terkedilmiştir. 

Anayasa Mahkemesi kararmda "Hayat Standard ı Esası" gerçeğin 

bulunmasma yardımcı bir yöntem olarak kabul edilebilir. 

denilerek böyle bir esas kerhen benimsenmi ş görülmektedir. 

Karine ve "Ne yapalım kazansaydı" varsayımı gerçeğe tercih 

edilmektedir. Bu sakat anlayış sürerse, kişilerin kazanmadıkları 

kazanamadıklan mevhum gelirler üzerinden salma vergiler yerleşirse 

diğer serbest meslek erbabm ı bilemeyiz ama avukatlar 

"ONUR"larından vazgeçemeyeceklerine göre mesleklerinden yazgeçeceklerdir. 

Avukatlar için Hayat Standardı temel gösterge tutan, faaliyetin 

yapıldığı takvim yılı sonunda geçerli olan ve 16 ya şından büyük 

sanayi kesiminde çal ışan işçiler için uygulanan asgari ücretin 

yıllık bürüt tutarının (2,8) katıdır. 

Büyükşehir Belediyesi smırlan içinde faaliyette bulunan avukatlar 

için % 25 oranında arttırma yapılır. 

Şimdi bu yıl Ankara'da serbest çalışan bir meslekdaşımızın 

Hayat Standardı temel göstergesini hesaplayal ım. 

2.497.50Ö x 12x 2,8 = 83.916000.- TL. 

83.916.000 x 25/ 100 = 20.979.000.- TL. 

83.916.000 + 20.979.000 104.895.000.- TL. 

Bu rakama, ilave gösterge tutan dahil değildir. 

104.895.000.- TL'lık temel gösterge için kazansın, kazanmasm, 

isterse zarar etsin bir Avukat fon kesintisi, dahil yakla şık 40 

milyon lira vergi ödeyecektir. 

Meslekdaşlarımızın büro gideri, sigorta primi, Katma Değer 

Vergisi ve diğer zorunlu giderlerini gözönüne al ırsak anılan vergi, 

altından kalkılamayacak bir yük olacaktır. 

23

Hayat Standardı uygulaması kamu kurumunda çalışan mükelleflerin 

vergi yükü ile serbest avukatlar ın vergi yükü arasmda 

da fahiş fark doğurmaktadır. 

(1 Ocak 1992 - 1 Aral ık 1992) tarihleri arasında 35 sene hizmet 

gören bir kamu avukatının gelir vergisi 13.211.000 TL., 10 

sene hizmet gören bir avukat ınki ise 7.812.000.- TL'd ır. Oysa aynı 

dönem için 2 yıllik bir serbest avukat fonlar daih 19.581.321 

TL. ödemiştir. 

Hayat Standard ı uygulamasında bir başka sıkıntı da Anayasa 

Mahkemesinin 3689 Sayılı Yasanın 7. maddesi ile 193 Sayıh Gelir 

Vergisi Kanununa eklenen Geçici 35. maddenin 3. fikras ının 

iptali nedeniyle ya şanacaktır. Anayasa Mahkemesinin 12.11.1992 

Sayılı kararı, 23.7.1992 tarihli Resmi Gazetede yay ımlanmış 

olup 23.1.1993 tarihinde yürürlü ğe girmi ştiı . 

Maliye Bakanlığı'nı yazı ile uyarmamıza rağmen yeni bir düzenleme 

yapılmamıştır. 1993 yılının ilk aylarında yapılan ve iptal 

edilen hükmü düzelten bir taslak isehükümet tarafından geri 

alınmıştır. 

Bilindiği üzere Anayasa Mahkemesi an ılan maddeyi, "Yükümlünün 

emekli, maluliyet, dul ya da yetim ayl ığı dışında hiç bir 

gelirinin temel gösterge tutanndan dü şülmesine olanak vermediği, 

ayrıca e şine, çocuklarına ya da bakmakla yükümlü oldu ğu kişilere 

ili şkin çeşitli gelirlerin gerek temel gerekse ek gösterge tutarlanndan 

dü şülmesini engellediği, açıklama olanağına tümüyle 

değil, kısmen yer verdi ği" gerekçesiyle anayasan ın 2-49 ve 73. 

maddelerine ayk ırı bularak iptal etmi ştir. 

Bu yılın sonuna kadar yasal bir , düzenleme yapılmadığı takdirde 

pek çok meslekda şımız bırakalım Anayasa Mahkemesi kararında 

sayılan gelirleri, iptal edilen maddedeki belgeleyebilecekleri 

sınırlı gelirleri bile temel ve ek gösterge tutarlarından 

düşemeyeceklerdir. Bu konuda daha tutarl ı, adil ve sağlıklı bir 

düzenleme getirilemeyecekse son hükümet tarafından geri ahnan 

vergi paketi içindeki 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 

"Mükellefler, kendilerine, e şlerine ve çocuklarına ait ve üzerinden 

gelir vergisi ödenen veya ödenecek olan gelirleri (hamiline 

24

yazılı mevduat ve menkul k ıymetlerden elde edilen gelirleri hariç) 

ile kendilerine ve e şlerine ait emekli maluliyt, dul ve yetim 

aylığı bulunduğunu belgeledikleri takdirde bu gelirler, Hayat 

Standardı esasına göre kazancın tesbitinde izah nedeni gelir olarak 

kabul edilir" şeklindeki geçici 35. maddesinin 3. fıkrası, yasalaştırılmalıdır. 

Yargıç ve Savcılann ekonomik durumlarımn iyile şmesi çalışmaları 

uzayınca ve bir süre semere vermeyince yurt düzeyinde 

yargıçlar ve savcılar, kendilerini çaresizlik içinde görüp çözümü 

zorlamak için Hazinenin ve Devlete ait tüm kuruluşlann açtığı 

ve açacağı davalara bakmama anlayışına, kimi sanıkların tutuklanması 

kararına yönelmi şlerdir. 

Biz o zaman 10 Mayıs 1993'de Danıştayın 125. Kuruluş Yıldönümü 

konu şmamızda bu tür eylemlerle ilgili olarak "Adalette 

kaos yaratacağını, sorunların yargı mensupları sokağa dökülerek, 

isyana itilerek çözümlenemiyece ğini" belirtmi ştik. Bu gün 

de ayni görü şümüzü koruyoruz. TBB ve Barolanm ız, bugüne kadar 

yrgının ayrılmaz unsuru olan, devletin temeli adaletin de• 

temeli olan savunma mesleğinin mensuplarının sokağa dökülmesini 

engellediler. Hukukçu vekarına yaraşır çözüm önerileri ve 

girişimler yap ılmas ını istediler ve yaptılar. Baskı grubu sorumluluğunun 

gereğini yaptılar. 

En son bu yılın sonuna kadar bugün belirtti ğimiz sorunların 

çözümü için bekleyece ğiz. Sayın Başbakanı, Maliye ve Adalet Bakanlarını 

görevlerini yapmaya, Avukatların sorunlarını çözmeye 

çağırıyoruz. Biz de girişimlerimizi, çözüm önerilerimizi duraksamadan 

sürdürece ğiz. 

Bugüne kadarki umursamaz, öteleyici tutumlar, sürecek olurs 

biz TBB ve Barolar olarak hukukçuluk sorumluluğumuzun gereğini 

yerine getirmenin iç rahatlığı ile önleme, set çekme i şlevimizi 

kaldıracağız; Siyasal iktidarı ülke düzeyinde hem devletin 

hem de özel şahısların yargı işlerinin aksamas ının sorunluluğu 

ile başbaşa bırakacağız. 

25

Ankara, 30.12.1994 



İLGİ : 15.12.1994 tarihli yaz ımız. 

Ilgide belirtilen yazımız ile, 17.12.1994 tarihinde Ankara'da 

Türkiye Barolar Birliği binasında, mesleğin ve Kamu Avukatlarının 

sorunları, Hayat Standardı ve Serbest Muhaşebeci, Serbest 

Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Mü şavir konulanyla 

ilgili olarak Baro Ba şkanları toplantısı düzenleneceği bildirilmişti. 

Ayni tarihte gerçekle ştirilen Toplantıya Anayasa Mahkemesi 

Başkanı ve Adalet Bakam, olumsuz hava ko şullarına karşın listesi 

ekte sunulan 50'ye yak ın Baro Başkanımız katılmış, çok sayıda 

TV. Kurulu şu ve Basın mensubu da izlemi ştir. Aym gün Baro 

Başkanlanmızla birlikte Başbakan ziyaret edilmiş ve sorunlarımız 

aktanimıştır. 

Başbakanlıktaki toplantıda Başbakan Yardımcısi Murat Karayalçm 

ve Adalet Bakam Mehmet Mo ğultay da hazır bulünmuşlardır. 

Sayın Başbakan sorunların çözümüne yardımcı olacaklarını, 

öncelikle Avukatlık Kanununun TBMM gündeminde ön s ı- 

ralara alınması sözünü vermi ştir. - 

Konu ile ilgili konuşma metni ekte bilgilerinize sunulmaktadır. 

26 

Saygılanmla 

Ek: 2 

(Metin ve katılan Baro Başkanları 

ve temsilcileri listesi) 


Başkanı 

Avukat Onder SAY

Ankara, 17.12.1994 

AVUKATLIĞIN, YARGININ VE ÜLKENIN SORUNLARI 

İLE ILGILI OLARAK BARO BAŞKANLARI İLE 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLİĞİ' NİN 

ORTAK TOPLANTISINDA BIRLIK BAŞKANI 

AVUKAT ÖNDER SAV'IN YAPTIĞI KONUŞMA 

Sayın Baro Başkanları, Birliğimizin Geçmiş Dönem Başkanları, 

Türkiye Barolar Birli ği'nin ve Ankara Barosu'nun de ğerli Yöneticileri 

ve Birlik Delegeleri, sayın konuklar hoşgeldiniz. 

Mesleğimizin sorunları, serbest avukatlığı da, kamu avükatl ı- 

ğım da yapmayı çok zorlaştırdı; Sorunların, taşmamaz yük hali-. 

ne gelmesi nedeniyle bu toplantıyı düzenledik. Elveri şsiz mevsime 

ve güç hava koşullarına karşın önem verip toplantaya katıldığınız 

için teşekkür ediyorum, hepinizi saygılarımla selamlıyorum. 

15 Mayıs 1992 tarihinde Bakanlar Kurulu'na gönderilmi ş 

olan Avukatlık Yasası Değişikliği Tasarısı pekçok engeli zorlukla 

aşarak TBMM.nin gündemine girebilmi ştir. Bilindiği üzere 

anılan tasarı, hükümetin Kamuoyuna duyurdu ğu ve angaje olduğu- 

"Demokratikle şme Paketinde" de bulunmaktad ır. Gündemin 

180. s ırasındaki tasanmn ilk s ıralara alınıp görüşülmesi, 

önceki gecikmelerin yarattığı sıkıntıları belki hafifletebilir. Ba ş- 

ta Adalet Bakan ı Sayın Moğultay olmak üzere TBMM.ndeki tüm 

hukukçu milletvekillerinin ve siyasi parti yetkililerinin bu konuda 

ilgi ve katkılannı bekliyoruz. 

Mesleğimizin kimi sorunları, Avukatlık Yasasının boyutlanm 

aşmakta, başka yasalardaki değişikliklerle çözüm bulunmasm ı 

getektirmektedir. 

Uygulanmaya başladığı yıldan beri Hayat Standard ı, kimi 

meslekda şlarımızı, elde edemedikleri gelir üzerinden vergi ödemeleri 

zorunda b ırakmıştır. Her yıl yükselen asgari ücrete ve 

belli bir katsayıya endekslenen Hayat Standard ı, artık çekilemez 

bir Maliye Salmas ına dönüşmüş, "Mali güç kriteri" unutulup 

kazansın kazanmasın her avukatın ödemesi zorunlu "BAŞ 

VERGİSİ" haline gelmiştir. 

27

Meslekdaşlanmızın tamamının üçte ikisinden fazlası, büyükşehir 

belediyesi olan illerde avukatl ık yapmaktadır. 1995 yılı 

Mart ayında kendilerine uygulanacak Hayat Standard ı temel 

göstergesi, 175.297.500.- TL.sıdır; bu rakama ek göstergeler tutarı 

dahil değildir. Bu miktar için bir meslekda şımızın, fon kesintisi 

dahil ödeyeceği en az vergi, 65.000.000.- TL.y ı bulacaktır. 

• Meslekdaşlanmız, ayrıca sigorta pirimi, katma de ğer vergisi, 

geçici vergi ödemekte, büro gideri ve diğer zorunlu giderleri de 

karşılamaktachrlar. Bunlara,. 1994 y ılında yaşadığımız türden, 

beyan edilen matrahlar üzerinden hesaplanan % 10 Ekonomik 

Dengi Vergisi ve Net Aktif Vergisi gibi sürpriz ve adaletsiz vergiler 

de eklenmektedir. Vergiler dahil tüm giderlerini kar şılaya-. 

bilmesi, evine bakıp vasat ya şayabilmesi için bir avukat ın her 

ay en az 40.000.000.- TL. kazanmas ı gerekmektedir. Üzülerek 

söylemek gerekir ki pekçok meslekda şımızın aylık geliri bu rakamın 

çok altındadır. 

Devlet, avukatların vergilendirilme işinde temel bir yanlışhk 

yapmaktadır. Avukat, Yarg ıç ve Savc ı gibi yargının ayrılmaz unsurudur; 

bu özelliği ve niteliği nedeniyle diğer serbest meslek 

mensuplarından çok farklıdır. Serbest çalışmakla birlikte Avukatın 

yaptığı görev, yargıç ve savcının statüsünde kamu hizmetidir. 

Bir kamu hizmetini, vergilendirme i şleminde serbest mesleklerle 

bir tutmak, birinci sınıf tacirlerle e şdeğer görmek fevkalade 

sakıncalıdır. 

inılan sakıncaların giderilmesi için önerilerimizi de belirtmek 

isterim: 

Öncelikle, avukatl ık mesleği, diğer serbest mesleklerden, avukatlar 

da birinci s ınıf tücaarlardan ayrı tutulmalıdır; avukatlar, 

kazanmadıklan hayali gelir üzerinden vergi ödemeye zorlanmamalıdır. 

Gelir Vergisi Kanunu'nun Mükerrer 116. maddesindeki 

Hayat Standardı uygulaması, yargının ayrılmaz unsuru olan 

avukatlar için uygulanmamalı, yasal değişiklik sür'atle yap ılmalıdır. 

Hayat Standard ı uygulamas ı sürdürülecekse avukatl ığın ilk 

beş yılı içinde uygulanmamal ıdır. 

28

Beş yıldan fazla meslek k ıdemi olan avukatlar için (2,8) olan 

gösterge azaltılmalı, örneğin (1,5) olmah, Büyük şehir sınırları 

için %25 farkh vergi uygulamas ı kaldırılmalıdır. 

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 227. maddesine 4008 Say ılı 

Yasa ile eklenen Mükerrer Madde 227/1 gere ğince "Vergi beyannamelerinin 

3568 Sayılı Kanuna göre yetki alm ı serbest muhasebeci, 

serbest muhasebeci mali mü şavir veya yeminli mali mü şavirler 

tarafından da imzalanmas ı mecburiyetini getirmeye, bu 

mecburiyeti beyanname çe şitleri, mükellef grupları ve faaliyet 

konulan itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya" Maliye Bakanlığı yetkili 

kıhnmıştır. Yasa çıkar çıkmaz 29.7.1994 tarihli yazımızla 

Maliye Bakanlığı'ndan, yapılacak düzenlemede avukatların kapsam 

dışında bırakılmas ı istenilmi şti. Haz ırlanmakta olduğu söylenen 

tebliğde bu uyarımızınĞ gözönünde bulundurulmad ığı söylentisi 

yaygındır. Böyle bir uygulamayı mesleğimize yönelik bir 

saldırı kabul edeceğimizi şimdiden vurgulamakta yarar görüyoruz. 

Kamu görevlisi statüsünde hizmet veren kamu avukatlar ı, 

çağdaş demokratik hukuk devletinde rastlanamayacak statüde 

ve gelir düzeyinde çal ıştırılmaktadır. Kamu avukatl ığı sınıfi, diğer 

hizmet sınıflarına göre özlük haklar,ı mali ve sosyal haklar 

yönünden çok gerilerde b ırakılmıştır. 

Birinci derecenin 4. kademesinde bulunan 30 yıla yakın hizmeti 

olan bir kamu avukat ının eline, ek gösterge, yan ödeme 

göstergesi ve özel hizmet tazminatı dahil toplam 10.800.000.- 

TL. geçmektedir. 

Aynı eğitimi yapan, benzer hizmet gören savc ı ve yargıçlar 

24.000.000.- TL. alırken kamu avukatı bunun yarısından az para 

'almaktadır. Hatta ayn ı kurumda çalışan kimi i şçiler, kamu avukatından 

6 milyon lira fazla ücret almaktadır. 

Özellikle 1988 yılından buyana kamu avukatlar ının mali durumu, 

sürekli olarak "Denetim Elemanları" "Sağlık Hizmetleri 

Sınıfı" ve "Teknik Hizmetler S ımfi" karşısm'da geriletilmi ştir. 

Halen 1. derecedeki Avukatlık Hizmeti Ek Göstergesi 2500'- 

dür; aynı durumdaki diğer meslek s ınıflanmn ek göstergesi 

29

3200'dür. Bu fark, emekli maa şına da yans ıdığı için kamu avukatınin 

kaybı fazla olmaktadır. 

Özel Hizmet tazminatı bakımından da Avukatlık Hizmetleri 

Sınıfı hiç de iç açıcı durumda değildir. Genel İdare Hizmetleri Sınıfinda 

birinci derecede kadroda bulunanlara 657 Sayılı Kanuna 

göre en yüksek devlet memuru ayh ğının (Ek gösterge dahil) bürüt 

tutarımn % 100'ıme kadar Ozel Hizmet Tazminatı ödenmekte, 

bu oran, sağlık personeli ve denetim elemanları için % 80, 

Teknik Hizmetler Sınıfı için % 75 olmakta, Avukatl ık Hizmetleri 

Sımfı'na da %55 uygulan ınaktadır. 


Halen Avukatl ık Hizmetleri Sınıfına 800 işgüçlüğü puanı, 

750 temininde güçlük puanı, toplam 1550 puan verilmektedir. 

Oysa Bakanlık, Genel Müdürlük ve Bölge düzeyinde görev yapan 

müfetti şlere 1800 temininde güçlük puam ve bunun yarısı kadar 

iş güçlüğü puam, toplan 2700 puan göstergesi, teknik elemanlarda 

2050 puan göstergesi verilmektedir. 

Diğer meslek sınıflarma göre gelir durumundaki azli ğın nedeni 

olarak kamu avukatlarımn vekalet ücreti ald ıkları sayı, tamamen 

geçersizdir; bir aldatmacad ır. Vekalet ücreti, kamuda çalışan 

tüm avukatlar için e şit olmadığı gibi, her zaman tam olarak 

ele geçen meblağ da değildir. Kimi kurumlarda yılhk 17 milyon 

lira olan bürüt vekalet ücretinin, kamu avukatınrn mali durumuna 

katkısı yok denecek kadar azdır. 

Kamu Iktisadi Te şebbüslerinde ise ayrı bir karmaşa yaşanmaktadır. 

Kamu Iktisadi Teşebbüslerinde çahşan Avukatlar, bu 



kısmı Emekli Sandığı'na tabi sözle şmeli statüde çalışmaktadırlar. 

Bu meslekda şlarımız istihdam şekline bağlı olarak farklı üc. 

ret ve özlük haklanyla hizmet vermektedirler. 

Mali ve ekonomik s ıkıntıların yanmda idari vesayet altmda 

olmanın getirdiği sorunlar da kamu avukatlann ın baskı altmda 

meslek yapmalarına neden olmaktad ır. Kamu avukatm ın atanmasından, 

nakline, çal ışma şartlarından siciline, hakkrnda disip- 

30

un kovuşturması yapılması tehditine kadar pek çok sorun, avukatlık 

mesleğinin özelliği ile hiç bağdaşmamaktadır. 

Kamu avukatlarmın sorunları, samidığı kadar karmaşık değildir; 

kısa bir düzenleme ile çözümlenebilir. Ayrı bir "Kamu 

Avukathğı Yasası" çıkartılarak özerk ve tüzel kişiliği olan "Kamu 

Avukatları Kurulu" ya da "Avukatlar Yüksek Kurulu" olu ş- 

turulmalıdır. 

Kamu avukatları için hakim ve savcılara verilen ek göstergeler, 

yan ödeme göstergeleri ve özel hizmet tazminatlan gözönünde 

bulundurularak"Sav—Savunma—Karar" bütünlü ğü de dikkate 

alınarak makul ve kabul edilebilir bir düzenleme yap ılmalıdır; 

aksi takdirde devlet ad ına talepte bulunan, savcılarla, ulus adına 

karar veren yargıçlarla, devletin vekaletini üstlenen avukatlar 

arasındaki uçurum denecek kadar çok ayr ımın çağdaş demokratik 

hukuk devleti ölçülerine uyduğu söylenemez. 

Kamu avukatlar ına savcılar ve yargıçlara benzer haklar tamnamayacaksa 

657 Sayılı Devlet Personel Kanununda yeni, düzenleme 

yapılarak kamu avukatları aleyhine olan bu durum düzeltilmeli, 

Avukatlık Hizmetleri. Sımfı'nın ek göstergeleri, yan 

ödeme göstergeleri ve özel hizmet tazminatlan di ğer sımflardan 

geride bırakılmayacak şekilde ayarlanmalıdır. 

Devlet, sayılan 2000 civarında olan kendisinin vekillerine 

üvey evlat muamelesi yapmamah, kendisine fazla mali yük getirmeyecek 

olan Kamu Avukatlarımn sorunlarını vakit geçirmeden 

çözmelidir; aksi takdirde mali yönü cazip olmayan Kamu 

Avukatlığma elemanı zor bulan devlet, elindeki yetişmiş deneyimli 

avukatları da kaybedecektir. 

Son günlerde Terörle Mücadele Yasas ı'nda yapılması düşünülen 

değişiklikler yoğun biçimde tartışılıyor. Üzülerek söylemek 

gerekir ki tartışan ve eleştirenler, tasarının içeriğinin mevcut 

yasa ile benzerlik ya da farkl ılığımn ayırdıda değillerdir. Kimileri, 

tasanmn ülke bütünlü ğünü sarsıcı nitelikte olduğunu, bölücülere 

uygun ortak haz ırlayacağmı, vicdan ve ibadet özgürlü ğünü, 

fikir ve ifade özgürlü ğünü kaldıracağını, inancımn gereğini 

yerine getirmekten başka hiç bir kaygısı olmayan isanlan terör 

31

suçlusu konumuna dü şüreceğini, TCK. 163. maddesinin hortlat ı- 

lacağını söylemekte ve toplumu ve insar ılanmızı telaşa sürükleyerek, 

tahrik etmekte bir bardak suda firtma kopartmak istemektedirler. 

Ne yazıktır ki bu kampanyan ın öncülüğünü de aralarında 

hükümet orta ğı da bulunan tüm sağ partilere mensup 

Belediye Başkanları, masrafı müteahhitlerce kar şılanan paralı 

ilanlarla üstlenmi şlerdir. 

Bunu yapanlar, dernek, vak ıf, siyasi parti, i şçi ve meslek kuruluşları 

ve bunlann yan. kurulu şları, bunlara ait bina, lokal, 

büro ve eklentilerine, kapat ılmaları halinde malların müsaderesine 

ilişkin yeni hükümler getirilmi ş gibi aslında mevcut yasada 

varolan maddeyi çarp ıtarak toplumu yanıltmaya çalışmaktadırlar. 

Açık ve yakın tehlike kriteri de eklenerek Adalet Bakanl ı- 

ğı'nca hazırlanan ilk tasa metninde bulunan "Devletin sosyal, 

ekonomik, siyasi veya hukuki temel düzenini kısmen de olsa din 

kurallarına dayandırmak amacıyla şiddet ve tehdide ba şvuru!- 

mas ının cezalandırılmas ı" maddesine benzer bir düzenleme yapılması 

kaçınılmazdır. 

Mevcut yasanın, düşünce özgürlüğünü, korkutucu derecede 

daraltan 8. maddesi, ba şta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ölmak 

üzere Ülkemizin de imzaladığı uluslararas ı sözle şmelere 

aykırıdır. Bu madde, hem yasan ın diğer maddeleri ile çeli şmekte 

hem de hukukun üstünlü ğüne ve düşünce özgürlüğüne uymamaktadır. 

Türkiye, bu maddenin uygulanmas ının sancılarını, sıkıntılannı 

yaşıyor; bilim adamlanm, yazarlarım, gazetecilerini, 

kimi aydınlarını sendikacılarını düşüncelerini açıkladıkları için 

yargılayan ve acımas ızca cezalar veren ülke durumunda gösteriliyor. 

Bu madde nedeniyle yayınevlerine kolayca altından kalkılması 

olanaksız yüklü para cezaları verilebiiyor, bilim adamlarının 

kitaplan toplat ılabiliyor. 

Tasarının 8. maddesi, düşünce özgürlüğüne "bir nefes ald ırma" 

maddesidir. Buna göre her türlü yaz ılı ve sözlü propaganda 

değil, "inceleme, tartışma ve ele ştirme sınırlarım aşarak açık ve 

yakın tehlike yaratacak biçimde veya terör örgütlerini desteklemek 

için propaganda yapanlar" .cezaland ırılmaktadır. Anlaşılıyor 

32

ki 8. maddedeki bu düzenlemeye karşı çıkanlar, düşünce özgürlüğüne 

nefes aldırmak istemiyorlar; düşünceyi yok etme özgürlüğünü 

sürdürmek istiyorlar. - 

Türkiye Barolar Birliği, düşünce özgürlüğünün ve düşünceyi 

açıklama özgürlüğünün uluslararası sözleşmelerde tammlanan 

biçim ve içeriği ile engelsiz kullamimas ından yanadır. Demokrasi 

düşmanlannın özgürlükleri bile, demokratik kurallar ve hukukun 

üstünlüğü ilkelerine aykırı anayasa ve yasa hükümlerinin 

süratle temizlenip düşünce özgürlüğünün çağdaş boyutlata getirilmesi 

gerekir. - 

Terörle Mücadele Yasa Tasarısı, her türlü terörü önleme ve 

düşünce açıklama özgürlüğünü engelsiz sağlama bakımından yeterli 

değildir. "12 Eylül Hukuku Kahnt ıları"m; kısıtlamalan 

Sür'atle yürürlükten kaldırmak, tam demokratik bir siyasal ortam 

yaratmak iddiasıyla kurulan ve protokolünde "Terörle Mücadele 

Yasası, Temel Hak ve Ozg ırlüklerin özüne dokunulamaz 

ilkesi ışığında yeniden ele al ınacaktır" vaadi bulunan bir hükümet 

ve onu oluşturan siyasi partiler, bu tasar ıya bile sahip çıkmazsa 

içtenlilderini kimseye anlatamazlar. 

Mesleğimizin sorunlarını konuşurken, meslekdaşlarımızın 

mesleklerini yaparken çektikleri sıkıntılara, savunma hakk ı engellemelerine, 

can güvenliğine yönelik saldırılara da değinmek 

istiyorum. 

Diyarbakır, Van ve Batman başta olmak üzere meslekta şlarımız 

Doğu ve Güneydoğu'da çok güç ko şullarda görev yapmaktadırlar. 

Çoğu zaman asılsız ihbarlarla evlerinden, bürolan ııdan, 

mahkeme koridorlarından toplanarak gözaltına aimmaktadır. 

Kimi güvenlik güçleri yetkilileri, savunmanın temsildilerini savundukları 

kişilerle özde ş görme, suçu şahsii.kten çıkartıp vekille 

bütünleştirme ahşkanhğından kurtulamamaktad ırlar. 

Son günlerde çeşitli Barolara mensup meslekdaşlanmıza saldınlar, 

savunma görevini engellemeler yo ğunlaşmış, kimi meslekdaşlarımız 

yaralanmış, kimileri öldürülmüştür. 

Konya Barosu mensubu Avukat Hüseyin Fahri Atalay ve BaI ı 

kesir Barosu mensubu Avukat Selçuk Erakku ş, görevlerini yaparken 

hayati tehlike doğuracak şekilde yaralanmışlardır. 

33

Ankara Barosu Avukatlanndan Yusuf Ekinci'nin niçin ve 

kimlerce öldürüldüğü aydınlatılamamışken İstanbul Barosu 

mensubu meslekda şımız Avukat Medet Serhat, kurulan bir tuzak 

sonucu öldürülmüştür. 

Meslekdaşlanmızın katilleri bulunamam ışken, 12 gündür kayıp 

olan meslekda şımız Avukat Faik Candan da 14.12.1994 günü 

ölü olarak bulundu. Avukatlara yönelen sald ırıların ve öldürme 

olaylarının arkası gelmiyor. Savunma mesle ğinin mensuplarının 

katilleri bulunam ıyor. Faili meçhul cinayetler zincirine avukatlardan 

da yeni halkalar ekleniyor. 

Meslekdaşlanm ız Muammer Aksoy ve Uğur Mumcu'nun, Bahriye 

Üçok, Çetin Emeç ve Turan Dursun'un da katilleri hala bulunamadı. 

Faili meçhul cinayetler arttıkça caniler, cesaretleniyor, 

yeni cinayetler planlayıp işliyorlar. 

Kim ya da kimler, hangi güç, öldüren ama iz b ırakmayan 

hangi profesyonel örgüt, meslekda şlarımızı öldürüyor? Neden öldürüyör? 

Sorular cevaplandırılamıyor, caııiler bulunamıyor. Devletin 

gücü, canilere yetmiyor mu? Artık savunma mesle ği mensuplarına 

yönelik saldırılar önlensin; hangi nedenle işlenmiş 

olursa olsun avukatlara kar şı işlenen cinayetler aydrnlat ılsın istiyoruz. 

Tüm ilgili ve yetkilileri, görevlerini yapmaya, canileri bulup 

adalet önünde hesap sorulmas ını sağlamaya çağırıyoruz; aksi 

takdirde Barolarımız ve meslekdaşlarımız görevlerini yapmayanlara 

hesap soracaktır. 

Beni sabırla dinlediniz te şekkür eder saygılar sunanm. 

17.12.1994 tarihinde Ankara'da yap ılan "Baro Başkanları 

Toplantısı'nda büyük çoğunluğu Baro Ba şkanları ile temsil edilen 

Barolarımızın katılımına ilişik liste a şağıda gösterilmiştir. 

34

ADANA 

Av. İbrahim YEN İCE 

AĞRI 

Temsilci Nihat SUNAY 

AMASYA 

Av. Adnan Hasip YALÇIN 

ANKARA 

Av. Tuncay ALEMDAROĞLU 

ANTALYA 

Av. Osman GÜVEN 

AYDIN 

Av. Hürrem ŞAH İNC İ 

BALIKES İR 

Av. 1. Önder KIRLI 

B İLECİK 

Temsilci Av. Cnül SALGIN 

BARTIN 

Av. Esin EREN 

BATMAN 

Av. Mehmet Sabih ATAÇ 

BURDUR 

Av. S ım ÇOKSAK 

BURSA 

Av. Yahya ŞIMŞEK 

ÇANAKKALE. 

Av. Cengiz TUGRAL 

ÇANKIRI 

Av. Aynur BULUTÇU 

DENİZLİ 

Av. Tuncer YILMAZ 

D İYARBAKIR 

Av. Hüseyin TAYFUN 

• ELAZIĞ . 

Av. Mehmet ALTINTAŞ 

ERZURUM 

• Av. Nizamettin SELÇUK 

ERZİNCAN 

Tem. Av. Gülay GÖRMoĞLIL 

ESKİŞEH İR 

Av. Aydın GÜNGÖR 

GAZ İANTEP 

Av. Haşim MISIR 

GİRESUN 

Av. Erhan Şansal DIKMEN 

HATAY 

Av. Nabi INAL 

ISPARTA• 

Av. Çetin AKÖZ 

İSTANBUL 

Av. Turgut KAZAN 

IZMİR 

Av. Kasım SÖNMEZ 

KASTAMONU 

Av. Sait YILANLIOĞLU 

KOCAELİ 

Av. İzzet DAL 

KÜTAHYA 

Av. Emin KARAA 

K. MARAŞ 

Av. M. Mesut KARSLIOGLU 

MALATYA 

Av. H. Cemal AKIN 

MAN İSA 

• Av. Hüseyin ERKENC İ 

MARD İN 

Av. Cemal ARTIK 

MERS İN 

• Av. Uğur YÜREKLI 

MUĞLA 

Av. A. Birdal ERTUĞRUL 

NEVŞEH İR 

Av. Mehmet POLAT 

ORDU 

Av. Kaşif ENGINYURT 

RİZE 

Av. Alaaddin YILMAZ 

SAKARYA 

• Av. Erdoğan SARUHANOĞLU 

SAMSUN 

Av. Alpay SUNGURTEKİN 

SIVAS 

Av. Orhan SAGLAMER 

TEKİRDAĞ 

Av. Mehmet Nuri SAYGUN 

TOKAT 

Tem. Av. Ömer DEDEOĞLU 

TRABZON 

Av. Coşkun GÜNER 

VAN 

Tem. Av. Yılmaz CAMUŞCU 

ZONGULDAK 

Av. Kaya TAŞÇAKMAK 

35

Sayın Tansu ÇİLLER 

Başbakan 

ANKARA 

17.12.1994 

1988 

Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu ve Türkiye'deki bütün 

Baroların Başkan'larının katılımı ile yapılan toplantıda, Sayın 

Başbakan'ı ziyaret ederek mesleğimizle ve meslekdaşlarımızla 

ilgili önemli bazı sorunları sunmak ve çözümlenmesinde destek 

ve yardımlanm istemek görüşü oybirliğiyle kararlaştırılmıştır. 

Bu karar doğrultusunda sorunlar ımızı ilişikte saygılarımızla 

sunuyoruz. 

Türkiye Barolar Ba şkanları ve 'Türkiye Barolar Birliği 

Adına 


Başkanı 


Eki: 

Avukatlık mesleğinin, Serbest çalışan 

kamuda görev yapan avukatların sorunları 

raporu. 

Ankara, 4.1.1995 

AVUKATLIK MESLEĞİNİN, SERBEST ÇALI ŞAN VE 

KAMU GÖREVİ YAPAN AVUKATLARIN SORUNLARI 

1- AVUKATLIK KANUNU DEĞİŞİKLİĞİ 



aşarak TBMM.nin gündemine girebilmi ştir. Bilindiği üzere 

anılan tasarı, hükümetin Kamuoyuna duyurduğu ve angaje ölduğu 

"Demokratikle şme Paketinde"de bulunmaktad ır. Günde- 

36

min 180. sırasındaki tasarının ilk s ıralara alınıp görüşülmesi, 

öneki gecikmelerin yaratt ığı sıkıntıları belki hafifletebiir. Avukatlık 

Kanünıı değişikliği konusunda kamuoyuna angaje olan hükümeti 

oluşturan Siyasi Partiler olmak üzere tüm Siyasi Partilerin 

yetkililerinin bu konuda ilgi, katk ı ve desteklerini bekliyoruz. 

İİ - KAMU AVUKATLARININ SORUNLARI 

Kamu görevlisi statüsünde hizmet veren kamu avukatları , 

çağdaş demokratik hukuk devletinde rastlanamayacak statüde 

ve gleir düzeyinde çal ıştırılmaktadır. Kamu avukatlığı sınıfı, diğer 

hizmet sınıflanna göre özlük hakları, mali ve sosyal haklar 

yönünden çok gerilerde b ırakılmıştır. 

Birinci derecenin 4. kademesinde bulunan 30 yıla yakın hizmeti 

olan bir kamu avukatının eline, ek gösterge, yan ödeme 

göstergesi ve özel hizmet tazminat ı dahil toplam 10.800.000.- 

TL. geçmekteclir. 

Aynı eğitimi yapan, benzer hizmet gören savcı ve yargıçlar 

24.000.000.- TL. al ırken kamu avukatı bunun yarısından az para 

almaktadır. Hatta aynı kurumda çalışan kimi i şçiler kamu avukatından 

6 milyon lira fazla ücret almaktad ır. 

Özellikle 1988 yılından buyana kamu avukatlann ın mali da 

rumu, sürekli olarak "Denetim Elemanları" "Sağık Hizmetleri Sı 

nıfı" ve "Teknik Hizmetler S ınıfı" karşısında geriletilmiştir. 

Halen 1. derecedeki Avukatlık Hizmeti Ek Göstergesi 

2500'dür; aynı durumdaki di ğer meslek sınıflannın ek göstergesi 

3200'dür. Bu fark, emekli maa şına da yans ıdığı için kamu avukatının 

kaybı fazla olmaktadır. - 

Özel Hizmet Tazminatı bakımmdan da Avukatl ık Hizmetleri 

Sınıfı hiç de iç açıcı durumda değildir. Genel İdare Hizmetleri Sınıfında 

birinci derecede kadroda bulunanlara 657 Sayılı Kanuna 

göre en yüksek devlet memuru ayl ığının (Ek gösterge dahil) bürüt 

tutarının % 100'üne kadar Ozel Hizmet Tazminatı ödenmekte, 

bu oran, sağlık personeli ve denetim elemanları için % 80, 

Teknik Hizmetler S ınıfı için % 75 olmakta, Avukatl ık Hizmetleri 

Sınıfı'na da % 55 uygulanmaktadır. 

37


Halen Avukatl ık Hizmetleri Sınıfına 800 işgüçlüğü puam, 

750 temininde güçlük puanı toplam 1550 puan verilmektedir. 

Oysa Bakanl ık, Genel Müdürlük ve Bölge düzeyinde görev yapan 

müfettişlere 1800 temininde güçlük puan ı ve bunun yarısı kadar 

iş güçlüğü puam, toplam 2700 puan göstergesi, teknik elemanlarda 

2050 puan göstergesi verilmektedir. 

Diğer meslek s ınıflanna göre (gelir durumundaki azl ığın nedeni 

olarak kamu avukatlanmn vekalet ücreti ald ıkları sayı tamamen) 

geçersizdir; bir aldatmacad ır. Vekalet ücreti, kamuda 

çalışan tüm avukatlar için e şit olmadığı gibi, her zaman tam olarak 

ele geçen meblağ da değildir. Kimi kurumlarda yıllık 17 mil-. 

yon lira olan bürüt vekalet ücretinin, kamu avukatının mali durumuna 

katkısı yok denecek kadar azd ır. 

Kamu İktisadi Teşebbüslerinde ise ayrı bir karmaşa yaşanmaktadır. 

Kamu iktisadi Te şebbüslerinde çalışan Avukatlar, bu 



kısmı Emekli Sandığı'na tabi sözle şmeli statüde çalışmaktadırlar. 

Bu meslekda şlanmız istihdam şekline bağli olarak farkl ı ücret 

ve özlük haklarıyla hizmet vermektedirler. 

Mali ve ekonomik s ıkıntıların yanında idari vesayet altında 

olmanın getirdiği sorunlar da kamu avukatlannın baskı altında 

meslek yapmalarına neden olmaktad ır. Kamuavukatının atanmas 

ından, nakline, çal ışma şartlarından siciline, hakkında disiplin 

kovu şturmas ı yap ılması tehditine kadar pek çok sorun, avukatlık 


Kamu avukatlarının sorunları, sanıldığı kadar karma şık değildir; 

kısa bir düzenleme ile çözümlenebilir. Ayrı bir "Kamu 

Avukatlığı Yasası" çıkartılarak özerk ve tüzel ki şiliği olan "Kamu 

Avukatları. Kurulu" ya da "Avukatlar Yüksek Kurulu" olu ş- 

turulmal ıdır. 

Kamu avukatlan için hakim ve savc ılara verilen ek göstergeler, 

yan ödeme göstergeleri ve özel hizmet tazminatlan gözönünde 

bulundurularak "Say—Savunma—Karar" bütünlüğü de dikkate 

38

alınarak makul ve kabul edilebilir bir düzenleme yap ımandır; 

aksi takdirde devlet adına talepte bulunan, savc ılarla ulus qdına 

karar veren yargıçlarla, devletin vekaletini üstlenen avukatlar 

aras ındaki uçurum denecek kadar çok ay ırımın çağdaş demokratik 

hukuk devleti ölçülerine uydu ğu söylenemez. 

Kamu avukatlanna savcılar ve yargıçlara benzer haklar tanınmayacaksa 

657 Sayılı Devlet Personel Kanununda düzenleme 

yapılarak kamu avukatları aleyhine olan bu durum .düzeltilmeli, 

Avukatlık Hizmetleri Sınıfi'nın ek göstergeleri yan ödeme göstergelri 

ve özel hizmet tazminatlan diğer sınıflardan geride b ırakılmayacak 

şekilde ayarlanmalıdır. 

Devlet, sayıları 2000 civarında olan kendisinin vekillerine 

üvey evlat muamelesi yapmamal ı, kendisine fazla mali yük getirmeyecek 

olan Kamu Avukatlann ın sorunlarını vakit geçirmeden 

çözmelidir; aksi takdirde mali yönü cazip olmayan Kamu 

Avukatlığına eleman ı zor bulan devlet, elindeki, yeti şmiş deneyimli 


111 - SERBEST ÇALIŞAN AVUKATLARIN SORUNLARI 

1- HAYAT STANDARDI 

Mesleğimizin kimi sorunları, Avukatlık Yasasının boyutlarını 

aşmakta, ba şka yasalardaki de ğişikliklerle çözüm bulunmas ını 

gerektirmektedir. 

Uygulanmaya ba şladığı yıldan beri Hayat Standard ı, kimi 

meslekdaşlanmızı, elde edemedikleri gelir üzerinden vergö ödemeleri 

zorunda bırakmıştır. Her yıl yükselen asgari ücrete ve 

belli bir katsayıya endekslenen Hayat Standardı, artık çekilmez 

bir Maliye Salmas ına dönüşmüş "Mali güç kriteri" unutulup kazansız 

her avukatın ödeesi zorunlu "BAŞ VERGİSİ" haline gelmiştir. 

Meslekdaşlanmızın tamamının üçte ikisinden fazlas ı, Büyükşehir 

Belediyesi olan illerde avukatl ık yapmaktadır. 2.1.1995 tarihli 

Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe konulan 179 No.lu 

Gelir Vergisi Genel Tebli ği'nde bu yıl artırılmış bulunan asgari' 

ücrete (4.173.750.- TL.) göre 175.297.500.- TL. olmas ı gereken 

39

Hayat Standardı Temel Göstergesi (ek gsötergeler hariç), yeniden 

değerlendirme oranında % 107,6 artış yapılarak Büyükşehir 

Belediyesi Sınırları içinde görev yapan avukatlara uygulanmak 

üzere (diğer serbest meslek erbabı gibi) 1995 yılı Mart ayı için 

217.700.000.- TL'ya yükseltilmi ştir. Bu miktar için bir meslekdaşımızın 

ödeyeceği en az vergi, 70.000.000.- TL'yı bulacaktır. 

Meslekdaşlarmıız, ayrıca sigorta primi, katma de ğer vergisi 

geçici vergi ödemekte, büro gideri ve di ğer zorunlu giderleri de 

karşılamaktadırlar. Bunlara, 1994 y ılında yaşadığımız türden, 

beyan edilen matrahlar üzerinden hesaplanan % 10 Ekonomik 

Denge Vergisi ve Net Aktif Vergisi gibi sürpriz ve adaletsiz vergiler 

de eklenmektedir. Vergiler dahil tüm giderlerini kar şılayabilmesi, 

evine bakıp vasat yaşabilmesi için bir avukatın her ay 

en az 40.000.000.- TL. kazanması gerekmektedir. Üzülerek söylemek 

gerekir ki pekçok meslekda şımızın aylık geliri bu rakamın 

çok altındadır. 

Devlet, avukatların vergilendirilme işinde temel bir yanl ışlık 

yapmaktadır. Avukat, Yargıç ve Savcı gibi yargının ayrılmaz unsurudur; 

bu özelli ği ve niteliği nedeniyle di ğer serbest meslek 

mensuplarından çok farkl ıdır. Serbest çalışmakla birlikte Avukatın 

yaptığı göre, yargıç ve savcının statüsünde kamu hizmetidir. 

Bir kamu hizmetini, vergilendirme i şleminde serbest mesleklerle 

bir tutmak, birinci s ınıf tacirlerle e şdeğer görmek fevkalade 

sakıncalıdır. - 

Anılan sakıncalann giderilmesi için önerilerimizi de belirtmek 

isterim: 

Öncelikle, avukatlık mesleği, diğer serbest mesleklerden, avukatlar 

da birinci sınıf tüccarlardan ayrı tutulmalıdır; avukatlar, 

kazanmadıkları hayali gelir üzerinden vergi ödemeye zorlanmamalıdır. 

Gelir Vergisi Kanunu'nun Mükerrer 116. maddesindeki 

Hayat Standardı uygulaması, yargının ayrılmaz unsuru olan 

avukatlar için uygulanmamalı, yasal değişiklik sür'atle yapılmalıdır. 

Hayat Standardı uygulamas ı sürdürülecekse avukath ğın ilk 

beş yılı içinde uygulanmamalıdır. 

40

Beş yıldan fazla meslek kıdemi olan avukatlar için (2,8) olan 

gösterge azaltılmalı, örneğin (1,5) olmalı, Büyükşehir sımriarı 

içinde % 25 farklı vergi uygulaması kaldırılmalıdır. 

2- MALİ MÜŞAVİRLERİN, AVUKATLARIN 

BEYANNAMELERİNİ DE İMZALAMASI SORUNU 

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 227. maddesine 4008 Say ıh 

Yasa ile eklenen Mükerrer Madde 227/1 gereğince "Vergi beyannamelerinin 

3568 Say ılı Kanuna göre yetki alm ış serbest muhasebeci, 

serbet muhasebeci mali mü şavir veya yeminli mali mü şavirler 

tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmeye, bu 

mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet 

konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya" Maliye Bakanlığı yetkili 

kıhnmıştır. Yasa çıkar çıkmaz 29.7.1994 tarihli yazımızla Maliye 

Bakanlığı'ndan, yapılacak düzenlemede avukatlar ın kapsam 

dışında bırakılması istenilmişti. Hazırlanmakta olduğu söylenen 

tebliğde bu uyanmızın gözönünde bulundurulmadığı söylentisi 

yaygındır. Böyle bir uygulamayı mesleğimize yönelik bir saldırı 

kabul edeceğimizi şimdiden vurgulamakta yarar görüyoruz. 

Sayın Başbakan'a sunulan rapor, Türkiye Barolar Birliği Başkanlık 

Divanınca yapılan ziyaretlerde a şağıdaki yazılara eklenerek 

Anavatan Partisi Genel Ba şkanı Sayın Mesut Yılmaz ve Refah 

Partisi Grup Ba şkanvekili Sayın Abdüllatif Şener'e ve SHP. 

Grup Başkam'na elden sunulmu ştur. 

5 Nisan 1995 tarihinde yap ılan "Avukatlar Günü" Toplant ı- 

sı'nda da sorunlar etrafl ıca ele alınmış olup bu konudaki bilgiler, 

ilgili bölümde verilmi ştir. 

Sayın Mesut YILMAZ 

Anavatan Partisi 

Genel Başkanı 

AMARA 

4.1.1995 


Baroların Başkan'lanmn katılımı ile yapılan toplantıda, 

TBMM.de grubu bulunan siyasi parti sayın genel başkanlarım 

ziyaret ederek mesleğimizle ve meslekda şlarımızla ilgili önemli 

41

azı sorunları sunmak ve çözümlenmesinde destek ve yard ımlarım 

istemek görüşü oybirliği ile kararlaştırılmıştır. 

Bu karar doğrultusunda sorunlanm ız ilişikte saygılarımizla 

sunuyoruz. 

Türkiye Barolar Başkanları ve Türkiye Barolar Birliği 

Adına 


Başkanı 


EKI: 

Avukatlık mesleğinin, Serbest çal ışan kamuda 

görev yapan avukatlarm sorunları raporu.' 

Sayın Abdüllatif ŞENER 

Refah Partisi Grup Başkanvekili 

ANKARA' 

4.1.1995 


Barolarrn Başkanlan'mn katılımı ile yapılan toplantıda, 

TBMM.de grubu bulunan siyasi parti sayın yetkililerini ziyaret 

ederek mesleğimizle ve meslekdaşlarımızla ilgili önemli baz ı sorunları 

sunmak ve çözümlenmesinde destek ve yardmlarını istemek 

görü şü oybirliği ile kararlaştırılmıştır. 

Bu karar doğrultusunda sorunlarımızı ilişikte saygılarımızla 

sunuyoruz. 

42 

Türkiye Barolar Başkanları ve Türkiye Barolar Birliği 

Adına 


Başkanı 


EKI: 

Avukatlık mesleğinin, Serbest çal ışan 

kamuda görev yapan avukatların 

sorunları raporu.

(II!) 

YARGITAYDA YAPILAN 

"YARGI YILI AÇILIŞ TÖRELERFNDEKİ 

KONUŞMALAR 


Ankara, 19.7.1993 


Yargıtay Birinci Başkanlığı'nın 30.3.1990 tarih ve 1765 Sayılı 

yazısı ekinde Birliğimize gönderilen 28.5.1990 tarihli "Yargıtay 

Başkanlar Kurulu Kararı" ile 6 Eylül 1990 tarihinde adli yıl açılış 

töreninde Birlik Başkanı'nın yapacağı konuşmanın metninin 

gönderilmesi isteği, Birliğimizce reddedilmi ş ve 1990-1991-1992 

yıllarında ayrı "Adi Yılın Açılışı" Toplantıları düzenlenmiştir. 

15.7.1990 tarihinde yap ılan Baro Başkanları Toplantıs ında, 

"Ayrı bir adli yı1 toplantısı düzenlenmesi uygulamasının, Yargıtay 

Başkanlığı'nın "Say—Savunma—Yargı" bütünlüğünü bozan 

anlayışı değişmedikçe gelecek yıllarda da sürdürülmesi benimsenmi 

ş, 11 Mayıs 1991. tarihinde Mersin'de yap ılan 21. Genel 

Kurül'da "Yeni Yargı yılında Yargıtay'ın tutumu aynen devam 

ettiği takdirde Ankara'da ayrı bir toplantı yapılması kabul edilmi 

ştir. Eğer Yargıtay'dan olumlu bir yakla şım gelirse Birlik Yönetim 

Kurulu'nun bunu de ğerlendirip toplantıya katılması"da 

kararlaştırılmıştır. 

30.6.1990 tarihli Türkiye Barolar Birliği açıklamasında, Yargıtay 

Birinci Ba şkanı'nın tutumu, "Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın 

konuşmasını, hiç ilgilendirmeyen Yargıtay Kanununun 

59/2. maddesine sığınılması, aczin ve sansür isteğinin kurnaz bir 

kamuflaj ıdır" şeklinde değerlendirilmiş, Bar olann bağımsızlığına 

saygı göstermeyenlerce Yargıtay'm örselenmesine müsaade edilmeyeceği" 

vurgulanmıştı. 

14.7.1990 tarihli Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın açıklanmasında, 

"Sorunumuz, uğraşımız anayasal kurulu ş olan Yargı- 

43

tay ile değildir. Yargı erkinin ve onun en temel direği Yargıtay, 

Türk insanımn güvencesidir, hepimizindir, yanlışlık, Yargıtay'ı 

yönetenlerdedir" te şhisi yapılmış ve 25.7.1990 tarihli açıklamada 

da, "Elbette tarihi, köklü Yargıtay, bilinçli ve gerçek hukukçu 

üyelerinin bilinci ve direnci ile BU KRIZI ATLATACAKTIR, 

"Say-Savunma-Yargı" bütünlüğü ve güzelliği tekrar yaşanacaktır" 

denilmi şti. 

14.7.1990 tarihli Birlik Ba şkam'mn konu şması, "...yanlış, dar, 

kısır bir yorumla Yargıtay Kanunu'nun 59/2. maddesine sığınmak 

yerine savunmanın temsilcisi Türkiye Barolar Birli ği Başkanı'nın 

koşulsuz konuşmasma açık Yargıtay Başkanları'nm geleceğine 

olan umudumuzu koruyoruz" sözleri ile bitmekteydi. 

Türkiye Barolar Birliği'nin soruna koyduğu teşhis doğru çıkmış, 

avukatlara, Barolara ve Savunma mesle ğine yakla şımı 

olumsuz olan 7 Eylül 1992 tarihli Yargı Yılı Açılışı töreninde 

"AVUKAT, YARGI ORGANININ B İR UNSURU DEĞILDIR ve 

BÖYLE DE GÖRÜLEMEZ" sözleri ile "Say-Savunma-Yargı" bütünlüğüne 

inançs ızlığını açıklayan Yargıtay Başkanı İsmet 

Ocakçıoğlu, seçim turlannda 236 Yargıtay üyesinin en çok 43 

oyunu alarak son turda 26 oyda kalmıştır. Yargıtay tarihinde ilk 

kei, görevdeki bir başkan, tekrar talip olmas ına rağmen seçilmemiştir, 

seçilememi ştir. Bu başarısızlık ve yenilgide Barolar ve 

Türkiye Barolar Birliği'ne ayukatlara ve Savunma mesleğine 

karşı tutumu önemli etken olmu ştur. 

Yeni seçilen Yargıtay Başkanı Sayın Müfit UTKU'yu Türkiye 

Barolar Birliği ilişikte metni sunulan bir yaz ı ile kutlamış ve ayrıca 

Başkanlık Divanı olarak ziyaret etmiştir. 

Hem bu ziyarette hem de iade-i ziyarette Sayın Müfit UTKU, 

basının ve TV.nin önünde ayrı tören döneminin bittiğini yargının 

ve savunman ın sorunlarının "Yargıtay-Türkiye Barolar Birliği" 

birlikteliği ile çözümleneceğini vurgulamış ve Birlik Ba şkamnı 

6 Eylül 1993 adli y ıl açıhşı törenine önceden herhangi bir konuşma 

metni istemeden konuşma yapmak üzere davet etmi ştir. 

Sayın Başkana yaptığımız Yargıtay tören Salonunda toplantıyı 

izlemek isteyen Baro Ba şkanları ve meslekdaşlanmız için yer 

ayırtılması önerimiz de olumlu kar şılanmıştır. 

44

Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın Yargıtay kürsüsünde koşulsuz 

konu şmasına açık Yargıtay Başkanları'nın geleceğine 

olan umudumuz gerçekle şmiş, Yargıtay, Yönetim krizini atlatmıştır; 

böylece Baro Başkanları toplantısmda ve Mersin Genel 

Kurulunda alınan kararlar gereği olarak yapılmakta olan ayrı 

"Adli Yılın Açılışı" toplantılan dönemi kapanm ış olmaktadır. 

Bütün yurtta tüm Barolarımızın katılımı ile sadece Ankara'da 

tek bir toplantı yapılması uygulaması ve kararı da kalkmış olup, 

Barolanmız kendi illerinde "Adli Yıl Açılışı" toplantıları düzenleyebileceklerdir. 

Bütün Barolarımız, anlamlı ve güzel bir geleneğin (Türkiye 

Barolar Birliği Başkanı'nın Yargıtay Başkanı ile birlikte Adli Yılın 

Açılış Töreninde konuşmasının) bozulması üzerine fevkalade 

duyarlı, tutarlı, diğer meslek kurulu şlanna örnek olacak bir dayanışma, 

titizlik ve sab ır gostermişlerdir. Türkiye Barolar Birliği 

bu kararlı ve itici destekle, inançla, bilinçle ve inatla sansüre 

olur vermemi ş, sabırla "Biz ne pahas ına olursa olsun Yargıtay'da 

konuşalım demiyoruz. Yargıtay kürsüsünde, ba şımız dik, ainımız 

açık, bağımsız yargıyı, bağımsız Baroyu hukukun üstünlü ğünü, 

demokratik hukuk devletini koruyal ım istiyoruz, sansürsüz konuşalım 

istiyoruz. ÇAGDAŞ TURK AVUKATINA, ÇAGDAŞ 

TÜRK BABOSUNA YAKI ŞAN, İNSAN HAK VE ÖZGÜRLÜK- 

LERİNİ SAVUNAN KONUŞMA YAPALIM D İYORUZ" sözlerinin 

uygulama alanına geçmesini beklemiştir. Gelecekte Avukatlık 

ve Baroların tarihinde, Baroların bu dayanışması, kararlı ve 

ödünsüz tutumları, çok anlamlı ve önemli biçimde yer alacakt ır. 

1990-1991 ve 1992 yılında Barolarımızca ortak olarak düzenlenen 

toplantılara büyük bir özveri ve heyecanla kat ılan özel otobüsler 

tutarak Ankara'ya ak ın eden dayanışma ile her güçlüğün 

üstesinden gelineceğini kanıtlayan ve Dil Tarih Coğrafya Fakültesi 

Konferans Salonunu çiçek bahçesi haline getiren tüm Barolanmıza 

ve meslekdaşlanmıza içten ve sonsz teşekkürlerimizi ve 

saygılanmızı sunuyoruz. 


Başkanı 


45

k1 

Eki: 

Yargıtay Başkanı'na gönderilen 

kutlama yaz ısı örneği. » 

TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANLIĞI 

Sayın Müfit UTKU Ankara, 6.7.1993 

Yargıtay Başkanı Sayı : 844 

ANKARA 

Yargıtay Başkanlığı'na seçilmenizi yürekten ve en iyi dileklerimle 

kutluyorum. Kişiliğinizle, ba şarılı çalışmalarınızla ve deneyiminizle 

Yargıtay'a güç katacağınıza inanıyorum. 

Savunmaya ve onun meslek kurulu şları olan Barolara ve Türkiye 

Barolar Birliği'ne verdiğiniz değer ve önemi yakından biliyorum. 

Sizin başkanlığınız döneminde son yıllarda nedensiz biçimde 

aksatılan ve yaralanan (Yargıtay—Türkiye Barolar Birliği) ilişkilerinin 

"Sav_Savnuma_Yarg ır' bütünlüğüne yakışacak düzeyde 

yürüyeceği, sıcak ve sağl ıklı ili şkilerin süreceği inancını taşıyor, 

yaşatıyorum. 

Bu inanç ve duygularla size başan ve esenlikler diliyor, saygılar 

sunuyorum. 


• Türkiye Barolar Birliği 

Başkanı 


( İ MZA) 

Ankara, 20.7.1994 


1990 yılından 1993 yılına kadar 3 yıl süre ile "Adli Yılın Açılış 

Töreni"nde Yargıtay'da Türkiye Barolar Birli ği Başkanı'nın ko- 

46

nu şturulmaması nedeniyle ayrı toplantı yapılması uygulamasına 

Yargıtay'ın yeni Başkanı Sayın Müfit UTKIJ'nun seçilir seçilmez 

sergilediği olumlu yaklaşımı ve çağrısı üzerine son verilmiş ve 6 

Eylül 1993'te Yargıtay'da Türkiye Barolar Birli ği Başkanı konuşmuştur. 

Bu yıl da 6 Eylül 1994 günü Yargıtay'da yap ılacak "Adli Yılın 

Açılışı Töreni"nde Yargıtay Başkanından sonra Türkiye Barolar 

Birliği Başkanı konuşacaktır. 

Ayrı ve Ankara'da tek bir "Yargı Yılı Açılışı" toplantısı uygulamasına 

son verdiğimiz için. Barolanmız, isterlerse kendi çevrelerinde 

ayrı toplantılar düzenleyebileceklerdir. 

Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Yargıtay'ın Sayın Başkanı, Baro 

Başkanlarımız için protokolde (10) ki şilik yer ayrıldığını, yer 

durumu müsait oldu ğu takdirde töreni izlemek isteyen bütün 

Baro Başkanlarımıza Yargıtay Salonu'nun açık olduğunu belirtmiştir. 

Töreni izlemek, için gelmek isteyen Baro Ba şkanlarımızın önceden 

en geç 1.9.1994 tarihine kadar bizi haberdar etmeleri uygun 

olacaktır. Aksi takdirde önceden ayr ılacak yerlerin bo ş olmasının 

hoş olmayacağı, habersiz gelinmesi halinde ise salondaki 

yer durumunun olanaks ızlığı nedeni ile ayakta kalma sıkıntıs 

ı doğması doğaldır. 

Baro Başkanlarımızdan toplantıya bizzat katılacak olanların 

durumu önceden Birliğimize bildirmeleri halinde yukarıda belirtilen 

s ıkıntıların aşılması kolaylaşacaktır. 

Durumu bilgilerinize sunanm. 



Başkanı 


47


Ankara, 7.9.193 

GENELGE NO: 1056150 

Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın, 1993-1994 Adalet Yıli'nın 

açılişı nedeniyle Yargıtay Konferans Saom ı'nda düzenlenen toplantıda 

yaptığı konuşma. metnini yazımiz ekinde bilgi ve takdirlerinize 

sunuyorum. 


EKİ : 


Başkanı 


- Konuşma metni - 

- Yargıtay Başkanı Sayın Müfit Utku'nun 

konüşmalarımn mesleğimizle ilgili bölümleri. 

Yargıtay Başkam Sayın Müfit Utku'nun Adalet Yıhm 

Açış Konuşması'nın Barolar ve Mesleğimizle ilgili 

Bölümleri 

1993-1994 Adalet Yıh'mn Açış Konuşmasında Yargıtay Başkanı 

Sayın Müfit Utku, önemli yargı, hukuk, demokratik laik 

hukuk devleti, ulus ve toplum sorunlarına değinmiştir. 

Son yıllarda Yargıtay Başkanlarının Barolar ve avukatlarla 

ilgili hiçbir görüşe yer vermeden yapmış olduğu konuşmaların 

aksine bu yıl mesleğimiz ve meslek kuruluşlarımızla ilgili olarak 

Saym Müfıt Utku'nun konuşmasmda a şağıdaki hususlara özellikle 

yer verildiği gözlenmiştir: 

"1- Kaı un1arda Değişiklikler : Genel olarak hemen ifade 

edelim ki kanunların geli şi güzel, değiştirilmesi fevkalade mali- 

48

zurludur. Çünkü Kanunlar, bir sisteme oturtulmu ş kurallar 

manzumesidir. Bu itibarla de ğişiklikler tatbikat mahkemelerinin, 

bu mahkemelerin zirvesi ve içtihat mahkemesi olan Yargıtay'm 

ve diğer yüksek mahke ın'eler ile baroların görüşü alınarak, 

uygulama ile doktrin mezcedilmek suretiyle, modern hukukun 

gereklerine uyularak, sistenıler zedelenmeden yapılirsa yararlı 

ve verimli olur. 

2- Seminer ve Sempozyumlar : Bozma kararlarımn artış 

gösterdiği konularla toplum için önem arzeden yeni konulara ait 

seminer ve sempozyumlar, Yargıtay, Üniversiteler ve Barolarla 

birlikte düzenlenmelidir. 

3- Yargıda Avukatların Rol ve Işlevi 

Demokratik bir toplumda adli yargılama süreci, e şitler arasındaki 

medeni bir tart ışmayı gerektirdiğinden savunmanm demokratik 

hukuk düzeni için vazgeçilmez oldu ğunu ve bu ölçüde de 

önemli olduğunu belirtmek isterim. Avukatlar hukuk diyalektiğinde 

zorunlu unsurlardır. Bu düşüncelerle; Türkiye Barolar Birliği 

Başkanı'm, yöneticilerini ve değerli mensuplarını aramızda 

görmekten duyduğum büyük hazz ı belirtmek istiyorum". 

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANI 

AVUKAT ÖNDER SAV1IN 

1993 - 1994 ADALET YILININ AÇILI ŞI 

TOPLANTISINDA YAPTIĞI xoruşı 

1993-1994 Adalet Yıh'mn Açılışı Törenine onur veren Yüksek 

Yargı Organları nın değerli Başkanlan'm, yüce yargıç ve savcıları, 

Baro Başkanlan'm, meslekdaşlanmı ve değerli konukları, basının 

ve televizyonlann temsilcilerini, en iyi dileklerimle ve saygılarımla 

selamlıyorum. 

6 Eylül 1989 günü bu salonda yap ılan ve Türkiye Barolar Birliği 

Başkanı olarak konuştuğurnuz toplantıdan 4 yıl sonra tekrar 

buluşmanm, bu yüce kürsüden, bir güzel ve anlaml ı geleneği 

sürdüren bugünkü toplant ıda konuşmamn onurunu taşıyor, mutluluğunu 

yaşıyorum. "Say-Savunma-Yargı" bütünlüğünü vurgulayan 

böyle bir toplant ı programı için Yargıtay Başkanı Sayın 

49

Müfit Utku'ya ve Yargıtay camiasına içtenlikle teşekkür ediyorum. 

Geride bıraktığımız adli yıl, demokratik hukuk devleti, hukukun 

üstünlüğü ilkeleri, adaletimiz, yargımız ve savunma mesleği 

yönünden sorunlarla yüklü bir dönem olmu ştur. Bu dönemde, 

vatandaşların, yargıçlann, savcılann ve avukatların yakınmalan 

sürmüştür. Davalar, yine uzam ış, yargıçlar fazla i ş yükü altmda 

ezilmiş, avukatlar savunma hakk ım, özlenen düzeyde gerçekle ş- 

tirememiş, vatandaşlar, yavaş yargılamadan ve geciken adaletin 

etkisizliğinden şikayet etmişlerdir. 

Yargıtay'da yeni daireler kurarak, üye sayısını arttırarak, yıllarca 

önce sakıncaları görülüp terkedilmi ş istinaf mahkemeleri 

kurularak hukuksal ve yargısal sorunlar çözülemez. E ğitimi, insan 

unsurunu iyileştirmek ve geliştirmek, rahat ve seri çalışabilecek 

müstakil Adliye binaları yapmak, yargılamayı hızlandırmak, 

en son teknolojiyi yargıya sokmak, olanakları ve özlük haklarını 

güçlendirmek gerekir. Adalet, gecikirse gücü ve k ıymeti 

azalır. Yurttaşların mahkeme kapılarında yıllarca beklerneleri, 

mahkemeye gitmekten kaçınmaları, haklarını almak için hukuk 

dışı yollara başvurmak istemeleri, bütün hukukçuları düşündürmelidir. 

Vatandaşın adalete ve devlete güveni daha fazla sars ılmadan 

çözüm yollan bulunmal ıdır. 

Devlet ve ulus adma "Adalet"in gerçekle şmesini sağlayan yargıçların 

ve savcıların ekonomik durumları haklı olarak iyile ştirilirken, 

devlet adına savunma görevi yapan "Kamu Avukatlan"mn 

durumlarının hiç düşünülmemesi, üzücü olmu ştur. Son on 

yılda yap ılan düzenlemeler nedeni ile Kamu Avukatları mali bakımdan 

sıkıntıya itilmişlerdir. 

En son 486 Sayılı KHK. ile Danıştay ve Sayıştay'da görev yapan 

ve Hukuk Fakültesi mezunu olmad ıkları halde Hakimlik ve 

Savcılık mesleğinden sayılanlara mali yönden aynen Hakim ve 

Savcılar gibi yeni bak ve olanaklar sağlanmış, "Say-Savunma- 

Karar" üçlüsünün önemli bir unsuru olan avukatlar ayr ık tutulmuştur. 

Bu son düzenlemeyle Hakim ve Savcılar ve bu meslekten 

sayılanlar ile kamu avukatları arasında ücret yönünden kamu 

avukatları aleyhine çok büyük bir farklılık yaratilmıştır. 

50

Bırakalim yargıç ve savcılar gibi düşünülmelerini, Kamu Avukatları 

herhangi bir geçerli gerekçe olmaks ızın, kamuda görev yapan 

denetim elemanları, sağlık hizmetleri sınıfı ve teknik hizmetler 

smıfı karşısında bile ek göstergeler, özel hizmet tazn ıinatlan ve 

yan ödeme göstergeleri yönünden büyük ölçüde geriletilmi şlerdir. 

Kamu Avukatlarına devlet eliyle reva görülmekte olan haks ız, yersiz 

ve eşitliksiz ayınma süratle son verilmesini istiyoruz; aksi takdirde 

Devlet kendisini savunacak deneyimli avukat bulmakta s ı- 

kıntı çekecektir. Nitekim kamuda görev yapan avukatlarda Hakim 

ve Savcıliğa geçmek üzere taleplerin arttığı gözlenmektedir. 

Son zamanlarda artan üniversite ve fakülte sayılarma ve sınav 

kazansın—kazanmas ın her öğrenciye üniversitede okuma 

olanağı jraratılmasına bakarak hukukçu sıkıntısı çekilmeyeceği 

belki savunulabiir. 

Altyapısı, kadrosu olu şturulmadan binası ve olanakları yaratılmadan 

açılan Hukuk Fakültelerinin istenilen düzeyde hukukçu 

yetişmesini sağlamaktan uzak oldu ğu görülmü ştür. Bu fakültelere 

yenilerinin eklenebilece ğine dair belirtiler ve son uygulama 

ile açık öğretim yoluyla hukukçu yetiştirme girişimleri, endişelerimizi 

yoğunlaştırmıştır. 

Erzincan ve Dicle Hukuk Fakülteleri'nin perişan hali ortada 

iken, bunlara öğretim elemanı ve eğitim binas ı bile bulunamazken 

yeni, temelsiz ve sistemsiz Hukuk Fakültesi düşünebilmek, 

sorunu önemsememek demektir. Bir de ğerli Yargıtay üyesinin 

haklı olarak söylediği gibi, "Hukuk bilimi ve hukuk öğretisinin 

gereği olan bilgileri yarım—yamalak ve çağdaş hukuk öğretiminin 

yöntemleriyle bağdaşmayacak şekilde vermek ve bu yölla 

"Hukuk Fakültesini bitirmi ş gibi" diploma dağıtmak zaten sağlıklı 

olmayan hukuk öğretiminin ve hukukçunun ölüm fermam 

olacaktır." 

Siyasal hesaplarla hareket edenler, k ısa vadeli başarılar yerine, 

uzun vadeli köklü çözümleri düşünmeli ve önermelidir. Gelecekte 

pi şman olunacak uygulamalardan kaç ınılmalıdır. - 

Çabamız yanlış anlaşılmasın, hiçbir yetenekli gerçek hukukçu 

yetişecek gencimizin önü kapatılmasın, dürüst, yetenekli,bilgili 

hukukçular yetişsin, mesleğimiz yozlaşmasın istiyoruz. 

51

Savunma hakkı yönünden bu çabalanm ızın ürün vermesi için 

halen TBMM. Adalet Komisyonu gündeminde olan Avukatl ık 

Yasası Değişikliği Tasans ı'nın yasalaşması ğerekmektedir. Bakanlar 

Kurulu'na 15.5.1992 tarihinde sevkedildikten sonra baz ı 

Bakanlıkların, değişik maddelere itiraz etmeleri nedeni ile tasan, 

TBMM.ne bir yıla yakın süre sonra, 11.3.1993 tarihinde gönderilmiştir. 

Bakanlar Kurulu'na sunulan metin ile TBMM.ne gönderilen 

metin arasmdaki farkl ılıklar incelendiğinde, tas arımn bir yıl 

bekletilmesini gerektirecek önemde olmad ığı, Adalet Komisyonu'ndaki 

kısa bir çalışma ve uzlaşma ile çözümlenecek boyutta 

olduğu kolayca görülecekti'r. 

Avukatlık Yas asındaki yararl ı ve olumlu değişiklikleri bilinçli 

ya da bilinçsiz yavaşlatan veya geciktirenler, avukatl ığa değil, 

aslında "Adaletin Temeli Olan Savunma"ya zarar verdiklerinin 

farkında değillerdir. 

Biz, Avukatlık yasasındaki değişiklikleri, mesleğimiz ve meslekdaşlanmız 

açısındaki öneminden çok, demokrasi, demokratikleşme, 

hukukun üstünlüğü, yargımız ve vatandaşın savunma 

hakkı açısından taşıdığı önem nedeniyle kaçınılmaz sayıyoruz. 

Yoksa T.B.B. ve Barolar, Avukatl ık Yasası'nda hiçbir değişiklik 

yapılmasa da inandıklan doğruları, toplum, ülke, demokrasi, insan 

hak ve özgürlükleri, demokratik, laik sosyal hukuk devleti 

ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda söyleme ve mücadele 

etme kararlılığı, bilinci, deneyimi ve birikimindedir. Kuruluşumuzdan 

buyana, bağımsız ve tarafs ız BASKI GRUBU olarak 

yaptığımız gibi bundan böyle de ilkelerimizden ödün vermeyiz, 

bağıms ızlığımıza saygı isteriz, vesayete boyun eğmeyiz; ayıplar 

ve yanlışlarla mücadele ederiz, doğruları bölüşürüz. 

Doğrularını bölüşüp, başarılı ve kalıcı olması için gayret ettiğimiz 

bir konu, CMUK.daki olumlu de ğişikliklerdir. Yasamn yürürlüğe 

girmesinden sonra işlemesinin ve uygulamas ının sağlıklı 

yürümesinin ancak Barolanm ızın ve meslekdaşlanmızın olağanüstü 

ve özverili çal ışmaları ile mümkün olabileceği görülmü ş- 

tür. Geriye dönük 9 aya yakın uygulamaya bakarak Barolanm ı- 

zm ve meslekda şlarımızın CMUK. değişikliklerinin uygulanma- 

52

sında övünülecek bir düzen, çal ışma ve başan içinde ölduklarını 

gururla söyleyebiliriz. 

Yasanm uygulanmas ı ile ilgili her kurum, kurulu ş ve kişi, Barolarımız 

ve meslekda şlarımızın gösterdiği titizlik içinde olursa 

yasa değişikliği, amacına fazla aksamadan ulaşabilir. 

Yasa değişikliklerinin temel amac ı, yakalanan kişinin savunma 

hakkını güçlendirmek, keyfi tutuklama ve i şkenceyi önlemek, 

insan hak ve onuruna yara şır sorgulama ve yargılamayı 

sağlamaktır. 

Yasa değişikliği ile gerçekle ştirilmek istenen demokratikle şme 

adımı, Cumhurbaşkanı'nın vetosu ve bu vetoya uygun yeni düzenleme 

ile onanlması güç yaralar almıştır. 

CMUK.daki değişikliklerin refornı niteliği taşıması için öncelikle 

30 ve 31. maddedeki e şitsizlik yaratan hukuk ayıbı temizlenmelidir. 

Daha sonra Adli Kolluk Yasas ı çıkartılmalı, Polis Vazife 

ve Selahiyet Yasası, Terörle Mücadele Yasas ı değiştirilmeli, 

ceza infaz sistemi ça ğdaş yapıya kavuşturulmalı, ceza ve usul 

yasalarındaki antidemokratik hükümler ay ıklanmalıdır. 

CMUK.nun 146. ve geçici 3. maddesi ile getirilen değişikliklerin 

yeterince açık olmayışı nedeni ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı 

ile Türkiye Barolar Birliği arasında ödeneklerin miktar ı, aktarılması 

ve zaman ı ile ilgili olarak ortaya çika ıı anlayış ve yorum 

farklılığı, Birliğimizin giri şimleri ile olumlu sonuca bağlanmıştır. 

Konuya gösterdiği ilgi ve çözüme yönelik verdiği talimatlan 

için Maliye ve Gümrük eski Bakan ı Sayın Sümer Oral'a teşekkür 

ediyorum. 

Bugün siyasal iktidan olu şturan partiler, "Türkiye'de ANA- 

YASA dahil bir hukuk reformu gerçekle ştirmek, "12 EYLÜL HU- 

KUKU KALINTILARI" olarak nitelendirilebilecek, yasal düzenlemeleri, 

uygulamaları ve kısıtlamaları sür'atle yürürlükten kaldırmak 

yolundaki isteklerini, kamuoyuna aç ıklamışlardı. 

Bütün bu iyi niyetli sözlere karşın 12 Eylül Hukuku'nun en 

önemli KALINTISI 1982 Anayasas ı, her nedense ele alınamamıştır. 

İnsan hak ve özgürlüklerine, ça ğdaş düşünceye, demokratik 

53

hukuk devleti ve hukukun üstünlü ğü ilkelerine aykırı pek çok 

göze batan çarpıklık ortada iken bir iki cılız ve öze yönelik olmayan 

biçimsel değişiklik önerileri toplumda düş kırıklığı yaratmıştır. 

1982 Anayasas ı, bir toplumsal uzlaşma anayasası değildir, seçeneksizlik 

yaratılarak dayatma, topluma benimsetme anayasasıdır. 

Böyle bir metnin sadece baz ı maddelerini değiştirmek yeterli 

olamaz. Başlangıç bölümünden başlayarak son kelimesine 

kadar yeniden gözden geçirilip tartışılmas ı ve kaleme alınması 

gerekir. 

Anayasa'nın "BAŞLANGIÇ" bölümü, çağdaş demokratik hukuk 

devleti anayasas ına yakışmamaktadır; bu bölüm, hukukun 

üstünlüğü ilkesine de uygun düşmemektedir. Askeri darbeleri 

meşru sayan, benzerlerine yol açacak nitelikteki Başlangıç bölümü, 

Anayasa metninden çıkarılmalıdır. 

TBMM.nin verimli, düzenli çalışması sağlanmalı Genel Kurula 

gelen konuların, yasa taslak ve tasanlar ımn fazla bekletilmeden 

ele al ınmas ını sağlayıcı düzenleme yapılmalıdır. 

AGİK'te benimsenen, "insan haklan ve temel özgürlüklere her 

insan doğduğu anda sahip olup, bunlardan feragat edilemez ve 

HUKUKUN GÜVENCESI altındadır. Yönetimin ilk sorumluluğu, 

bunlan, gelebilecek zararlardan korumak ve geliştirmektir. 

Bunlara saygı, aşırı GÜÇLÜ B İR DEVLETE karşı ASLİ BİR TE- 

MİNATTIR". ilkeleri esas alınmalı ve Anayasada somutla ştırılmalıdır. 

Bunun için Anayasa'daki hukuka ayk ırı insan hak ve 

özgürlükleri kısıtlamaları kaldırılmalıdır. 

TBMM.nin "YASAMA YETKISININ DEVRED İLMEZLİĞİ" 

kuralı, titizlikle korunmalıdır. KHK. uygulamas ına çok zorunlu 

olmadıkça başvurulmamalı, hukuka aykırı düzenlemeler yapılmamal 

ıdır. Belli bir süre içinde TBMM.de görüşülmeyen 

KHK. nin yürürlükten kalkmas ı ilkesi benimsenmelidir. Olağanüstü 

Hal Kararnamesi veya KHK. ile yürütmeye yerli yersiz ve 

çoğu gereksiz yetkiler verilmemelidir; aksi uygulama, yasa yolunun 

savsaklanıp rafa kald ırılmas ı, TBMM.nin devredışı bırakılması 

KHK. yolunun genelle şmesi sonuçlarım doğuracaktır. Son 

kez, çıkarılan ve yetki yasas ına dayanmayan Genelkurmay Ba ş- 

54

kanlığı ve vergiler konusundaki KHK.ler, hukukun üstünlüğü ilkesiyle 

bağdaşmayan talihsiz uygulamalard ır. 

"Hukukun Üstünlüğü" ilkesi ve anlayışı Milletvekili ve Cumhurbaşkanı'nın 

"Andiçmesi" metinlerinde unutulup kalmamah, 

Anayasa'nın en belirgin ve temel yapısını oluşturmalıdır. Hukukun 

üstünlüğü ilkesinin, demokrasinin temeli oldu ğu ve kimsenin 

hukukun üstünde olamayacağı anlayışı Anayasada açık ve 

belirgin bir biçimde belirtilmeli, maddelerde, kurumlarda somutlaştırılmalıdır. 

Bu ilke ve anlayış benimsenince Cumhurba şkanı'nın yetkilerinin 

ne denli hukukun üstünlüğü ilkesi ile bağdaştığı da tartışılmalı, 

yeniden ele alınıp düzenlenmelidir. Cumhurba şkanı, Danıştay 

Üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısını 

ve Başsavcı Vekilini, Askeri Yarg ıtay Üyelerini, Askeri Yüksek 

İdare Mahkemesi Üyelerini, Hakimler ve Savc ılar Yüksek 

Kurulu Üyelerini ve görevi ile ilgili suç i şlediği zaman kendisini 

"Yüce Divan" s ıfatı ile de yargılayacak olan Anayasa Mahkemesi'nin 

Üyelerini seçmemelidir. 

Hukukun üstünlüğü ilkesine tamamen ayk ırı ve antidemokratik 

olan Geçici 15. madde kald ırılmalıdır. "GEÇİC İ" adına karşm 

Anayasa'nın temel ve kalıcı pek çok kurum ve maddesinden daha 

"KALICI" olan Geçici 15. madde bir hukuk ay ıbıdır. Böyle bir 

ayıplı maddeyi içinde barındıran Anayasa, bir demokratik hukuk 

devleti Anayasas ı olamaz. 

Hukuk Devletinin olmazsa olmaz ko şulu "YARGI BAĞIMSIZ- 

LIĞI" titizlikle korunmal ı, Yargıç ve Savcı teminatı sağlanmalıdır. 

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, siyasal iktidarın güdümünden 

ç ıkartılıp, bağımsız statüye kavuşturulmalıdır. Adalet 

Bakanı ve Müste şarı, Kurulda görev almamalıdır. Kurulun 

diğer üyeleri de kendi Genel Kurullar ınca doğrudan seçilmelidir. 

Anayasaya göre "Demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarI" 

olan siyasi partiler, kolayca kapat ılmamalıdır. Ancak siyasi 

partilerde de "Ne tür suç i şlersek işleyelim partimiz kapat ılmayacaktır. 

Bizi ancak seçmen tasfiye eder" mantığı yerle şmemeli, 

ülke, ulus ve devlet bütünlüğünü yıkma, demokrasiyi zedeleme 

gayretleri siyasi parti kurarak kolaylaşır sanılmamalıdır. 

55

Dünyanın hiçbir ülkesinde hiçbir Anayasa, kendi devlet varlığına 

kasteden siyasi partinin faaliyetini sürdürmesine olanak tanımaz. 

Partisinden istifa ederek başka bir partiye giren Milletvekilinin 

düşmesi kuralı, fiilen işletilemez hale getirilmiştir. Hukuku 

dolanarak Anayasaya, Kanuna kar şı hile yaparak ömürsüz ve 

geçici sözde partiler kurarak parlamenterli ği ve parlamentoyu 

halkın gözünde küçük düşüren uygulamalara yol açan 84. madde 

tamamen değiştirilmelidir. 

Hem siyasi parti kapatılmasına hem de 84. maddenin tamamen 

kaldırılmasına ilişkin görüşleri, Türkiye Barolar Birli ği tarafından 

çok önce söylenmi ş, hazırlanan ve TBMM. Ba şkanlığına 

da sunulan Anayasa değişikliği metninde dile getirilmi ştir. 

Zamanında gerekli değişiklikler yapılmadığı için bugün bu 

maddelere göre karar veren Anayasa Mahkemesi, yanlış ve haksiz 

biçimde ele ştirilmektedir. 

Bir siyasi parti yetkilisinin "Meclis, Anayasa Mahkemesi'nin 

karanna bu kez, demokrasimiz ve ulusal egemenlik ad ına direnmeli 

ve kararı tebellüğ etmemelidir" şeklindeki sözleri bir hukuk 

ve anayasa ayıbı oluşturmuştur. Anayasa'nın öz yönünden denetimi, 

Anayasa Mahkemesi'ne kapal ı olduğuna göre Anayasa 

Mahkemesi, elindeki metne göre karar vermi ş ve Anayasa'nın 

84/3. maddesi otomatik olarak i şlemiş, ilgilinin milletvekilliği sona 

ermi ştir. - 

Ele ştirenler, karan hukuka ayk ırı bulanlar, Anayasa Mahkemesi'ni 

suçlayacaklarına davanın açılış tarihi olan 3.7.1992'den 

kararın verili ş tarihi olan 14.7.1993 tarihine kadar en az bir yıllık 

süre içinde gerekli Anayasa değişikliğini yapmadıklan için 

önce kendilerini özele ştiriye tabi tutmalıdırlar. Anayasa'nın 133. 

maddesinin deği şikliğinde gösterilen giri şim, gayret ve kararl ılık 

84. maddede de gösterilebilirdi. 

Anayasa Mahkemesi kararlannm uygulanmas ı, hiçbir nedenle 

aksatılmamalıdır. Iptal edilen bir yasa ya da KHK. yeniden çıkanlmamalı, 

ilgisi olmayan yetki yasas ına dayanarak hukuki 

düzenleme yapılmamalı, iptal edilen kural ın yenisinin düzenlen- 

56

mesi için yayım koşulu beklenmemeli, iptal gerekçesine uygun 

yeni metin yürürlüğe konmandır. Bu kurallara uyulmadığina somut 

bir örnek verelim: 

Anayasa Mahkemesi'nin Hayat Standard ı ile ilgili iptal kararı, 

23.7.1992 tarihinde yayınlanmıştır. 23.1.1993 tarihine kadar 

hiçbir düzenleme yapılmadığı gibi, daha sonra Vergi Kanunlar ı 

Paketi içinde yap ılan düzenleme de geri çekilmi ştir. Vergi yılı sonu 

olan 31.12.1993 tarihine kadar yeni düzenleme yap ılmadığı 

takdirde Anayasa Mahkemesi kararımn çiğnenmesi bir yana, 

Serbest Kazanç Vergi Mükellefleri yönünden fevkalade s ıkıntılı, 

haksız ve içinden çıkılmaz durum yaratılmış olacaktır. 

Son zamanlarda, Anayasa Mahkemesi kararları nedeniyle çıkarılan 

tartışmalar, bu yüksek yargı organmı yaralamaktad ır. 

Anayasa Mahkemesi'nin bizim de eleştirdiğimiz ye katılmadığımız 

eksik bulduğumuz kararları vardır. Ama insafla söylemek 

gerekir ki Anayasa Mahkemesi, ülkemizde demokratik laik sosyal 

hukuk devletinin ve yarg ımn temel dayanaklann ın başında 

gelmektedir. 

Anayasa Mahkememiz, demokrasimizin, insan hak ve özgürlüklerinin 

ye hukukun üstünlü ğünün güvencesi olma i şlevini, 

dikkat ve inançla sürdürmektedir. 

Anayasa de ğişiklikleri ile ilgili görü şümüzü belirtirken Türkiye 

Barolar Birliği'nin Anayasal konumuna değinmekte yarar görmekteyiz. 

Türkiye Barolar Birliği Anayasa'nın YÜRÜTME bölümünde 

değil, YARGI bölümünde yer almal ıdır. "Sav-Savünma-Yargı" 

bütünlüğü, Anayasada da belirtilmelidir. Yargının bağımsızlığı 

anlayışı doğrultusunda Barolann da bağımsızlığı vurgulanmalidır. 

Vesayete ilişkin hiçbir hüküm Anayasada yer almamal ıdır. 

Anayasa Mahkemesinde ve Hakimler ve Savc ılar Yüksek Kurulunda 

Türkiye Barolar Birliğini temsilen üye bulunmalıdır. 

Türkiye Barolar Birliği'nin Anayasa Mahkemesinde dava açma 

hakkı tanınmalıdır. 

Yeri gelmişken Sayın Cumhurbaşkammızın bu yıl Mayıs ayında 

Erzurum'da yap ılan 22. Olağan Genel Kurulumuza gönder- 

57

dikleri mesaja değinmek ve bir kez daha kendilerin kutlamak ve 

teşekkür etmek istiyorum. An ılan mesajda aynen, "Savunma 

hakkı adaletin tecellisinde vazgeçilmez asli bir unsurdur. Barolar 

Birliği, savunmayı sağlayan ve hakkın yerine getirilmesinde 

büyük katkısı olan ve yargının ayrılmaz bir parçasım oluşturan 

avukatlanmızın kamu kurumu niteliğindeki en yüksek bir kuruluşudur" 

denilmektedir. 

Bu mesaj, bu kürsüden böyle bir toplant ıda söylenen "Avukatlarm 

yargı organının bir unsuru olmadıkları" sözlerine de anlamlı 

cevap oluşturmaktadır. 

Aylardır, ülkemizin dışında ve içinde fevkadale önemli olaylar 

yaşanıyor, Türkiye'nin Kıbrıs, Azerbaycan ve Bosna—Hersek'te 

başlangıçtaki etkinlik ve iddialarımn gerisine düşmekte olduğu 

kuşkuları yaygınlaşıyor. 

Azerbaycan ve Bosna—Hersek'te uluslararas ı hukuk, insan 

hak ve özgürlükleri çiğneniyor, katliamlar yap ılıyor, insanlar göçe 

zorlamyorlar. Uluslararas ı kuruluşlar, dünyanın etkin ve güçlü 

ülkeleri, bunlara barışçı, uzlaştırıcı çözümler bulup uygulatacaklarına 

sadece seyrediyorlar. 

Ermenistan, günbegün adım—adım Azerbaycan'dan toprak kopartıyor, 

Bosna—Hersek'te dünyamn gözüönünde aylard ır bir kiyım, 

vahşet ve insanl ık dramı yaşanıyor. İnsanlar evlerinden kaçıyor, 

kentler ate şe veriliyor, evlerinden toplanan çocuk, ya şlı ve 

kadınlara işkence yapılıyor. 

Kuzey Irak'ta, Türkiye'de insan hakları ihlallerini tesbite gelenler, 

önce burunlann ın dibindeki vah şeti görmeli, SOYKI- 

RIM'a dur demelidir. Körfez Savaşına gözönü kırpmadan müdahale 

edenler, Azerbaycan ve Bosna—Hersek'teki katliama müdahalede 

çok geç kalm ışlardır. Bosna Hersek için Cenevre'deki barış 

görüşmeleri sağlıklı bir sonuca varamamıştır. Bosnalı küçük 

kız İRMA'yı tedavi etmeye çalışmak, bunun çal ımım satmak yetmez, 

yüzbinlerce İRMA'nın, sakat, aç—susuz, anas ız—babasız, 

yurtsuz kalmasma artık gözyumulamaz. 

Başta Birleşmiş Milletler, ABD ve AG İK'e imza atan ülkeler 

olmak üzere barıştan yana tüm devletleri, uluslararası kuruluş - 

58

ları, insan hakları ile ilgili bütün kurulu şları Bosna—Hersek ve 

Azerbaycan'daki SOYKIRIM'ı—VAHŞETI önlemeye çağırıyoruz. 

Azerbaycan'da, Bosna—Hersek'te olup bitenler, çok anlaml ı ve 

ibret vericidir. Bu olaylar, Türküyle, Kürdüyle, Lazıyla, Gürcüsüyle, 

Çerkeziyle, Arabıyla, Arnavutuyla bütün Türkiye halkının 

kardeşçe yaşamasının kaçmılmazlığmı vurguluyor. 

Cumhuriyetimiz, Kurulu şundan bu yana zaman-zaman ya şadığı 

ve atlattığı güç dönemlerin belki de en önemlisi ile yüzyüzedir. 

Türkiye, Misak-ı Milli Sımrlarını değiştirmeyi, ülke bütünlüğünü 

ve devlet yapısını bozmayı amaçlayan sistemli, yıkıcı, acımasız, 

masum çocuk, ya şh ve kadın demeden öldürücü bir terörle 

karşı karşıyadır. 

60 milyon vatanda şımız, tarihin derinliklerinden gelen sa ğduyu 

ve kaynaşma ile T.C. sımriarı içinde ulus bilinci ile, ırk-dindil-etnik 

yapı farklılığı gözetmeksizin karde şçe, dostca e şit yaşamak 

istemektedir. Vatandaşların bu temel istencirıi herkes iyi 

özümsemelidir. 

Bölücü politikaları, "Asker—Halk" çatışmasına "Türk—Kürt" 

şovenliğine oturtmak isteyenlere, topluca kar şı çıkılmalıdır. Biz 

şovenliğin her türlüsüne Türk Şovenliğine de Kürt Şovenliğine 

de karşıyız. 

Doğu—G.Doğu'daki sıkıntılara, 1979 yılından bu yana olağanüstü 

hal rejimi içinde, sadece askeri tedbirlerle çözüm aramak, 

olağanüstü hali, olağanlaştırmak, kimi zaman Hukuku askıya 

almak yanlış olmuştur. 

Tüm siyasi partiler, terör sorununa köklü, kal ıcı çözüm bulmak 

konusunda anlaşmalı, terörün demokratik düzenle ba ğdaşmadığı 

gerçeğini benimsemelidirler. Hiçbir siyasi parti, hiçbir 

nedenle teröre sempati duydu ğu kuşkusunu yaratmamal ıdır. 

Doğu'da, G.Doğu'da görev yapan korucular, özel tim ve güvenlik 

kuvvetleri görevlileri, vatanda ş için var olduklarını, unutmamali, 

vatanda şa potansiyel suçlu gibi davranmamal ı, ön yargılı olmamalıdır, 

gözetim altma ahnanlara I ŞKENCE yap ılmamalıdır. 

59

Devlet, gerçek bir demokratik hukuk devleti gibi davranmalı, 

baskıcı olmamalı, vatandaşlara farklı muamele yapmamalı, sevecen 

olmalıdır. 

Kültürel haklara sayg ı gösterilmeli, kimse, konu ştuğu dilden 

dolayı, sıkıntı çekmemelidir. 

Terör örgütünün etkin olduğu yörelere ekonomik yatırımlar 

hızlandırılmalı, bunun yamnda ve daha önemlisi, sevgi, barış, 

güven ve DEMOKRASI yatırımı yapılmalıdır. 

Insanlarımızın kimileri, din u ğruna, kimileri devrimcilikleri, 

ilericilikleri gölgelenir ku şkusu ile, kimileri .ayrılıkçılık uğruna, 

kimileri de devletin güvenlik güçlerini zay ıflatırız endişesi ile teröre, 

yeterince kararlı, inançlı ve güçlü şekilde karşı çıkamazlarsa 

bu KAN, bu OLUMLER, bu TEROR DURMAZ. 

Teröristin, solcusu, sağcısı, mukaddesatçısı, uluscusu, ırkçısı 

olmai. Hepsi aynıdır, sonunda öldürme, yıldırma yatmaktadır. 

Tek tanımıyla teröristin HAKLISI yoktur, KANLISI vardır. 

Türkiye'de Ulusal Kurtuluş Savaşı ile yoğrulmuş TBMM.den 

ayrı meclis, ayrı bir devlet özleyenlerle ve bunun sava şını verenlerle 

ve iç sava ş kışkırtıcılığı yaparak çocuk, kadın, yaşlı demeden 

adam öldürenlerle ve "VUR PKK VUR, KIJRD İSTAN'I 

KUR" diyenlerle Türkiye Barolar ımn ve avukatların yollan ayrıdır. 

Ülkemizde Doğu ve Güneydoğu olaylan yaşamrken bir başka 

yaşamsal önem taşıyan Cumhuriyetin değişmez, değiştirilemez 

ilkesi laikliğin de tartışılması sürüyor. Laikliğin din dü şmanlığı 

olduğu savıyla yola çıkanlar, laik insarları dinsiz sayarak şeriat 

özlemciliği yapıp, teokratik devlet yapılaşmasına yeşil ışı k yakmaktadırlar. 

Laikliğe karşı son başkaldırı, 2 Temmuz 1993'te Sivas'ta yaşandı; 

37 vatanda şınıız yanarak can verdi. An ılan olaylarm davaları 

açıldığı için bunlarla ilgili beyanda bulunacak değilim, fakat 

yeri gelmi şken tahkikatın her türlü etki ve şüphe söylentilerinden 

uzak, özgürce, hukukun üstünlüğüne ve yargının bağımsızlığına 

yakışır bir şekilde dava emniyeti sağlanarak yapılmas ı 

60

için davaların Ankara'ya naklini isteyen Adalet Bakan ı Sayın 

Oktay'ı ve isteği karara bağlayan Yargıtay ilgili dairesini hukuk 

adına kutluyorum. 

Davalarm iddianamelerinde Sivas sokaklarında 7,5 saat süre 

ile 'Yaşasın Hizbullah - Laiklik gidecek, şeriat gelecek - Laikliğe 

son, laik düzen yıkılacak" şeklinde bağrıkliğı belirtilmektedir. 

Kurban keserken kasab ın getirdiği tekbir getirilerek otel yakılmış, 

insanlar boğulmuştur. 

Olayların temelinde, değişik nedenler, bahaneler, tahrikler 

aramak yanli ştır, boşunadır. Olaylar, Cumhuriyetin 70. y ılında, 

onun en temel ilkesi olan LA İKLİGİn kimi çevrelerce ve kişilerce 

hala özümsenemedi ğini kamtlamaktad ır. Sokaklara dökülenler, 

"Şeriat isteriz" diye bağıranlar ve onları kışkırtanlar, Laiklik ilkesini 

geriletip dışlamayı, ulusumuzu ortaçağ karanliğına çekmeyi, 

ümmet yapmayı düşlemekte, demokratik hukuk devletini 

yıkıp teokratik devlet kurmayı amaçlamaktadırlar. 

Sivas olayları, nedeniyle topluma sürülen kara lekeyi silemeyiz, 

ölenlerin yakınlannm tarifsiz acılarını dindiremeyiz, ölenleri 

geri getiremeyiz; ama hiç olmazsa laiklik yolunda ölümü göze 

alanların anılarma ve ölüme yiğitçe yürüyü şlerine sahip çıkalım. 

Devletin, toplumun ve anayasal kurulu şların, yakılarak öldürülen 

37 vatandaşımıza karşı utancı, borcu ve görevleri vardır. 

Hızlı iletişim ve ulaşım çağında vatandaşın yardımına koşamayan 

DEVLETIN kusuru vard ır. 

Devletin, yasama, yürütme ve yargı erkleri, Cumhuriyetin temel 

ilkelerini korumakla yükümlüdür. Bu ilkelerden ödün veremezler, 

ödün verilmesine seyirci kalamazlar. 

Teokratik devlet özlemdileri, Laikli ği benimseyip toplumu 

UMMETTEN ULUS yaptığı için Atatürk'e dü şmandırlar. Atatürk 

başhedefleridir, casustur, dinsizdir, masondur. Onlara göre 

Laiklik yanl ısı bizler de ATATURK'ün AVENES İYİZ: "Mustafa 

Kemal ve Avenesi, belli zaman müslüman görünmü şler, müslümanları 

avutmuşlarsa da çoğu zaman D İNSİZLİKLERİNİ göstermişlerdir" 

diyorlar ve bizler gibi laiklik savunucularına dinsiz 

deyip küfürlü mektuplar, kasetler, kitaplar yağdırıyorlar. 

61

Toplumun, Cumhuriyet'in, demokrasinin ve ulusun bütün değerlerine 

saldıranlar gibi sözde dindar olacağımıza, onların dinsiz, 

zalim LAIK D İKTATOR dedikleri Atatürk'ün LAIK AVENE- 

St olmayı yeğleriz. 

Laiklik, bir Yasa ve Anayasa maddesine s ığmayacak, "din ve 

devlet i şlerinin ayrılmasıdır" daraltmasına oturmayacak kadar 

engin, kapsamli ve anlaml ıdır. 

Laiklik, dini toplum yaşamını düzenleyen yönlerden bir güç 

mihrakı olmaktan çıkarmış, din sömürusüne son vermiş, dini, kişi 

vicdanının korumasına almıştır. Laiklik, TEOKRATİK devletten 

DEMOKRATIK hukuk devletine geçi şin simgesidir. Şeriat 

devletinden çağdaş devlete yol al ıştır. Bir uygarlık, özgürlük ve 

çağdaşlik ilkesidir. 

Dinine saygılı gerçek dindarlar, laikli ğe karşı değildirler. Laikliğe 

karşı olanlar, laik insanları dinsiz sayanlar, şeriat özlemcileridir, 

teokratik devlet yanhland ır ve bunları ustaca kullan ıp 

yönlendiren yobazlard ır. 

23 Nisan, 19 Mayıs ve 29 Ekim'i "KARA GÜNLER" olarak niteleyenlere, 

demokrasiden 'YIKILMASI GEREKEN PUT" şeklinde 

söz edenlere, sokaklarda "Şeriat isteriz, laik düzen yıkılacak!" 

diye bağıranlara "Gençlik Kampı" adı altında dini eğitim yaptıranlara, 

hızla çoğalan tarikat yurtlarına, üzerinde Map harfleri 

yazılı yeşil bayrak açanlara, siyasi hesaplarla gözyumulmamahdır. 

Laikliğin zedelenmesine, şeriat avazelerine "Bunlar masum 

inanç patlamalarıdır" diye gözyumuldukça demokrasi, Cumhuriyet 

ve laiklik düşmanlarının, teokratik devlet özlemcilerinin cesaretleri 

artacak, yeni eylemler gerçekle ştireceklerdir. 

Laiklik yolunda ödün yermek yoktur, Kubilay'ları, Muammer 

Aksoy'lan, Bahriye Uçok'lan, Uğur Mumcu'ları öldürenler, Sivas'ta 

37 kişiyi diri diri yakanlar, aydınlıktan yana laik insanları 

gerilettiklerim, korkuttuklarm ı sanıyorlarsa aldanıyorlar. 

Türk ulusunu ortaçağ karanlığma çekmeye, ümmet yapmaya, şeriat 

düzenini kurmaya, güçleri yetmeyecektir. 

Laikliğe karşı olanların yanında CUMHURİYETi eskimiş, 

devrini tamamlamış sayıp ikinci Cumlıuriyet'in kurulmas ını isteyenler 

de Cumhuriyetin temel niteliklerine sald ırmaktadırlar. 

62

Birinci Cumhuriyetin kurulmas ında HALK' ın desteği yokmuş, 

Cumhuriyet zorla, emirle tepeden inme kurulmuş. Bunu yazan 

ve söyleyenler dünyanın başka yerlerinde, başka yapılaşmayla 

kurulan Cumhuriyetlerle Türkiye Cumhuriyeti'ni kar ıştırıyorlar. 

Türkiye Cumhuriyeti'nin farkl ı özellikleri var. 

Bu Cumhuriyetin temelinde halkın tam desteği ile oluşan 

Samsun Çıkartması, Amasya, Erzurum ve Sivas Kongreleri ve 

bütün dünyaya parmak ısırtan ULUSAL KURTULUŞ SAVAŞI 

VARDIR. Katılımı yok denilen Anadolu halkının alınteri, kanı , 

onurlu Türk kadımmn nasırlaşan elleri ve s ırtı vardır. Bu Cumhuriyetin 

temelinde tüm emperyalist ülkelere karşı direniş, savaş 

ve BAŞARI vardır. 

Başka ülkelerde bilmem kaçıncı Cumhuriyet kurulabilir ama 

Türkiye'de BIRINCI ve SONUNCU CUMHURIYET VARDIR ve 

Atatürk'ün sözleriyle "SONSUZA DEK YA ŞAYACAKTIR". Onu 

yıkmaya kimsenin gücü ve nefesi yetmeyecektir. 

Bu inanç ve duygularla sizlere başarılı, sağhkh bir YARGI YI- 

LI diliyorum, teşekkür ediyorum, saygılarımla, selamlıyorum. 


Ankara, 7.9.1994 


Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın, 1994-1995 Yargı Yılı'nın 

açılışı nedeniyle Yargıtay Konferans Salonu'nda düzenlenen toplantıda 

yaptığı konuşma metnini yazımız ekinde bilgi ve takdirlerinize 

sunuyorum. 


EKI: Konu şma metni. 


Başkanı 


63

TÜRKIYE BAROLAR BİRLIĞI BAŞKANI 

AVUKAT ÖNDER SAVIN 

1994 - 1995 YARGI YILININ AÇILIŞI TOPLANTISINDA 

YAPTIĞI KONUŞMA 

1994-1995 Adalet Yıh'nın Açıhşı Töreni'ne onur veren say ın 

konukları, yüce yargıç ve savcıları, değerli meslekdaşlarımı, basmın 

ve televizyonlarm temsilcilerini en iyi dileklerimle ve saygılarımla 


Güzel ve anlamli bir toplantıda yargımızın, hukukumuzun, 

ülkemizin ve demokrasimizin sorunlarım konuşmak üzere buluşmaktan 

duyduğum mutluluğu ifade etmek istiyorum; toplant ı 

programı için Yargıtay Başkanı Sayın Müfit Utku'ya ve Yargıtay'm 

diğer sayın yetkililerine teşekkür ediyorum. 

Geçen yıl, bu kürsüde dile getirdiğimiz sorunların çözümlenemediğini, 

çözüm için de çaba harcanmad ığım görmenin, ya şamanin 

üzüntüsü içindeyim. 

Anayasamız, "Yasama—Yürütme—Yarg ı" yetkileri deyimlerini 

kullanmış, hukuk dilinde kuvvetler ayrılığı denilen sistemi benimsemiş 

ama nedense YARGI'yı diğer iki güce karşı arka plana 

atmış, üvey evlat muamelesi yapm ıştır. Gelmiş-geçmiş siyasal 

iktidarlar, Adalet Hizmetleri'ne gerekli önemi vermemi ş, milli 

gelirden yeter pay ay ırmamış, YARGI'ya az yatırım yapmıştır. 

Yargı'ya bu bakış açısı nedeniyledir ki Yarg ıçlik ve Savcılik, 

bir türlü özenilecek meslekler haline getirilememi ş, yargıç, savcı 

açıklan giderek büyümü ş, davalann uzaması önlenememi ştir. 

Sorunlara adliye binalanmn yetersizli ği, nitelikli adli personel 

yetiştirilememesi de eklenince yargıdaki sıkıntı daha da artmıştır.. 

Her kademede Yargı'ya en son teknoloji sür'atle sokulmah, 

sadece yargı işleri gören binalar yap ılmalıdır. Kendi binasmın 

temeli olmayan Adalet, devletin temeli olamaz. 

Yargının sorunlan artarken, onun ayr ılmaz parçası olan savunma 

mesleğinin, avukatlığın da sorunları büyümektedir. 

64

İster serbest çalışsın, isterse kamu kesiminde avukatl ık yaps 

ın, bütün avukatların mali ve ekonomik sorunları çığ gibi büyümüştür, 

anılan sorunlar, savunma mesle ğinin yürütülmesini güçleştirmiştir. 

Yargıç ve savcilann ekonomik durumları iyileştirilerek "Say- 

Savunma-Karar" bütünlüğünde iki kesim "Say ve Karar" dü şünüliip 

"Savunma"n ın hiç düşünülmemesi, yargının olmazsa olmaz 

koşulu savunma mensuplarının aynk tutulmas ı, sosyal devlet 

ve eşitlik ilkelerini zedelemiştir. 

Kamu Avukatları, Kamu'da görev yapan diğer sınıflar karşısında 

maaş, Ek Göstergeler, Ozel Hizmet Tazminatlan ve Yan 

Odemeler Göstergeleri yönünden büyük ölçüde geriletilmişlerdir. 

Hatta Kamu Avukatları kimi kurumlarda i şçi statüsünde çalışan 

bir elemandan da çok dü şük maaş almaktadır. 

Zaman geçirmeden sorunların çözümü için farkl ılıkları giderecek 

ortak bir düzenlemeye gidilmesinde zorunluluk bulunmaktadır. 

Hayat Standardı Uygulamas ı, Gelir Vergisinin gerçek gelir 

üzerinden al ınmas ı kuralını dışlayan bir tür "BAŞ VERGİS İ" niteliğindeki 

Maliye Salmas ıdır. 

Hayat Standardı uygulamas ında Anayasa'nın "Herkes, kamu 

giderlerini karşılamak üzere mali gücüne göre vergi ödemekle 

yükümlüdür." şeklindeki 73. maddesindeki "Mali Güç" kriteri bir 

kenara itilmi ştir. 

Avukatlarla diğer serbest meslek mensupları arasında tartışılamaz 

farkl ılıklar vardır. Avukat, yargının tıpkı savcı yargıç gibi 

ayrılmaz bir unsurudur; serbest çal ışmakla birlikte yaptığı görev, 

kamu hizmetidir. Bu nitelikteki bir mesleği, vergilendirme 

işledıinde serbest mesleklerle bir tutmak ve birinci s ınıf tacirlerle 

eşdeğer görmek fevkalade hatal ıdır, sakıncal ıdır. 

Hayat Standardı uygulaması sürdürülecek olursa 1995 y ılında 

Büyük Şehirlerde avukatl ık yapan meslekdaşlanmız kazans ınkazanmasın 

200.000.000.- TL.'ye yakın matrah üzerinden vergi 

ödemek zorunda kalacaklardır. Bu yükün altında ezilmek iste- 

65

ıneyen meslekdaşlarımızın çoğu bu yılm sonunda yazıhanelerini 

kapatacaldardır. 

Bu nedenlerle sür'atle avukatlar diğer serbest meslek mensuplarından, 

birinci s ınıf tüccarlardan ayrı tutulmalı, kazanmadıkları 

hayali gelir üzerinden salınan haksız vergi olan Hayat 

Standardı uygulaması değiştirilmeli, yeni yasal düzenleme yapılmalıdır. 

Bu s ıkıntılara 1994 yılında beyan edilen matrahlar üzerinden 

hesaplanan % 10 tutanndaki Ekonomik Denge Vergisi ve 1993 

yılı hesap dönemindeki gayri safi has ılat üzerinden hesaplanan 

ve en az 10.000.000.- TL. tutarındaki Net Aktif Vergisi gibi sürpriz 

ve adaletsiz vergiler de eklenince avukatl ık, kamu hizmetinden 

çıkarılıp angaryaya dönü ştürülmektedir. 

Avukatlar, mali sikıntılara itilirken yasalarımn değiştirilmesi 

de bir türlü sağlanamamaktadır. Büyük hukukçu Sayın İmran 

Oktem, 1136 Sayılı Avukatlık Yasası çıkmadan 1967-68 Adli Yılı'nı 

açış konuşmasında "Türk Avukatlarını BAGIMSIZ BAROLA- 

RA kavuşturacak, kendilerini yönetmek imkan ını verecek, BARO- 

LARI VESAYETTEN KURTARACAK Avukatl ık Kanunu'nu beklemekteyiz" 

demi şti. Sayın Oktem'in ömrü yetmedi. Artık TBMM. 

gündemine girmi ş olan Avukatlık Yasası Değişikliği, biran önce 

gerçekle ştirilmelidir. Yasa tasarısının bugünkü hale ' gelmesinde 

emeği geçen Adalet eski bakanları Sayın Oltan Sungurlu ve Sayın 

Seyfi Oktay'a ve katkıda bulunan herkese te şekkür ediyoruz. 

Bundan sonra da başta Adalet Bakanı Sayın Mehmet Moğultay 

olmak üzere tüm siyasi parti temsilcilerinin deste ği ve katkılarıyla 

tasarının yasalaşacağına inamyoruz. 

Avukatlık Yasas ındaki bu de ğişiklikler, Anayasa'daki değişikliklerle 

tamamlanırsa savunma mesleği daha anlamlı hale gelecek 

"Sav—Savunma—Karar' bütünlüğü içinde gerçek yerini bulacaktır. 

Türkiye Barolar Birliği, Anayasa'nın YÜRÜTME bölümünde 

değil YARGI bölümünde yer almal ıdır. Yargının bağımsizlığı anlayışı 

doğrultusunda Baroların da bağımsızlığı belirginleşmelidir. 

Vesayete ili şkin hükümler Anayasa'dan çıkartilmalidır. 

66

Anayasa Mahkemesi'nde, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nda 

Türkiye Barolar Birliğini temsilen üye bulunmal ıdır. Türkiye 

Barolar Birliği'nin Anayasa Mahkemesi'nde dava açma hakki 

tanmmalıdır. 

Anayasa değişikliği tartışmaları, TBMM'nin geride kalan çalışma 

döneminin son günlerinde gündeme tekrar geldi. Anayasa'nm 

Başlangıç Bölümü ile 14-15-24-33-51-52-53-67-68-69-76- 

82-84. 135 ve Geçici 15. maddelerinin de ğiştirilmesi düşünüldü; 

bazılarında anlaşma sağlanmasına karşın başarılamadı. "Once 

Anayasa sonra Tatil" diyenler, "Once Tatil - sonra Anayasa" dediler. 

25 Kasım 1991 tarihinde TBMM'de okunan Hükümet Programında 

"Hükümetimiz", 12 Eylül Hukuku al ıntılan" olarak nitelendirilebilecek 

yasal düzenlemeleri, uygulamalar ı, kısıtlamalan, 

sür'atle yürürlükten kaldırarak, her alanda tam demokratik 

bir siyasal ortam yaratmak gerekliliğine inanmaktadır.... Hükümetimiz, 

Türkiye'de bir HUKUK REFORMU gerçekle ştirmek 

karanndadır. Bu reform, ANAYASA dahil, hukuk sistemimizin 

hemen tüm boyutlarını kapsayacaktır" denilmektedir. 

12 Eylül Hukukunun en önemli kal ıntısı 1982 Anyasas ı, ne 

yazıktır ki bütün kurum ve kuralları daha doğrusu hukuksuzluğu 

ile yürürlüktedir. Anayasa'n ın Askeri darbeleri me şru sayan, 

benzerlerine yol açacak nitelikteki ba şlangıç bölümü, bir demokrasi 

AYIBI olarak duruyor. 

Geçici adına karşın Anayasanın temel ve kalıcı pek çok kurum 

ve maddesinden daha KALICI olan Geçici 15. maddesi, bir 

HUKUK AYIBI olarak duruyor. 

Demokratik laik hukuk devletinin olmazsa olmaz ko şulu 

YARGI BAGIMSIZLIGI'n ı engelleyen, Ana 'yasa'nın 159. maddesi, 

değişiklikler kapsam ında bile değil. Herkes, Hakimler ve Savcılar 

Yüksek Kurulu'nun siyasal iktidarın güdümünde olmas ından 

memnun görülüyor Kurulun üyelerinin atama ile gelmeleri 

ve Kurulda Adalet Bakam ve müste şarının üye olarak bulunmalan 

benimseniyor. Kurulun müstakil binas ı ve sekreteryasınm 

olmayışı, kimseyi rahats ız etmiyor. 

67

Anayasanın 104. maddesinde yeralan Cumhurba şkanı'nın 

özellikle Yargı ile ilgili ve hukukun üstünlü ğü ilkesine aykırı görev 

ve yetkileri, demokratik hukuk devletinin yerle şmiş kuralları 

sayılıyor. Siyasi Partilerimizin, Cumhurbaşkanı'nın Yargıtay 

C. Başsavcısını ve Başsavcı Vekilini, Askeri Yarg ıtay Üyelerini, 

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Üyelerini, Hakimler ve Savc ı- 

lar Yüksek Kurulu Üyelerini ve görevi ile ilgili suç i şlediği zaman 

kendisini`YÜCE D İVAN" sıfatı ile yargılayacak olan Anayasa 

Mahkemesi'nin Üyelerini seçmesini, yarg ı bağımsızlığına ve 

hukukun üstünlüğü ilkesine uygun buldukları anlaşılıyor. Bir 

dönem, ki şilere bağlı olarak bu yetkilerin olumlu kullan ılması, 

sorunu ötelemez. Onemli olan, Hukukun Ustünlü ğü'nün ve demokratik 

hukuk devleti ilkelerinin korunmas ıdır; kimsenin HU- 

KUKUN ÜSTÜNDE olamayaca ğı anlayışının anayasada somutlaşmasıdır. 

Çok istenildiği halde bir hukuk garabeti olan 84. madde, bir 

türlü değiştirilememiştir. Bu madde değişikliğinin bir başka 

madde değişikliği ile pazarh ğımn yapılması, anlamsızdır, çirkindir, 

ayıptır. 

84. madde değiştirilemediği için partilerinden ayrılan milletvekillerinin 

uydurma ve günlük partiler kurarak başka partilere 

geçme oyunu sürmekte, parlamento hem kendisinin hem de milletvekiiliğinin 

aşınmas ına bilerek gözyummaktad ır. 84. madde 

nedeniyle ve maddedeki işlem, TBMM tarafından yapılmadığı 

için büyük bir kentin Belediye Başkanı,. TBMM Üyeliği sıfatını 

beş aydır, anayasaya aykırı olarak ta şımaktadır. 84. maddenin 

hiç bir fikrasına katılamayız ama bu madde yürürlükte iken 

Meclis Üyeliği ile bağdaşmaz bir görevde bulunan Belediye Baş-- 

kamnin tasarruflann ın hukuki olduğuna da katılamayız. TBMM 

toplanıp üye tam sayısının salt çoğunluğu ile Belediye Ba şkanı'nın 

milletvekilliğinin düşmesine karar vermediği için bu hukuksuzluğu 

bölüşmüştür. 

Siyasi Partiler Yasas ının 101. maddesi gereği olarak siyasi 

partiler, kapatılmaktadır. "Demokratik siyasi hayatm vazgeçilmez 

unsurları" olan siyasi partiler, kolayca kapat ılmamandır. 

Ama kişiler ve siyasi partiler de, sakrncal ı ve yasak i şleri, parti 

kurarak yürütme yol ve anlayışına sapmamal ı "Ne tür.suç işler-. 

68

sek işleyelim bizi ancak seçmen tasfiye eder" şemsiyesine s ı 

mamalıdır. Dünyanın hiç bir devleti, simgesi olan BAYRAGI'n 

tanımayan, meciisine ve istik11 mar şma saygı duymayan bir siyasi 

partiye ho şgörülü yakinşamaz, hiç bir Anayasa, kendi devlet 

varlığına kasteden siyasi partinin varl ığını sürıjürmesine olanak 

tanımaz. . 

Anayasanın 84. maddesine göre kapat ılan siyasi partinin kapatılmasına 

ili şkin davanın açıldığı tarihte parti üyesi olan milletvekillerinin 

üyeliği, kapatma karannm TBMM'ne tebli ğ edildiği 

tarihte sona ermektedir. Hiç bir suçu olmayan milletvekilinin, 

partisi kapatıldığı için milletvekilhi ğinin sona ermesini, hukukun 

üstünlüğü ilkesi ile bağdaştıramayız. 

Konunun yarg ının gündemine geldiği 3.7.1992 tarihinden bu-. 

yana iki yılı aşkın zamandır 84. maddenin bir türlü de ğiştirilemeyişi 

konuyu, TBMM Ba şkanı Sayın Cindoruk'un "Meciisimizin 

84. maddeyi değiştirmekteki gecikmesi, Avrupa Konseyi'ne hakl ı- 

lık kazandırmıştır" yakınmasına vardırmıştır. 

Bu sözler bir gerçeği vurguluyor ama ba şka acı bir gerçeği de 

anımsatıyor. Biz Amerika, Avrupa istiyor, uluslararas ı kuruluşlar 

istiyor diye zorlanıp anayasasını, yasalarını değiştiren ülke 

olmak ayıbmdan kurtulmal ıyız. Anayasam ızı, yasalarımızı, çağdaş 

ve uygar ölçülerin dışında kaldığı, insan hak ve özgürlüklerine, 

hukukun üstünlüğüne, demokratik hukuk devleti anlayışına 

aykırı bulduğumüz için zamanında ve özgürce değiştiren, bağımsızlığına 

ve egemenliğine gölge düşürtmeyen ülke olmanın onurunu 

yaşamal ıyız. 

Değişiklikler kapsamında olan Anayasa'nın 14 ve 15. maddeleri, 

dolayısı ile 25. maddedeki Dü şünce ve kanaat hürriyeti ve 

26. maddedeki dü şünceyi açıklama ve yayına hürriyeti ile yakından 

ilgilidir. 

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde ve Anayasamızda "Herkes 

dü şünce ve vicdan özgürlüğüne sahiptir" kural ı vardır. Her 

iki metinde ayrıca "Herkes görü şlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne 

sahiptir" denilmektedir. 

Avrupa sözle şmesinin 10/2. maddesinde kullan ılması görev ve 

sorumluluk isteyen bu özgürlüklerin, demokratik bir toplumda 

69

ulusal güvenlik, ülke bütünlüğü, kamu güvenli ği gerekleriyle ve 

kamu düzeninin korunmas ı ve suçun önlenmesi, genel sağlık ve 

ahlakın, başkalarının ün ve haklarının korunması, gizliliği olan 

bilgilerin açıklanmasının önlenmesi ya da yargı orgaıumn otorite 

ve yansızlığınm sağlanması için gerekli olan ve yasayla konulan 

kural, koşul, kısıtlama ve cezalara bağlanabileceği yazılıdır. 

Demokrasi dü şmanlarının özgürlükleri bile demokratik kurallar 

ve hukukun üstünlüğü ilkesi zedelenmeden kısıtlanmalıdır. 

Demokrasi dışı çözümler, demokrasinin özünü tahrip eder. 

Terörle Mücadele Yasas ının Hukukun Üstünlüğü ilkesine aykırı, 

antidemokratik ve yasan ın diğer maddeleri ile de çelişen 8. 

maddesine dayan ılarak verilen kararlarla mahkum olanlar ın durumu 

bütün hızıyla tartışılıyor. 

Türkiye, bilim adamlarını, yazarlannı, gazetecilerini, kimi aydınlannı, 

sendikacılannı düşüncelerini açıkladıklan için yargılayan 

ve adi suçlar ın çok üstünde cezalar veren ülke durumunda 

gösteriliyor. 

Bir gerçeği görmezlikten gelmeyelim. TCK. 141-142. maddeleri 

kaldırıldı ama Terörle Mücadele Yasas ı'nın 8. maddesi korunarak 

dü şünce açıklama cezalandırılıyor. Yayınevleri, altından 

kalkılması olanaksız para cezalanna mahkum ediliyor. Ortaça ğ 

zihniyeti ile, aralarında değerli bilim adam ı Anayasa Hukuku 

Profesörü İlhan Arsel'in "AYDIN—AYDIN" isimli eseri de bulunan 

kitaplar toplat ılıyor. Kimi zaman mevkute niteliğinde olmayan 

yaz ılı eserleri yayınlatanlar, mevkutelerin sorumlu müdürleri 

gibi değerlendirilip cezaland ırılıyor. 

Ülkemizde Terörle Mücadele Yasas ı ile konulan kural, ko şul 

ve sınırlamalar ve mahkemelerin verdikleri cezalar, demokratik 

bir devlet ve toplum düzeni ile bağdaşmamaktadır; Hukukun 

Üstünlüğü ilkesi ile çeli şmektedir. 

Elbette, demokratik ve anayasal hak ve özgürlükler, ba şka 

hak ve özgürlükleri yoketmek, ülke bütünlüğünü ve kamu düzenini, 

yargı organlarının otoritesini sarsmak, devleti tahrip etmek 

için kullanılmamalıdır, ama aydınlar bilim adamları, yazarlar 

gazeteciler ve sendikac ılar, yok yere düşüncelerinden ve onları 

70

açıklamaktan dolayı suçlanmamalı, ağır cezalara çarptırılmamalıdır. 

Son zamanlarda kimi bakan ve siyaset adamlann ın tutukevlerindekibilim 

adamı, yazar ve gazetecileri sık-sık ziyaret ettiği-. 

ne tanık oluyoruz. İnsani duygularından dolayı kutluyoruz. Hapishane 

önünde "Demokrasi istemleri nedeniyle mahkum edilen 

insanlarımız demokrasinin gerçek kahramanland ır" diye söylemde 

bulunmak, onları övmek yetmez. Siyaset ve hele iktidar, şikayet 

yeri değil çözüm yeridir. Çözüm için demokratikle şme türküsü 

ile 3 yılı boşa geçirenlerin bugün şikayete ve dövünmeye haklan 

yoktur. 

Adalet Bakanı Sayın Moğultay'ı "düşünce özgürlüğü ile ilgili 

çalışma yapmak" üzere olu şturduğu komisyon için kutluyorum 

ve zaman yitirilmeden demokratik, ça ğdaş ve hukukun üstünlüğüne 

yakışır bir düzenleme yapılmasını diliyorum. 

Düşünce açıklama ve anlat ım özgürlüğü ile iç-içe olan basın 

özgürlüğü konusunda da çok iyi s ınav verildiği söylenemez. 

TBMM gündeminde olan Bas ın Kanunu demokratikle şme paketine 

alınmamıştır. 

Bas ın Özgürlüğü'nün temelinde vatanda şın haber edinme ve 

iletişim özgürlüğü yatmaktadır. Ama bu özgürlük, günümüzde 

1982 Anayasası'nın getirdiği ve hala korunarı engeller ve kısıtlamalarla 

darboğaza sokulmaktadır. 

Demokraside dördüncü güç diye nitelenen bas ının, demokrasinin 

diğer güç ve kurumlarının varlığına, ayakta durmas ına katkısı 

büyüktür. Bu anlamda bas ın özgürlüğü sadece basın mesleğiyle 

uğra şanlann değil, tüm vatanda şların temel hak ve özgürlüklerinin 

başında gelmektedir. Bu özgürlük herkes, her kurum 

ona uyduğu ve aynı oranda savunduğu zaman güzelleşir ve anlam 

kazanır. 

Herkes, hepimiz basının saygınliğnı koruyalım ama öncelikle 

basın, kendi saygınlığını korumalıdır. "Basın özgürlüğü kullanılıyor" 

görüntüsü verilerek başka özgürlükler ve hukuk devletinin 

güvenceleri zedelenmemelidir. Yaz ılı ve görsel yayın organlarının 

kural tan ımazlığını, bağımsız yargı organlarını bile haks ız 

71

yere hedef al ıcı tutumlarını, herkesten önce bas ın, kendisi önlemelidir. 

"Temiz Toplum" için öncelikle "Temiz Basın" gerektiği 

unutulmamal ıdır. 

Yazıli ve görsel yayın organlanmn önemli kö şe yazarlannın 

ve programcılann, yüksek yargı organlarım ve mahkemeleri hedef 

alan, kararlanm hafife alan, halk ın gözünde küçük dü şürücü, 

kuşku yaratıcı değerlendirmeleri, demokrasimiz aç ısından 

fevkalade tehlikeli ve üzüntü vericidir. 

Bağımsız yargı, demokratik hukuk devletinin olmazsa olmaz 

koşuludur. Montesquieu'nun 250 yıl önce söylediği gibi "Herşeyin 

sonunda adil bir mahkemenin bulunabileceği inancı, toplumda 

en büyük güven duygusunu sağlar". 

Bu duyguyu bu güveni, insan hak ve özgurlüklerinin en 

önemli güvencesi yargıyı örselemeyelim, sarsmayal ım. Ulus adına 

karar veren bağımsız yargı hepimizindir, tüm uhisundur. 

Yargının temelleri yıkılırsa bilinmelidir ki önce, y ıkanlar altında 

kalır. 

Yargı konusu ile ilgili bir önemli hususa daha değinmek isterim. 

2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta Cumhuriyet tarihinin en 

önemli genci ayaklanmalar ından birisi gerçekle ştirilmiş, laikliğe 

Cumhuriyete ve demokratik hukuk devletine ba şkaldıranlar, 35 

kişiyi otelde yakmıştı . 

Olaylarla ilgili yargılama sürdüğü için bu konuda bir de ğerlendirme 

yapmak istemiyorum; ancak iletişim ve ulaşım olanaklarının 

geliştiği çağımızda 35 insanını yanmaktan kurtaramayan 

devletin umursamazl ığına değinmek istiyorum. 

Siyasal iktidar orta ğı bir partinin raporunda bile olaylara yetkililerin 

zaman ında müdahale etmedikleri, ciddi önlem almad ıkları, 

otelin kundaklanmas ını önleyemedikleni ve sonuçta 35 insanın 

yanmasına neden oldukları yazıhdır. 

Ağır hizmet kusurundan dolayı ölenlerin yakınlarına ve olayda 

kendi olağanüstü çabaları ile kurtulanlara maddi ve manevi . tazminat 

ödenmesi için yapılan başvuru, "üçüncü şahısların eylemin- 

72

den meydana gelen zararlardan DEVLET'in sorumlu olmayacağı " 

gerekçesi ile reddedilmi ş, devlet, bir kuru ş bile vermeye yanaşmamış, 

olayın mağdurlarım idari yargıda hak aramaya itmiştir. 

Bir benzer olaya, bat ılıların yaklaşımım örnek vermek isterim. 

ABD Savunma Bakanl ığı, 14 Nisan 1994 tarihinde Çekiç 

Güç operasyonu çerçevesinde Kuzey İrak üzerinden uçarken 

Amerikan Savaş uçaklarınca vurularak dü şürülen A.B.D. helikopterlerinde 

ya şamını yitiren Türk, İngiliz ve Fransız subaylarının 

her birinin ailelerine yakla şık 3.300.000.000 TL. verilece ğini 

açıkladı. 

Yapılan açıklamada bu ödemenin, ABD mevzuat ı ve uluslararası 

hukuk açısından zorunlu olmadığı, Savunma Bakanı'nın talimatıyla 

"INSANI B İR JEST" olarak yap ılacağı bildirildi. 

Sivas ölayı mağdurlannın yakınları, ABD'nin düşündüğü insani 

jestin altıda biri kadar istekte bulunmu şlardır. 

Şeriat isteriz diye ba ğıran teokratik devlet özlemcilerinin, laik. 

düzen ve Cumhuriyet yıkıcılarının yakarak öldürdükleri 35 insanın 

ailelerinin, en az helikopterde ölen yerli yabancı subayların 

yakınları kadar "INSANI JESTE" müstehak olduğunu düşünüyorum, 

vatandaşın yardımına koşmayan, ölenlere borçlu olan Devlet 

yetkililerinin kayıtsızlığını, uınursamazlığrnı, hüzün verici, 

hukuk adma umut k ırıcı buluyorum; bir hukukçu olarak utamyorum, 

kınıyorum, ayıplıyorum. Yetkilileri bir an önce, yürüyen 

idari davalara en seri• şekilde çözüm bulmaya, kusurlannı hafifletmeye 

çağırıyorum. 

KHK. tartışmas ı ve karmaşası, Anayasa saygısını sarsmaya 

başlamıştır. Kanunlardan çok KHK. çıkanlarak yürütme, yasamamn 

yetkilerine el atmakta, "Yasaman ın Devredilemezliği" kuralı 

zedelenmektedir. Ayrıca yetki yasas ı ve 'buna dayal ı olarak 

çıkartılan KHK'nin hukukiliği, yasa gücünde 'olması, öncelikle 

dayandığı yetki yasasının' Anayasaya uygun olması, sonra 

KHK'nin konu, amaç, kapsam ve ilkeler yönünden yetki yasas ı 

ile konulan esaslara uygun olması ile ortaya çıkar. Anayasa'ya 

aykırı bir yetki yasasma dayan ılarak çıkartılan KHK. lerin Anayasa'ya 

uygun görülmesi hukuken mümkün de ğildir. 'Böyle 

KHK.nin içeriği Anayasa'ya aykırı olmasa bile hukuken Anaya- 

73

sa'ya uygunluğu iddia edilemez ve dava aç ılması halinde iptali 

kaçınılmazdır. 

Kaynağım Anayasa'dan almayan yetkileri kullanmak ve buna 

sık-sık başvurmak, hukukun üstünlüğüne ve kuvvetler ayrılığı 

ilkesine aykırı ve tehlikelidir. 

KHK. uygulamas ı sürdürülecekse çok önemli ve zc 'rurilu durumlarda 

ve yasama yetkisinin devri anlam ına gelmeyecek anayasal 

ölçülerle kullanılmalıdır. Anayasal yetkileri, gerçek sahipleri 

kullanırsa hukuk güzelle şir, uygulama da anlam kazanır. 

Yetki kanunlarının ve KHK.lerin iptali davalarında Anayasa 

Mahkemesi'nin Yürütmeyi Durdurma Kararı verip vermeyeceği 

yoğun biçimde tartışılıyor. Anayasa Mahkemesi, Kanunların, Kanun 

Hükmünde Kararnamelerin ve TBMM. İçtüzüğü'nün Anayasa'ya 

şekil ve esas bak ımlanndan uygunlu ğunu denetler. 

Anayasa Mahkemesi'nin, Yürürlü ğü Durdurma kararı verilmesi 

kural ını kabul etmesinden önceki dönemlerde, "Anayasa 

Mahkemesinin iptal kararı verip bu yayımlanıncaya kadar kuralların 

Anayasa'ya ayk ırı niteliğiyle yürürlüğünü ve kamu yararı 

açısından olumsuz etkisini sürdürmesinden yakm ıliyordu. 

Şimdi yürütmeyi durdurma yetkisi kullan ılarak kamu yarar ının 

kollanmas ı ve ileride giderilmesi güç ve olanaks ız durumların ortaya 

çıkması önlenmiş oldu. 

Bir Yasan ın ya da KHK.nin Anayasa'ya ayk ınlığı nedeniyle 

iptal edilmesi yetkisini, Anayasa Mahkemesi'ne tammış olan 

Anayasa ve Yas akoyucunun, daha az önemdeki yürürlü ğü durdurma 

yetkisini tanımadığı ileri sürülemez. 

Bu zamana kadar yaz ılı kurallarda boşluk olmas ı nedeniyle 

Anayasa Mahkemesi'nin uygulamay ı durdurma yetkisini kullanmayışı, 

bundan böyle de hiç kullanamayacağı anlam ına gelmez. 

iptal kararlarının gerekçeleri yaz ılmadan açıklanamamas ı ve 

geriye yürümemesi pek çok önemli konuda kararların etkinliğini 

yitirmesine ve kimi zaman sonuçsuz kalmasına neden olmu ştur. 

Bu süre zarfında yasama organı, Anayasa Mahkemesi'nin iptal 

kararı varken aynı konuyu, benzer içerikte yeniden yasalaştır- 

74

mıştır. Yabancıya taşınmaz mal satışı, imar Affi, Milletvekillerinin 

emekli aylığı ve KHK. çıkarma yetkilerinde bu hukuki çarpıklık 

yaşanmıştır. Yürürlüğü Durdurma Kararı bu tür hukuksuzlukları 

da önlemi ştir. 

Yargının denetim etkinliğini arttırıcı bir koruma önlemi olan 

Yürürlüğü Durdurma Kararının yargı yetkisinin bütünlüğü dışında 

görülmesi anlayışı yanlıştır. 

Anayasa'nın 138. maddesinde Yarg ıçlann Anayasa'ya yasaya 

ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre' hüküm verecekleri 

belirtilmi ştir. Yasadaki bo şluğu, Anayasa Mahkemesi, 

hukuka uygun olarak doldurmu ştur. Bundan gocunmamak aksine 

Anayasa'nın özüne ve amacına uygun olarak hukukun üstünlüğünü 

ve kararlarının etkinliğini koruyan Anayasa Mahkemesi'ni 

kutlamak gerekir. 

Anayasaya ve hukuka uygunluğa, en başta saygı duyması gereken 

kimi siyaset adamlar ının, bırakalım kutlamayı, eleştiri boyutlarını 

çok aştıklan görülüyor. "Anayasa Mahkemesi'nin iptal 

kararı, Anayasa'nın temel ilkelerine terstir, bir engeldir, bir dirençtir; 

özelle ştirmenin önünü tıkamak affedilecek davranış değildir. 

Iptal yetkisi s ınırlanmalıdır, Yürürlüğün durdurulmas ı kararı, 

Anayasaya aykırıdır. Anayasa Mahkemesi, parlamentonun 

üstüne çıkıyor. Anayasa Mahkemesi'nin görevleri tekrar gözden 

geçirilmelidir. Milli iradeyi yok sayan sonuçlara kar şı parlamento, 

kendi hassasiyetini göstermelidir." türünden de ğerlendirmeler 

yapılıyor ve yasa deği şikliği girişimleri gündeme getiriliyor. 

Dün muhalefet döneminde DYP.'nin kapat ılması davas ının 

reddedilmesi üzerine "Rejimin önünü açtınız, demokrasi size çok 

şey borçludur" diye şükranlarını belirtenlerin, iptal kararlarına 

alkış tutup övenlerin, siyasi partiler kapatılırken mahkemeyi 

ulusal birliğin koruyucusu olarak görenlerin, özelleştirme ile ilgili 

iptal kararlanna kar şı tavır koymaları hukuk anlayışlanndaki 

subjektifliği ortaya koymaktadır. 

Dünyanın hiçbir yerinde Anayasa Mahkemesi, davan ın mali 

ve ekonomik önemine ve yönüne bakmaz; iptal davas ı, anayasa 

ve hukuka .uygun mu değil mi ona bakar. Hukukun üstünlüğü 

ilkesi herkesi bağlar, kimse hukukun üstünde olamaz. HukuJ ve 

75

yargı, kimi politikacılann özel heves ve isteklerine alet edilemez, 

feda edilemez. 

Anayasa değişikliğinde siyasi partiler, kimi maddelerde görü ş 

birliğine varmışken bir siyasi parti,. Anayasa'mn 24. maddesinin 

son fikrası kaldırılmazsa hiçbir madde de ğişikliğine razı olmayacağmı 

açıklamıştır. Anılan fikra, "Kimse, Devletin Sosyal ekonomik, 

siyasi veya hukuki temel düzenini k ısmen de olsa, din kurallarına 

dayandırma veya siyasi veya ki şisel çıkar yahut nüfuz 

sağlama amacıyla her ne suretle olursa olsun, dini veya din duygulannı 

yahut dince kutsal sayılan şeyleri istismar edemez ve 

kötüye kullanamaz". şeklindedir. 24. maddenin son fıkrasının 

kaldırılması görü şünde olanlar, "LAIKLIK" sözcüğünün 141-142 

ve 163. maddelerle birlikte hukukumuza yerle ştiğini, 141-142- 

163 devirlerini doldurup kaldırıldığına göre "LAIKLIK" sözcüğünün 

de kaldırılmasını istemektedirler. 

Dini hizmetlerin yap ılması göreviyle yükümlü olacak memurların, 

imamlann yeti şmesi için ayrı okullar açılmasma dair Tevhicli 

Tedrisat Kanununun fiilen i şlemez hale sokularak imam 

hatip okulu uygulamas ının yozlaştınlmasıyla başlayan Laikliğin 

altını oyma çabaları semere vermi ştir. Daha sonralan siyasi hesaplarla 

Gençlik Kamp ı adı altında dini eğitime gözyunıulmuş, 

hızla çoğalan tarikat yurtlan, el alt ından beslenmi ş, Kur'an 

kurslannın üç yıllık zorunlu eğitime dönü ştürülmesine çanak tutulmuştur. 

Kimi TBMM üyeleri, aç ıkça şeriat övücülüğü yapmış, Cumhuriyet 

tarihinde ilk kez İstanbul'un göb ğinde Taksim'de Atatürk 

Anıtı'nın etrafında üzerinde Arap harfleri yaz ılı yeşil bayraklar 

dalgalandrnlmıştır. Sivas'ta "Şeriat isteriz, kahrolsun laik düzen" 

diyerek sokaklara dökülenler, 35 insan ı yakmışlardır. 

Bütün bu yapılanlar, kimi çevrelerden destek görünce s ıra 

LAİKLİGİ kaldırmaya gelmi ştir. Mildiği kaldırmak isteyenler, 

bindikleri dalı kesmeye çalışmaktadırlar. L.iklik, kendisini kaldırmak 

isteyenleri parlamentoya getiren demokrasinin dayanaklannın 

başında gelmektedir. Cumhuriyet'in değiştirilmesi teklif 

bile, edilemeyecek temel ilkesi ve özüdür. 

76

Likliği kaldırarak demokratik hukuk devleti yerine teokratik 

devleti getirmek, kendi çarp ık hukuk düzenlerini kurmak, yeni 

SİVAS olayı tezghlamak isteyenlere Türk Ulusu olur vermeyecektir. 

Atatürk'ün sözleriyle "GAFLET—DALALET ve HATTA 

HIYANET içindekiler, ŞERİATve KANLI İKTİDAR provalan ile 

Türk Ulusu'nu yıldıramayacaklardır. Ulusu ümmet yapmaya, ortaçağ 

karanlığına çekmeye, demokratik laik hukuk devletini, teokratik 

devlet yapmaya güçleri ve nefesleri yetmeyecektir. 

Cumhuriyetimiz, ba şka tehlikelerle de yüzyüzeclir; silhh, bölücü 

saldırı durmamıştır. Doğu ve Güneydoğuda çocuk, yaşlı, kadın, 

hasta demeden insanlanmızı öldürüp korkutarak sindirmek, 

yıldırmak isteyen ayrılıkçı terörün geriletilmesi sevindiricidir. 

Herşeyden önce yöre halkının devlete güven duymas ı sağlanmalıdır. 

Bu güvenin yarat ılmas ında devlet ve siyasal iktidar, 

yalnız bırakılmamalıdır. Tüm siyasi partilere ve demokrasi güçlerine, 

büyük görevler düşmektedir. 

Hiçbir siyasi parti, yörede etnik ve dinsel duygular ı okşayıp 

kaşıyarak, el altından ayrılıkçı terör örgütüyle ili şki kurarak oy 

avcılığı uğruna küçük çıkarları için ulusal büyük hedefleri yıkmamalıdır. 

Böyle davrananların, Misak- ı Milli sınırlanm ve devlet 

yapısmı değiştirmek isteyenlerden, ulusal birliği ve ülke bütünlüğünü 

bozmayı amaçlayanlardan hiçbir fark ı yoktur. 

Geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da ülkemizin, toplumumuzun 

yargımızın ve demokrasinin kimi sorunlarına değindik, çözüm 

yollan önerdik, önermeye de devam edece ğiz. Sorunların çözümünde 

aydınlarımıza önemli ve ötelenernez görevler ve sorumluluklar 

düşmektedir. 

Ülkemizin aydınları, öncelikle ülkelerine borçludurlar; çocuklarına 

kendilerininkiııden daha iyi bir demokratik ortam, daha güzel 

bir Türkiye, yüzünü ça ğdaşlığa, uygarlığa ve aydınlığa döndürmüş 

bir Türkiye bırakmak zorundadırlar. Konumları ne olursa 

olsun, ister bilim adam ı, hekim, mühendis olsun, ister general, 

yargıç, savcı, avukat olsun AYDINLAR, bildikleri, inand ıklan 

gerçekleri, hiç çekinmeden yüreklice söylemekle yükümlüdürler. 

Korkmak, duraksamak ve titremek toplum, hukuk ve demokrasi 

düşmanlarma cesaret vermektir. Demokratik, laik hukuk 

77

devletinin, ülkenin ve toplumun gerçeklerini, s ıkıntılanm görüp, 

bilip susanlar, "BANA NE! ADAM SENDE! Beni sokmayan y ılan 

bin yaşasin!" diyenler, diplomalan, birikimleri ne olursa olsun, 

isimlerinin önünde hangi ünlü, şanlı sıfatlar olursa olsun IHA- 

NET içindedirler. Tarihin tozlu sayfaları, ihanet içindeki aydınların, 

sonradan işe yaramayan pişmanlıklarıyla doludur. 

Kimi zaman verdi ğim tarihsel bir örnekle sözlerimi noktalamak 

istiyorum. Duru şmalan 14.7.1949'da sona eren Nürnberg 

Mahkemesi, 3. Reich'in mensuplann ı, Hitler döneminin savaş 

suçlularım yargıladı ve 99 kişiye muhtelif cezalar verdi. San ıklardan 

dördünün suçu di ğerlerine göre daha ağırdı. Dönemin 

önemli hukukçularından, Adalet Bakanlığı görevini de üstlenmi ş 

olan Ernst Jahning, duru şmalarda uzun süre sustu, konu şmadı, 

ifade vermekten kaçındı. Sonra vicdamna, ülke sevgisine yenik 

düşerek konu ştu. 

İlk sÖzle ıi, "Bu davada SESS İZ OTURMAK i şime geliyordu; 

yerin dibine bat ınimak bile hoşuma gidiyordu; ama Almanya 

için en ufak kurtuluş yolu varsa biz suçunu bilenler, itiraf etmeliyiz; 

her türlü acı ve utanç pahasma" olmu ş, suçunu itiraf edip 

diğer üç önemli sanığı tahlil etmi ştir. 

Birincisi için, 'Toplama kamplar ına gönderdiği her ki şinin 

mallarından çalarak servet yapmış yaşlı bir adam", ikincisi için 

"Emir almayı iyi bilen bir Alman. İnsanları, gözünü kfrpmadan 

sterlizasyona gönderen adam", üçüncüsü için de "Çürük, koku ş- 

muş bir bağnaz, içindeki şeytanın esiri" demiştir. Sonuncu olarak 

kendisini tahlil ederken kendisine seslenip" Ernst Jahning! 

hepsinden kötü, çünkü onların ne oldu ğunu biliyordu, onlara 

ayak uydurdu. Ernst Jahning! gırtlağına kadar pislik içinde, 

çünkü ONLARLA YÜRÜDÜ" demi ştir. 

Bizler, yüksek yargı organları mensupları yüe yargıçlar, savcılar, 

avukatlar, tüm hukukçular, tüm ayd ınlar! Bir gün Ernst 

Jahning gibi pişman olmak, utanç duymak istemiyorsak, SESSIZ 

OTURMAK I?IMIZE GELMESIN. Bunu bir ya şam biçimi olarak 

benimsemeyelim. Ayıplarla yürümeyelim, onlara ayak uydurmayalım 

diyorum, sağlıklı ve başarılı bir yargı yılı diliyor, hepinizi 

saygılarımla selamlıyorum.

(IV) 

DANIŞTAY İN KURULUŞUNUN 

126. YILDÖNÜMÜ TÖRENI 


Ankara, 11.5.1994 


Türkiye Barolar Birli ği Başkanı'nın Danıştay'ın Kuruluşunun 

126. Yıldönümü ve "Danıştay ve İdari Yargı Haftası" nedeniyle 

düzenlenen törende 10 May ıs 1994 günü yaptığı konuşmayı ekte 

bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 


Eki: Konu şma metni 


Başkanı 


TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANI 


DANIŞTAY1IN KURULUŞUNUN 126. YILDÖNIJMUNU 

KUTLAMA TÖRENİNDE 10 MAYIS 1994 GÜNÜ 

YAVHĞI KONUŞMA 

Danıştay'ın Kurulu şunun 126. yıldönümü ve "Danıştay ve 

Idari Yargı Haftası" nedeniyle düzenlenen törene onur veren sayın 

konukları, yüce yargıç ve savcılan, değerli meslekdaşlarımı 

en iyi dileklerimle ve saygılarımla selamhyorum. 

"Say-Savunma-Karar" bütünlüğüne ve birlikteliğine büyük bir 

titizlikle saygı gösteren Danıştayımızın, her kutlama yıldönümünde 

olduğu gibi bu yıl da kürsüsünü "Savunma"n ın sesine aç- 

79

masını fevkalade anlamlı ve önemli bulduğumu vurgulamak istiyorum. 

Danıştay'ın değerli Başkanı Sayın Füruzan İkincioğullan'na 

ve diğer sayın yetkililere, savunma mesleği mensupları adına 

içtenlikle te şekkür ediyorum. 

Bu anlamlı günde çok değerli ve seçkin topluluk önünde Idari 

Yargımızın; hukumuzun, toplumumuzun ve demokratik laik hukuk 

devletinin önemli gördüğüm kimi sorunlarına değinmek istiyorum. 

İnsanlar, hak ve özgürlükleri için uzun ve çetin u ğraşlar vermişler, 

iktidarı elinde bulunduranlara kar şı HAKLARINI, belgelere, 

güvencelere bağlamanın etkili yollarını aramışlardır. Kimi 

zaman uluslararası sözleşmelere, kimi zaman Anayasa ve yasalara 

sığınmışlardır. 

Çağımızın son on yılı içinde düzenlenen en etkili belge, AGIK 

de imzalanan Yeni Bir Avrupa için Paris Şartı'dır. Bu belgedeki 

şu sözler fevkalade anlaml ı ve önemlidir: "Insan hakları ve temel 

özgürlüklere her insan, doğduğu anda sahip olur, bunlardan 

FERAGAT edilemez.... Demokrasinin temeli, insan ın şahsına 

saygı ve HUKUKUN ÜSTÜNLÜ ĞÜDÜR.. KIMSE HUKUKUN 

ÜSTÜNDE OLAMAZ" 

Kimsenin Hukukun üstünde olamayaca ğı devletin adı demokratik 

hukuk devletidir; ancak böyle bir devlet anlayışı insan hak 

ve özgürlüklerine gelebilecek zararldr için güvencedir. 

Bunun içindir ki, hukuk devleti, siyasal iktidarın keyfihiğini 

önlemenin, onu huk4k kurallarıyla s ınırlamanın, kişi hak ve özgürlüklerini 

korumanın tek yoludur. 

"Kuvvetler ayrılığı . Yargı bağımsızlığı - Barolarm bağımsızlığı 

- Temel hak ve özgürlükler - Idari tasarrufların Bağımsız Yargıçlarca 

D netlenmesi" gibi kavram ve kurumlar ın sağlıklı işlemesi 

ile devlet, "Hukuk Devleti" niteliğini taşır. Bunlardan herhangibirindeki 

aksaklık, hakları anayasalarda sayıp, uluslararas ı 

sözleşmelerde benimseyerek kağıt üzerinde bırakmak, insanından 

esirgemek, ya şama geçirmenek HUKUK DEVLET İ'ni zedeler. 

"Idari Tasarruflann Bağımsız Yargıçlarca Denetlenmesi" Hukuk 

Devletini güçlendirir. Ülkemizde, idarenin bütün i şlemleri- 

80

nin yargı denetiminde olduğu söylenemez. Cumhurba şkanı ' nın 

tek başına yapabileceği işlemler, Yüksek Askeri Şura Kararları , 

Hakimler ve Savc ılar Yüksek Kurulu'nun kararları yargı denetimi 

dışındadır. Savaş, sıkıyönetim, seferberlik ve olağanüstü hallerdeki 

yargı denetimi kısıtlamalan da bunlara eklenirse az ımsanmayacak 

bir sayı ortaya çıkar. Çok zorunlu da olsa hukuka 

aykırı idari işlemlere karşı yargı denetimini kapatmak, demokrasiyi, 

insan hak ve özgürlüklerini zedelemektedir. Bir ülkede yargı 

denetimi dışında tutulan i şlem karar ve atamalar art ıyorsa, demokrasi 

ve hukukun üstünlüğü ilkesi yara alıyor demektir. 

Yıllardır Adli Yıl ve Danıştay Yıldönümü toplant ılarında 

usanmadan dile getirdiğimiz " İdari Yargıda Gizlilik" ayıbının sona 

ereceğine ilişkin işaretler, bizi sevindiriyor. 

1602 Sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Yasas ı'nın 52. 

maddesinden devral ınan idari yargılamadaki GIZLILIK maddesi, 

2577 Sayılı Yasanın değişikliğine ilişkin tasarıda kaldırılmış 

"verilmeyen bilgi ve belgelere dayan ılarak ileri sürülen savunmaya 

göre karar verilemez" kural ı getirilmiştir. TBMM Adalet 

Komisyonundan geçmi ş olan tasarının bu . maddesinin yasalaşması 

bir hukuk ayıbına son verecektir. 

Ama ayn ı tasarıyla birle ştirilen bir milletvekilinin 2. maddeyi 

değiştiren önergesinin Komisyonda kabulü, başka bir hukuk ay ı- 

bini gündeme getirmi ştir. 2577 Sayılı Yasadaki "menfaatleri ihlal 

edilenler" sözcükleri yerine "ki şisel menfaatlerin doğrudan ihlal 

edilmesi" koşulu getirilmiş, bu haliyle TBMM Genel Kuruluna 

inen tasanya, Barolanm ız ve diğer ilgili kurulu şlar çok sert 

tepki göstermi şler, üniversite öğretim üyeleri, gazetelerde aleyhine 

yazılar yazmışlar, çe şitli toplantılarda eleştirmişlerdir. 

Yasa önerisi Adalet Komisyonu tarafından geri çekilmi ş ve 

"çevre, tarihi ve kültürel de ğerlerin korunması, imar uygulamaları 

gibi kamu yararını yakından ilgilendiren hususlar HAR İÇ 

olmak üzere kişisel haklan ihlal edilenler tarafından açılan iptal 

davaları" denilmiştir. 

Bu değişiklik, sanki ele ştirileri karşılamış gibi görünmekte 

ama yine de "kişisel menfaatleri doğrudan ihlal edilenler" ibaresini 

bünyesinde gizlice taşımaktadır. 

81

Yasa önerisi ile getirilen ve komisyondan geçen "De ğiştirilmiş 

olan bu kanunun yürürlüğünden evvel açilm ış olup devam eden 

veya hükme bağlanmış olup da KESLNLEŞMEMİŞ bulunan davalarda 

da uygulan ır" şeklindeki GEÇICI 2. maddesi tam bir Hukuk 

dramıdır. Bu madde ile objektiflikten uzakla şılmıştır. Kimler, neler, 

niçin korunuyor sorulan ister-istemez akla tak ıhyor. 

içine düşülen ayıptan kurtulmamn yolu 2577 Sayılı Yasaya 

yapılan bu yakışıksız yamayı TBMM Genel Kurulundi tasar ıdan 

çıkarmaktır. 

Hukukun üstünlüğünün özünü olu şturan kavramlardan en 

önemlisi olan Yargı Bağımsızlığı, hukuk devletinin olmazsa olmaz 

koşuludur. Hukuk Devleti, kendisini ba ğımsız yargı ile korur. 

Bağımsızlık, her türlü ETKI, KU ŞKU, BASKI ve yöıılendirmeden 

uzak olarak gerçekle ştirilebilir. 

'Yargı lama erkinin, yasama ve yürütmenin etkisinden kurtulamadığı 

bir ülkede OZGURLÜK yoktur. Herşeyin sonunda adil 

bir mahkemenin bulunabileceği inancı, toplumda en büyük güven 

duygusunu sağlar" diyen Montesquieu'nun bu sözleri, 250 yıl 

sonra da tüm canlılığını ve anlamını koruyor. 

Ama günümüzde hala s ığımlacak adil mahkemelerin önemini 

göremeyen, de ğerlendiremeyenler var. 

Son zamanlarda yüksek yarg ı organlarının, Yüksek Seçim Kurulu'nun, 

mahkemelerin ve kararlanndan dolayı yargıçlann olur 

olmaz, acımasızca, hakarete varıncaya kadar ele ştirilmeleri fevkalade 

üzüntü verici ve düşündürücüdür. 

Bu toplantı nedeniyle bir gerçeği bir kez daha vurgulamak isterim. 

Bağımsız yargı, hepimizindir; tüm ulusundur. Yargının 

zedelenmesine gözyumulursa, hukukun üstünlüğü kuralı rafa 

kaldırılırsa devletin en üst basamağındaki yönetilciler dahil Türkiye'de 

kimsenin güvenece ği, sığınacağı yer kalmaz; yargınm temelleri 

yıkılırsa herkes altmda kal ır. 

İnsan hakları içinde SAVUNMA HAKKININ çok özel bir yeri. 

vardır. Savunma hakkına gereken önem verilip, hukukun üstün- 

82

lüğü ilkesi benimsendikten sonra polis devleti anlayışı, yerini 

süratle hukuk devletine b ırakmaya başlamıştır. 

Insanlara, kağıt üstünde çok ideal, çok güzel haklar tan ınmış 

olabilir, ama insanlar, bu haklarını özgürce SAVUNAM İYOR- 

LARSA, hakkın özüne yönelik tehditlere kar şı kendilerini koruyamıyorlarsa 

hakların ne anlamı kalır. İnsanlar, hakları çiğnendiği, 

tehdit edildiği, baskı altma al ındığı zaman "SAVUNMA 

HAKKI"nı kullanmışlardır. 

"Say—Savunma—Karar", demokrasilerde sa ğlıklı -argılamarnn 

birbirinden ayrılmaz üç unsurudur. Savunma hakkı ve onun 

simgesi avukatlar ve barolann, adaletin gerçekle şmesindeki payları, 

azımsanamayacak ölçüdedir. Savunma hakk ı ve barolarm 

önündeki engellerin kaldırılması, yargıyı daha güçlü ve etkin kilacaktır. 

Barolar ve avukatlar, yargının ve adaletin gören gözü, duyan 

kulağı, konuşan ağzıdır. "Savunmayı Kaldırınız", adalet temelsiz, 

gözsüz ve kulaksız olur. 

Barolann susturulmu ş, tutuk ve bağımlı olduğu ülkelerde 

YARGI, etkin ve bağımsız değildir. Baroların bağımsızlığından 

ürkmemek, bağımlı olmasına üzülmek gerekir. 

Ülkemizde Barolar ve avukatlar olarak üzüldü ğümüz, yakın.: 

dığımız konular vardır. Serbest çalışan avukatlar, bir Maliye 

Salmasına, haksız ve hukuksuz bir BAŞ vergisine dönüşen "Hayat 

Standardı" cenderesinde bunalmaktadır. Kamu avukatları 

ise diğer meslek gruplarına göre mali haklar yönünden geriletilmiş, 

benzer i şleri yapan yargıç ve savcılarla ise kıyaslanamayacak 

şekilde dü şük maaşa mahkum edilmi şlerdir. 

Sayın Cumhurbaşkanı'na, Sayın Başbakan'a ve Sayın Maliye 

Bakanı'na geniş bir şekilde yazılı olarak aksettirdi ğimiz bu çok 

önemli mesleki s ıkıntılara, önümüzdeki günlerde kal ıcı çözümler 

bulunamamas ı halinde yargının önemli bir unsurunun hiç arzulamadığırnız 

halde eyleme geçeceğini ve Avukatl ık mesleğinden 

kitle halinde aynimalar olacağım açıkça belirtmek istiyorum. 

Baroları, Adalet Bakanlığı'nın vesayetinden kurtarıp Bağımsız 

yapacak olan Avukatlık Yasası Değişikliği ise TBMM Adalet Ko- 

83

4 

misyonunda görü şülmüş ve TBMM Genel Kurulu'na gönderilmi ş- 

tir. Bakanlar Kurulu'nda ve Adalet Komisyonu'ndaki uzun bekleme 

sürecinin Genel Kurul'da yaşanmayaca ğını ve bir an önce yasalaşacağını 

ümit etmek istiyoruz; ba şta Adalet Bakan ı Sayın 

Oktay olmak üzere eme ği, katkısı ve desteği olan ve TBMM. Genel 

Kurulu'nda yard ımcı olacak herkese te şekkür ediyoruz. 

Baroların mensuplarının müşterek ihtiyaçlarının karşılanması 

ve mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılması görevlerinin yanında, 

bunlardan önemli dembkratik BASKI GRUBU olma nitelikleri 

vardır. 

Çağdaş, uygar ve demokratik ülkelerde Barolar, savunma 

hakkının, insan hak ve özgürlüklerinin, demokratik laik sosyal 

hukuk devleti ve hukukun üstünlü ğü ilkelerinin yılmaz takipçi 

leridir. 

Sağl ıklı, tarafsız ve bağımsız demokratik BASKI GRUBU olmanın 

gereği olarak demokratik laik hukuk devleti ve hukukun 

üstünlüğü ilkeleri ile ilgili birkaç konuya değinmek istiyorum. 

Demokrasimiz ve ülkemiz oldukça güç ve sıkıntılı bir dönemden 

geçiyor. Ülke içinden ve d ışından beslenip körüklenen ayrflıkçı 

terör, Misak- ı Milli sınırlarını değiştirmeyi, ülke bütünlü ğünü 

ve devlet yap ısını bozmayı amaçlamak.ta, yüzy ıllardır dostça 

birarada ya şayan insanlarımızı birbirine düşman etmek istemektedir. 

Vatandaşlarımız, bu sinsi, çirkin ve acımasız tuzağa düşmemekte, 

çoluk çocuk, ya şlı kadın demeden adam öldürmeyi marifet 

sayan bir çeteye teslim olmamaktadır. Bütün siyasi partilerimizi, 

terör örgütüne, etkili, açık ve ku şku götürmez biçimde karşı 

koymaya, hukuk devletine ve demokrasiye birlikte sahip ç ıkmaya 

çağırıyoruz. Demokratik siyasi hayat ın vazgeçilmez unsurları 

olan siyasi partilerden hiçbirisi ayrılıkçı terörist örgüte hoşgörülü 

davranmamal ıdır. 

Türkiye Barolan ve savunma mesle ği mensupları olarak ayrı 

bir devlet, TBMM.den ayrı bir meclis özleyen ülke bölücüleriyle, 

açıkca "VUR PKK VUR KURD İSTAN'ı KUR" diyenler ve onlara 

sempati duyanlarla bizim yollanm ız ayrıdır. 

84

Ülkemizde devlet i şlerinde HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ bir 

kenara itip, "Devlet i şlerinde dini üstün kuma" uğraşlan sürüyor 

ve maalesef siyasal hesaplarla bunlara gözyumuluyor. 

Kimileri, demokrasiyi, demokratik hukuk devletini, dünyaca 

benimsenmi ş ve yerleşmiş bilimsel tanımlannı reddedip herkesin 

kendi hukuk ve adalet düzenini kurmas ı olarak tarif ediyorlar; 

devletin, dinin emrinde olmas ını savunuyorlar. Bunların hiçbir 

ciddi demokratik kar şılık görmemesinin, toplumu bir maceranın 

eşiğine getireceğinden endi şe ediyorum. 

450 yıl öncesinin fantazi ve hayalci Utopia anlayışından da ilkel 

ve soyut çarp ık hukuk ve adil düzen tarifleri ile demokratik 

laik devlet zedelenmektedir. Demokrasinin nimetlerinden yararlanılarak 

elde edilen k ısmi başarılar, demokratik rejimi sarsmak 

için kullanılmamalıdır. 

Bosna ve Hersek'teki S ırp saldırganlığını tel'in bahanesi ile 

İstanbul'da ve Ankara'da yap ılan izinsiz gösterileri, halk ayaklanması 

olarak niteleyip "Bunun alt ında Adil düzen ihtarı vardır" 

diyerek aklamaya çal ışmak fevkalade tehlikelidir. Bu yetmezmi 

ş gibi "Türkiye'de adil düzene mutlaka geçilecektii. Bu geçiş 

sert mi olacak yumuşak mı, acı mı olacak, tatlı mı, KANLI 

MI OLACAK—KANSIZ MI?" şeklinde sözler söylemek, varl ığını 

demokrasiye borçlu olan siyaset adamlar ına yakışmaz. Böyle sözler, 

ancak tarikat şeyhlerinden icazetli ki şilere ve şeriat yanl ısı 

siyasi partilere yakışır. 

Siyaset adamları böyle sağlıksız, rejim için de tehlikeli sözler 

söylerse elbette onlarla birlikte davranan insanlar, İstanbul'un 

göbeğinde ŞERIAT provas ı yaparlar. Cumhuriyet tarihinde ilk 

kez Istanbul'da, Taksim'de sarıklı, takkeli, fesli, cüppeli insanlar, 

"Kahrolsun laik diktatörlük - Laik devlet y ıkılacak elbet" diye 

bağırabilmi ş, şeriat simgesi olan üzerinde Arapça harfler yazılı 

yeşil bayrak dalgalandırmışlardır. 

Dün Kubilay' ı kör testere ile kesen Derviş Mehmet ve arkadaşlan 

da, ye şil bayrak açarak eylemlerini gerçekleştirmişlerdi. 

Sivas'ta bir otelde 36 din karde şini yakarak öldürenler de Taksirn'de 

toplananlarla aynı sloganları atmışlarch. Yaratılan bahaneler 

farkl ı ama eylem şekli ayn ıdır. Tek tesellimiz İstanbulda 

85

ir facia yaşanmamış olmas ıdır. Ben, kışkırtılarak sokağa dökülen 

ve şeriat isteyen bu insanlara acıyorum. Ama İstanbul'un göbeğinde 

Cumhuriyet ve demokratik rejim aleyhtar ı gösteriyi engelleyemeyen, 

Cumhuriyet'in simgesi Taksim'deki Atatürk an ıtını 

güç bela koruyabilen güvenlik güçlerini ve yetkilileri k ımyorum, 

ayıphyorum. 

Ülkemizde demokratik laik hukuk devletine, rejime ve Cumhuriyete 

karşı eylemler sürdürülürken Cumhuriyet Savcılarımn, 

"Laiklik karşıtı eylemler karşısında Cumhuriyetin temel ilkelerine 

1ıer zamankinden daha çok sahip ç ıkılması ve bu konuda gerekli 

duyarl ılığın gösterilmesini" vurgulamaları, kimilerince kamu 

görevinde politika yapmakla suçlandı. 

Devletin yasama, yürütme ve yargı erkleri, Cumhuriyet'in temel 

ilkelerini korumakla yükümlüdürler. Bu ilkelerden ödün veremezler, 

ödün verilmesine de seyirci kalamazlar. 

Ülkemizde insan hak ve özgürlükleririin temelini atan, ulus 

bilincini ve ülke tekliğini ulusumuza armağan eden Atatürk için 

bir TBMM üyesi "M. Kemal katildir, Devleti ve milleti katletti, 

bizi maddeten ve manen peri şan etti. Lozan bir ihanettir" dedi ği 

zaman TBMM. kürsüsünde ettikleri laiklik yeminini yutup susanların, 

Cumhuriyet'ten ve rejimden yana aç ıklama yapan C. 

Savcılarını eleştirmeye hiç, ama hiç hakları yoktur. 

C. Savcılarımızı, teokratik devlet özlemcilerinin, şeriat heveslilerinin 

yüzlerine bir şamar gibi inen sözlerinden dolay ı kutluyorum. 

Yargının ayrılmaz parças ı olan Avukatların, Cumhuriyet'e, 

demokratik laik hukuk devletine ve rejime sahip ç ıkan her 

davramşiarında yanlarında olduğunu belirtmek istiyorum. 

70 yıllık Cumhuriyet tarihimizin en büyük gerici ayaklanmalanndan 

olan Sivas Olaylarında 37 insan yakılarak öldürüldü. 

Sanıklar hala yargılanıyor. 

Olayları izleyen Ağustos ayında bir kısım basında bakımz neler 

yazıldı : 

"- Demokrasi islam şeriatına zıt bir rejimin adıdır. Müslümanların 

asıl hedefi Türkiye Cumhuriyeti'nin ta kendisidir; bu 

asla unutulmamal ıdır. 

86

ı 

- Geçen Ay (Temmuz Ay ı) çok hareketli ve bereketli geçti. 70 

yıllık Cumhuriyet tarihinin en büyük dlireni şlerinden biri, Şanli 

Sivas Kıyaim 2 Temmuz'da yaşandı . 

Sivas'ta muazzam bir fışkınş gerçekleşmiştir. 

Sivas'ta müslümanlar yarg ılama ve cezaland ırma haklarını 

kullandılar. Lamı cirni yok - Dileğimiz daha nice Sivaslar!" 

Binleri ANITKAB İR'i yaktınp Ankara'yı da aydınlatmak istiyor. 

"Yani Anitkabir de yakılmalıdır" denilmek isteniyor. 

Anıtkabir'e çakılacak kibrit önce çakanlan yakar, An ıtkabir'e 

kibrit çakacak ç ılgın deli de daha anasından doğmadı . 

Şeriata yeşil ışık yakıla-yakıla, yobazlığa ho şgörülü davran ı- 

la-davran ıla Derviş Vandeti kılıklı yobazlar, i şi TC.nin mahkeme 

salonlarında Çağ dışı kılıklanyla gösteri yapmaya kadar vardırdılar. 

Tepki koyan, tutuklama kararı veren değerli yargıcı ne 

kadar içtenlikle kutluyorsam, yobazları bu basamaklara tırmandıran 

tüm siyaset adamlarını o derecede nefretle kınıyorum. 

Laiklik yolunda ödün vermek, gerilemek yoktur. Kubilay'lar ı , 

M. Aksoy'ları Ç. Emeç'leri, B. Üçok'lan, U. Mümcu'lan, Sivas'ta 

37 insanı ve daha nicelerini yitirdik. 

Hepsinin acılarını içimize atıyor, anılan önünde sevgi ve özlemle 

eğiliyor ve Atatürk'ün anlamlı sözleriyle "GAFLET, DALA- 

LET VE HATTA HİYANET" içindekilere sesleniyoruz. 

Türkiye'de laikliğin topluma açtığı uygar, çağdaş, insana ve 

dine saygılı kapılarını kapatamayacaklardır. Biz ulusuz, bizi 

ümmet yapanıayacaklardır. Türk ulusunu ŞERIAT DUZENİNE, 

ortaçağ karanlığına çekmeğe, çağdaşlıktan koparmaya, Türkiye 

Cumhuriyeti'ni yıkmaya güçleri ve nefesleri yetmeyecektir. 

Ama aydınlanm ız, olaylar karşısında "Adamsendeci-Bana neci" 

tutumlarını ve pısırıklıklannı sürdürürlerse demokratik laik 

hukuk devletinin geleceğini güvenceli göremeyiz. 

Din, devleti ve toplum yaşamını yönlendiren bir güç mihrakı 

gibi sunuluyor, laiklik dinsizlikmi ş gibi çarpıtılıyor. Teokratik 

devlet özlemciliği yapılıyor, aydınlanmız susuyor. 

87

Gençlik kampı adı altında dini eğitim yaptırılıyor, hızla çoğalan 

tarikat yurtlannda gençlerimizin beyni yıkanıyor, üzerinde 

Arap harfleri yazılı yeşil bayrak açılıyor; aydınlanmız susuyor. 

Ankara'da Modern Otel Sheraton'da görkemli DIN ŞURALA- 

RI düzenlenerek, burada Kur'an kurslanmn üç yıllık zorunlu 

eğitime dönüştürülmesine çanak tutuluyor, Laik eğitim hırpalanıyor; 

aydınlarımız susuyor. 

"Laiklik terördür - Hilafeti kaldıranlar kafirdir - Ya hilafet 

yeniden can bulacak ya da çok kan akacak Değişimin önündeki 

tek engel: Kemalizm! Türkiye çoktan Cezayir oldu!" diye yayınlar 

yap ılıyor; aydınlarımız susuyor.. 

Kimi Milletvekilleri, " Şeriat din kurallarının bütününü ifade 

eder, insanları yüceltmeyi amaçlar" diye şeriat övücülüğü yapıp 

Anayasa Mahkemesi Başkanı'na muhtıra veriyor; aydınlarımız 

gene susuyor. 

Cumhuriyetin temellerinin atıldığı Sivas'ta sokaklarda "şeriat 

isteriz, laik düzen yıkılacak, kahrolsun laik devlet" diye ba ğırılıp 

37 insan otelde yakılıyor; aydınlanmız susuyor. 

Şeriat ozlemcilerine, teokratik devlet heveslilerine yazıları ve 

düşünceleri ile karşı koyanlar, Muammer Aksoy, Çetin Emeç, 

Bahriye Üçok ve Uğur Mumcu gibi öldürülerek susturuluyor; ay- 

1 

dınlarımız gene susuyor. 

Aydınlar, aydın geçinenler, susarak, gerçekleri görüp konu ş- 

maktan kaçınarak hiçbir yere varamazlar. 

Sözlerimi, ünlü bir yazar ve düşünürün günümüze ve kimi aydın 

geçinenlere uyan çok anlaml ı sözleri ile bitirmek istiyorum. 

Bu ünlü yazar ve dü şünür şöyle söylüyor: 

"Gerçeği gören kimse, BAŞKALARI ayrı düşünüyor diye onu 

söylemekten çekiniyorsa hem budala, hem de ALÇAKTIR!" 

Gerçeği görüp de susan sözde aydın geçinenlere sesleniyorum: 

Gelin susmayın! Gördüğünüz gerçekleri çekinmeden söyleyin, 

çocuklannıza lekesiz şöhret bırakın, AYIPLARLA yaşamayın diyorum, 

sabrınız için te şekkür ediyorum saygılar sunuyorum. 

88

(\T) 

CMUK İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR ve 

YAZIŞMALAR 

CMUKnun 3842 Sayılı Kanunla değiştirilen maddeleri uyarınca 

1992 yılı sonundan itibaren yakalanan ki şi ya da sanıklara 

Barolarımızca görevlendirilen ve hukuki yard ımda bulunan meslekdaşlarımıza 

yapılan ödemeler, Maliye Bakanlığı'mn Türkiye 

Barolar Birliği'nin emrine gönderdiği paralardan kar şılanmaktadır. 

Maliye Bakanlığı, göndermesi gereken paralan yasan ın tanımladığı 

oranda göndermemiştir. 

CMUK. uygulamas ı ile ilgili geli şmelere aşağıda etraflıca değinilmektedir. 

Sayı 742 Ankara, 18.6.1993 


ÇANAKKALE 

İLGİ : 25.05.1993 gün ve 1993/265No.lu yazu ıız. 

Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 3842 No.lu Kanunla 

değişik 140. maddesine göre yakalanan ki şi veya sanığa, isteği 

halinde, müdafi tayini görevi soru şturmanın veya yargılamanın 

yapıldığı yer Barosuna aittir. Bu hükme göre, yakalanan ki şi veya 

sanığın talimatla ifadesinin al ınması halinde, soru şturmanın 

yapıldığı veya talimat mahkemesinin bulunduğu yer Barosu tarafından 

müdafi tayini gerekecektir. 

Ancak, soruşturmanın yap ıldığı veya talimat mahkemesinin 

bulunduğu yer Barosu tarafından tayin edilen müdafiin görevi, 

bu işlemlerin bitmesiyle sona erecek, ba şka bir Baronun m ıntıkasında 

dava açılması halinde, dava aç ılan yer Barosu tarafından 

ayrı bir müdafi tayini gerekecektir. 

Bilgilerinizi rica ederim. 



Başkanı 


89


Ankara, 26.7.19.93 


CMUK.nu değiştiren 3842 Sayılı Kanun uyannca Birliğimize 

aktarılan ödenekten Barolarımıza iki kez faks havalesi yap ılmış 

ve 14.4.1993 tarih ve 444/22 sayılı genelgemiz ekinde yollanan 

raporun yönetmeliğin 9/2 maddesine göre ayhk düzenli şekilde 

gönderilmesi istenilmişti. 

Üzülerek söylemek gerekir ki bugüne kadar kimi Barolarımızdan. 

hiç bir rapor gelnıemiştir. Bu Barolarıraızın CMUK. uygulamasını 

aksatmadan sürdürdüklerini haricen biliyoruz, gözlüyoruz, 

fakat bunu Birli ğimize de resmen bildirmeleri gerekir. 'Düzenli 

rapor gönderen hatta ödene ği bitip tekrar isteyen Barolanmız 

da vardır. Bunların listesi ve ek olarak gönderilen ödenek 

tutarlan ilişikte gönderilmi ştir. 

Yönetmelik hükümlerine ve Birlik genelgelerine uymayan Barolanmıza 

3. dönem ödeneklerini gönderme dayana ğımız ve gerekçemiz 

olmayaca ğı için üzgünüz. 

Barolarımızın başka genelge ve yazışmailara gerek bırakılmadan 

yönetmelik ve genelge hükümleri uyannca raporlar ını göndermeleriııi 

rica ederim. 



Başkanı 

Avukat Onder'SAV 

90

T.C. 


HUKUK. İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

İ VED İ 

Sayı : B030Hİ0000000/8-T.B.B.B. Ankara, 14.10.1993 


Sayın .Bakanımıza verilen yazılı soru önergesine verilecek cevaba 

esas te şkil etmek üzere, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun 

3842 sayılı yasa ile değişik 146. maddesinde belirlenen 

esaslar dairesinde Maliye Bakanl ığınca Birliğiniz hesabına aktarılan 

kaynaktan müdafi ücreti olarak bugüne kadar ödenen miktar 

ve rücu hakkının kullanilmas ıyla geri gelen miktarların 

mümkünse bildirilmesini rica ederim. 

BAKAN ADINA Neslihan KARAKAYA 

Hakim 

Genel Müdür 

ADALET BAKANUI 

ANKARA 

15 Ekim 1993 

1293 

İLGİ : 14.10,1993 tarih ve B030H İG000000/8-T.B.B.B.-43820 

sayılı yazımz. 

Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 3842 say ılı yasa ile 

değişik 146. maddesi uyarınca Maliye Bakanh ğı tarafından Türkiye 

Barolar Birliği hesabına bugüne kadar aktarılan meblağdan 

26.775.000.000.- TL.-yasa ve yasaya uygun olarak haz ırlanan yönetmelik 

hükümleri uyarınca Barolara gönderilmi ştir. Barolardan 

gelen muntazam raporlardan bu meblağıntamaniına yakıninın 

sanık ya da yakalanan ki şilere Barolarımız tarafından hukuki 

yardım yapılmas ı için görevlendirilen meslekdaşlanmıza 

ödendiği anlaşılmaktadır. 

» 91

İki taksit halinde gönderilen ödeneğin yapılan hukuki yardımları 

karşılamadığı bazı Barolanmızca biidirilmi ş ve ek ödenek 

gönderilmiştir. e 

Gelen raporlar ı gözönünde tutarak önümüzdeki günlerde tüm 

Barolanmıza ödeneğin 3. taksidinin gönderilmesi gerekecektir. 

Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununda belirtilen ve mahküm 

olan sanığa rücu edilmesine ili şkin hüküm, yönetmeliğin (Geri 

Alma) başlıklı 7. maddesinde "Bu yönetmelik hükümlerine göre 

avukata ödenen ücret, mahküm olan ve ödeyebilecek durumdaki 

sanıklardan geri alınır. Geri alma hakk ının kullanılması için ilgili 

Baro Yönetimine gerekli yetki verilebilir. Bu yolda tahsil 

olunan parlar Baroca aynı amaçla kullan ıl]:r" şeklinde düzenlenerek 

Barolara duyurulmuştur. Bugüne- kadar hiç bir Baromuzdan 

anılan yasa ve yönetmelik hükmüne göre rücu hakkımn kullanılmasını 

gerektirecek bir bilgi ve duyuru gelmemi ştir. 

Durum bilgilerinize sayg ı ile sunulur. 


Başkanı 



Ankara, 19.10.1993 


İLGİ : 2.9.1993 günlü 1047/4 - 29.9.1993 gün ve 1195/54 say ı- 

lı genelgelerimiz. 

Baromuzca, CMUK. ödeneği ile ilgili raporlann, bugüne kadar, 

çe şitli tarihlerdeki yazışmalara rağmen gönderilmedi ği anlaşılmıştır. 

Yönetmeliğin ilgili maddesinde belirtilen raporların, genelgemizin 

tebliğ tarihinden itibaren 5 gün içinde gönderilmesini rica - 

ederim. Bu husus yasa ve yönetmelik gere ği karşılıklı hesap mu- 

92

tabakatı için zorunludur Türkiye Barolar Birli ği'nin CMUK ödeneğinin 

son durumunu bilmeden herhangi bir ödeme yapmas ı 

mümkün olmayacaktır. 

'Gereğini bilgilerinize sunarım. 



Başkanı 


T.C. 


Uluslararası Hukuk ve D ış İlişkiler Genel Müdürlüğü 

ÇOK İ VED İ 

Sayı : B.03.0.U İG.0.00.00.00.0.. 3.5.44.1992-7324 Ankara, 9.2.1994 

Konu : Bilgi talebi 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANLIĞINA 

İLGİ : Dışi şleri Bakanlığının, 26.11.1993 gün ve AKGY/3004- 

3262 'sayılı yazıları. 

Dışişleri Bakanlığının ilgide kayıtlı yazılarıyla, yurt dışındaki 

muhtelif kurulu şların İnsan Hakları konusunda ülkemizdeki gelişmelerden 

bilgi istedikleri ve bilhassa 3842 Sayılı Yasayla Ceza 

Muhakemeleri Usulü Kanununda yap ılan değişikliklerin bugüne 

kadar uygulanmas ı hususunda, özellikle gözaltında, CMUK.nun 

deği şik 135. maddesinin 2. fıkrasının 3. bendinde öngörülen müdafi 

tayininde Devletçe kaç Avukata ne kadar ödeme yap ıldığı 

hususunda malumat talep ettikleri bildirilmektedir. 

Dışişleri Bakanlığınca uluslararas ı kuruluşlara verilecek cevaha 

esas olmak üzere yukanda belirtilen hususlarda derlenebilecek 

bilgi ve sayısal verilerin gönderilmesine' müsaadeleri rica 

olunur. 

BAKAN ADINA 

Turgut AYDIN 

Hakim 

Genel Müdür 

93


ANKARA 

ILGI: 9.2.1994 gün ve B.03.0.U İG.O.00.00.00.0.3.5.44. 

1992-7324 çok ivedi sayıh yazınız. 

11.2.1994 

214 

Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 3842 Sayıh Yasa ile 

Değişik 146. maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı tarafından Türkiye 

Barolar Birli ği hesabına bugüne kadar aktarılan meblağdan 

41.266.790.000.- TL yasa ve yasaya uygun olarak haz ırlanan yönetmelik 

hükümleri uyar ınca Barolara gönderilmiştir. Barolardan 

gelen muntazam raporlardan bu meblağın tamamına yakınının 

sanık ya da yakalanan ki şilere Barolarımız tarafından hukuki 

yardım yap ılması için görevlendirilen meslekda şlanmıza 

ödendiği anlaşılmaktadır. 

Yukarıda açıklandığı gibi meslakdaşlara ödemeyi doğrudan 

Barolanm ız yapmaktadır. Barolanmızın bugün itibariyle kaç 

meslekdaşımızı görevlendirdiğini saptamak olanaks ızdır. Ancak 

.elimize bugüne kadar ula şan raporlardan CMUK.nun Değişik 

135. maddesinin 2. fikras ının 3. bendinde öngörülen müdafi tayini 

işleminde bir aksama olmadığı hemen hemen ülke düzeyinde 

bütün taleplerin karşılandığı anlaşılmaktadır. 

Barolanm ıza gönderilen 41.266.790.000.- TL.nin büyük bir 

kısmı gözaltındaki sanık ya da yakalanan ki şilere hem hazırlık 

aşamasında hem de mahkemelerde yap ılan hukuki yardım için 

ödenmiştir. Çoğ t yerde bir rneslekda şımız birkaç olayda görevlendirildiği 

için avukat adedi vermek olanaks ızdır; ancak hukuki 

yardım yapılan ve müdafı görevlendirilen soruşturma adedinin 

yaklaşık olarak 55.000 olduğunu söylemek mümkündür. 

94 

Durumu bilgilerinize sunarım. 



Başkanı 

Avukat Onder SAY

MALIYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI 

AkRA 

7.7.1994 

962 

1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Yasasm ın .146. maddesini 

değiştiren 3842 Sayıh Yasanın 22 ve Geçici 3. maddeleri 

uyarınca, Barolar tarafmdan tayin edilen müdafilere ödenmek 

üzere 492 Sayılı Ilarçiar Kanununa ba ğlı (1) ve (3) sayılı tarifelere 

göre alınan yargı harçlannm % 15'inin ve idari nitelikteki 

para cezaları hariç olmak üzere para cezalarmın % 15'inin bir 

önceki yıl kesin hesabına göre tesbit edilen miktar esas al ınarak 

Bakanlığınızca, Birliğimiz hesabına aktarılması gerekmektedir. 

01.01.1993-31.12.1993 dönemi için fotokopisi ili şik 27.4.1993 

tarih ve B.07.MGM.0.28/15026 sayılı yazınızda sözü edilen miktarlar 

için' hesabımıza toplam 40.219.696.000.- TL. gönderilmi ş- 

tir. Bilahare 31.12.1993 tarihinde' 22.615.644.000.- TL. daha gönderilmiş 

1992 yıh kesin hesabına göre toplam 62.835.290.000.- 

TL. gönderilmi ştir. 

1992 yılı kesin hsab ında yargı harçlan 324.678.668.000.- TL. 

idari nitelikteki para cezaları hariç para cezaları da 

120.139.412.000.- TL.'dır. Toplam 444.818.080.000.- TL.n ın % 

15'i 66.722.712.000.- TL. tutmaktad ır. Bakanlığımzın 01.01.1993- 

31.12.1993 dönemi için 1992 yılı kesin hesabma göre Birli ğimize 

daha 3.887.422.000.- TL. gönderilmesi gerekmektedir. 

Ayrıca 01.01.1994-31.12.1994 dönemi için de 12.2.1993 tarihli 

örneği ilişik yazımızda belirtilen ve 27.4.1993 tarihli yaz ınız ile 

uygun görülen şekilde, sonradan 1993 y ılı Kesin Hesap Kanunu 

Tasarısında yer alacak yargı harçlan ile adli nitelikte para cezaları 

gelir yardımcı hesaplarındaki tutarlar üzerinden hesaplanacak 

miktara tamamlanmak üzere en az 1992 yılı kesin hesabmdaki 

miktar olan 66.722.712.000.- TL'nın hesabımıza gönderilmesi 


Birliğimizin herhangi bir yazılı istemi olmadan 31.12.1993 tarihinde 

Bakanhğımzca 22.615.644.000.- TL'mn gönderilmiş olması 

bundan böyle 1993 y ıh içindeki (avansm en geç Nisan so- 

95

nuna kadar gönderilmesi) uygulamas ının sürdürüleceği ve yazışmalara 

neden olmadan ödenek gönderilece ği kanısını yaratmıştı ; 

01.01.1994-31.12.1994 dönemi için Say ın Bakanlığımzın Biniğimize 

avans olarak 66.722.712.000.- TL'y ı en geç 1994 Nisan 

ayı sonuna kadar göndermesi gerekirken hiç, para göndenilmediği 

gibi yukarıda sözü edilen 1992 yılı kesin hesab ına ait 

3.887.422.000.- TL. da gönderilmemi ştir. Yasada belirtilen meblağın 

göndenilememiş olması, Türkiye Barolar Birliği'nin planlı 

bir dağıtım yapmasını imkansızlaştırmış, Barolarcagörevlendinilen 

müdafilere ödemeler durma nöktasma gelmi ştir. Yazımızda 

sözü edilen 66.722.712.000.- TL. ve , 1992 yılına ait 3.887.422.000.- 

TL'nın gönderilmediği takdirde Baro[ara CMUK. hizmeti için 

avukat görevlendirilmesi yap ılamayacak, hukuki yardım götürülemeyecektir. 

Aslında CMUK. uygulamas ı, Türkiye Barolar Birliği ve Barolanmızdan 

çok, hükümetin sorunudur. Sözedilen meblağ göndenilmezse 

demokrtik1e şme için yurtdış]Lnda ve içinde örnek gösterilen 

CMUK. uygulamas ı, Barolarımızın ve meslekdaşlarımızın 

tüm özverili gayretlerine rağmen yürünıeyecektir. 

Toplam 70.610.134.000.- TL'nın mümkün olabilecek en hızlı 

biçimde Türkiye Barolar Birliği'nin TC. Ziraat Bankas ı Ankara 

Kızılay Şübesindeki 30440/3066/010 NQ.lu hesaba aktarılmasını 

dilerim. 



Başkanı 


EKİ : 

1)27.4.1993 tarihli yazı 

2) 12.2.1993 tarihli yaz ımız 

96


Ankara, 08.07. 1994 


CMUK'nu değiştiren 3842 Sayılı Kanun uyarınca Birliğimize 

aktarılan ödenekten Barolar ımıza havaleler yapılmakta ve 

14.4.1993 tarih ve 444/22 say ılı genelgemiz ekinde yollanan raporu 

Barolanm ızın Yönetmeliğin 9/2. maddesine göre aylık düzenli 

şekilde göndermeleri istenilmektedir. 

Üzülerek söylemek gerekir ki birbuçuk yıllık uygulama döneminde 

bugüne kadar kimi Barolanm ızdan hiç rapor gelmemiştir. 

Bu Barolarımızın CMUK. uygulamasını aksatmadan sürdürdüklerini 

haricen biliyoruz, gözlüyoruz, fakat bunu Birli ğimize de 

resmen bildirmeleri gerekir. Aksatmadan çok düzenli rapor gönderen 

Barolarımız çoğunluktadır. 

Yönetmelik hükümlerine ve Birlik genelgelerine uymayan Barolanmıza 

bundan böyle ödeneklerini gönderme dayana ğımız ve 

gerekçemiz olamayacakt ır. Kendi görev ve sorumluluğunu yerine 

getirmeyen Barolanmızın Tıirkiye Barolar Birliği'nden ilgi beklemeleri 

düşünülmemelidir. 

Barolarımızın başka genelge ve yaz ışmalara gerek bırakmadan 

yönetmelik ve genelge hükümleri uyar ınca raporlarını göndermelerini 

eksik aylara ait olanları tamamlamalarını rica ederim. 


NOT: 

Bazı Barolarımızın gönderilmi ş olan 

rapor örneğini kaybettiği, değişik ve 

eksik rapor gönderdikleri gözlenmektedir; 

rapor örneği ilişiktir. 


Başkanı 


97

13.2.1993 tarihli yönetmeliğin 9/2. maddesine göre Barolarca 

düzenlenecek hesap durumuna ili şkin rapor örneği: 

Baromuzca CMUK. gere ği tayin edilen müdafilere yap ılacak 

ödemeler için CMUK. 146. maddesi uyar ınca Türkiye Barolar 

Birliği tarafından gönderilen ............................. TL. ödenekle ilgili 

..................dönemine ait hesap durumu a şağıda gösterilmi ştir: 

1—a) Hazırlık aşamasındaki i ş adedi ............... 

b) Hazırlık aşamasındaki işler için ödenen miktar ...........-TL. 

2—a) Sulh Mahkemelerindeki i ş adedi ........... 

b) Sul Mahkemelerindeki i şler için ödenen miktar ............-TL. 

3—a) Asliye Mahkemelerindeki i ş adedi ............ 

b) Asliye Mahkemelerindeki i şler için ödenen miktar ....... TL 

4—a) Çocük Mahkemelerindeki i ş adedi ............ 

b) ÇocukMahkemelerindeki işler için ödenen miktar ........ TL. 

5 a) Ağır Ceza Mahkemelerinde takip edilen i ş adedi ............ 

b) Ağir Ceza Mahkemelerindeki işler için ödenen miktar 

................... TL. 

6—Yönetmeliğin 8/3. maddesi uyarınca ödenen zorunlu giderler 

...........TL. 

7—Toplam olarak ödenen miktar .................................-TL. 

8—Ödenekten artan miktar ..........................................-TL. 

MALİYE BAKANLIĞI 

ANKARA 

ILGI : 7.7.1994 gün ve 962 No.lu yaztm ız. 

BAROSU BAŞKANLIĞI 

29.7.1994 

1073 

Örneği ilişik ilgi yazımıza, 1412 Sayıh CMUK.nun 146. maddesini 

değiştiren 3842 Sayılı Yasanın 22 ve Geçici 3. maddeleri 

gereğince, CMUK. uygulamasında görev verilen avukatlara 

98

ödenmek üzere Bakanlığınızca Birliğimize gönderilmesi gereken 

ödeneğin, TC. Ziraat Baknas ı Ankara Kızılay Şubesindeki 

30440/3066/010 No.lu hesab ımıza aktarılması istenmişti. 

Bu yazımıza cevap verilmediği gibi, ödeneğin - hesabımıza da 

aktarılmadığı anlaşılmaktadır. 

İlgi yazunızda da açıklandığı üzere CMUK. uygulamas ı Saym 

hükümetin yasal görevidir. Türkiye Barolar Birli ği ve Barolar, 

istenen ödenek gönderilmedi ği takdirde CMUK. uygulamasından 

kendilerini sorumlu kabul etmeyecekler, zorunlu olarak uygulamayı 

durduracaklardır. 

d 

Gereğinin ivedilikle yap ılmasını, işin önemini dikkate alarak, 

tekiden, takdirlerinize sunarım. 


EKI: 

7.7.1994 gün ve 962 No.lu 

yazımız örneği. 


Başkam 



Tarih: 15.8.1994 


Adalet Bakanlığı müfettişlerince Barolanmızın yıllık teftişleri 

sonucunda düzenlenen raporlarda CMUK ödenekleriyle ilgili aksaklıklara 

değinilmektedir. An ılan raporlarda belirtildiği üzere 

CMUK. uygulaması nedeniyle, avukatlara ödenmek üzere Birliğimize 

gönderilen avans paralarının, Baronun gelir—gider hasabıyla 

karıştırılmaması, bu avans paralannm ayrı bir hesapta tutularak, 

uygulama gereği yapılan giderlerin bu hesaptan öden- 

99

mesi hususunda gerekli dikht ve hassasiyetin gösterilmesini rica 

ederim. 



Başkanı 


CMUK. uygulamalar ında Barolarca hukuki yardım için görevlendirilen 

meslekta şlarımıza yapılacak ödemeler için Maliye Bakanlığınca 

gönderilmesi yasa gereği zorunlu olan paralar, başlangıç 

ayları hariç hep aksatılmış ve 1994 yılından itibaren ise 

hiç gönderilmemi ştir. 

Aşağıdaki yazışmalar, bu sıkıntıyı somut olarak yansıtmaktadır. 


ANKkRA 

ILGI: 7.7.1994 gün ve 962 No.lu yaz ımız. 

297.1994 gün ve 1073 No.lu yaz ımız. 

4. 11. 1994 

1699 

1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (CMUK) 146. 

maddesini deği ştiren 3842 Sayılı Yasanın 22 ve Geçici 3. maddeleri 

uyarınca, Yasa'nın yürürlüğe girdiği tarihten bugüne kadar 

olan dönem için Bakanl ığımzca; Türkiye Barolar Birli ği'ne: 

100 

16.02.1993 tarihinde 





gönderilmiştir. 

3.223.604.000.-TL 

20.000.000.000.-TL 

20.219.646.000.-TL 

22.615.644.000.-TL 

25.000.000.000.-TL. 

1058,894.000,-TL.

Anılan miktarlar (1.12.1992 - 31.12.1992) - (01.01.1993 - 

31.12.1993) - (01.01.1994 - 31.12.1994) dönemleri içinde yapılan 

ve yapılacak olan hukuki yard ımlardan harcanmak üzere gönderilmiştir. 

Sayın Bakanlığın ödenek gönderilmesinde 1993 yılı içindeki ihtimam 

ve titizliği göstermediğinden duyduğumuz üzüntüyü ifade 

etmek isterim. Asl ında ilişikte sunulan ve 31.3.1993 tarihinde yürürlüğe 

giren CMUK. Avukatl ık Ücret Tarifesindeki ücretlerin 

fevkalade dü şük olmas ı ve yine ilişikte sunulan 13.12.1993 tarihli 

CMUK. Yönetmeliği hükümlerini titizlikle uygulamas ı ve Baroları 

çok yakından izlemesi sayesinde ödemelerde ve hizmette aksama 

yaratılmamıştır. Onümüzdeki dönemde böyle dü şük ücretlerle 

hizmetin )rürütülmesi mümkün olamayacakt ır. Adalet Bakanl ığı 

Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nden alınan 31.10.1994 tarihli fotokopisi 

ilişik yaz ısından da anla şılacağı üzere mevcut CMUK. 

Asgari Ücret Tarifesi en geç 31.3.1995'de değiştirilecektir. 

Bugüne kadar Bakanlığı'nızca gönderilmi ş olan 91;058.894.000.- 

TL'den Barolanmıza ilişik listede gösterilen miktarlarda ve toplam 

69.400.000.000.- TL. gönderilmi ştir. Geride 21.658.894.000.- 

TL. kalmıştır. 

ilgi yazılarımızdaki hesaplamalar çerçevesinde gerekli ödeneğin 

gönderilmesini takdirlerinize sunarım. 



Başkanı 


EKLERİ : 

1-31.3.1993 yürürlük tarihli CMUK 

Asgari Ücret Tarifesi. 

2- 13.2. 1994 tarihli Yönetmelik. 

3- 31.10.1994 tarih ve 019374 Sayılı Adalet Bakanl ığı 

Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü yazısı . 

4-2.11.1994 tarihine kadar CMUK ödene ğinden 

Barolara gönderilen paralar ın listesi. 

101


ANKARA 

8 Kasım 1994 

1729 

ÖZÜ: CMUK. gere ğince Maliye Bakanlığı'ndan gönderilen 

paraların dağıtımımn denetimi hakkında. 

1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Yasas ınm 146. maddesini 

değiştiren 3842 Sayılı Yasanın 22 ve Geçici 3. maddeleri 

uyarınca, Barolar tarafından tayin edilen müdafilere ödenmek 

üzere 492 Sayılı Harçiar Kanununa ba ğlı (1) ve (3) sayılı tarifelere 

göre alınan yargı harçlarının % 15'ini ve idari nitelikteki para 

cezaları hariç olmak üzere para cezalarımn % 15'inin bir önceki 

yıl kesin hesabına göre tesbit edilen miktar esas almarak Maliye 

Bakanlığı'nca Birliğimiz hesabına aktarılması gerekmektedir. 

Bugüne kadarki dönem (1.11.1992 - 8.11.1994) içnide, Maliye 

Bakanlığı'nca: 






gönderilmi ştir. 

3.223.604.000.-TL 

20.000.000.000.-TL 

20.219.646.000.-TL 

25.000.000.000.-TL. 

22.615.644.000.-TL; 

IJkM:J1 

ıIsIıb 

İncelendiğinde 1994 yılı içinde ve o da 11.10.1994 tarihinde 

25.000.000.000.- TL'lık ödeme yapıldığı görülecektir; oysa 1994 

yılı içinde en az 70.610.134.000.- TL. gönderilmesi gerekmektedir. 

• Bu husus yazıh ve sözlü olarak Maliye Bakanlığı yetkililerine 

bildirilmiştir. En son Muhasebat Genel Müdürü ile telefon görü ş- 

memizi izleyen günlerde, tahminen 15 gün kadarönce kendisinin 

Muhasebat Genel Müdürlüğü Kontrolörü olduğunu bildiren Rıza 

Çiftçi, Türkiye Barolar Birliği'ni arayıp Başkan olarak benimle 

görüşmek istediğini söylemi ş ve görüşme içeriğini açıklamıştır. 

102

Bir özel görüşme olacağım düşünerek ve Barolann Genel Kurullarının 

yapılması nedeniyle yoğun olduğumuz için bu görüşme 

isteğine cevap veremedik. 4 Kas ım 1994 günü öğleden sonra 

Rıza Çiftçi ve Mustafa Aydoğan isimli Maliye Bakanlığı Kontrolörleri, 

habersiz, randevusuz Türkiye Barolar Birliği'ne gelip 

CMUK. ödemeleri ile ilgili denetim yapmak istediklerini belirttiler. 

Gerekçelerini ve denetimin hukuki dayana ğını sorduğumuzda, 

3941 Sayılı 1994 Mali Yılı Bütçe Kanünunun kendilerine bu 

hakkı tanıdığını belirterek CMUK. 146. maddesi uyarınca Maliye 

Bakanlığı'ndan gönderilen paraların amacına uygun olarak 

dağıtılıp—dağıtılmadığını inceleyebileceklerini ifade ettiler. 

Kendilerine CMUK'la ilgili bütün belge ve dökümanlar ın eksiksiz 

olarak haz ır olduğu derhal gösterilebilece ği, denetime yanaşmamak 

gibi bir niyetimizin olmadığı ancak Maliye Bakanlığı 

Kontrolörlerinin Türkiye Barolar Birliği'ni denetlemelerinin yasal 

dayanağının olmadığı, "Anayasa'n ın 135. maddesi uyarınca 

"kanunda gösterilen şekilde devletin idari ve mali denetimi yapılabileceği" 

bunun, 1136 Sayılı Yasasının Ek 4. maddesinin "Adalet 

Bakanlığı, Barolar ve Türkiye Barolar Birli ği organlarının görevlerini 

kanun hükümlerine uygun olarak yap ıp yapmadıklarmı 

ve mali işlemlerini yönetmelikte belirlenecek esaslara göre denetlemeye 

yetkilidir. Bu idari ve mali denetim, Adalet Müfetti ş- 

lerince yapılır" hükmü gereği ancak Adalet Bakanlığı Müfettişlerince 

yapılabileceği söylendi. Aksine bir anlayışın kabulü, Barolanmızın 

da illerinde Mal Müdürleri tarafından denetlenmesi sonucunu 

ve yaratacağı kaos ifade edilip örne ği ilişik 4.11.1994 tarihli 

yazı ve ekleri gösterilerek bunların Maliye Bakanlığı'na 

gönderilmiş olduğu da belirtildi. 

Maliye Bakanl ığı Kontrolörleri, dayanak yap ılmak istenen 

1994 yılı Bütçe Kanununun tarafımızdan inceleneceği, konunun 

Adalet Bakanlığı'na yansıtılacağı, Maliye Bakanlığı'nın anılan 

yasa kapsamında bir denetim hakkı sözkonusu işe ve bu da hukuka 

aykırı değilse kendilerine bilgi verilece ği, de belirtilerek 

yolcu edildi. 

Maliye Bakanl ığı Kontrolörlerinin denetim için esas aldıkları 

3941 Sayılı 1994 Mali Yılı Bütçe Kanununun hiç bir maddesi 

böyle bir yasal hakk ı tammarnaktadır. Türkiye Barolar Bini- 

103

ği'nin denetimi, bu yasa kapsamında mütalaa edilemez. Türkiye 

Barolar Birli ği, anılan yasanın 6. maddesinde say ılan "Bütçenin 

transfer tertibinden yardım alan kurulu şlar" kapsamında olmadığı 

gibi, 13. maddede yazılı "Genel ve katma bütçeli kuruluşların 

ödeneklerinden yardım alan" kurulu şlardan da değildir. 

Ayrıca CMUK'un 146. maddesinde de Maliye Bakanl ığı'na 

herhangi bir inceleme ve denetim hakk ı da verilmemiştir. Elbette, 

bu madde uyarınca Maliye Bakanlığı'mn gönderdiği paraların 

harcanmaları, dağıtımı denetlenebilir; ancak bunun 1136 Sayılı 

Yasanın Ek 4. maddesine göre Devlet adına Adalet Bakanlığı 

Müfettişlerince yapılmas ı gerekir; başka türlü denetimler, yasaya 

ve hukuka aykırıdır. 

Maliye Bakanl ığı'nın denetim konusundaki ısrarı sürerse hukuka 

aykırı böyle bir denetime olur verilemeyeceği, CMUK. gereğince 

Barolarca müdafi tayini işleminin eldeki miktar kadar 

sürdürüleceği ve hiç para talep edilmeyeceği ve CMUK. için gönderilen 

para bitince hukuki yardımların durdurulacağı bilgilerinize 

saygı ile sunulur. 

EK: 

4.11.1994 tarihli yazımız ve ekleri, 

20.12.1993 tarihli 3941 Sayılı Yasanın 

ilk 13. madde fotokopisi. 


Başkanı 


T.C. 


HUKUK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Sayı : 0303H İG000000- ANKARA 

No : 20931 21.11.1994 

MALIYE BAKANLIĞINA 

Türkiye Barolar Birliği'nden alınan 8.11.1994 tarih ve 1729 

sayılı yazıda, Bakanlığınızm Muhasebat Genel Müdürlü ğü Kont- 

104

olörlerinden Rıza Çiftçi ve Mustafa Aydoğan'ın Türkiye Barolar 

Birliği'nin denetimi için gittikleri, Ceza Muhakemeleri Usulü 

Kanunu'nun 146. maddesi uyarınca gönderilen paraların usulüne 

uygun olarak da ğıtılıp dağıtılmadığının incelenmesini istedikleri, 

kendilerine Barolarm mali ve idari denetiminin ancak Adalet 

Bakanlığı Müfettişlerince yapılabileceğinin söylenerek denetime 

olur verilmediği belirtilmektedir. 

( 

Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 146. maddesi, 

"Baro tarafindan tayin edilen müdafle, görevin ifas ından doğan 

masrafları hariç avukatlık ücret tarifesinden ayrık olarak 

bu tarifenin hazırlamş yöntemine göre tespit edilecek ücret ödenir. 

Ileride yargılama giderleri ile mahkum olan. sanıklardan 

müdafle ödenen ücreti ödeyebilecek durumda olanlara Türkiye 

Barolar Birliği'nin rücu hakkı vardır. 

492 sayılı Harçiar Kanunu'na bağli (1) ve (3) sayılı tarifelere 

göre alınan yargı harçlarının % 15'i ve idari nitelikteki para cezaları 

hariç olmak üzere para cezalarının % 15'i bir önceki y ıl 

kesin hesabına göre tesbit edilen toplam miktar esas al ınarak yılı 

içinde Maliye ve Gümrük Bakanl ığınca Türkiye Barolar Birliği 

hesabına aktarılır. Birinci fikraya göre ödenecek ücretler bu hesaptan 

karşılamr. 

Türkiye Barolar Birliği tarafından barolar aras ında yapılacakdağıtımın 

usul ve esasları Barolar Birliğince çıkarılacak yönetmelikte 

gösterilir" hükmünü içermektedir. 

Buna göre de Maliye Bakanl ığı hesaplanan miktarı Barolar 

Birliği hesabına aktarmakta ve Birlikçe bu paraların dağıtımı ve 

sarfı sağlanmaktadır. 

Türkiye Barolar Birliğinin bu uygulaması Adalet Müfettişlerince 

denetlenir. Zira 1136 say ılı Yasanın Ek 4. maddesinde aynen: 

"Adalet Bakanl ığı, Barolar ve Türkiye Barolar Birliki organlarmın 

görevlerini kanun hükümlerine uygun olarak yap ıp yapmadıklarım 

ve mali i şlemlerini yönetmelikte belirlenecek esaslara 

göre denetlemeye yetkilidir. Bu idari ve mali denetim Adalet 

Müfettişlerince yapılır" denilmektedir. Böylece denetim yönünden 

özel bir düzenleme getirilmi ş bulunmaktadır. 

105

Bu durumda, Maliye Bakanlığının CMUK. uygulaması nedeniyle 

Barolan ve Türkiye Barolar Birli ğini mali denetim yetkisi 

olmadığı, bu cihetle Maliye Bakanli ğı kontrolörlerine verildiği 

söylenen Türkiye Barolar Birli ğini denetleme talimatının tekrar 

gözden geçirilmesinin ve CMUK harcamalarm ın dağıtımı ile ilgili 

gerekli denetimin Bakanh ığımız Müfettişlerince yapılmasımn 

uygun olacağı düşünülmektedir. 

Takdirlerinize arz ederim. 

Mehmet MOĞULTAY 

Bakan 

Yukarıda aktarılan yazışmalardan sonra çok ilginç bir geli şme 

olmuş, Maliye Bakanlığı, Baroların ve Türkiye Barolar Birliğini 

CMUK. harcamaları nedeniyle Adalet Bakanl ığı Müfettişlerinden 

ayrı olarak kendisinin de denetlernesine olanak sağlayacak 

yasal değişikliği, Bütçe Kanununda gerçekle ştirmiştir. 

28 Aralık 1994 tarihli Resmi Gazete'de yay ımlanan 1995 Mali 

Yıl Bütçe Kanunu'nun 6. maddesine eklenen bu değişiklikle ilgili 

olrak Anayasa Yargısına gidilmesi için Anamuhalefet Partisine 

yazılı olarak başvurulmuş ve Anayasa Mahkemesinde dava açılması 

sağlanmıştır. 

Anavatan Partisi Genel Ba şkamSayın Mesut Yılmaz'a yazılan 

yazı örneği aşağıya alınmıştır. 

Sayın Mesut YILMAZ 

Anavatan Partisi Genel Ba şkanı 

ANKARA 

Sayın Genel Başkan, 

4.1.1995 

29 

• 28 Aralık 1994 tarihli Resmi Gazete'de yay ımlanarak yürürl ı- 

ğe giren 4061 Sayılı "1995 Mali Yılı Bütçe Kanunu"nun 6. maddesine, 

bu yıla kadarki bütçe kanunlanna konulmamış olan bir 

fıkra eklenmiştir. 

106

6. maddenin 3. tikras ı, Kamu kurumu niteli ğindeki meslek 

kuruluşlarma ilgili rnevzuat ı gereğince genel bütçe gelirlerinden 

her ne ad ile olursa olsun aktarılan paralarm, verili ş amacına 

uygun olarak harcan ıp harcanmadığmı incelemeye, amacına uygun 

harcama yapmadığı tespit edilen kurulu şa aktarılacak tutarlan 

gerektiğinde kesmeye ve durdurmaya Maliye Bakam yetkilidir" 

şeklindedir. 

Anılan fıkrada adı söylenlimemekle birlikte kastedilen "Kamu 

Kurumu Niteliğindeki Meslek Kurulu şları" "Türkiye Barolar 

Birliği" ve "Barolar"d ır; çünkü Maliye Bakanl ığı'ndan kendilerine 

para aktarılan başkaca kamu kurumu niteliğinde meslek kuruşulu 

bulunmamaktadır. Bilindiği üzere CMUK'nun 146. maddesi 

uyarınca Baro tarafından tayin edilen müdafilere ödenecek 

ücretler için Maliye Bakanlığı'nca Türkiye Barolar Birli ği hesabına 

para aktarılması zorunludur. 

Anayasamn 135. maddesinin 5. fikrasına göre "Kamu kurumu 

niteliğindeki meslek kuruluşları, kanunda gösterildiği şekilde 

devletin idari ve mali denetimine tabidir." 

Türkiye Barolar Birliği ve Baroların devlet adına idari ve mali 

denetimi, 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu'nun Ek 4. maddesine 

göre Adalet Bakanl ığı Adalet Müfetti şlerince yapılmaktadır. 

Anayasanın 135. maddesinde mali denetim için aramlan kanun 

koşulu, böylece 1136 Say ılı özel nitelikteki Avukatlık Yasası ile 

gerçekle ştirilmştir. Bütçe kanunu ile mali konuda, ayrıca ve mükerreren 

Maliye Bakanlığı'nın mali inceleme ve denetim yetkisi 

kullanması Anayasaya aykırıdır. Ayrıca, kanun maddesi, "Bütçe 

Kanununa, bütçe ile ilgili hükümler d ışında hiç bir hüküm konulamz" 

şeklindeki Anayasa'mn 161. maddesi hükmüne de aykırıdır. 

- Anavatan Partisi'nin Bütçe Kanunu'nun pek çok maddesinin 

Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesi ile iptali için Anayasa Mahkemesi'ne 

2.1.1995 tarihinde başvurduğunu yazılı ve görsel yayın 

organlarrndan öğrenmiş bulunuyoruz. 

Anavatan Partisi'nin yukarıda belirtilen ve Anayasa'ya ayk ırılığı 

çok açık bulunan Bütçe Kanununun 6/3. maddesi için de 

107

Anayasa Mahkemesi'ne başvurması, Barolarunızı ve meslekdaşlarımızı 

fevkalade memnun edecektir. 

Durumu takdirlerinize sunar ım. 



Başkanı 


CMUK. ile ilgili gelişmeler ve Maliye Bakanli ğı'mn para göndermedeki 

kayıtsızlığı Adalet Bakanl ığı'na yazılan 17.3.1995 tarihli 

aşağıdaki yazı ile açıklanmıştır. 


ANKAIRA 

17.3.1995 

411 

ÖZÜ: CMUK. gereğince Maliye Bakanl ığı'ndan gönderilen 

paralar hakkında. 

1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Yasas ının 146. maddesini 

Değiştiren 3842 Sayılı Yasanın 22 ve Geçici 3. maddeleri uyarınca, 

Barolar tarafından tayin edilen ınüdafilere ödenmek üzere 

492 Sayılı Harçiar Kanununa bağlı (1) ve (3) sayılı tarifelere göre 

alınan yargı harçlarımn % 15'ini ve idari nitelikteki para cezaları 

hariç olmak üzere para cezalar ının % 15'inin bir önceki yıl kesin 

hesabına göre tesbit edilen miktar esas alınarak Maliye Bakanlığı'nca 

Birliğimiz,hesabına aktarılmas ı gerekmektedir. 

Bugüne kadarki dönem (1.11.1992 - 17.3.1995) içinde, Maliye 

Bakanlığı'nca:. 

108 

16.02.1993 tarihinde 3.223.604.000.-TL 

16.02.1993 tarihinde 20.000.000.000.-TL 

29.04.1993 tarihinde 20.219.646.000.-TL 

31.12.1993 tarihinde 22.615.644.000.-TL 

11.10.1994 tarihinde 25.000.000.000.-TL. 


1058.894.000.-TL.

Incelendiğinde görüleceği üzere Maliye Bakanl ığı, 1994 yılı 

içinde sadece 11.10.1994 tarihinde Türkiye Barolar Birli ği'ne 

25.000.000.000.- TL. göndermi ştir. Oysa 01.01.1994 - 31.12.1994 

dönemi için 1993 yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarısında yer alacak 

olan yargı harçiarı ile adli nitelikteki para cezalar ı gelir 

yardımcı hesaplarındaki tutarlar üzerinden hesaplanacak miktara 

(yani 111.444.454.650.- TL'ya) tamamlanmak üzere en az 

66.722.712.000.- TL. gönderilmesi gerekmekte idi. Buna göre 

Maliye Bakanlığı'nın 01.01.1994 - 31.12.1994 dönemi içi Türkiye 

Barolar Birliği'ne 86.44.454.650.- TL. daha göndermesi gerekmektedir. 

Daha önceki 01.01.1993 - 31.12.1993 dönemi için gönderilmemiş 

olan 3.887.422.000.- TL.da eklenince Maliye Bakanl ı- 

ğı'nın toplam 90.331.876.650.- TL. göndermesi gerekmektedir. 

Buna ek olarak 01.01.1995 - 31.12.1995 dönemi için, sonradan 

1994 yılı Kesin Hesap Kanunu Tasar ısında yer alacak yargı 

harçlan ile adli nitelikte para cezalar ı gelir yardımcı hesaplarındaki 

tutarlar üzerinden hesaplanacak miktara tamamlanmak 

üzere en az 1993 yılı kesin hesabındaki % 15 miktar olan 

111.444.454.650.- TL'nm da avans olarak ayr ıca Türkiye Barolar 

Birliği Hesabına gönderilmesi gerekmektedir. 

Bugüne kadar gönderilen toplam 9 1.05.894.000.- TL'dan Barolarımıza 

82.875.000.000.- TL. gönderilmi ş olup, geride 

8.183.894.000.- TL kalmıştır. 

Maliye Bakanlığı'ndan özellikle 1994 yılında çok az para gönderildiğinden 

zaman zaman Barolanm ıza para gönderilememi ş 

ya da gerekenin altında gönderilmi ştir. Eldeki miktarın yetmeyeceği 

düşünülerek bu yola gidilmi ş olmas ı, meslekdaşlanmıza 

Barolarca yapılacak olan ödemeeri geciktirmi ştir. Halen Barolarımızın 

hukuki yardım veren meslekdaşlarımıza borçları vardır. 

Her nekadar CMUK da yargılama giderleri ile mahkum olan 

sanıklardan müdafle ödenen ücreti ödeyebilecek durumda olanlara 

Türkiye Barolar Birliği'nin rücu hakkı olduğu belirtilmişse de 

bu maddenin i şletilmesi mümkün olamamaktad ır. Bugüne kadar 

Barolarımızca ödeyebilecek sanık bize bildirilmedi ği için rücu 

hakkınm kullanılması da gündeme gelmem ştir. 

Barolarımızın bugün itibariyle kaç meslekda şımızı görevlendirdiğini 

saptamak olanaks ızdır. Ancak elimize bugüne kadar 

109

ulaşan raporlardan CMUK'nun Değişik 135. maddesinin 2. fıkrasmın 

3. bendinde öngörülen müdafi tayini i şleminde bir aksama 

olmadığı hemen hemen ülke düzeyinde bütün taleplerin kar şılandığı 

anlaşılmaktadır. 

Barolanmıza gönderilen paraların büyük bir kısmı gözaltındaki 

sanık ya da yakalanan kişilere hem hazırlık aşamasında hem 

de mahkemelerde yapılan hukuki yard ım için ödenmiştir. Çoğu 

yerde bir meslekdaşımız bir kaç olayda görevlendirildiği için 

avukat adedi vermek olanaks ızdır; ancak hukuki yardım yapılan 

ve müdafi görevlendirilen soru şturma adedinin yaklaşık olarak 

100.000 olduğunu söylemek mümkündü:r. 

CMUK'da 3842 Say ılı Yasa ile getirilen ve demokratikleşmeyi 

sanık sorgulamas ında ve yargılamada şeffaflaştırınayı amaçlayan 

yenilik ve değişiklikler, Barolarımıın ve hukuki yardım için 

görevlendirilen meslekdaşlanmızm büyük gayreti, titizliği ve özverili 

çalışmaları ile uygulanabilmektedir. 

Barolardan ve Avukatardan hem çok önemli görevler ve özverili 

çalışmalar beklenmekte hem de bunların yürütülmesi için 

gereken olanak yaratılmamakta, aksine engeller çakırtılmaktadır., 

Maliye Bakanl ığı'nın CMUK. gereği ödemelerle ilgili tavr ı 

sürecek olursa bundan böyle 146. madde uyarınca Maliye Bakanlığı'nın 

göndereceği para istenmeycek, Barolanmız da 

CMUK'nun 135 ve 138. maddeleri gere ği sanık ya da yakalanan 

kişilere hukuki yardım için müdafi tayin etme i şlemlerini durduracaklardır. 

Böylece Maliye Bakanl ığı'nın anlaşılmaz uttumu nedeniyle 

"Savunma Suçlama ile Ba şlar" kuralı rafa kaldırılmış 

olacak ve demokratikle şmede çok önemli bir uygulama, giderilmesi 

olanaksız yaralar alacaktır. 

Durumu ve gereğini bilgilerinize ve takdirlerinize sayg ılarım 

la sunarım. 

110 

Ek: Liste 


Başkanı . 

Avukat Önder SAV

8.3.1995 tarihi de dahil olmak üzere CMUK fasimdan Barolarımıza 

bugüne kadar gönderilen havale1re ait liste. 

ADANA BAROSU 

ADIYAMAN BAROSU 

AFYON BAROSU 

AĞRI BAROSU 

AKSARAY BAROSU 

AMASYA BAROSU 

ANKARA BAROSU' 

ANTALYA BAROSU 

ARTVİN BAROSU 

AYDIN BAROSU 

BALIKES İR BAROSU 

BARTİN BAROSU 

BATMAN BAROSU 

BİLECİK BAROSU 

BOLU BAROSU 

BURDUR BAROSU 

BURSA BAROSU 

ÇANAKKALE BAROSU 

ÇANKIRI, BAROSU 

CORUM BAROSU 

DENİZLİ BAROSU 

DİYARBAKIR BAROSU 

EDİRNE BAROSU 

ELAZIÖ BAROSU 

ERZURUM BAROSU 

• ERZİNCAN BAROSU 

• ESKİŞEHİR BAROSU 

GAZ İANTEP BAROSU 

GİRESUN BAROSU 

GÜMÜŞHANE BAROSU 

HATAY BAROSU 

ıĞDm BAROSU 

ISPARTA BAROSU 

İSTANBUL BAROSU 

İZM İR BAROSU 

KARAMAN BAROSU 

2.300.000.000.- 

700.000.000.- 

825.000.000. 

750.000.000.- 

600.000.000.- 

350.000.000.- 

8.300000.000.- 

1.600.000.000.- 

450.000.000.- 

1.925.000.000.- 

1.700.000.000.- 

300.000.000.- 

60Ö.000.000.- 

225.000.000.- 

900.000.000.- 

500.000.000.- 

1.700.000.000.- 

850.000.000.- 

375.000.000.- 

625.000.000.- 

1.250.000.000.- 

2.600.000.000.- 

650.000.000.- 

1.025.000.000.- 

1.200.000.000.- 

375.000.000.- 

i000.000.000- 

1.850.000.000.- 

800.000.000.- 

300.000.000.- 

1.525.000.000.- 

750.000.000.- 

825.000.000.- 

8.750.000.000.- 

4.975.000.000.- 

600.000.000.- 

111

KARS BAROSU 

KASTAMONU BAROSU 

KAYSERİ BARÖSU 

KIRKLARELİ BAROSU 

KIRIKKALE BAROSU 

KIRŞEHİR BAROSU 

KOCAELİ BAROSU 

KONYA BAROSU 

KÜTAHYA BAROSU 

KAHRAMANMARAŞ BAROSU 

MALATYA BAROSU 

MANİSA BAROSU 

MARD İN BAROSU 

MERS İN BAROSU 

MUĞLA BAROSU 

MUŞ BAROSU 

NEVŞEHİR BAROSU 

NİĞDE BAROSU 

ORDU BAROSU 

RİZE BAROSU 

SAKARYA BAROSU 

SAMSUN BAROSU 

S İNOP BAROSU 

S İVAS BAROSU 

ŞANLIURFA BAROSU 

TEKİRDAĞ BAROSU 

TOKAT BAROSU 

TRABZON BAROSU 

UŞAK BAROSU 

VAN BAROSU 

YOZGAT BAROSU 

ZONGULDAK BAROSU 

600.000.000.- 

400.000.000.- 

1.525.000.000.-. 

375.000.000.- 

400.000.000.- 

500.000.000.- 

1.575.000.000.- 

1.575.000.000.- 

625.000.000.- 

1.200.000.000.- 

750.000.000.- 

1.700.000.000.- 

800.000.000.- 

1.475.000.000.- 

725.000.000.- 

225.000.000.- 

550.000.000.- 

300.000.000.- 

950.000.000.- 

375.000.000.- 

1.050.000.000.- 

1.400.000.000.- 

450.000.000.- 

1.175.000.000.- 

1.175.000.000.- 

600.000.000.- 

950.000.000.- 

750.000.000.- 

750.000.000.- 

2.100.000.000.- 

750.000.000.- 

1.050.000.000.- 

•:.!:b1filI$IsII 

AKTARILAN PARA 

)kJ:JliiI,is 

KALAN PARA 

112

Maliye Bakanl ığı'nın bugüne kadar göndermi ş olduğu toplam 

91.058.894.000.- TL.dan 1995 Nisan ayı sonu itibariyle hiç para 

kalmamıştır. Bundan böyle Baroların hukuki yardım için avukat 

görevlendirmesi olanağı bulunmayacaktır. 

Bu husus aşağıya aynen aktarılan 2.5.1995 tarihli yazımızla 

Maliye Bakanlığı'na son bir kez anlatılmaya çalışılmıştır. 

Sayı 799 Ankara, 2.5.1995 


ANRA 

ÖZÜ: CMUK. gere ğince Bakanlığınızca gönderilmesi gereken 

paralar hakkında. 

1412 Sayıh Ceza Muhakemeleri Usulü Yasasının 146. maddesini 

Değiştiren 3842 Sayılı Yasanın 22 ve Geçici 3. maddeleri 

uyarınca, Barolar tarafından tayin edilen müdafilere ödenmek 

üzere 492 Sayılı Harçiar Kanununa ba ğlı (1) ve (3) sayılı tarifelere 

göre al ınan yargı harçlarının % 15'ini ve idari nitelikteki para 

cezaları hariç olmak üzere para cezalarının % 15.'inin bir önceki 

yıl kesin hesabına göre tesbit edilen miktar esas al ınarak Maliye 

Bakanlığı'nca Birliğimiz hesabına aktarılmas ı gerekmektedir. 

Bugüne kadarki dönem (1.11.1992 - 17.3.1995) içinde, Bakanlığmızca: 







3.223.604.000.-TL 

20.000.000.000.-TL 

20.219.646.000.-TL 

22.615.644.000.-TL 

25.000.000.000.-TL. 

91.058,894.000.-TL. 

Incelendiğinde görüleceği üzere Maliye Bakanlığı, 1994 yılı 

içinde sadece 11.10.1994 tarihinde Türkiye Barolar Birli ği'ne 

25.000.000.000.- TL. göndermi ştir. Oysa 01.01.1994 - 31.12.1994 

113

dönemi için 1993 yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarısında yer alacak 

olan yargı harçları ile adli nitelikteki para cezalar ı gelir 

yardımcı hesaplarındaki tutarlar üzerinden hesaplanacak miktara 

(yani 111.444.454.650.- TL'ya) tamamlanmak üzere en az 

66.722.712.000.- TL. gönderilmesi gerekmekte idi. Buna göre 

Maliye Bakanlığı'nın 01.01.1994 - 31.12.1994 dönemi içi Türkiye 

Barolar Birliği'ne 86.44.454.650.- TL. daha göndermesi gerekmektedir. 

Daha önceki 01.01.1993 - 31.12.1993 dönemi için gönderilmemiş 

olan 3.887.422.000.- TL.da eklenince Maliye Bakanhğı'nın 

toplam 90.331.876.650.- TL. göndermesi gerekmektedir. 

Buna ek olarak 01.01.1995 - 31.12.1995 dönemi için, sonradan 

1994 yılı Kesin Hesap Kanunu Tasar ısında yer alacak yargı 

harçları, ile adli nitelikte para ceialan gelir yardımcı hesaplarındaki 

tutarlar üzerinden hesaplanacak miktara tamamlanmak 

üzere en az 1993 yılı kesin hesabındaki % 15 miktar olan 

111.444.454.650.- TL'n. ın da avans olarak ayrıca Türkiye Barolar 

Birliği Hesabına gönderilmesi gerekmektedir. 

Bugüne kadar gönderilen toplam 91.058.894.000- TL'n ın tamam 

ı Barolanm ıza gönderilmi ştir. 

Bakanlığınızca özellikle 1994 yılında çok az para gönderildiğinden 

zaman zaman Barolanm ıza para gönderilememiş ya da 

gerekenin altında gönderilmi ştir. Eldeki miktarın yetmeyece ği 

düşünülerek bu yola gidilmi ş olması meslekda şlarımıza Barolarca 

yapılacak olan ödemeleri geciktirmiştir. Halen Barolanm ızın 

hukuki yardım veren meslektaşlarımıza borçları vardır. 

CMUK'da 3842 Sayılı Yasa ile getirilen demokratikle şmeyi sanık 

sorgulamasında ve yargılamada şeffaflaşmayı amaçlayan yeniik 

ve değişiklikler, Barolanm ızın büyük gayreti, titizliği ve özverili 

çalışmaları ile uygulanabilmektedir. 

Maliye Bakanlığı'nın gönderdiği paralar bittiği ve göndermesi 

gereken miktarlar bugüne kadar gönderilmedi ği için, daha önceki 

görevlendirmelerden de avukatlara borçlu olan Barolanm ız büyük 

bir sıkıntı içindedir. Bundan böyle hukuki yardım için avukat 

görevlendirmesi yap ılmas ı tamamen angarya haline gelecektir. 

Barolardan ve Avukatlardan hem çok önemli görevler ve özverili 


114

gereken olanak yaratılmamakta, maalesef askine engeller çıkartılmaktadır. 

Bu yazımızda sözü edilen birikmi ş paralara mahsuben 

60 milyar liranm acilen Türkiye Barolar Birli ği'nin TC. Ziraat 

Bankası Kızılay Şubesindeki 30440/3066/010 No.lu hesabına 

gönderilmesi halinde CMUK gere ği hukuk yardımların sürdürülmesi 

mümkün olacaktır. 

Maliye Bakanlığı'nın CMUK. gereği ödmelerle ilgili anlaşılmaz 

tavrı sürecek olursa bundan böyle 146. madde uyar ınca Bakanlığımzın 

birikmiş borçları ve göndereceği para istenmeyecek, 

Barolarırnız da CMUK'nun 135 ve 138. maddeleri gereği samk 

ya da yakalanan ki şilere hukuki yardım için müdafi tayin etme 

işlemlerini tamamen durduracaklardır. Bu hususta 27-28 Mayıs 

1995 tarihinde yap ılacak olan Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulunda 

ülke düzeyinde CMUK'la ilgili hiçbir yard ım yapmama 

kararı alınacaktır. Böylece Maliye Bakanlığı'nın anlaşılmaz tutumu 

nedeniyle "Savunma Suçlama İle Başlar" kuralı rafa kaldırılmış 

olacak ve demokratikle şmede çok önemli bir uygulama da 

giderilmesi olanaksız yaralar alacakt ır. 

Durumu ve gereğini bilgilerinize ve takdirlerine sayg ılanmlasunarım. 


Başkam 

Avukat Onder SAY 

115

(VI) 

SİVAS OLAYLARİYLA ILGILI 

ÇALIŞMALAR, YAZIŞMALAR, AÇIKLAMALAR 


Ankara, 6.7.1993 


Türkiye Barolar Birli ği Başkanlığı'nın 2.7.1993 tarihinde Sivas'ta 

meydana gelen ve pekçok yurtta şımızın ölümüne ve yaralanmasına 

yol açan olaylar nedeniyle kamuoyuna yapt ığı duyuru 

metni aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunulmaktad ır. 



Başkanı 


KAMUOYUNA DUYURU 

5.7.1993 

"Pir Sultan Abdal Şenlikleri" çok haks ız şekilde bahane edilerek, 

çarp ıtılarak Cumhuriyet tarihimizin önemli bir genci ayaklanması 

Sivas'ta yaşandı, yaşatıldı. 

Teokratik devlet özlemcileri, " Şeriat isteriz!" diye açık açık 

bağırarak demokratik hukuk devletine sald ınıp insanların ölümüne 

neden oldular. 

Olayların temelinde, değişik nedenler aramak yanlış ve boşunadir. 

Olaylar, Atatürk'ün kurduğu Cumhuriyetin 70. y ıhnda 

Cumhuriyetin ve en temel ilke olan laikli ğin hala özümsenemediğinin 

somut göstergesidir. 

116

• Olay, laikliğe, Cumhuriyete ve demokratik hukuk devletine 

başkaldırıdır. Sokaklara dökülenler ve onlar ı kışkırtanlar, şeriat 

düzenini, teokratik devleti kurmay ı, ulusu tekrar ümmet yapmayı, 

Cumhuriyetin ve Atatürk devrimlerinin ruhu, özü olan laiklik 

ilkesini geriletip dışlamayı, ulusumuzu insanlarımızı tekrar ortaçağ 

karanlığına çekmeyi amaçlamaktad ırlar. 

Kimse kendisini aldatmasın ve avutmas ın, bahane aramas ın 

hedef, laik Türkiye Cumhuriyeti'dir. Dün Kubilay' ı kesenler, bugün 

Sivas'ta 36 ki şiyi yakarılar gereken tepkiyi ve cezayı görmedikçe, 

yarın kitle katliamına geçeceklerinin işaretini bir kez daha 

vermi şlerdir. 

Olayda devletin, siyasal iktidarın ve yerel yönetimin ağır kusuni 

ve ihmali vardır. Siyasal hesaplarla hareket edenler, laikliğin 

zedelenmesine, genci hareketlere "Masum dini inanç patlamalarıdır" 

diye göz yumdukça laiklik düşmanları, şeriat özlemcileri 

ve teokratik devlet yanl ılan yurt içinde de, yurt d ışında da 

cesaretleneceklerdir. 

Genci hareketlerin din ve vicdan özgürlü ğüyle hiçbir ilgisi 

yoktur. Devlet ve siyasal iktidar, demokratik hukuk devletinden, 

Cumhuriyetten ve laiklik ilkesinden ödün veremez, vermemelidir. 

Bu olay son yıllarda Barolar Birliği'nin sürekli uyanılanna 

kulaklanını kapatan gericili ğe prim veren sözde demokratlara ibret 

dersi olmal ıdır. 

Olayların üzerine kararlı ve bilinçli şekilde gidilmeli, failleri 

biran önce yakalan ıp bağımsız yargıya teslim edilmelidir. Gereken 

tepki gösterilip bu yap ılmadıkça "Şeriat isteriz!" avezeleri 

daha da yükselecek, devlet ve siyasal iktidar, önlenmesi daha 

zor ve güç olaylarla karşı karşıya kalacaktır. Olaylan nefretle kinıyoruz. 

Olen vatanda şlara rahmet ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz. 

Bir kez daha en sorumlusundan en sade vatanda şa kadar 

herkesi demokratik hukuk devletine,. Cumhuriyete ve laikliğe 

sahip çıkmaya çağırıyoruz. 

Kamuoyuna saygı ile duyurulur. 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANLIĞI 

( İMZA) 

• (MÜHÜR) 

117


Ankara, 17.8.1993 


• 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta cereyan eden ve 37 vatandaşımızın 

ölümüne neden olan olaylarla, ilgili olarak Türkiye Barolar 

Birliği'nin 17.8.1993 tarihli "Kamuöyu duyurusu" ili şikte 

sunulmuştur. 

Duyuruda sözü edilen Komisyonumuzun Başkanlığını Ankara 

Barosu Başkanı Avukat Erdal Merdol yürütecektir. Sivas ölayları 

nedeni ile açılmış olan davalarda ölenlerin yakınlarının müdahil 

vekilliğini üstlenmek isteyecek olan meslekda şlarımızın ve 

katkıda bulunacak olan Barolar ımızın Ankara Barosu Ba şkam 

Sayın Avukat Erdal Merdol ile süratle temasa geçmeleri uygun 

olacaktır. 

EKI: 

- 17.8.1993 "Kamuoyu Duyurusu" metni.. 

- "16, 17.8.1993 tarihli "Basın Bülteni" 

BASIN BÜLTEN 


Başkam 


16-17.8.1993 

2 Temmuz 1993 günü Sivas'ta meydana gelen olaylar nedeniyle 

Kayseri DGM.de Sivas Ağır Ceza ve Asliye Ceza Mahkemelerinde 

kamu davaları açılmış bulunmaktadır. Ayrıca ölenlerin yakınlarımn 

maddi ve manevi tazminat davaları açmaları sözkonusudur. 

Bilindiği üzere Kayseri DGM.de açilan dava, "Cumhuriytin 

niteliklerini, laik düzeni değşitirmek, devlet otoritesini zaafa uğratmak 

temel hak ve hürriyetleri yokemek" suçlannm . işlenmiş 

olduğuna dayandırılmaktadır. 

118

Türkiye Barolar Birliği 5.7.1993 tarihindeki kamuoyu duyurusunda, 

"olay, laikliğe, Cumhuriyete ve demokratik hukuk devletine 

başkaldırıdrr" şeklinde değerlendirmede bulunmuştu. Her 

Anayasal Kurulu şun Cumhuriyetin temel ilkelerine vaki sald ırılar 

karşısmda üzerine dü şeni yapması, kaçmılmaz görevidir. 

Sivas olaylan, açılan ve açılacak davalar ile ilgili olarak Birlik 

Merkezinde 17.8.1993 günü saat 10.30'da geniş açıklamalar yapmak 

üzere bir Basın Toplantısı düzenlenmi ş bulunmaktadır. 




Başkanı 


( İMZA) 

17.8.1993 

Sivas'ta pek çok ölüme yol açan olaylarla ilgili olarak 5.7. 1993 

tarihinde Türkiye Barolar Birliği'nce yapılan açıklamada aynen 

"Olay, laikli ğe, Cumhuriyete ve demokratik hukuk devletine 

başkaldırıdır" denilmi şti. 

Kayseri DGM.de açılan davanın iddianamesinde, "Cumhuriyetin 

niteliklerini, laik düzeni de ğiştirmek, devlet otoritesini zaafa 

uğratmak, temel hak ve hürriyetleri yoketmek" suçlar ımn işlendiği 

yazılıdır. 

Sivas Ağır Ceza Mahkemesi'nde de, 37 ki şiyi birlikte yanıcıpatlayıcı 

madde ile yangın çıkartarak öldürmek ve 45 ki şiyi yangın 

çıkartmak suretiyle öldürmeye tam kalk ışmak suçlarından 

78 sanık hakkında dava aç ılmıştır. Ayrıca, Sivas Asliye Ceza 

Mahkemesi'nde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Karıununa aykırı 

davranış nedeniyle 102 sanık hakkında dava açılmıştır. 

Toplantımızm ve duyurumuzun amacı amlan davalarla ilgili 

beyanda bulunmak değildir. Bağımsız mahkemelerimiz, gereken 

yargılamayı yapacak, adaleti gerçekle ştireceklerdir. 

119

Sayılan davaların iddianamelerinde Sivas sokaklarında 7,5 

saat süre ile "Yaşasin Hizbullah—Laiklik, gidecek, şeriat gelecek- 

Laikliğe son, laik düzen yıkılacak" şeklinde bağrıldığı belirtilmektedir. 

Olayların temelinde, değişik nedenler, bahaneler, tahrikler 

aramak yanlıştır, boşunadır. Olaylar, Cumhuriyet'in 70. yılmda, 

onun en temel ilkesi olan LAİKLİGİN kimi çevrelerce ve ki şilerce 

hala özümsenemedi ğini kanıtlamaktadır. Sokaklara dökülenler, 

"Şeriat isteriz" diye ba ğıranlar ve onları kışkırtanlar, Laiklik 

ilkesini geriletip

alanların anılarına ve ölüme yiğitçe yürüyüşlerine sahip çıkalım. 

Toplumun ve anayasal kurulu şların yakılarak öldürülen 37 yatandaşımıza 

karşı utancı, borcu ve görevleri vardır. 

Bu görev bilinci ile Türkiye Barolar Birli ği, Sivas'taki "Kültür 

Etkinlikleri'ni düzenleyen Pir Sultan Abdal Kültür ve Tamtma 

Derneği'nin ve ölenlerin yakınlarının da isteklerini gözönünde 

bulundurarak 2 Temmuz Sivas olayları ile ilgili açılmış ve açılacak 

davalarda her türlü hukuki yard ımı ve danışmanlığı yapmaya 

karar vermiştir. 

Davalar nedeni ile ilk yapılması gereken şey, tahkikatın her 

türlü etki ve şüphe söylentilerinden uzak, özgürce, hukukun üstünlüğüne 

ve yargının bağımsızlığına yakışır bir şekilde yapılmasını 

asğlamaktır. Bu konu hem dava emniyeti, hem yarg ıç, 

savcı ve avukatlar, hem san ıklar, hem de ölenlerin yakınları yönünden 

fevkalade önemlidir. Buni ın için yetkili hakim veya 

mahkemelerin, davaların başka yerde görülmesi için nakline karar 

vermelerini beklemeden Adalet Bakanlığı, sür'atle "Amme 

Emniyeti" için davalar ın naklini istemelidir. 

Türkiye Barolar Birli ği, yukarıda belirtilen hukuki yardım ve 

danışmanlığı planlamak, uygulamak, Barolar ve meslekdaşlarla 

sürekli iletişim içinde olarak çalışmak üzere bir komisyon kurmuştur. 

Anılan komisyon, Ankara Barosu Başkanı Avukat Erdal 

Merdol, Sivas Barosu Ba şkanı Avukat Yaşar Yakın, Türkiye Barolar 

Birliği Sayman Üyesi Avukat Hakk ı Süha Okay, Ankara 

Barosu Genel Sekreteri Avukat Sami Kahraman, Yönetim Kurulu 

Üyesi Avukat Kemal Akkurt, Avukat Halit Çelenk, Avukat 

Eraip Ozgen, Avukat Şenal Sarıhan, Avukat Mehdi Bektaş, Avukat 

Necati Yılmaz, Avukat Ismail Hakkı Konar, Avukat Metin 

Karadeniz, Avukat Ali Sangül ve Avukat Süleyman Ate ş'ten 

oluşmaktadır. 



Başkanı 

Avukat Önder SAY 

(IMZA) 

121


Ankara, 25.8.1993 

İLGİ : 966/42 Sayılı Genelge. 


2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta cereyan eden ve 37 vatandaşımızın 

ölümü ile sonuçlanan olaylar ve Kayseri DGM.de, Sivas 

Ağır Ceza ve Asliye Ceza Mahkeme]erinde açılmış olan davalar 

ile ilgili olarak ilgide belirtilen 17.8.1993 tarih ve 966/42 sayılı 

genelge ile bilgi verilmi şti: 

Anılan davalann tümünün (Kayseri DGM.deki dahil) Ankara'ya 

naklinin istenmesi için Birli ğimiin ilişikte metni bulunan 

17.8.1993 tarih ve 965 say ılı yazısı ile Adalet Bakanlığı'nın girişimde 

bulunması da talep edilmişti. 

Anılan davalarm tümü Adalet Bakanl ığı'nın isteği ve Yargıtay 

ilgili dairesinin kararı ile Ankara'ya nakleditlmi ş bulunmaktadır. 

17.8.1993 tarih ve 966/42 sayılı genelgede belirtildiği şekilde davalarla 

ilgileneek Barolarımız ve meslekdaşlarımızın bu yeni ve 

son gelişmeyi bilmelerinde yarar görülnaü ştür. 


• Turkiye Barolar Birli ği 

Başkanı 


EKİ : Adalet Bakanl ığı'nıa yazılan 

17.8.1993 tarih ve 965 sayı lı 

yazı fotokopisi. 

Sayı : 965 Ankara, 17/8.1993 

ADALET BAKANILĞI 

ANKARA 

2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta cereyan eden ve 37 vatandaşımızın 

ölümü ile sonuçlanan olaylarla ilgili olarak Birli ğimi- 

122

zin düşünce ve giri şimlerini içeren "Kamuoyu Duyurusu" ilişikte 

sunulmuştur. 

Amlan duyurunun 3. sayfasınm ilk paragrafinda da belirtildiği 

gibi davaların "Amme Emniyeti" yönünden nakli kaç ımizam 

görülmektedir. 

Kayseri DGM'de, Sivas A ğır Ceza Mahkemesinde ve Sivas Asliye 

Ceza Mahkemseinde aç ılmış olan davaların Ankara'ya nakliilin 

istenmesi için gereken giri şimde bulunulmas ını takdirlerinize 

sunarım. 

Saygı anmla 

EKI: 17.8.1993 tarihli 

"Kamuoyu Duyurusu" 


Başkanı 


BARO BAŞKANI IGI 

Ankara, 8.2.1994 


İLGİ : 17.8.1993 günlü 966/42 sayıli genelgemiz. 

2 temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta Madımak Oteli'nde meydana 

gelen ve 37 insanın ölümüne neden olan olay, 17.8.1993 tarihinde 

ilgi genelgemizle duyürulmuştu. 

Olayla ilgili olarak Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesinde 

• açılan ve halin devam etmekte olan dava nedeniyle 7.2.1994 tarihinde 

kamuoyuna yap ılan duyuruyu da aşağıda bilgi ve takdirlerinize 

sunuyorum. 



Başkanı 


123


7.2.1994 

2 Temmuz 1993 günü Sivas'ta Mad ımak Oteli'nde yanarak 

ölenlerin yakınlarının, otelden sağ kurtulanların ve "Kültür Etkinlilderi"ni 

düzenleyen Pir Sultan Abdal Kültür ve Tanıtma 

Derneği'nin istek ve başvurusu üzerine Türkiye Barolar Birliği, 

her türlü hukuki yard ımı ve dam şmanlığı yapmaya karar vermiştir. 

17 Ağustos'ta Türkiye Barolar Birliğinde Sivas olaylarında 

yakınları ölenlerin, maddi ve manevi zarara u ğrayanlann katılımı 

ile yapılan toplant ıda, açılmış ve açılacak davalarla ilgili bir 

Çalışma Komisyonu kurulmu ştu. 

Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesinde açılan davada, samklar, 

"Cumhuriyetin niteliklerini, laik düzeni de ğiştirmek, devlet 

otoritesini zaafa u ğratmak, temel hak ve hürriyetleri yoketmek" 

suçlarından yargılanmaktadırlar. Davan ın iddianamesinde yaz ılı 

olduğu üzere "Şeriat isteriz, laiklik gidecek" şeklinde bağırarak 

37 insanın yakılmasırnn yargılanmasının yapıldığı dava, bize göre 

Cumhuriyet tarihinin en önemli davalanndan birisidir. 

Devlet Güvenlik Mahkemesindeki davaya,, görevlendirilenmeslekdaşlarımız 

müdahil vekili sıfatLyla katılmakta ve dava 

dikkatlice izlenmekte, olumlu katkılar yapılmaktadır. Davada, 

deliller toplanmakta olup duru şma 14.2. 1994'dedir. 

Halen devam etmekte olan dava ile ilgili herhangi bir değerlendirme 

yapacak değiliz. Sanıkların yargılanması sonucunda 

suçlu bulunanlar, elbette hakettikleri cezlara çarpt ırılacaklardır. 

Ancak ölenlerin yakınlarının acılarını dindi.rmek, dostları, arkadaşları 

gözleri önünde yanan, kendi olağanüstü gayretleri ile 

mucize kabilinden sağ olarak kurtulan insanların belleklerinden 

olayın izlerini ve korkusunu silmek olanaks ızdır. 

İletişim ve ulaşımın kolay olduğu bir çağda 7,5 saat süre ile 

otelde mahsur kalan 37 insanın yardı mına yetişemeyen, onları 

göz göre—göre, diri diri yanmaktan ku:rtaramayan devletin a ğır 

kusuru olduğu kuşkusuzdur. 

124

Devlet, laik düzene karşı başkaldırıyı ve vatanda şlannın yanmasını 

önleyememi ştir. Sivas katlia ımmn elbette siyasi, idari ve 

hukuki sorumluları vardır. Olaydan sonra başta Vali olmak üzere 

bazı kamu görevlilerine i şten el çektirilmesi devleti sorumluluktan 

kurtaramaz. 

Ağır hizmet kusurundan dolayı devletin, ölenlerin yakınlarına 

ve olaydan sa ğ kurtulanlara maddi ve manevi tazminat ödemesi 

gerekir. 

Devlete, bu görevi 4.2.1994 tarihinde İçişleri Bakanlığı'na yapılan 

başvuru ile hatırlatılmıştır. Sivas'ta ölenlerden 25 insan ın 

anneleri—babalan, çocukları ve karde şleri için toplam 

12.250.000.000.- TL. maddi ve 46.200.000.000.- TL. manevi tazminat 

istenmi ştir. Olaylardan sa ğ kurtulan ve hala olayın şoku 

altında yaşayanlardan başta Aziz NES İN olmak üzere 19 kişi 

için de 9.500.000.000.- TL. manevi, bunlardan ikisi için ayrıca 

1.100.000.000.- TL. maddi tazminat talep edilmi ştir. 

Yapılan maddi ve manevi tazminat ödemesi istekleri için yasalarda 

yaz ılı süreler beklenecek, bu süre içinde devlet ödemekten 

kaçınırsa bağımsız yargıya başvurulup, dava ile devletten 

alınması yoluna gidilecektir. 

Devlete düşen göre, titiz, dikkatli ve sağlıkh hesaplamalara 

göre bulunmuş olan toplam 69.050.000.000.- TL'y ı —200 milyon 

liraya varan dava açnıa harcı ödenmesine gerek bırakmadantartışmasız, 

davaya zorlamadan ödemek, ölenlerin kemiklerini 

sızlatmamak, ölenlerin yakmiann ı ve ölümden mucize olarak 

sağ kurtulanlan, bir kez daha yaln ız bırakmamak ve hayal kırıklığına 

uğratmamaktır. 



Başkanı 


( İMZA) 

125


Ankara, 29.4.1994 


2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta cereyan eden ve 37 vatandaşrn 

ölümü ile sonuçlanan olayla ilgili davada, mahkemece verilen 

duruşmaların GIZLI sürdürülmesi karar ına karşı, 26.4.1994 

tarihinde Birlik Merkezinde düzenlenen basın toplantısma çok 

sayıda TV kuruluşları, basın mensupları, yakınlarını yitirenler 

ve mağdurlar ile vekilleri katılmıştır. 

Olayla ilgili olarak kamuoyuna yapılan duyuru metinler a şağıda 

bilgi ve takdirlerinize sunulmaktad ır. 



Başkanı 

AN"-at Önder SAV 


Ankara, 26.4. 1994 

2 'Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta meydana gelen ve pekçok 

yurttaşımızm ölümüne ve yaralanmas ına yol açan olaylar nedeniyle 

açılmış olan davanın, yargılaması, Ankara DGM.de sürmektedir. 

Davanın iddianamesinde sanıkların, "Kahrolsun laiklik - Yaşasın 

Hizbullah - Laiklik gidecek Şeriat gelecek Şeriat isteriz" 

şeklinde bağırarak laik devlete saldırdığı ve insanların otelde yakılarak 

öldürüldüğü yazılıdır. 

Cumhuriyetin 70. yılında Cumhuriyet'e ve onun özü olan laildiğe 

karşı başkaldıranlarm yargılanmasrnda, olayda ölenlerin 

ve ancak kendi çabaları ile kurtulabilenlerin haklanm sayıları 

200'ü aşan meslökdaşlarımız üstlenmi şlerdir. 

126 -

Hiçbir maddi karşılık almadan ve beklemeden ilk günkü duruşmadan 

buyana meslekdaşlarımız her ay en az bir hafta hergün 

sürekli olarak ve büyük bir özveri ile müdahil vekili s ıfatı 

ile duruşmaları dikkat ve titizlikle izlemi şler, yargılamaya gerekli 

yardım ve katkıyı yapmışlardır. 

Müdahil vekili meslekdaşlanmız, iddia maka ımnm duruşmalarda 

bile saldırganlıklarım sürdüren sanıklara hoşgörülü davranmasına 

ve mahkeme heyetinin bir k ısım mağdurların müdahilliklerini 

aradan uzun zaman geçmesine kar şın hala karara 

bağlamamasma ve benzeri pekçok usul ve yarg ılama yanlışlıklann, 

eksikliklerine sabırla katlanmaya çalışmışlardır. 

Mahkemece, 25.3.1994 tarihli durumada, ammenin selameti 

ve KAMU GUVENL İGİ gerekçe gösterilerek duruşmalann GİZ- 

Lİ olarak devamına karar verilmi ştir. 

Yargılamada ALENIYET kuralını kaldıran bu karara karşı 

müdahil vekilleri meslekda şlarımız, 25.4.1994 tarihinde gerekçeli 

olarak ve yazılı şekilde karşı çıkarak ve duruşmada da sözlü 

ifade ederek kararm değiştirilmesini, duru şmalann AÇIK yapılmasını 

istemişlerdir. 

GIZLILIK kararının kaldırılması isteği, mahkeme heyetince 

reddedilerek duruşmalara gizli olarak devam edilmiştir; GIZLI- 

LIGIN ne kadar süreceği de belli değildir. 

GIZLILIK KARARI, duru şmaların başladığı ilk günden itibaren 

mahkemece yap ılan ve zaman içinde düzeltilebileceği düşünülerek 

karşı çıkılmayan usul yanl ışliklanndan değildir. Aksine 

bugüne kadar yargılama tarihimizde e şine ender rastlanacak 

cin sten fevkalade a ğır ve sorumlu bir karardır. 

Abdülhamit Anayasas ı'nda bile "Duruşmalann herkese açık" 

olduğu kuralı benimsenmi şti. Duruşmaların açik olmas ı, sadece 

müdahilleri ilgilendirmemektedir, yargilamanın tarafsızlığımn 

da etkin bir güvencesidir. Bu açıklık, kamuoyunda huzur ve güven 

yaratır; halkın haber alma hakkım gerçekleştirir, aynı zamanda 

da mahkemenin işlem ve kararının güvenilirliğini de 

vurgular. 

127

Şeriat heveslilerinin, TEOKRAT İK DEVLET özlemcilerinin 

yargılandığı ve Cumhuriyet tarihimizin en önemli davalarındarı 

olan S İVAS OLAYLARI DAVASI'n ın her yönüyle topluma, halkımızaaçık 

olması gerekir. 

Müdahil vekilleri olarak, gerekçesi ve nedenleri bile tutana ğa 

yazılmamış olan GIZLILIK KARARI'nın sürmesini asla benimseyemeyiz, 

yargılamanın kamuoyundaki iııandırıcılığına gölge düşmesine 

göz yumamayız, halkın haber alma hakk ımn tıkanmasını 

içimize sindiremeyiz ve bunu hukuka da uygun bulamay ız. 

Bu nedenlerle meslekda şlarımız, müdahil vekillerinin de isteklerini 

gözönünde bulundurarak, mahkemece verilmi ş bulunan 

GIZLILIK KARARI kald ırıhncaya kadar duruşmalar halka açık 

olarak yapılıncaya kadar duruşmalara girmemek ve mahkemeyi 

tarihi sorumluluğu ve hukuki yanlışliğı ile başbaşa bırakmak 

kararını vermişlerdir. 


SİVAS'ta yakınlarını yitiren müdahillerin 

ve sağ olarak kurtulabilenlerin 

200'ü aşkın vekilleri adına 

Türkiye Barolar Birliği Başkanı 

AVUKAT Onder SAV: 

( İmza) 


Ankara, 26.4.1994 

Sivas olayları davasının 25.3.1994 tarihindeki duru şmas ında, 

mahkemece verilen duruşmalann GIZLI olarak sürdürülmesi 

kararının kaldırılması için müdahil vekillerince yap ılan yazılı ve 

sözlü istekler, dün (25.4.1994) tarihinde reddedilmi ştir; Bundan 

böyle duru şmalarda gizliiğin ne zaman kalkacağı ve aleniyetin 

sağlanacağı da belli değildir. 

Olaylarda ölenlerin yakınları ve sağ olarak kurtulabilen müdahiller 

ile vekillerinin birlikte.kat ılı:rnıyla Türkiye Barolar Birliği 

Merkezinde bugün saat 11.30da bir BASIN TOPLANTISI 

yapılacaktır. 

128

Anılan toplantıda gizlilik kararı ile ilgili değerlendirme yap ı- 

lacak ve bundan sonra izlenecek hukuki yol konüsunda önemli 

bilgiler verilecektir. 



( İmza) 

NOT: 

Basın toplantisini görüntülemek 

isteyen Televizyon kurulu şlarının 

saat 11.30'u geçirmemeleri rica olunur. 


Ankara, 4.7.1994 


Sivas Katliamının birinci yılı nedeniyle, 1 Temmuz 1994 tarihinde 

kamuoyuna yapılan duşuru metnini ekte bilgi ve takdirlerinize 

sunuyorum. 




Başkanı 


1.7.1994 

2 Temmuz 1993'deki Sivas Katlia ımnın üzerinden bir y ıl geçti. 

Anımsanaca ğı gibi "Pir Sultan Abdal Etkinlikleri" çok haksz 

şekilde bahane edilerek, Sivas'ta kimi insanlar kışkırtılarak 

Cumhuriyet tarihimizin en önemli gerici ayaklanmalanndan birisi 

gerçekle ştirildi. 

Sivas olayları davasının iddianamesinde Sivas skaldar ında 

7,5 saat süre ile "Yaşasin Hizbullah, Laiklik Gidecek, ŞERIAT 

GELECEK—LA İKLİĞE SON—LAIK DÜZEN YIKILACAK" ve 

129 

/

enzeri sloganlar at ılarak bağrıldığı, insanların Madımak Otelinde 

yakıldığ-ı ve "Cumhuriyetin niteliklerini, laik düzeni de ğiştirinek, 

devlet otoritesini zaafa uğratmak, temel hak ve hürriyetleri 

yoketmek" suçlar ımn işlendiği yazılıdır. Olayın samkian, bu suçlan 

işlemekten yargılanmaktadırlar. 

Atılan sloganlar, gerçekle ştirilen eylemler ve yapılan vahşet, 

teokratik devlet özlemcilerinin, demokratik laik hukuk devletini 

yıkma amaçlarını açıkça se rgilemektedlir. olayların temelinde değişik 

nedenler, bahaneler, tahrikler aramak yanl ıştır. 

Sivas katliamı, laikliğe, Cumhuriyete ve demokratik hukuk 

devletine başkaldırıdır. Sokaklara dökülenler ve onları kışkırtanlar, 

şeriat düzenini, teok:ratik devleti kurmay ı, ulusu tekrar ümmet 

yapmayı, Cumhuriyet'in ve Atatürk devrimlerinin ruhu, özü 

olan laiklik ilkesini gerileti p dışlamayı, ulusumuzu insanlarımızı 

tekrar ortaçağ karanlığına çekmeyi amaçlamışlardı. 

Madımak otelinde yakılarak ölenleri geri getirerneyiz, ölenlerin 

yakınlarının bir yıldır süren tarifsiz acılarını dindiremeyiz; 

ama toplum olarak devlet olarak bu insanlara kar şı görevimiz 

borcumuz olduğunu unutmamalıyız. Maalesef Devlet, Sivas olaylanm, 

ölenleri ve yak ınlarını unutmuş görünmektedir. 

Devlet, laik düzene kar şi başkaldırıyı ve vatandaşlarının yanmasını 

önleyememiştir. Sivas katliam ının elbette siyasi, idari ve 

hukuki sorumluları vardır. 

Ağır hizmet kusurundan dolayı, ölenlerin yakınlarına ve olaydan 

sağ kurtulanlara maddi ve manevi tazminat ödenmesi için 

müdahillerin talebini, Devlet reddetmi ş, ölenlerin yakınlarına 

bir kuruş bile vermeye yana şmamış ve idari yargıda davalar 

açılmas ı zorunluluğunu yaratmıştır. Devletin bu kayıtsızlığı, hüzün 

verici ve umut k ırıcı olmuştur. 

Bir başka umut kırıcı, hukuk adına düş kırıklığı yaratan gelişme 

de, 25.3.1994 tarihli oturumda Ankara Devlet Güvenlik 

Mahkemesi'nin "Ammenin Selameti ve Kamu Giivenliği'ni gerekçe 

göstererek duruşmalann GIZLI yapılmas ına karar vermesi olmuştur. 

130

Abdülhamit Anayasas ı'nda bile "Duru şmaların herkese açık" 

olduğu kuralı benimsenmi ştir. Duruşmaların açık olması, sadece 

müdahileri ilgilendirmemektedir, yarg ılamanın tarafsızlığının 

da etkin bir güvencesidir. Bu açıklık, kamuoyunda huzur ve güven 

yaratır; halkın haber alma hakkn ı gerçekle ştirir, aynı zamanda 

da mahkemenin işlem ve kararlarınm güvenilirliğini de 

vurgular. 

Şeriat heveslilerinin, TEOKRAT İK DEVLET özlemcilerinin 

yargılandığı ve Cumhuriyet tarihimizin en önemli davalar ından 

olan S İVAS OLAYLARI DAVASI'n ın her yönüyle topluma, halkımıza 

açık olması gerekir. Yargılama ve gizlilik kararı sürdüğü 

için dava ile ilgili de ğerlendirme yapma olana ğı yoktur. 

Müdahil vekilleri, GIZLILIK KARARI'n ın sürmesini benimseyemediklerini 

vurgulamak, yargılamanın kamuoyundaki inand ı- 

rıcılığına gölge dü şmesine göz yummamak, halkın haber alma 

hakkım tıkamamak için müdahil asillerin de isteklerini gözönünde 

bulundurarak, mahkemece verilmi ş bulunan GIZLILIK 

KARARI kaldırılıncaya kadar yani duruşmalar halka açık olarak 

yapılıncaya kadar duru şmalara girmemek ve mahkemeyi tarihi 

sorumluluğu ile başbaşa bırakmak kararını vermi şlerdir. 

Şimdi sadece mahkeme değil, tüm devlet yetkileri, siyaset 

adamları, demokratik laik hukuk devletini yaşatmak geli ştirmek 

isteyenaydınlar, demokratik kurulu şlar, herkes tarihi sorumlulukla 

yüzyüzedir. Gelecek kuşaklar, Sivas olaylarını, sanıkların 

yargılanmasım, yapılan işlem ve uygulamaları, sonuçta verilen 

kararı en ince noktalarına kadar inceleyecekler, gerçek de ğerlendirmeyi 

yapacaklardır. Herkes demokratik laik hukuk devleti 

uğraşında hakettiği yeri alacaktır. 



( İMZA) 

(MÜHÜR) 

131


Ankara, 30.12.1994 


17.8.1993 günlü 966/42 sayılı genelgemiz ile Sivas olayları davaları 

için Türkiye Barolar Birli ği bünyesinde komisyon olu şturulduğu 

bildirilmişti. 

Sivas olaylan davas ı ile ilgili Türkiye Barolar Birliği denetiminde 

yapılan çalışmalar ve duyurulann metinleri ili şikte sunulmuştur. 



KAU OYUNA DUYURU 


Başkanı 


Ankara, 26.12.1994 

Bugün yapılmakta olan Sivas Olayları davas ının duruşmasında 

son kararın verilmesi boklenmektedir. DGM..nin yasa gere ği 

zorunlu bir şekilde bas ına ve kamuoyuna gizli olarak sürdürülen 

duruşmayı aleni yapacak olmas ı bu duruşmada avukatlann yargılamaya 

hiçbir katk ısı olarnayaca ğından müdahil vekilleri ve 

müdahil asiller son duru şm aya da girmeme kararı almışlardır. 

• Duru şmaya girmeme k:arann ın nedenlerini belirten DGM.ye 

sunulan dilekçe örneği il:i şil::tedir. 


Eki : Dilekçe 

Müdahil Vekilleri Adma 


132

(1) NO.LU DEVLET GÜVENLİK MAHKEMES İ 

BAŞKANLIĞI'NA 

26.12.1994 

DOSYA NO: 993/106 

Konu : Duru şmaya katılmama kararımızın sürdürüldüğü 

hakkında. 

2 Temmuz 1993 günü Sivas'ta 35 insan ın ölümü ve çok sayıda 

kişinin yaralanması ile sonuçlanan S İVAS KATL İAMI davas ı, 

karar aşamasına gelmi ş bulunmaktadır. 

25.3.1994 günlü duru şmada " ... ammenin selameti bak ımından 

ve kamu güvenliği açısından duruşmalann gizli olarak devam ı- 

na..." karar verilmiş ve böylece de bas ının ve kamuoyunun bilgi 

edinme, yasal ve demokratik denetimde bulunma hakk ı yasaklanmıştır. 

22.4.1994 günü mahkemeye sundu ğumuz dilekçemizde yargılamanın 

tarafs ızlığının etkin bir teminatı olan duruşmaların 

açık yapılması kural ının zedelendiğini, "gizlilik kararının hukuki 

dayanaktan yoksun" olduğunu belirtmiş, kaldırılmasını istemiştik. 

Davanın başından beri, özellikle 2.4.1994 günlü duru şmada, 

sanıkların müdahil ve vekillerine yönelik hareketlerinin ve saldırgan 

davranışlarının yaptırımsız bırakılması, müdahil vekillerinin 

görev yapamaz duruma düşürülmeleri yan ında bir de "aleniyet" 

istemimizin reddedilmesi, duru şmalann bas ına ve kamuoyuna 

sürekli kapatılması ve böylece halkın bilgi edinme ve denetleme 

hakkının ortadan kaldırılması karşısında, yargılamada 

açıklığı sağlamak için, müdahil asillerin de istemiyle 26.4.1994 

günü sunduğumuz dilekçesiyle "....gizlilik kararı kaldınlıncaya 

kadar duruşmalara girmeyeceğimizi..." bildirmiştik; o zamandan 

buyana da duruşmalara katılmamaktayız. 

Mahkemece, 28.11.1994 günlü duruşmadaki ara kararında, 

... dosyadaki deliller ve bas ının haberleşme hürriyeti de gözö- 

133

nünde tutularak ilgili gazetelere herhangi bir cezai ihbar yap ılmasına 

yer olmadığına daha önceki ara kararlarımızdan vazgeçlimesine..." 

denilerek "KARARIN TEFH İMİ" için duruşma, 

26.12.1994 tarihine bırakılmıştır. 

Anılan ara kararı, müdahil vekillerinin yargılamaya hukuksal 

katkıda bulunmalanm sa ğlamaktan, görsel ve yaz ıh yayın organlarının, 

halkı özgürce b ilgilendirmesini halk ın da yargılama 

üzerindeki yasal, me şru, demokratik gözetim ve denetim hakkını 

kullanmas ını amaçlamaktan öte tamamen yasal bir zorunluluktan 

kaynaklanmaktad ır. 

CMUK.nun 373/son fikras ında yer alan "..HÜKÜM ... HER, 

HALDE ALEN İ TEFHİM OLUNUR.." emredici kural ı uyarınca 

mahkeme, nihai kararım aleni (açık) duruşmada bildirmek zorundadır. 

Aksine bir görüş ve davranış, CMUK. ve Yargıtay kararlarına 

göre, bozmayı gerektirmektedir. Bu nedenle mahkeme, 

kendi iradesi ve iste ği dışında yasa gereği olarak "GIZLILIK KA- 

RARINI" kakhrmıştır. 

Müdahiller ve vekilleri olarak 24A.1994 tarihinden buyana 

yargılamanın hiçbir oturumuna katılmamakla birlikte soru şturmanın 

genişletilmesi ve davanın esasına ilişkin görüş belirtilmesi 

dahil üzerimize düşen bütün görevleri eksiksiz yerine getirmiş 

bulunmaktayız. 

"Mahkemce verilen G İZLİLİK KARARI geri alınmadığı sürece 

duruşmalara girmeme" karar ımızm özünde ve temelinde duru ş- 

malarda aleniyetin, kamu un denetiminin ve bilgilenmesinin 

sağlanması yanında, müdahil vekilleri olarak yargılamadaki kimi 

eksiklikleri, usuli ve hukuki yanl ışlıkları anında tartışmak, düzeltilmesini 

sa ğlamak, iç hukukun ve ulusal üstü hukukun tamdığı 

meşru haklar doğrultusunda katkıda bulunmak ve yargılamanın 

ayrılmaz parçası ve önemli bir unsuru olmam ızın gereğini 

yerine getirmek anlayışı yatmaktaydı. Buna olanak tanınmadığı 

için duruşmalara girmeme kararlilığımız, sürdürülmüştür. 

Yukarıda açıklanan de ğerlendirme tutum ve anlay ışımrn değiştirecek 

hiçbir olumlu geli şme olmadığı için yargılamanın tamamlanıp, 

bu aşamada hiçbir hukuki katkımn yapılamayacağı 

134

ve sadece "KARARIN TEFHİM" edileceği anlaşılan bugünkü dıiruşmada 

biçimsel olarak durmay ı uygun bulmuyoruz; müvekkillerimizin 

de isteği doğrultusunda duruşmaya katılmıyoruz; mahkemeyi 

yargılama boyunca süren usul ve hukuk yanl ışları ve tarihi 

sorumluluğu ile başbaşa bırakıyoruz. 

Saygılanmızla 

'KAMUOYUNA DUYURU. 

Müdahul Vekilleri 

Ankara, 27.12.1994 

Sivas Olayları davas ında dün, karar verilmi ş bulunmaktadır. 

Kararın yankılan da sürmektedir. 

Müdahil asiler ile müdahil vekillerinin katılacağı ve basma 

açık olan toplantıda davanın değerlendirilmesi yapılacak, önemli 

açıklamalarda bulunulacakt ır. 

Toplantı, 27:12.1994 (bugün) saat İİ.30'da Türkiye Barolar, 

Birliği merkezinde yapılacaktır. 


NOT: 

Toplantı tam saat 11.30'da başlayacaktır. 

Toplantıyı görüntülemek isteyen TV. Kuruluşlarının, 

zamanında-hazır bulunmaları 

rica olunur. 

Müdahil Vekilleri Ad ına 


Başkanı 


135

27 Aralık 1994 

SİVAS KATLİAMI DAVASI'NIN 

MÜ1)AII1L AVUKATLARININ 

KAMUOYUNA DUYURUSU 

Sivas'ta 37 insan ın öhimiıne neden olan olayların sanıklarmın 

yargılanmas ı dün sona erdi. Mahkemece, toplam 124 sanıktan 

22 sanığa ONBEŞER YIL, ya şı küçük 3 sanığa ONAR YIL, 1 sanığa 

BEŞ YIL Ağır hapis ctzas ı, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri 

Kanununa aykırı eylemlerinden odlay ı 54 sanığa ÜÇER YIL, yaşı 

küçük 6 sanığa İKİŞER YIL HAPIS cezaları verildi; 37 sanık 

da BERAAT ettirildi. - 

Bilindiği üzere davanı.n iddianamesinde "Cumhuriyetin niteliklerini, 

laik düzeni değiştirmek, devlet otoritesini zaafa u ğratmak 

temel hak ve hürriyetleri yoketmek" suçlar ımn işlendiği yazılıchr. 

Sanıkların bu suçları işlerken 7,5 saat süre ile Sivas sokaklarında 

ve insanların yak:Lldığı Madımak Oteli önünde "Ya şasın 

Hizbullah, Laiklik Gidecek, Şeriat Gelecek!-Laik Düzen Yıkılacak!-Yaşasın 

Şeriat!-Curnhuriyet burada kuruldu, burada yıkılacak!" 

şeklinde sloganlar attıkları da dosya içeriğine göre sabittir. 

Bu sloganları atarak Cumhuriyet devletinin laik düzenini y ı- 

kıp yerine şeriat düzenini getirmek isteyenlerin, bu isteklerini 

gerçekleştirmek için insanları yakanların hiçbiri masum değildir. 

Sanıklar, laikliğe, Cumhuriyet'e başkaldırmışlardır. 

Mahkemece verilen cezaların azliğını-çokluğunu tartışacak 

değiliz. Çok daha a ğır cezalar da verilmi ş olsaydı; kamu vicdanı 

yine tatmin olmayacakt ı 1 Iiçbir mahkeme kararı, ölenlerin yakınlarının 

acısını dindireaıoz. Bu hızli iletişim ve ulaşım çağında 

35 insanın otelde kıstınlıp öldürülmesinin ayıbı silinemez. 

Devletin yürütme orgam ve onun emrindeki güvenlik güçleri, 

35 insanın yakılarak öldürülmesine engel olamam ıştır. Devletin 

yargı gücü de olaylara sağ! Lklı teşhisi koyup yargılamayı bu teşhis 

doğrultusunda yapamamıştır. Cumhuriyetin temel nitelikle- 

136

inin örselenip yıkılmak istendiği bir toplu katliam olay ına, yangın 

çıkararak insanları öldürme gibi s ıradan ve adi bir Suç te şhi-.. 

si konulması hukuka uygun düşmemiştir. 

Dün Kubilay' ı kör testere ile kesen Derviş Mehmet ve arkardaşlarının 

eylemi ile bugün "Şeriat İsteriz" diye bağırıp Sivas'ta 

Madımak Otelini yakarak insanları öldürenlerin eylemi arasında 

hiçbir fark yoktur. Cumhuriyetin nitelikleri konusunda devletin 

her organı kararlı olmak zorundadır. Onemli olan verilen cezalar 

değil, sanıkların eylemine bakış açısıdır; Eylemin kaynağına inmektir. 

Yargılama boyunca bir türlü bu husus, gerçekle ştrilememiştir. 

Sivas katliam ı, tesadüfen bir araya gelen şuursuz bir kalabalığın 

oteli yakıp insanları öldürme eylemi olarak nitelenemez; 

planlı, örgütlü önceden kararla ştırılmış bir (genci) ayaklanmadır; 

devlete, Cumhuriyete bir ba ş kaldırıdır. 

Demokratik yönetim düzenini, ulusal birlik ve bütünlü ğü temelden 

dinamitlemeğe, Anadolu insanının kardeşliğini yoketmeye 

yönelik Sivas katliam ı türündeki cinayetler ve örgütlü kalk ışmalar, 

ibret dersi olmal ıdır. 

Yargılamada, olayın örgütlü kakkışma olduğu, hiç tartışılmamış, 

ihmal edilmi ştir. Bu konuda müdahil vekilleri olarak yarg ı- 

lama boyunca mahkemeye yard ımcı olma çabalarımız semere 

vermemiştir. 

Yargılamada "ALENİYET" kural ını kaldıran, önemli bir davada 

kamuoyu denetimini ve bilgelenmesini "GIZLILIK KARARI" 

gibi taşınmaz bir usul hatas ı ile örten mahkeme, yargılama boyunca 

hatırlattığımız kuşkulanm ızı, nihai kararı ile doğrulamış 

bulunmaktadır. 

DGM'ye anlatamadığımız hukuksal doğrulan, temyiz aşamasında 

Yargıtay'a sunacağız; o nedenle şimdilik kararın tartışmasına 

girmeyi uygun bulmuyoruz. 

Mahkeme kararının hukuken değerlendirilmesi gereken çok 

önemli bir yönü de AZIZ NES İN'in "tüm müslüman halk ı" ve tabii 

bu arada sanıkları, haksız şekilde tahrik edip olayların çıkmasına 

neden olduğu hususudur. 

137

"Haksız Tahrik" kurumu ceza yargılaması tarihimizde örne ği 

görülmemi ş, ceza hukuku ilkeleri ile asla ba ğdaşmayacak biçimde 

ele alınmış ve sanıkların cezalarımn azaltılmasına dayanak 

yapılmıştır; Böylece kararla, san ıklar "MAZUR". hatta "MAG- 

DUR" gösterilmi ştir. 

Haks ız bir tahrikin var[:ığı için haksız ve hukuka aykırı bir 

tahrik fiili olmalıdır. Suç da bu haksız eylemi nedeni ile hiddet 

ve şiddetli bir eylemin etkisi altında işlenmiş bulunmandır; ayrıca 

tepki—suçun tahrik edene kar şı işlenmiş olması da şarttır. Eylemin, 

suçu kendisini haksz tahrik etmi ş bulunan kişiye karşı 

işlenmiş olması da gerekir.. 

AZIZ NES İN'e atfedilen bir yayın ile katliam arasmda "Haksız 

Tahrik" bağlantısı kurmak, gerçeklere ayk ırıdır, ürkütücüdür. 

Mahkeme karanndaki hukuk mant ığı, geçerli olursa bundan 

böyle Sivas Olaylarına benzer tüm eylemler için hafıfletici 

nedenlere, bahanelere sığınmak mümkün olabilecektir. Sağlıklı 

bir ceza yargılamasını sakatlayan ve hukuka ters dü şen bu tür 

değerlendirmelerin sonucu olarak kökten dinci eylemlerin sanıkları 

her zaman "MAZUR" gsterilebi1ecektir. Böyle bir vehameti 

düşünmek bile istemiyoruz. 

Sanıkların karar açıklaıı dıktan sonra ve kamu vicdanm ı tatmin 

etmeyen cezalara kar şın bile sergiledikleri vah şet ve mahkemede 

güvenlik güçlerinin çemberi içinde estirdikleri terör, serbest 

iradeleri ile neler yapabilecelderini.apaçık ortaya koymu ştur. 

Sanıkların attıkları sloganlar, kullandıkları işaretler, mahkeme 

kürsüsüne hücum etmeleri ve mahkeme salonunu harabeye 

çevirmeleri, aradan bir buçuk yıl geçmesine rağmen "ŞERİAT- 

ÇI—GERİC İ", Cumhuriyet 'e yönelik tutumlar ından vazgeçmediklerini, 

pişmanl ık duymad ıkiarını vurguluyor. Bu, aynı zamanda 

bir başka gerçeği de ortaya koyuyor. Salonda Aziz Nesin ve Müdahiller 

de yoktu; sanıkları kim ya da kimler TAHRIK etti diye 

sormak gerekir. 

Olayın vehametinin, niteliğinin ve boyutiarınm algılanamadığını 

ortaya koyan karar MAI)IMAK YANGININI söndürememi ş- 

tir; benzer eylemleri tasarlayanlar için cayd ırıcı olamamıştır. 

138

Gözlemlediğimiz ve ya şadığımız gerçekleri kamuoyunun bilgisine 

sunmayı müdahil vekilliğimizin ötesinde bir yurtta ş, bir aydın 

ve hukukçu oimanm kaçınılmaz ödevi sayıyoruz.. 


Sivas Olayları Davası Müdahil Vekilleri Adına 

/ Av. Önder SAV Av. Erdal MERDOL 

Av. Şenal SARIHAN Av. Mehdi BEKTAŞ 

139

• (Vİİ) 

UĞUR MUMCU C İNAYETİ İLE ILGILI 

DUYIJRULAR VE ÇALI ŞMALAR 

BARO BAŞKANLI[ĞI 

Ankara, 25.1.1994 


Değerli Gazeteci Yazar Uğur MUMCU'nun ölümünün birinci 

yıldönümü nedefliyle T. Barolar Birli ği Başkanlığı'nca kamuoyuna 

yapılan duyuruyu aşa ğ da bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 




Başkanı 


24. 1. 1994 

Değerli Gazeteci Yazar Uğur Mumcu'yu ölümünün birinci yılinda 

sevgiyle, saygıyla amyoruz. 

1 yıl geçmesine rağmen Uğur Mumcu'nun katili ya da katillerinin 

bulunamayışı, toplumda ciddi bir üzüntü ve tedirginlik yaratmıştır. 

Bu tür cinayeti. işleyenler bulunamadıkça caniler cesaretlenecek, 

yeni cinayetler planlayacak ve yeni kurbanlar bulacaklardır 

diye endişeleniyoruz. 

Uğur. Mumcu, korkmadan doğruları yazdı ve yaşadı; ulusu, 

demokratik laik devlet, insan hak ve özgürlükleri u ğruna yiğitçe 

öldü. 

Aradan bir yıl geçti; Uğur Mumcu'ya saygımız, sevgimiz arttı, 

gittikçe de büyüyüp yaygııilaşıyor. Uğur Mumcu'yu öldürenler, 

bir gün "Ke şke Yaşasaydı" diye pi şman olacaklardır. 

140

Uğur Mumcu bir simgedir. Ça ğdaş aydının, özgür düşüncenin 

ödünsüz ve yılmaz Atatürkçülüğün ve laikliğin simgesidir. Uğur 

Mumcu'yu öldürenler, emellerine ula ştıklanm samyorlarsa aldanıyorlar. 

Uğur Mumcu'nun, uğruna mücadele edip canım verdiği değerler, 

ilkeler ve Uğur Mumcu gibi düşünenler dimdik ayaktadırlar. 

Türkiye'yi ortaçağ karanlığına çekmeye, şeriat düzenini yerle ş- 

tirmeye, teokratik devleti kurmaya, laik düzeni y ıkmaya ve Türk 

ulusunu ümmet yapmaya kimsenin gücü ve rnfesi yetmeyecektir. 


TÜRKIYE BAROLAR B İRLİĞ t BAŞKANLIĞI 

( İMZA) 

(MÜHÜR) 


Ankara, 22.6. 1994 


Uğur Mumcu cinayeti ile ilgili olarak, 21.6.1994 tarihinde 

Türkiye Barolar Birliği bünyesinde oluşturulan Komisyon Üyeleri 

ile birlikte düzenlenen toplant ıya çok sayıda TV. Kuruluşları 

ve Basın mensupları katılmıştır. Bu toplantılarla ilgili konu şma 

metinleri ekte bilgi ve takdirlerinize sunulmaktadır. 


mu 

Konuşma metni. 


Başkanı 


141


Ankara, 21.6.1994 

Değerli gazeteci yazar U ğur MUMCU'nun öldürülmesinden 

buyana birbuçuk yıla yakın bir zaman geride kaldı. Bu sürede 

çok şeyler yazıldı, çok şey söylendi, çok sözler verildi. 

Bu arada TBMM'de "Faili Meçhul Cinayetleri Araştırma Komisyonu" 

kuruldu. Bu komisyonun ba şkanmm "Siyasal cinayetler 

çözülmedikçe DEVLET, TOHMET altındadır" sözleri fevkalade 

üzüntü verici ve dü şündürücüdür. Bu sözler, devletin.ihmalinin 

ifadesi de ğilse, aczinin ifadesidir. Maalesef bu görüntü, 

"Uğur Mumcu'nun katilini bulmak bizim ONURUMUZDUR" diyen 

siyaset adamlar ının aczini, yetersizli ğini, onur a şındırmalannı 

vurgülamaktad ır.. 

Uğur Mumcu korkmadan yazdı, yaşadı, onurlu mücadele verdi, 

alçakça öldürüldü. Uğur Mumcu'yu kim ya da kimler öldürdü, 

neden öldürdü? 

Uğur Mumcu'yu öldürenler isimleriyle belli değil ama, düşünceleriyle 

bellidir; onu, ulusal birlik ve bütünlükten korkanlar, 

Atatürk ilkelerini, çağdaş toplum olmayı hiçbir zaman benimsememiş 

olan ve ülkeyi ortaça ğ karanlığına çekmek isteyen ve düşüncenin 

aydınlığından korkanlar, demokratik laik hukuk devleti 

düşmanları öldürdü. 

Yılmaz, yorulmaz, gözüpek bir laik devrimciyi, co şkulu bir 

Atatürkçüyü, gerçek çağdaş bir yazan, bir aydın düşünürü, bir 

hukuk ve demokrasi sava şçısını yaşamında koruyamayan devlet, 

ölümünden sonra ne yapt ı? 

• Uğur Mumcu cinayetinin soru şturmasında, delil toplamada 

gerekli dikkat ve özen gösterilmedi. U ğur Mumcu'nun katillrini 

gördüğünü söyleyen bir tan ık hakkında yalancı tanıklıktan dava 

açılmıştır. Eğer tanık yalancı ise, kimler için ne için yalan söylemiştir, 

arkasında hangi güç vard ır; bu bile araştınimamış, basit 

bir, dava ile iş, geçiştirilmeye çalışılmıştır. Eğer DGM Savcısımn 

söylediği gibi "Uluslararas ı bir örgütün elemanları gelip cinayet 

işlemişler ve ülkeyi terketmişler"se gerekli istihbarat yapıldı mı? 

Zanl ıların firannın sorumlusu ya da sorumluları kimler? 

142

"Devlet isterse suçlular ortaya ç ıkanlir" demek fevkalade dikkat 

çekici ve tehlikelidir.Bu sözlerden devletin, suçluların ortaya 

çıkarılması için gerekli dikkat ve özeni göstermedi ği yargısma 

varıhr. 

Bizim de kanımız budur, devletin en yetkilisinden ba şlayarak 

hiçbir. sorumlu devlet adamı, siyasi parti lideri; DGM Savc ısı, 

Emniyet sorumlusu Uğur Mumcu cinayetine yeterli ve gerekli 

biçimde eğilmemiştir. Uğur Mumcu cinayeti de daha önce işlenen 

Muammer Aksoy, Bahriye Üçok ve benzerleri gibi faili meçhul 

cinayetler zincirine eklenen bir halka olmaya doğru gidiyor. 

Biz hukukçular buna gözyumamayız, müsaade edemeyiz. Cinayetlerin 

failleri bulunamadıkça caniler, cesaretleniyor. Katilleri 

bulamayan cinayeti ayd ınlatamayan devlet, y ıpranıyor. "Sıra 

kimde acaba? Şimdi toplum, hangi de ğerinin ardından gözyaşı 

dökecek" endi şesi ve korkusu, çağdaş demokratik hukuk devletinin 

insanlık ayıbıdır. 

Kimi devlet yetkilileri, göevlileri ve sorumluları bu ayıpla yaşayabiirler. 

Biz hukukçular, bu ay ıpla yaşamak istemiyoruz. 

Uğur Mumcu cinayeti, bir yumağın ipucudur, sökülmeye başlarsa 

çok şey aydınlığa çıkacaktır. Bomba yerleştiren, tetik çeken 

ellere kimlerin emretti ğini ortaya çıkarmak için çaba harcamak 

demokratik laik hukuk devletinden yana olan herkesin görevidir. 

Bu görev bilinci ile Uğur Mumcu cinayetinin aydınlatılması 

için Türkiye Barolar Birliği bünyesinde bir komisyon oluşturulmuştur. 

Komisyonda Türkiye ,Barolar Birliği Başkam Avukat 

Onder Say, Ankara Barosu Başkanı Avukat Erdal Merdol, İstanbul 

Barosu Ba şkanı Avukat Turgüt Kazan, Prof. Uğur Alacakaptan, 

Prof. Eraip Ozgen, Avukat Beyhan Gürson, Avukat Ceyhan 

Mumcu ve Avukat Emin Değer görev almışlardır. Komisyon her 

kurum ve kişiden yararlanacaktır. Daha önce olu şturulmuş olan 

Uğur Mumcu Cinayeti izleme Kurulu'nun çal ışmaları da gözönünde 

tutulacak bu Kurul'da görev almış olan Uğur Mumcu 

dostlanndan da çalışma ve katkı istenecektir. 

Türkiye Barolar Birliği bünyesinde oluşturulan Uğur Mumcu 

Cinayeti Komisyonu, cinayetin ortaya ç ıkmas ı için çalışmalınm 

143

hızlandıracak, yasama, yürütme ve yargin ın her kademesindeki 

yetkili ve sorumlularla görü şecek, gelişmeleri anında değerlendirecek, 

kamuoyunu bilgilendirecektir. 

Türkiye Barolar Birliği'nde kürulan 

"Uğur Mumcu Cinayeti Komisyonu" adına 

Birlik Başkanı Avukat Onder SAV 

Sayı : 97 Ankara, 17.1.1995 

Sayın Tansu Ç İLLER 


ARA 

Gazeteci—Yazar U ğur Mumcu'nun ölümünün ikinci yılı dolarken 

katilinin bulunamayışının üzüntüsü ya şanıyor. 

Elim öldürme olayı nedeniyle ülke düzeyinde, vatandaşlarımızın 

duygularını ve üzüntülerini yans ıtan imzalı metinler, Uğur 

Mumcu'nun ailesine ulaşmaktadır. 

Rahmetli Uğur Mumcu'nun eşi, kardeşleri ve konu ile ilgilenenler, 

Türkiye Barolar Birliği'nde daha önce olu şturulmuş bulunan 

"Uğur Mumcu Cinayeti Komisyonu" Ba şkanı sıfatım nedeniyle, 

toplanmış olan imzalı dilekçe metinlerin benim tarafımdan 

size sunulmas ı isteğini yansıtmışlardır. 

Aralarında üniversite öğretim üyeleri Ankara ve İstanbul Baro 

Ba şkanları da bulunan "Türkiye Barolar Birli ği Uğur Mumcu 

Cinayeti Komisyonu" üyeleri ile birlikte sizi ziyaret etmek ve imzah 

dilekçe metinlerini sunmak istiyoruz. 

Uygun görürseniz tercihen 23 Ocak 1995 Pazartesi günü 

(10.00-12.30) saatleri veya ayn ı gün (13.30-15.00) saatleri arasındaki 

bir zamanda bildirilecek makamda haz ır olacağız. 

Durumu takdirlerinize sayg ılarımla sunarım. 


Başkam 


144

Sayı : 139 Ankara, 20.01.1995 



AMRA 

İLGİ : 17.1.19951arihli ve 97 sayılı faks yazımız ve görüşme 

isteğimiz. 

Türkiye Barolar Birliği btinyesinde oluşturulmuş olan "Uğur 

Mumcu Cinayeti Komisyonu" üyelerinin 23.1.1995 günü sizi ziyaret 

etme isteği, ilgi yazımızla iletilmişti. 

• Yazılı başvurumuzun dışında özel kaleminize de üç kez telefonla 

konu hakkında bilgi için başvurulmuş ve en son 19.1.1995 

günü saat 18.00'de Ozel Kalem Müdür Yard ımcısı Nafiye Aktuna'dan 

tekrar sorulmuş ve olumlu-olumsuz yanıt alınamamış , 

hafta sonu Istanbul'da olacağınızöğrenilmiştir. 

Programınızın sıkışıklığından ya da böyle bir görü şmeyi ve isteğimizi 

uygun bulmadığımzdan bir zamanlama yap ılamadığı 

anlaşılmaktadır. Bu nedenle 17.1.1995 tarihli yaz ımızda sözü 

edilen ziyaret ve imzalı dilekçe metinleri sunma isteğimizi geri 

aldığımızı bildirmek zorunluluğu doğmuştur. 

Durumu bilgilerinize sunar ım. 


BASIN BÜLTENİ 


Başkanı 


Ankara, 21.1.1995 

• Bilindiği üzere Türkiye Barolar Birliği bünyesinde "Uğur 

Mumcu Cinayeti Komisyonu" olu şturulnıuştu. Komisyonda Türkiye 

Barolar Birliği Başkam Av. Onder Say, Ankara BarosuBaşkanı 

Av. Tuncay Alemdaro ğlu, İstanbul Barosu Başkanı Turgut 

Kazan, ankara Barosu eski Ba şkanı Av. Erdal Merdol, Prof. 

Uğur Alacakaptan, Prof. Eralp Ozgen, Av. M. Emin De ğer, Uğur 

145

Mumcu'nun kardeşleri Av. Beyhan Gürsön ve Av. Ceyhan Mumcu 


Değerli gazeteci-yazar Uğur Mumcu'nun ölümünün ikinci y ılı 

dolarken katiinin bulunamayışmın üzüntüsü yaşanıyor. 

Elim öldürme olayı nedeniyle ülke düzeyinde, vatanda şlarımızm 

duygularını ve üzüntülerini yansıtan imzalı metinler, Uğur 

Mumcu'nun ailesine ula şmaktadır. 

Uğur Mumcu'nun e şi Güldal Mumcu, yakınları ve konu ile ilgilenenler, 

toplanm ış olan imzal ı dilekçe metinlerinin "U ğur 

Mumcu Cinayeti Komisyonu" tarafından TBMM Ba şkanı Sayın 

Hüsamettin Cindoruk'a sunulmas ım istemişlerdir. Komisyon, 

Türkiye Barolar Birli ği Başkanı Av. Önder Sav'ın Başkanl ığı'nda 

23.1.1995 günü Saat 10.30'da Sayın Cindoruk'u ziyaret ederek 

cinayetlerin hala aydınlatılamamış olması ile ilgili düşüncelerini 

yansıtacaklar ve dilekçeleri sunacaklardır. 



Başkanı . 


Sayı :. 141 Ankara, 23.1.1995 

BASIN BÜLTENİ 

Türkiye Barolar Birliği bünyesinde oluşturulan "Uğur Mumcu 

Cinayeti Komisyonu"nun TBMM Başkanı Sayın Hüsamettin Cindoruk'u 

ziyaretinde kendilerine sunduğu .yazınm örneği iişiktir. 



Başkanı 


146

Sayı : 142 Ankara, 23.1.1995 

Sayın Hüsamettin CİNDORUK 

TBMM Başkanı 

ARA 

Sayın Başkan, 

İki yıl önce, gizli ve karanlık güçler, bir ödünsüz Atatürkçü'yü, 

çağdaş bir aydını, bir demokrasi fedaisini, hukukun üstünlüğünün 

yılmaz bir savaşçısını bomba ile öldürdüler. Uğur 

Mumcu cinayetinin ayd ınlatılamamış olması, toplumda derin bir 

üzüntü, tedirginlik ve güvensizlik yaratm ıştır. Hükümet şetkililerinin, 

canilerin bulunacağı yolundaki sözleri ise havada kal-, 

mıştır. Uğur Mumcu cinayetine gereken titizlik ve önemin verilmeyişi 

iki yıldr kamu vicdamm sızlatmaktadır. 

Uğur Mumcu cinayetini i şleyenler bulunmazsa canilerin cesaretleri 

artacak katiller, yeni cinayetler planlayacak, yeni kurbanlar 

seçeceklerdir. Ülkemizin yeti şmiş insanlarının, Muammer 

Aksoy gibi vurularak, Uğur Mumcu gibi bombalanarak, Sivastaki 

gibi yakılarak yokedilmesi sürecektir. 

Terör, korku, yılgınlık ve umutsuzluğu yaygınlaştırarak ülkemizin 

en gözde insanlann ı aramızdan alıp yokediyor. Teröre ve 

sergilediği cinayetlere karşı kararlı, kalıcı ve sonuç alıcı bir mücadele 

verilemedi ği kaygısı, toplumumuzda maalesef yaygınlaşıyor. 

Uğur Mumcu, bir simgedir; çağdaş aydının, özgür düşüncenin 

demokratik laik hukuk devleti savunucul'u ğunun, ödünsüz Atatürkçü'lüğün 

simgesidjr. Uğur Mumcu, yılmadan, ödün vermeden 

yazdı, konuştu; korkmadan dimdik ya şadı; onurundan bir 

adım gerilemeden —kendi sözlerindeki gibi— "Bu teröre, bu kanlı 

silahlara karşı, 0 yenilmez tek güç HALKLA beraber tek yumruk, 

tek bir yürek gibi dimdik duraca ğız; çünkü cesur bir kez 

ölür, korkak bin kez ölür" diyerek yi ğitçe öldü. 

Yenilmez tek güç dediği halkı, onu unutmadı. Halkın sevgisi, 

saygısı arttı, gittikçe bir çığ gibi de büyüyor. Uğur Mumcu'nun 

uğruna mücadele edip camn ı verdiği değerleri, ilkeleri, ödünsüz 

147

savunanlar çoğalıyor. Yurdun dört bir yanında Uğur Mumcu d- 

nayetinin aydmlatilmaa ı için dilekçe imzalayanlar, ayni zamanda 

aydınlık, özgür, adil, barışçı ve laik bir toplum ve dünya istemelerini 

vurgulamak istiyorlar. 

Uğur Mumcu'nun kişiliğinde sinıgelenen bu isteklere kulak tıkayarak 

bir yere vanlamaz. Cinayetlere seyirci kalanlar, ba şka 

cinayetleri önleyemezler. Toplumumuz, siyasal iktidar sessiz kalmasın 

istiyoruz. Ulusun temsilcilerinden olu şan ve egemenli ğin 

kaynağı olan TBMM artık olaya el koysun, Cumhuriyet'in temel 

niteliklerinin yok edilmesi amac ına yönelik cinayetlerin üzerine 

yürüsün istiyoruz. 

Ülkenin her yöresinde vatanda şlarımızın imzaladıklan dilekçeleri, 

demokratik laik hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü ilkelerinden 

ödün vermedi ğine inandığımız ve terörün her türlüsüne 

karşı olduğunu bildiğhııiz TBMM. Başkanı Sayın Hüsamettin 

Cindoruk'a saygılarımızla tevdi ve emanet ediyoruz. 


Uğur Mumcu Cinayeti Komisyonu 

Adına 

Başkan Avukat Onder SAV 

148

(Vİİ!) 

MESLEK KONULARIYLA İLGİLİ OLARAK 

TAKİP EDİLEN DAVALAR 

Mesleki konularla ilgili olarak ve kimi meslekta şlarm ve stajyerlerin 

Meslek Kurallar ına aykırı davramşian nedeniyle açılmış 

olan pek çok davada Türkiye Barolar Birliği taraf olmuş genellikle 

olumlu sonuçlar alınmıştır. Sözkonusu davalardan birkaç 

örneği aşağıya aktanyoruz. 



Ankara, 24.8.1993 

Uyarılara rağmen başörtüsünü çıkarmamakta direnmesi üzerine 

adayın, stajyer listesinden kayd ının silinmesine dair İzmir 

Barosu Yönetim Kurulu kararına ilgilice yap ılan itirazın reddi 

ve staj listesinden kaydınn silinmesine ili şkin istemi reddeden 

Konya Barosu Yönetim Kurulu kararına karşı C. Savcılığınca yapılan 

itirazın kabulü yolundaki Türkiye Barolar Birli ği Yönetim 

Kurulu kararlarının onaylanmayarak geri çevrilmesine ili şkin 

Bakanlık işlemlerinin iptali isteği ile Birlikçe açılan davaların 

reddine ili şkin İdare Mahkemesi kararlar ı, Türkiye Barolar Birliği'nin 

temyizi üzerine Dam ştay'ca bozulmuştur. 

Konuyla ilgili ve yalnız bir davaya ilişkin temyiz dilekçesinin 

ve Danıştay 8. Dairenin 5.7.1993 günlü, Esas 1992/3342 ve Karar 

1993/2611 sayılı karannm fotokopileri ekte gönderilmi ştir. 

Durumu bilgilerinizle sunar, 1.6.8.1993 tarih ve 963/40 say ılı 

genelgemizi doğrulayan yargı kararı doğrultusunda gerekli duyarlılığın 

gösterilmesini rica ederim. 



Başkanı 


EKI : Danıştay kararı ile temyiz dilekçesi fotokopileri. 

149

20 Ağustos 1992 

943. 

DANIŞTAY BAŞLANLIĞINA SUNULMAK ÜZERE 

7. IDARE MAHKEMESI BAŞKANLİĞINA 

ARA 

ESAS : 1990/168 

KARAR : 1992/656 

TARİH : 23.6.1992 

TEMYİZ EDEN 

DAVACI: Türkiye Barolar Birli ği Başkanlığı; 

Karanfil Sok. No. 5/62, K ızılay, ANKARA. 

DAVALI : Adalet Bakanlığı, ANKARA 

KONU : Ankara 7. İdare mahkemesi tarafindan verilen 

23.6.1992 tarih ve Esas : 990/168, Karar: 992/ 

656 sayıh kararın bozulması isteminden ibarettir. 

TEBLIĞ T.: 5.8.1992 

OLAY: Ankara 7. İdare Mahkemesine ait 23.6.1992 tarihve 

e. 990/168, K. 992/656 say ılı kararı, Anayasaya, Avukatlık Yasasina 

ve meslek kurallar ına aykırıdır. 

Gerçekten: 

1— Tüm dosya kapsamına göre avukatlık staj yeri Melahat 

Güngör Akgün'ün devaml ı ve ısrarlı bir şekilde staj yaptığı adli 

birimlerde başörtüsü (türban) taktığı, ikaz edilmiş olmasına rağmen 

bu davram şında israr 'ettiği, bu davramşa bilinçli yöneldiği 

tartışmasızdır. 

Stajyer Melahat Akgün'ün an ılan davramşında süreklilik vardır 

ve davranış tamamiyle din, esaslarına göre yönetim amac ına 

yöneliktir. 

Daha açık bir anlatıınla Melahat AkgÜn'ün tutum ve davranışının 

arkasında din esaslarına göre kurulacak ve yönetilecek bir 

devlet ve yönetim anlay ışı vardır. 

Melahat Akgün'ün bu davranışı önce anayasanın laiklik ilkesine 

aykırıdır. Diğer yandan bu davran ış Avukatlık mesleğinin 

gereklerine, meslek kurallarına da aykırıdır. 

150

Melahat Akgün ve düşüncesini paylaşanların varmak istedikleri 

hedef, şartları oluşturmak, Türkiye Devletinin Yönetim biçimini 

değiştirmek, ülkede bir İslam Cumhuriyeti kurmak ve şer'i 

nizam ve yönetim şeklini geri getirmektir. 

2—Melahat Akgün'ün ulaşmak istediği hedefte Çağdaş hukukun, 

yönetimin, ça ğdaş hukuk ve demokrasinin yeri yoktur. Bu 

hedefte KADIN - erkek e şitliğinin ve kadımn ye'ri yoktur. 

3—Anayasanın laiklik ilkesini, anayasayı ve çağdaş cumhuriyet 

yasalanm kabul etmeyen bir görü şün içinde olan ve bu görüşe 

göre davranan ve davran ışım her yerde ısrarlı bir şekilde sürdüren 

bir ki şinin (Avukatlık Mesleğine yaraşmayacak tutum ve 

davramşlar içinde olmadığını ve davranışlarının çevresince bilinmediğini) 

kabul her halde düşünülemez. 

4—Ankara 7. İdare Mahkemesine ait temyiz konusu karar, 

DANIŞTAY 8. Daire Başkanlıı tarafından verilen 25.2.1974 tarih 

ve E. 973/2064, K. 974/960 sayılı içtihada da tam anlamı ile 

aykırıdır. 

5—Ankara 7. İdare Mahkemesince verilen karar ba şta Anayasaya, 

Avukatlık Yasasına ve özellikle Avukatl ık Yasas ının 5. 

maddesinin (c) bencil hükmüne, avukatlık meslek kurallarına ve 

çağdaş hukuka aykındır. 

H. NEDENLER: Idari Yargılama Usulü Yasası, Avukatlık 

Yasası ve ilgili Yasal Düzenlemeler. 

KANITLAR: Ankara 7. İdare Mahkemesine ait 23.6.1992 tarih 

ve 990/168 E. 992/656 K. sayılı karar ve kararla ilgili dava 

dosyası ve içeriği. 

S Ci N U Ç : Yukarda sunulan ve temyiz edilen kararın muhşlif 

üyenin (AZLIK OYU) gerekçesinde belirtilen ve re'sen tesbit 

edilecek diğer nedenlerle Ankara 7. İdare mahkemesine ait 

tarih ve sayıs ı sunulan kararın bozulmas ına, yargı giderlerinin 

daval ıya yükletilmesine, karar verilmesini sayg ı ile talep ederiz. 

20.8.1992 

Türkiye Barolar -Birliği 

Başkanı 


151

M. 

DANIŞTAY 

Sekizinci Daire 

Esas No : 1992/3342 

Karar No : 1993/2611 

Temyiz isteminde Bulunan: Türkiye Barolar Birli ği 

Karanfil Sokak No: 5/62 

Kızılay / ANKARA 

Karşı Taraf: Adalet Bakanlığı - ANKARA 

istemin Özeti : İzmir Adliyesinde Staja başlayan bir avukat 

adayının başörtülü olarak gelmesi nedeniyle, 1136 say ılı Yasanin 

5/C maddesi uyarınca staj listesinden kaydımn silinmesi yolundaki 

istemi kabul eden İzmir Barosu Yönetim Kurulu kararına 

karşı yapılan itirazrn reddi yolundaki Türkiye Barolar Birliği 

Yönetim Kurulu kararının onaylanmıyarak geri gönderilmesine 

ilişkin Adalet Bakanlığı işleminin iptali istemiyle aç ılan davayı ; 

1136 sayılı Avukatlık Yasasmın 5/C maddesinde avukatl ık mesleğine 

yaraşmayacak tutum ve davranışları çevresince bilinmi ş 

olmak eylemini avukath ğa kabulde engel durumlar aras ında sa-. 

yılmış bulunduğu, davacının staja başörtülü olarak devam etmesi 

meslek kurallarına aykırılık oluşturuyorsa da sözü edilen yasal 

kuralın amaçladığı avukatlık mesleğinin kutsallığı ve saygınlığı 

ile çeli şen bir tutum olarak kabul edilemeyece ği, olayda meslek 

kurallarına aykınlığn bulunup bulunmadığımn değerlendirilmesi 

gerekirken davacı Birlikçe sonuç olarak ahlaki de ğer yargılarına 

yönelik olan Yasal kural ın uygulanmas ında isabet bulunmadığı, 

öte yandan 4.12.1989 günü staj ına başlayan ve staj 

listesine yaz ılan stajyerin yine 4.12.1989günlü Cumhuriyet Savcılığı 

yazısı üzerine durumunun de ğerlendirilmesine geçildiği, 

1136 sayılı Yasanın 5/C maddesi olaya uygulansa bile "çevresince 

bilinmek" koşulunun, stajyerin tutumunun somut olarak tam 

anlamıyla belirlenmeden karar verilmesi yoluna gidildi ğinin görüldüğü 

gerekçesiyle davayı reddeden Ankara 7. İdare Mahkemesinin 

23.6.1992 günlü 656 say ılı kararının; stajyer avukatın 

tutum ve davranışının arkasında din esaslarına göre kurulacak 

ve yönetilecek bir devlet ve yönetim anlayışı bulunduğu, davra- 

152

nışımn laiklikilkesine, avukatlık mesleğinin gereklerine ve meslek 

kurallarına aykırı olduğu, kararın Anayasaya, Avukatlık Yasasına 

ve özellikle Avukatlık Yasasının 5/C maddesine aykırı olduğu 

öne sürülerek 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca 

temyizen incelenerek bozulması istemidir. 

Savunmanın Özeti : Yanıt verilmemiştir. 

Danıştay Tetkik Hakimi: Özdal Özeren 

Danıştay Savcısı Yücel Irmak' ın Düşüncesi : Dava; İzmir 

adliyesinde staj yapan bir avukat aday ının, stajyer listesinden 

kaydınm silinmesi yolundaki istemi uygun gören Baro Yönetim 

Kurulu kararına karşı yapılan itirazın reddi yolundaki Barolar 

Birliği Yönetim Kurulu kararının onaylanmayarak geri çevrilmesine 

ili şkin Bakanhk i şleminin iptali isteğiyle açılmıştır. 

Dosyanın incelenmesinden; stajyer avukat Melahat Akgün'ün 

savcılığm uyarısına karşın, başörtüsünü çıkarmamakta direnmesi 

üzerine kaydmın silinmesi yolundaki savc ılık isteminin Baro Yönetim 

Kurulunca kabul edilip itiraz üzerine Birlik Yönetim Kurulunca 

bu kararın onandığı ancak kararın yasanın özüne ve sözüne 

aykırı görülerek Bakanl ıkça onaylanmadığı anlaşılmaktadır. 

Bu olumsuz i şleme karşı Birlikçe açılan dava; ortada avukatlık 

mesleğinin onur ve saygınlığına aykırı bir durum olmadığı, 

staja başörtü ile devam etmek meslek kurallarına aykırı ise de, 

olayın 1136 sayılı Yasanın 5/C maddesi kapsamında değerlendirilip 

kaydımn silinmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle idare 

mahkemesince reddedilmi ştir. 

Davacının staj ını başörtülü olarak sürdürdüğü ve bundan sonra 

da sürdüreceği konusunda uyu şmazlık yoktur. Bu durumun 

avukatlık görevi ve gelenekleri ile, mesleğin icrası sırasmdaki kılık 

ve kıyafetle bağdaşmadığı da açıktır. 

Türkiye'de bu tür giysilerle resmi kurumlar ve okullara devam 

etmeyi ısrarla sürdüren bir grubun bu durumu laiklik karşıtı 

gösteri ve slogan haline getirdiği de herkesçe bilinmektedir. 

olayın bu yönü ile din ve vicdan özgürlüğü ile iişkilendirilmesi 

de yanlış olur. 

153

Burada tartışılacak konu, laik ve ça ğdaş kıyafet zorunluluğunun, 

avukatlar yanında stajyerlerde de aranıp aranamayacağı, 

daha doğrusu başörtülü olarak .stajm devm ına olanak bulunup 

bulunmadığıdır. 

Her meslekte olduğu gibi, stajla mesleğin daha sonraki asil 

bölümünü birbirinden kesin çizgilerle ay ırmaya olanak yoktur. 

Avukatlık staj ı, her yönüyle avukatl ık mesleğine hazırlanmayı 

sağlayan bir dönem olduğundan, avukatlarda aranan sayg ınlık 

ve güven verici davranışların stajyerlerde de aranmas ı gerekir. 

Yasa hükümlerinin de bu dü şünce doğrultusunda yorumlanmas 

ı zorunludur. 

1136 sayılı Avukatlık Yasas ının stajda aranacak koşulları düzenleyen 

16. maddesinde, bu yasanın avukathğa kabulü düzenleyen 

3. maddesine atıf yapılarak stajla, avukatlık mesleği arasında 

doğrudan ilişki kurulmuş, 3/C maddesinde yer alan "avukatliğa 

engel bir hali olmamak" koşulu stajın ön şartı sayılmıştır. 

Avukatlığa engel durumları düzenleyen 5. maddenin (C) fıkrasında 

ise, "Avukatlık mesleğine yaraşmayacak tutum ve davranışları 

çevresinde biinenlerin" mesle ğe kabul edilemiyeceği belirtilmi 

ştir. 

Ilginin staj s ırasında başına açmayarak mesleki geleneklere 

ve laikliğe aykırı kılık ve kıyafetlerde direnmesi ve uyarılara 

karşın bu tutumu bilinçle sürdürmesi mesle ğe yaraşmayacak tutum 

ve davranıştır. Bu nedenle aynı koşullarla staj ını sürdürmesine 

olanak yoktur. 

Sonuç olarak Barolar Birliği kararı yasanın özüne ve sözüne 

uygun olup, kararın onaylanmamasma ili şkin Bakanlık işlemi 

hukuka aykırıdır.. 

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulmas 

ı gerekir. 

TÜRK MILLETI ADINA 

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü: 

154

• Uyuşmazlik, staja başlayan avukat adayınm başörtülü olarak 

gelmesi nedeniyle staj listesinden kaydımn silinmesine ili şkin 

Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu kararının Adalet Bakanlığmca 

onaylanmamas ına iişkindir. 

1136 sayılı Avukatlık Yasasının avukatliğa kabul koşullarım 

düzenleyen 2178 sayılı Yasa ile değişik 3. maddesinde, avukatl ık 

mesleğine kabul edilebilmek için; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı 

olmak, Türk Hukuk fakültelerinden birinden mezun olmak veya 

yabancı memleket hukuk fakültesinden mezun olup da Türkiye 

hukuk fakülteleri programlanna göre eksik kalan derslerden 

baş anlı sınav vermiş bulunmak, avukatlık staj mı tamamlayarak 

staj bitim belgesi almış bulunmak, levhas ına yazılmak istenen 

baro bölgesinde oturuyor bulunmak, bu Yasaya göre avukatlığa 

engel bir durumu olmamak gerekti ği, 5/C maddesindede, avukatlık 

mesleğine yaraşmayacak tutum ve davran ışları çevresince 

bilinmiş olmak, avukatlığa kabulde engel olabilecek durumlar 

arasında sayılmıştır. Aynı yasanın stajda aranacak ko şulları düzenleyen 

16. maddesinde ise, bu Yasanın 3. maddesinin (a), (b) 

ve (c) bentlerinde yaz ılı koşulları taşıyanlar ve 5. maddede gösterilen 

engeli bulunmayanlann staj yapacakları yer barosuna başvuracaklan 

öngörülmüştür. 

Dava dosyasının incelenmesinden, stajyer listesine yaz ılarak 

staja başlayan avukat adayınm başörtülü olarak staja gelmesi 

üzerine Cumhuriyet savcılığınca başındaki türbanı çıkarmamakta 

direndiği bildirilerek gereğinin yapılmasmın istenildiği, ilgili 

baro yönetim kuriilunca 1136 sayılı Yasanın 5/C maddesi uyarınca 

stajyerin staj listesinden kaydının silinmesine karar verildi ği, 

bu karara yapılan itirazın reddine ili şkin 3.3.1990 günlü 263/16 

sayılı Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu karannın Adalet 

Bakanhğmca onanmayarak geri gönderildi ği anlaşılmıştır. 

Avukat adayları, • stajlannı 1136 sayılı Avukatlık Yasas ı kurallarına 

göre yaptıklanndan, meslek kurallarına aykırı davranışlarının 

da aynı yasa kurallarına göre belirleneceği ve haklarında 

gereken işlemlerin yapılacağı kuşkusuzdur. 

İlgililerin uyarmalarına karşın türbanlı olarak staja devam 

eden stajyerin bu davranışınm laik hukuk devleti ilkesine ayk ı- 

rı, avukatlık mesleği ile bağdaşmaz nitelikte ve 1136 sayılı Ya- 

155

samn 5/C maddesinde tan ımlanan avukatlığa engel durumu 

oluşturduğu açıktır. 

Bu durumda, stajyer avukat hakk ında davranışına uyan staj 

listesinden adının silinmesi işlemini, genel nitelikte olan yasa 

maddesini yalnızca ahlaki bir kavram olarak dar biçimde niteleyerek 

davayı reddeden idare mahkemesi kararmda hukuka 

uyan ık bulunmamaktadır. 

Açıklanan nedenlerle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, 

dosyanın anılan mahkemeye göndenilmesine 5.7.1993 gününde 

oyçokluğu ile karar verildi. 

Rüştü Altay Nurşeh Çatal 

Başkan üye 

f 

Güngör Demirkan 

üye 

Ahmet Nuri Çolakoğlu 

Üye 

Zuhal Çokar 

üye 

Azlık Oyu: İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından, verilen 

kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı 

İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında. 

yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır. 

Temyiz konusu kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun 

olup, bozulmas ını gerektiren ba şka bir neden de bulunmadığından, 

temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onaııması gerekeceği 

oyu ile karara kat ılmıyorum. 


Ahmet Nuni Çolakoğlu 

üye 

Ankara, 6.1.1994 


Ankara Barosu Başkanı Av. Erdal Merdol'un haber almas ı ve 

durumu Birliğimize bildirmesi üzerine Danıştay Idari Dava Daireleri 

Genel Kurulu'nda görülmekte olan davalara müdahale 

edilmiş ve ilişikte örneği sunulan biçimde karara varılmıştır. 

156

Av. Recep Bodur'un "Karar ın Düzeltilmesi' istemiyle ilgili davasmda 

da Türkiye Barolar Birli ği'nin müdahalesi üzerine aynı 

gün aynca benzer bir karar daha (Dan ıştay İdari Dava Daireleri 

GenelKurülu E. 1992/276-K. 1993/542) verilmi ştir. 




Başkanı 


EKI: 

1) 16.9. 1993 tarihli müdahale dilekçemiz. 

2) Danıştay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu 

E. 1992/580-K. 1993/544 sayılı, kararı. 

Sayı : 1116 Ankara, 16.9.1993 

DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ 

GENEL KURULU SAYIN BAŞKANLIĞI'NA 

DOSYA NO: 1992/580 

DAVAYA MÜDAHALE TALEP EDEN.: Türkiye Barolar 

Birliği, Karanfil Sokak 5/62 Kızılay - ANKARA 

DAVACI (Temyiz Eden) : Av; Hasan Fehmi KORKMAZ, In 

kılap Sokak 15/18 Kızılay - ANKARA 

DAVALI (Karşı Taraf) : Maliye ve Gümrük Bakanlığı 

KONUSU: Dayalı yanında davaya katılmamıza karar verilmesi 

isteğidir. 

İSTEĞİN HUKUKSAL DAYANAI: 

2577 sayıli İYUK. 31. maddesinde, "Bu kanunda hüküm bulunmayan 

hususlarda .... ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN DAVAYA KA- 

TILMASI... hallerinde" Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 

ilgili hükümlerinin uygulanaca ğı belirtilerek anılan yasaya yollama 

yapılmıştır. 

157

HUMK. 53. maddesinde, "Hakkı veya borcu bir davanın neticesine 

bağlı olan üçüncü şahıs iki taraftan birine iltihak için DA- 

VAYA MÜDAHALE edebilir" denilmekte, 54. maddede ise müdahalenin 

muhakeme bitinceye kadar dermeyan olunabilece ği yazılı 

bulnmaktadır. Yargıtay'ın yerle şmiş görüş ve kararları da temyiz 

ve karar düzeltmesi aşamasında davaya müdahalenin kabul 

edileceği doğrultusundadır. Aşağıda açıklanacağı üzere Sayın 

Genel Kurul önündeki davanın neticesi Avukatların, Baroların 

ve bunların üst kuruluşu olan Türkiye Barolar Birliği'nin HAK- 

LARI, dolayısı ile de savunma hakkının :vekaleten yerine getirilmesi 

ile yakından ilgilidir. 

Istek doğrultusunda Serbest Muhasebeci, Serbest Mali Mü şavir 

ve Yeminli Müşavirlik Yönetmeliğinin 43. maddesi iptal edilecek 

olursa davacı, davasında da özellikle konu ettiği, dava nedeni 

yaptığı AVUKATLIK ve MAL İ MÜŞAVIRLIK ÇALIŞMALA- 

RINI birlikte yapma olanağına yüce genel kurulun yorumu ile 

kavuşmuş olacaktır. 

Bu nedenle Türkiye Barolar Birliği'nin davaya müdahale isteğinin 

kabulünü talep etmekteyiz. 

DAVANIN ESASI ILE İLGİLİ GÖRÜŞÜMÜZ: 

1) Danıştay 8. Dairesi hukuka, yasaya uygun Karar vermiştir, 

Yönetmeliğin 43. maddesindeki dava konusu kural ın iptali, yersizdir. 

Tersine bir i şlemle 8. Daire kararının bozulması, hukuka 

aykırı olacaktır. Serbest Muhasebeci Serbest Mali Müşavir ve 

Yeminli Mü şavirlik mesleği ile diğer serbest meslekleri ve özellikle 

Avukathğı karşı karşıya getirecek bir hukuk kaosu yaratacaktır. 

2) Davacı, Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir 

ve Yeminli Mali Mü şavirlerin Çalışma Usul ve Esasları 

Hakkındaki Yönetmeliğin 43. maddesindeki "Meslek mensupları 

kendi mesleki faaliyetleri d ışında serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar" 

hükmiinün 3568 say ılı yasaya aykırı olduğunu iddia 

ederek dava açmıştır., 

3568 Sayılı Yasanın 45. maddesinin 1. fikras ında genel olarak 

yasaklar sayılmış 3. fıkrasmda özellikle meslekle bağdaşan işler 

158

ayılmıştır. Bunlar arasında "Diğer serbest meslek faaliyetleri" 

sayılmamıştır. Dar ve katı bir yorumla yönetmeli ğin 43. maddesindeki 

kuralı, 3568 sayılı Yasanın 45. maddesinini. fıkrasında 

sayılmıyor diye iptal etmek hukuken yanl ıştır. 45. maddenin 3. 

fıkrasında bağdaşabilen işler sayıldığına göre iki fıkrayı birbirinin 

tamamlayıcısı saymak ve ona göre hüküm kurmak gerekir. 

3) 3.1.1990 tarihli yönetmeli ğin 47. maddesinde, "Meslekle 

Bağdaşan Işler" sayılmış yasaya göre geni şletilmiş ve fakat bunlar 

arasında 'Diğer Serbest Meslek faaliyetleri"nden say ılanlardan 

hiçbiri konulmamıştır. Yönetmelik bu konuda kendi içinde 

bir bütünlük de taşımakta, yasanm 45/3. maddesine de uygun 


4) Davacı, özellikle aynı zamanda "Avukatlık" yapabilmek için 

ya da iki mesleği birlikte yürütmek için yönetmeliğin 43. maddesindeki 

kuralın iptalini istemektedir. Diğer serbest mesleklerinin 

kendi yasaları bu arada 1136 Sayılı Avukatl ık Yasasının 11 

ve 12. maddeleri de Serbest Muhasebeci, Serbest Mali Mü şavir 

ve Yeminli Mali Mü şavirlik mesleğinin Avukatlıkla birlikte yürütülmesine 

engeldir. Davac ının yönetmeliğin ilgili kurallarının 

iptali ile Avukatl ık yapabilmesine de olanak olmayacaktır. Dolayısı 

ile davanın lehine sonuçlanması bile kendisine hiç bir yarar 

sağlarnayacaktır. Hiç bir Baro, kendisine iki mesle ği birlikte yürütme 

hakkını tanımayacaktır. Böylece davacımn, dava açmaktaki 

yararı da tartışmalı olmaktadır. 

Dava kabul edilecek olursa. Avukatl ık mesleği yönünden karmaşa 

çıkacak pek çok bürokratik i şlem ve yeni davalarla idari 

yargı meşgul edilecektir. Bir. süre için savunma mesleği gidenimesi 

güç sıkıntılara da itilecektir. 

İSTEK ÖZETİ : Yukarıda açıklanan nedenlerle Davaya müdahale 

isteği kabul edilip, iptal isteğinin ilgili yasaya ve diğer mevzuata 

aykırı olması nedeni ile reddine karar verilerek Danıştay 8. 

Dairesinin Kararının ONANMASINI saygılarımızla diliyoruz. 


Başkanı 


159

.ı .u. 

DANIŞTAY 

idari Dava Daireleri 

Genel Kurulu 

Esas No : 1992/580 

Karar No : 1993/544 

Temyiz isteminde Bulunan: Hasan Fehmi Korkmaz 

Inkılap Sok. Arı Ap. No. 5/18 


Karşı Taraf: Maliye ve Gümrük Bakanhğı - ANKARA 

Davah Yamnda Davaya Kat ılan: Türkiye Barolar Birliği 

Karanfil Sokak No. 5/62 Kızılay - ANKARA 

istemin Özeti : Serbest Muhasebeci, Serbest Mali Mü şavir 

ve Yeminli Mali Mü şavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkmda 

Yönetmeliğin 43. maddesinin ikinci cümlesi hükmünün iptali 

istemiyle açılan• davada, Dam ştay Sekizinci Dairesince verilen 

ve davamn reddine ili şkin bulunan 6.5.1992 günlü E. 1990-1624, 

K 1992-889 sayılı kararı davacı temyiz etmekte ve 3568 sayılı 

Kanunun 45. maddesinde, esas itibariyle üç ana yasa ğın bulunduğu; 

bunların, hizmet akdi ile bir yere ba ğımlı çalışma yasağı, 

ticari faaliyette bulunma yasa ğı ve meslek ve meslek onuru ile 

bağdaşmayan i şler yapmak yasa ğı olduğu; başka serbest meslek 

faaliyetinde bulunmama, şeklinde bir yasağın kanunda yer almadığı, 

yönetmelik ile getirilen yasaldamamn kanuna ayk ırı olduğu 

ve Avukatl ık ile Yeminli Mali Müşavirlik mesleklerinin birbiriyle 

bağdaştığı iddialarıyla, kararın bozulmasım istemektedir. 

Savunmanın Özeti : Davacımn temyiz istemine cevap yenimemiştir. 

Türkiye Barolar Birli ğinin İsteminin Özeti : Serbest Muhasebeci, 

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlenin 

Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 43. 

maddesinde yer alan hükmün, 3568 sayılı Kanuna aykırı bir 

yüknün bulunmadığı ve maddede yer alan "meslek mensupları 

kendi mesleki faaliyetleri dışında serbest meslek faaliyetinde 

160

ulunamazlar" kuralının iptali halinde, birarada yürütülmelerine 

yasal olanak bulunmayan avukatl ık ve yeminli mali mü şavirlik 

meslekleri yönünden karma şa ve giderilmesi güç s ıkıntıların 

doğacağı belirtilerek, .davaya, davah idare yan ında katılma istemlerinin 

2577 sayılı Kanunun 31. maddesinin yollamada bulunduğu 

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 53 ve 54. 

maddeleri uyarınca kabulü ve davacının temyiz isteminin reddi, 

istenilmektedir. 

Danıştay Tetkik Hakimi : Suna Türköğlu 

Danıştay Savc ısı Yücel Irmak' ın Düşüncesi : Dava, serbest 

muhasebecilik, serbest muhasebeci mali mü şavirlik ve yeminli 

mali mü şavirlerin çalışma usul ve esaslar ı hakkındaki yönetmeliğin 

43. maddesinin 2. cümlesinin iptali istemiyle aç ılmış ; 

Danıştay Sekizinci Dairesince iptali istenen yönetmelik hükmünde 

3568 sayılı Yasaya aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın 

reddine karar verilmi ştir. 

iptali istenen yönetmelik hükmü ile, bu meslek mensuplar ı- 

nın kendi meslek çalışmaları dışında, serbest meslek yapamayacaklan 

kurala bağlanmıştır. 

Danıştay Sekizinci Dairesince daha önce verilen düşüncemizde 

açıklandığı gibi, yönetmeliğe, serbest muhasebeci müşavir ve 

yeminli mali müşavirlerin kendi meslekleri d ışında serbest meslek 

yapamayacakları yolunda genel bir hüküm konulmas ı yerinde 

ve yasanın amacına uygundur. Bu hüküm iptal edilince, her 

türlü meslek sahibinin müşavirlik yapması olanakh hale gelir. 

Davacı, bu engel hükmün kald ırılarak, meslekle ba ğdaşmayan 

diğer işlerin ayrıca belirtilmesi ile sorunun çözümleneceği, böylece 

avukatlığm mali müşavirlik ve serbest muhasebecilikle ba ğdaşır 

duruma getirilip yasaya ve hukuka ayk ınhğın giderileceği 

düşüncesindedir. * 

Başka bir anlatımla diğer serbest mesleklerin hangilerinin 

meslekle bağdaşmayacağının (Yasanın 45/3. maddesinde oldu ğu 

gibi yönetmeliğe alınmasının uygun olacağı ilerı sürülmüştür. 

Ancak kurali kaldırıp, istisnaları saymaya başlamakla bu sorunun 

içinden çıkılamaz. 0 kadar çok meslek mevcut ve yenileri 

161

oluşmaktadır ki, bunların hangilerinin meslekle ba ğdaşmayacağının 

sayılması düzenleme (yönetmelik yapma) tekniğine uygun 

olamaz. 

Ancak daha önce gerekçelerini ayr ıntılarıyla açıkladığımız gibi, 

avukatlıkla serbest muhasebeci ve mü şavirliğin bağdaştığı 

görüşünde olduğumuzdan, yasadaki diğer istisnalar gibi, yönetmeliğe 

de avukatlıkla ilgili bir istisna getirilmesi gerekir. İşte bu 

tür bir sonuca yargı kararı ile varılamayacağı açıktır. 

Açıklanan nedenlerle, Daire kararrndaki gerekçeye kat ılmamakla 

birlikte, sonucu itibariyle yerinde görüldü ğünden temyiz 

isteminin reddi gerekir. 


Hüküm veren Damştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca 

gereği görüşüldü: 

Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Mü şavir ve Yeminli 

Mali Mü şavirlerin Çal ışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 

43. maddesinde yer alan "meslek mensuplar ı, kendi 

mesleki faaliyetleri d ışında serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar" 

hükmünün iptali istemiyle aç ılan davada, Danıştay Sekizinci 

Dairesince verilen ve davanın reddine ilişkin bulunan 

6.5.1992 günlü E. 1990-1624, K. 1991-889 sayılı kararı davacı 

temyiz etmekte, usul 've hukuka ayk ırı olduğu iddiasıyla, bozulmasımistemektedir. 

Türkiye Barolar Birliğinin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü 

Kanununun 31. maddesinin yollamada bulunduğu Hukuk Jsulü 

Muhakemeleri Kanununun 53 ve 54. maddeleri uyar ınca, davah 

idare yanmda davaya katılma istemi oybirliği ile kabul edilerek, 

davacırnn istemi incelendi. 

Maliye ve Gümrük Bakanl ığında hesap uzmanlığı yapması nedeniyle 

yeminli mali mü şavirlik belgesi verilen ve avukatl ık yapmakta 

olan davacımn, Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci 

Mali Müşavir ve Yeminli Mali Mü şavirlerin Çalışma Usul ve 

Esasları Hakkında Yönetmeliğin, doğrudan ya açıkça yeminli mali 

müşavirlerin ayrıca avukatlikta yapamayacaklarından söz et- 

162

memiş olmakla beraber, genel bir yasaklama ile dolayl ı olarak bir 

avukatın ayrıca yeminli mali müşavirlik yapamayacağmı hükme 

bağlamış olduğu ve bunuı Kanuna aykırı bulunduğu iddiasıyla, 

düzenlemenin kaldırılmas ı için dayalı idareye başvurduğu ve bu 

başvurunun da cevap verilmemek suretiyle reddi üzerine yönetmelik 

hükmünün iptali istemiyle dava açt ığı anlaşılmaktadır. 

Danıştay Sekizinci Dairesince, 1568 sayılı Kanunun "Yasaklar" 

başlıklı 45. maddesinin 1 ve 3. fikralarında yer alan hükümlerin 

birlikte değerlendirilmesi sonucunda, serbest muhasebeci, 

serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirlerin 

mesleki çalışmaları dışmda, kendilerine sürekli gelir sağlar biçimde 

serbest meslek çal ışmaları yapmasının yasaklanmas ında 

anılan yasa kuralına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın 

reddine ili şkin olarak verilen kararın, usul ve hukuka uygun 

olduğu ve dilekçede ileri sürülen temyiz sebeplerinin, kararm 

bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, davacımn 

temyiz isterninin REDDINE, Dam ştay Sekizinci Dairesinin 

6.5.1992 günlü E. 1990-1620, K 1992-889 sayılı kararınm 

ONANMASINA 12.11.1993 gün oyçoklu ğuyla karar verildi. 

Danıştay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu. 

Başkanvekili 

Salim Özkan 

6. Daire Üyesi 

Gürbüz Önbilgin 


Ahmet Şükrü Özeren 


Ender Çetinkaya 

5. Daire üyesi 

Yüksel Taşkın 


Zafer Kantarcıoğlu 

5. Daire Ba şkam 

Nuri Alan 


Salim Tansuk 


Yaşar Selim Asmaz 


Aysel Pekiner 


Acar Okulu 


Tülay Tuğcu 


Gülsen Yeni şebirli 

6. Daire Başkanı 

Füruzan Ikincioğulları 


Erol Dündar 


Nurşen Çatal 


Burhan ôç 


Tansel Çölaşan 

5. Daire Üyesi. 

Reşat Şamiloğlu 

163

KARŞI OY 

3568 sayıli Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali 

Müşavirlik ve Yeminli Mali Mü şavirlik Kanununun "Yasaklar" 

başliklı 45. maddesinde, yeminli mali müşavirlerin bu ünvan ve 

tasdik yetkisiyle, 2. maddede yaz ıh işlerin yürütülmesi amac ıyla 

gerçek ve tüzel kişilere tabi ve onlarm işyerlerine bağlı 'olarak 

hizmet akdi ile çalişmayacakları, ticari faaliyette bulunamayacakları, 

meslek ve meslek onuru ile ba ğdaşmayan işlerle uğraşamayacakları 

hükmüne yer verilmi ştir. 

Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Mü şavir ve Yeminli 

Mali Mü şavirlerirı Çalişma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin, 

yasak haller ve istisnalar ın düzenlendiği (F) Bölümünün 

"Ticari Faaliyette Bulunamama" ba şliğım taşıyan 43. 

maddesinde ise "meslek mensupları kendi mesleki faaliyetleri dışmda 

serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar" kurali getirilmiştir. 

Gelir Vergisi Kanununun 65. maddesinde de, serbest meslek 

faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki 

bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan i şlerin 

işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam 

ve hesab ına yapılması olarak tanımlanm ış bulunmaktadır. 

Bu itibarla, serbest meslek faaliyetlerini ticari faaliyet olarak 

kabul etmek mümkün oLmad ığı gibi, gerçek ve tüzel ki şilere veya 

onların işyerlerine bağlı, olarak hizmet akdi ile çal ışma şeklinde 

nitelendirmek de söz konusu olamaz. 

Diğer yandan, 3568 sayılı Yasanın 45. maddesinde, sair serbest 

meslek faaliyetlerinin, yeminli mali mü şavirlik mesleği ile 

bağdaşmadığını belirten bir kurala da yer verilmediğine göre, ilgililerin 

bir başka serbest meslek faaliyetini yapmalaruu engeller 

bir yasal düzenleme de bulunmamaktad ır. 

Bu itibarla, yasa hükmünde yer almayan bir kural ın, yasa 

hükmü geni şletilmek suretiyle yönetmelik düzenlemesinde ve 

hiçbir ayrım yapmaks ızın. her türlü serbest meslek faaliyetinin 

yasaklanmasmda hukuka uyarhk bulunmamaktad ır. 

164

Açıklanan nedenlerle, davac ınm temyiz istemiriin kabulü gerektiğioyuyla, 

aksine verilen karara katılmıyoruz. 

5. Daire Başkam 6. Daire Üyesi 10. Daire Üyesi 

Nuri Alan Salim Tansuk Erol Dündar 

5. Daire Üyesi 10. Daire Üyesi 6. Daire Üyesi 

Ahmet Şükrü Özeren Aysel Pekiner Acar Oltulu 


Tansel Çölaşan 


Ankara,8.3.1994 


Ankara 4. İdare Mahkemesince disiplin i şleminin iptali yönünde 

açılan dava nedeniyle verilen ve avukat olan davac ının 

kamu hizmeti gören bir kamu görevlisi sayılması ve 3817 Sayılı 

Memurlar ile Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalarının Affı 

Hakkındaki Yasa Kapsam ına Girdiği yolunda görü ş içeren kararı, 

Türkiye Barolar Birliği'nin temyizi üzerine, Danıştay 8. Dairesince 

bozulmu ştur. 29.7.1992 tarihli 864/30 sayılı genelgemizi 

doğrulayan yargı kararı fotokopisi ekte gönderilmi ştr. 



EKI: 1. 


Başkanı . 


165

T.C. 

DANIŞTAY 

Sekizinci Daire 

Esas No : 1993/177 

Karar No : 1994/306 

Temyiz isteminde Bulunan: Türkiye Barolar Birli ği 


Kızılay/ANKARA. 

Karşı Taraf: Cenap Gemici - Avukat, Adliye Karşısı, No. 12/D 

AYDIN. 

istemin Özeti :Avukat olan davacınm kınama cezası ile cezalandırılmasma 

ilişkin i şlemin iptali istemiyle aç ılan davada; 

Avukatlık Yasasının 1. maddesinde avukatl ığın kamu hizmeti 

olarak nitelendirildi ği, bu durumda avukat olan davac ımn kamu 

hizmeti gören bir kamu görevlisi olduğundan 3817 sayılı Af Yasasındaki 

kamu görevlileri kapsam ına girdiği, durumunun 3817 

sayılı Af yasası kapsamında değerlendirilerek, davaya devam dilekçeside 

vermeyen davacı hakkında Af Yasas ı uyarınca karar 

verilmesine yer olmadığına karar veren Ankara 4. İdare Mahkemesinin 

14.10.1992 gün ve 1099 say ılı karannın avukatl ık hizmetinin 

kamu hizmeti niteliğinde olmasının, serbest çalışan avukatın 

kamu görevlisi olarak kabulünü , gerektirmeyece ği, avukatların 

3817 sayılı Yasa kapsam ına girmediği öne sürülerek 2577 

sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyi2:en incelenerek bozulması 

istemidir. 

Savunmamn Özet!: Yanıt verilmemiştir. 

Danıştay Tetkik Ha kimi : Yücel Bulmuş 

Damştay Savcısı Alaattin Öğüş'üıı Duşüncesi : Dava, serbest 

avukat olan davacı:nm eyleminden ötürü verilen kınama cezasının 

iptali dileğiyle açılmış, İdare Mahkemesince cezanın ve 

avukatlığm kamu hizmeti olduğu 3817 sayılı Af Kanunu kapsamına 

girdiği gerekçesiyle dava hakk ında karar verilmesine yer 

olmadığına karar verilmi ş, İdare Mahkemesi kararı Türkiye Barolar 

Birliğince temyiz edilmiştir. 

166

1136 sayılı Avukatlık Kanununun 1. maddesinde avukatl ık kamu 

hizmeti ve serbest bir meslek olarak tan ımlanmış, 3817 sayılı 

Memurlar ile Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalanmn Afl ı 

Hakkında Kanunun 1. maddesinde ise Yasan ın memurlar ile diğer 

kamu görevlileri ile bu görevlerde bulunmuş olanlar hakkında 

verilmiş, disiplin cezalarını kapsadığı kuralı yer almıştır. 

Olayda, serbeşt avukat olan davacmın kamu hizmeti görmesine 

karşın, memur yada kamu görevlisi niteli ği taşımadığından 

disiplin cezas ının Af Kanunu kapsamına alınmas ında usul ve 

yasaya uyan ık bulunmamaktadır. 

Açıklanan nedenlerle temyize konu İdare Mahkemesi kararının 

bozulmas ı gerektiği düşünülmektedir. 

TÜRK MILLET! ADINA 

Hüküm veren Dan ıştay Sekizinci Dairesince i şin gereği görüşüldü: 

Uyuşmazlık Avukat olan davacıya Türkiye Barolar Birliği Disiplin 

kurulunca kınama cezası verilmesine ilişkin işlemden kay 

naklaıımaktadır. 

1136 sayılı Avukatlık Yasas ının 1. maddesinde Avukatlık, kamu 

hizmeti ve serbest bir meslektir şeklinde tammlanmıştır. 

Anılan yasa kuralından anlaşılacağı üzere avukatl ık mesleği 

bir kamu hizmeti olmakla berabe serbest bir meslek olduğundan 

avukatların memurlar gibi kamu görevlisi olarak kabulüne 

olanak yoktur. 

Bu durumda davacıya verilen ceza 3817 sayılı Memurlar ile 

Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin cezalann ın Affı Hakkındaki 

Yasa kapsammda bulunmamaktadır. 

Açıklanan nedenlerle Ankara 4. İdare Mahkemesi kararının 

bozulmasına ve dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 

27.1.1994 gününde oybirliği ile karar verildi. 

Başkan Üye 

Rüştü Altay Semin Tekin 

Üye 

Ahmet Nuri Çolakoğlu 

Üye 

Güngör Demirkan 

Üye 

Nurşen Çatal 

167


Ankara, 165.1994 


Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu'nun türbanl ı olarak 

duruşmalara giren avukatın 150.000 TL. para cezas ı ile cezalandrnlmasına 

ilişkin işleminin iptali nedeniyle Birlik aleyhine aç ı- 

lan dava, Ankara 2. İdare Mahkemesi'nce, 'başörtünün ve' onunla 

birlikte kullanılan belli biçimdeki giysinin çağdaş bir görünüm 

taşımadığı ve Anayasa'n ın 174. maddesi kapsam ındaki devrim 

yasakları ile ilgili güdülen amaçla bağdaştırmanın mümkün olmadığı 

gerekçesiyle reddedilmiştir. 

Konu ile ilgili 22.2.1994 tarihli E. 1993/1508 ve K. 1994/219 

sayılı Idari Yargı Kararı aynen aşağıya ahn ı nştır. 

Durumu bilgilerinize sunar; bu konuda gerekli duyarl ıliğın 

gösterilmesini rica ederim. 


T.C. 

ANKARA 

IKINCI IDARE MAHKEMES İ 

Esas No :1993/1508 

Karar No : 1994/219 

Davacı : Canan KAMBUR 


Başkanı 


Vekili : Av. M. Ali ALAN Strazburg Cad. No. 3/6 Sıhhiye - 

ANKARA 

Davah : Türkiye Barolar Birli ği / ANKARA 

Davanın Özeti : Avukat olan davacının, 150.000.- TL. para 

cezas ı ile cezalandırılmas ına ilişkin dayalı idare işleminin iptali 

isterninden ibarettir. 

168

Savunmanın Özeti: Dava konusu disiplin cezas ında hukuka 

aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği savunulmuştur. 


Hüküm veren Ankara 2. İdare Mahkemesince davac ımn hak 

kında verilen cezamn iptali istemiyle dava sonunda mahkeme 

mizce verilen 25.9.1992 gün ve E. 1990/490 K. 1992/904 say ılı 

kararın Danıştay 8. Dairesinin 26.5.1993 gün ve E. 1993/121, K. 

1993/2187 sayılı kararıyla bozularak dosyanın mahkememize 

gönderilmesi üierine gere ği görüşüldü: 

Dava, avukat olan davac ının 150.000 TL. para cezas ı ile ceza 

landırılmasına ilişkin, işlemin iptali istemiyle aç ılmıştır. 

1136 sayılı Avukatlık Kanununun 134. maddesinde, Avukat 

lık amacına yahut meslek düzen ve geleneklerine uymayan eylem 

ve davran ışlarda bulunanlara bu kanunda yazılı disiplin cezalarının 

uygulanacağı hükme bağlanmış, 135. maddesinde disiplin 

cezalarının uyarma, kınama, onbin liradan yüzellibin liraya 

kadar para cezas ı, i şten çıkarma ve meslekten ç ıkarma cezası 

olduğu belirtilmi ştir. 

Öte yandan, aynı yasanın 49. maddesinde avukatlarm mahkemelere 

Türkiye Barolar Birliğinin belirteceği resmi kılıkla çıkmak 

zorunda oldukları kurala bağlanmış, Türkiye Barolar Birliğinin 

düzenlediği meslek kurallann ın 20. maddesi ile de avukatların 

mesleğe yaraşır kılıkta olmaları yükümlülüğü getirilmiştir. 

Dosyanın incelenmesinden; avukat olan davacının, üstlendiği 

bir davanın Samsun 2. Asliye Ceza Mahkemesinde yapılan duruşmasına 

türbanl ı olarak katılması üzerine hakk ında soruşturmaya 

başlandığı, yazılı savunmas ında başını örtmesinin ve duruşmaya 

türbanlı olarak çıkmasının Anayasa ile teminat altına 

alındığını belirttiği, baro yönetim kurulunun kendisini dinlemek 

için yaptığı toplantıya da türbanlı olarak katıldığı, Samsun Barosu 

Disiplin Kurulunca yapılan soruşturma sonucunda, davacının 

hakimin uyar ısı üzerine türbanım çıkardığı gerekçesiyle ceza 

tayinine yer olmadığı yolunda karar verildiği, bu karara baro 

başkanı tarafından itiraz üzerine Türkiye Barolar Birliği Disip- 

169

un kurulu tarafından davacının 150.000.- TL. para cezas ı ile cezalandırılması 

yolundaki dava konusu i şlemin tesis edildi ği anlaşilmıştır. 

Anayasa Mahkemesince verilen çeşitli kararlarda da vurgulandığı 

gibi çağdaş bir görünüm taşımayan başörtüsü ve onunla 

birlikte kullanılan belli biçimdeki giysiyi Türk Devriminin ilkeleri 

ve Anayasanın 174. maddesi kapsammdaki devrim yasakları 

ile güdülen amaçla bağdaştırmak mümkün değildir. Bu durumda 

serbest meslek üyesi de olsa bir kamu görevi yapan davac ının 

mahkemeye yukarıda belirtilen 1136 say ılı Yasanın 49. ve meslek 

kurallanmn 20. maddesi hükümlerine aykırı olarak türbanla 

geldiği açık olduğundan ve hakimin uyans ı üzerine turbanı çıkarımş 

olması suçun niteliğini değiştirmediğinden tesis edilen işlemde 

mevzuata ayk ırıhk bulunmamaktad ır. 

Davacı her ne kadar, birlik disiplin kurulu kararına karşı 

Samsun Barosu Ba şkanının itiraz hakkı olmadığını iddia etmekteyse 

de, 1136 sayılı Yasanın 157. maddesinde yer alan ilgililer 

deyimi kapsamı itibariyle, olaya resen el koyup soruşturmayı 

başlatan baroya itiraz yetkisi verildiğinden, Samsun Barosu Yönetim 

Kurulu adına Baro Başkanı sıfatıyla yapılan itirazda usulsüzlük 

olmadığı sonucuna varılmış, davacın:ın bu yöndeki iddiası 

yerinde görülmemi ştir. 

Açıklanan nedenlerle davanın reddine, yargılama giderinin 

davacı üzerinde bırakılrnasma, 22.2.1994 gününde oybirli ğiyle 

karar verildi. 

Başkan 

Üye Üye 

Vahit Polatkan Perihan Alkusal Seval Kırklar 

26344 26673 27051 

İT/K 

28.4.1994 

ASLI GIBIDIR 

Başkan 

(Mühür) 

170


Tarih, 19.7.1994 


Ahmet Fadıl Kocagöz tarafmdan kendisine sakall ı fotoğraf nedeyle 

Avukatl ık ruhsatnamesi verilmemesi üzerine İzmir Barosu 

aleyhine açılan ve İzmir 3. İdare Mahkemesi'nde görülmekte 

olan davaya Birliğimizce müdahale edilmi ş ve dava, yetkisizlik 

sebebiyle 7.6.1994 tarihli örneği ekli kararla reddedilmiştir. 

Durumu ve Barolar aleyhine aç ılan bu tür davalarda "YET}(J" 

itirazında bulunulmasım bilgi ve takdirlerinize sunarım. 


Eki: Karar 

T.C. 

IZMİR 

3. İDARE MAHKEMESI 

Esas No : 1993/177 

Karar No ':1994/774 


Başkanı 


Davacı : Ahmet Fadıl Kocagöz, Mithatpaşa Cad. No: 921/9 

Faikbey - İZM İR 

Davah: İzmir Barosu Başkanlığı 

Vekili : Av. Ahmet Aksüt, 859. Sok. Saray İşhanı A. BI. 5/507 

Konak - İZMİR 

Davah İdare Yanında Davaya Kat ılan : Türkiye Barolar 

Birliği Başkanlığı 

Vekili : Av. sabri Kurt, SSK İşhanı C Blok 1/107 Konak - 

İZMrn 

171

Davanın Özeti : Baro levhas ına kaydedilmesine rağmen avukatlık 

ruhsatımn verilmemesine dair İzmir Barosu Ba şkanlığının 

22.12.1992 gün ve 656 sayılı yazısı ile öğrenilen i şlemin, dilekçede 

yazıh nedenlerle iptali istemidir. 

Savunmanın Özeti :: Avukatlık ruhsatı vermeye Türkiye Barolar 

Birliği yetkili ve görevli oldu ğundan ke ı dilerine husumet 

yöneltilemeyeceği, sakallı fotoğraf nedeniyle ruhsat vermeyen kurumun 

Birlik olduğu, İzmir Barosunun davac ıyı Baro levhasma 

kaydettiği yolundaki iddialarla davan ın reddi savunulmuştur. 

Türkiye Barolar Birli ği Başkanliğı İddialarınm Özeti 

Avukatlık ruhsatlarını bastırmak ve tek tip olarak düzenlemenin 

kendi yetki ve görevlerinde olduğu, meslek disiplini nedeniyle 

öteki koşullar yanında sakals ız fotoğraf koşulu getirilmesinin 

hukuka aykırı bir yönünün bulunmad ığı, davanın reddi gerektiği 

yolundadır. 


Hüküm veren İzmir 3. İdare Mahkemesince, duruşma için önceden 

belli edilen 7.6.1994 gününde davacımn, İzmir Barosu 

Başkanlığı vekili Av. Ahmet Aksüt'ün, Türkiye Barolar Birliği 

Başkanlığı vekili Av. Sabri Kurt'un geldiği görülerek uşulüne 

uygun biçimde duruşma yapılarak i şin gereği görüşüldü: 

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin 

(1) bendinde, görevi ili şkin hükümler saklı kalmak koşuluyla bu 

kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş 

olmas ı halinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu 

idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu 

yerdeki idare mahkemesi Olduğu kurala bağlanmıştır. 

Olayda, davacı tarafından İzmir Barosu Başkanlığımn 

22.12. 1992 gün ve 656 say ılı yazısı ile öğrenilen avukatlık ruhsatı 

verilmemesine ili şkin işlemin iptali istendi ğirıe, avukatlık ruhsatı 

vermeye yetkili kurum da İzmir Barosu değil, Türkiye Barolar 

Birliği olduğuna ve ruhsatta foto ğrafın sakal[ı olmas ı gerekçe gösterilerek 

Türkiye Barolar Birliği tarafından verilmediğine göre, 

bu durumda, uyuşmazlığ]n çözümü yukar ıda yazılı yasa kurah 

uyarınca Mahkememizin değil, Barolar Birli ğinin bulunduğu yerdeki 

Ankara İdare Mahkemesinin yetkisine girmektedir. 

172

Açıklanan nedenlerle, davaıım, 2577 sayılı İdari Yargılama 

Usulü Kanununun 14. maddesinin 6. bendi ve 15. maddesinin 1/ 

a bendi uyarınca yetkisizlik nedeniyle reddine ve dava dosyas ı- 

nın yetkili mahkeme olan Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine 

7.6.1994 gününde oyçoklu ğuyla karar verildi. 

Başkan Üye 1Üye 

Feyzi Özgeneller G. Gönül Özulus Kudret Ulutürk 

(26363) (27336) (26358) 

Ayrışık Oy: Davacı, Mahkememizin 9.6. 1993 günlü yürütmenin 

durdurulmas ı kararında detaylı biçimde açıklandığı gibi avukatlık 

ruh şatını vermeye yetkili kuruluşun Barolar Birli ği değil 

ilgilinin ba şvuruda bulunduğu Baro olduğu esasmdan hareketle, 

ruhsatının İzmir Barosunca verilmesini istemi ş, verilmemesi üzerine 

İzmir Baro Başkanlığım has ım göstererek dava açm ıştır. Bu 

durumda, denetlenecek i şlem, İzmir Barosunun i şlemidir. 

Bir an için avukatl ık ruhsatını vermeye yetkili kuruluşun Barolar 

Birliği olduğu kabul edilse dahi durum yine değişmeyecektir. 

Çünkü dava dilekçesinde davac ının iradesi açık biçimde ortaya 

konmuş, İzmir Barosu i şleminin iptali istemiyle bu Baroya 

karşı dava açılmıştır. Bu açık iradeye rağmen davanın yönlendirilmesi 

usul hükümlerine uygun dü şmez. 

Öteyandan, dava dilekçesi incelendiğinde açıkça görüldüğü gibi 

uyuşmazlığın özünü, avukatl ık ruhsatını vermeye hangi kuruluşun 

yetkili olduğu hususu oluşturmaktadır. İşin esasına girerek 

önce bu sorunu çözmek sonra geriye dönüp usul hükümleri 

uyarınca davayı yetki nedeniyle reddetmek usul kurallanyla 

bağdaşmaz. Ortada bilinçli davacı iradesiyle İzmir Barosuna 

karşı İzmir Barosu işleminin iptali istenerek aç ılmış bir dava 

varken ve bu işleme karşı açılan davaya bakmak Mahkememizin 

yetkisinde iken, önce i şin esasına girerek ruhsat vermeye İzmir 

Barosunun değil Barolar Birliğinin yetkili olduğu sonucuna ulaşan 

böylece bir anlamda uyu şmazlığın esasım çözen, sonra usul 

kuralları gereği davayı yetki nedeniyle reddeden ço ğunluk kararına 

karşıyım. 

Üye 

Kudret Ulutürk 

(26358) 

173

(IX) 

BAZI YILDÖNÜMLERİNDE ve 

ADLI TAT İL BAŞINDA YAPILAN 

AÇIKLAMA VE DUYURULAR 

BARO BAŞKANLIGI 

Ankara, 27.7.1993 


Türkiye Barolar Birliği Başkam Avukat Önder SAY ın Sansürün 

kaldırılışmın 85. yıldönümü nedeniyle yaptığı kamuoyu açıklaması 

metni aşağıda bilgilerinize sunulmaktad ır. 


KAMUOYU AÇIKLAMASI 


Başkanı 

Avukat Onder SAV Y. 

24.7.1993 

Sansürün kaldırıhşının 85. yıldönümünde ülkemizde hala dolayh-dolaysız 

SANSUR'ü, gazetecilere baskı ve saldırılan, gazetecilerin 

gözaltında tutulmalanm, cezaevlerinde yatmalanm, 

kurşunlanıp öldürülmelerini konu şuyoruz. "Bas ın Ozgürlüğü", 

insan hak ve özgürlükleri, demokratik hukuk devleti ve hukukun 

üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda daha pek çok engeli, yasaklan 

aşmamız gerekiyor. 

Basın Özgürliiğü'nün temelinde vatandaşın haber edinme ve 

iletişim özgürlüğü yatmaktadır. Ama bu özgiirlük günümüzde bile 

soyut kavramlardan yola çıkan engeller ve 1982 Anayasasm ın 

getirdiği ve hala korunan diğer engeller ve k ısıtlamalarla dar boğaza 

sokulmaktad ır. 

174 

Basın özgürlüğünü kısıtlayan hiç bir tutum, önlem ve düzen-

leme baskı, şiddet ve gazetecileri yıldırma ve öldürme Birliğimizden 

olur alamaz. Birliğimiz, demokratik hukuk devletinde Bas ın 

Ozgürlüğunun vatanda şm en temel hak ve özgürlüğü olduğunun, 

bundan ödün verilemeyece ğinin inancı ve bilinci içindedir. 

Bundan böyle de bu inanc ını büyük bir titizlik ve kıskançlikla 

korumaya kararlıdır. 

Siyasal iktidarın basmla ilgili hususların gerçekleştirilmesi 

yolunda somut adım atmamas ına, gazetecilere yap ılan bütün. 

eleştiri ve suçlamalara karşın basınımız, görevini, demokratik 

hukuk devleti ve basin meslek ilkeleri doğrultusunda engelsiz 

basın özgürlüğünü sağlamak için duraksamadan sürdürmelidir. 

• Gazetecilerimizin önlerine çıkabilecek her türlü saldın, gözaltı, 

vurma, kurşunlama ve öldürülme eylemlerine, ve engele gö ğüs 

gererek ödünsüz, inançla ve büyük bir kararlılıkla Bas ın Ozgürlüğü 

uğruna uğraş vermeleri, halkın haber alma özgürlü ğünün 

ve demokrasimizin de güvencesi olmaktad ır. 

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.' 



Başkanı 


( İ MZA) 

Ankara, 26.7. 1994 

GENELGE NO :1069/35 

Türkiye Barolar Birliği Başkanı Avukat Önder SAV'ın Türk 

Basınından Sansür'ün Kaldırılişmın 86. Yıldönümü nedeniyle 

yaptığı Kamuoyu D ııyurusu aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunulmaktadır. 



Başkam 


175


24.7.1994 

Türk Bas ını'ndan "Sansürün Kaldırılişırun 86. Yıldönümü ve 

Geleneksel Gazeteciler Günü" dolayısiyle Türkiye Barolar Birliği 

Başkanı Av. Onder SAY Kamuoyuna a şağıdaki açıklamayı yapmış 

ve yıldönümü ile ilgili görü şlerini içeren birer yazıyı Türkiye 

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nail Güreli'ye ve Ankara Gazeteciler 

Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin'e göndermi ştir. 

Sansürlü basın anlay ışmdan, Anayasas ında "Basın hürdür, 

sansür edilemez" anlayışına geldik; ama itiraf etmek gerekir ki 

bugün bas ımmız sansür kadar tehlikeli tehdit ve baskılar altındadır. 

Anayasa'da çağdaş deyimler, sözler kullanmak yetmiyor; 

bu deyimlerin, sözlerin ya şamda somut olarak görülmesi geMyor. 

Ülkemizde gazeteciler, bas ın özgürlüğünün bedelini çok ağır 

ödüyorlar. Sansür yok fakat dolaylı sansür var.. Gazetecilere baskı 

var, saldırı var. Gazeteciler gözaltmda tutuluyor; cezaevlerinde 

çile dolduruyor; hatta kimi zaman kurşurılamp öldürülüyor. 

Basın özgürlüğünü, gazete ve gazeteci, bas ınla uğraşanlar özgürlüğü 

olarak algılamak çok yanl ıştır. Basın özgürlüğü, her insanla, 

her kurum ve kurulu şla hepimizle yakından ilgilidir; en 

önemli kamu özgürlüklerinden birisidir; vatanda şm haber alma 

ve iletişim özgürlüğü ile içiçedir. 

Geride bıraktığımız aylarda Güney Doğuda basın özgürlüğünü 

kaldırmayı hedefleyen bir örgüt ve anlayışa karşr basın mensuplarımn 

ve basın kuruluşları yöneticilerinin bizzat yöreye giderek 

koydukları tavır, basın özgürlüğünde:n ödün verilemeyeceğinin 

anlaml ı ve somut göstergesi olmuştur, 

Boyle önemli bir özgürlük u ğruna hapsolunmay ı, kurşunlanmayı; 

hatta ölümü göze alanlara saygı duyuyorum. Basm özgürlüğü 

yolunda ödünsüz, inançlı ve kararlı uğraş veren basmımız, 

demokrasimizin, demokratik laik hukuk devletinin, insan hak ve 

özgürlüklerinin açık ve şeffaf toplum olmanın önemli güvencelerinden 

biri olma i şlevini büyük bir özveriyle sürdürmektedir. 

176

Toplumsal ve mesleki sorunlarının ve sorumluluklarının bilincinde 

olan basına destek ve yard ımcı olmak herkesin görevidir. 




Başkanı 


( İ MZA) 

Ankara, 31.12.1993 

GENELGE NO: 175 1/73 

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 45. y ılı nedeniyle 

9.12.1993 tarihinde yap ılan kamuoyu açıklamasını aşağıda bilgi 

ve takdirlerinize sunuyorum. 


KAMUOYUNA AÇIKLAMA 


Başkanı 


9.12.1993 

" İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi"nin kabul edili şinden buyana 

45 yıl geçti. " İnsanlık ailesinin bütün üyelerinde bulunan 

onurun ve onların eşit ve vazgeçilmez haklarının tanınması hususunun, 

özgürlüğün, adaletin ve dünya ban şısının temeli olması" 

dileğiyle benimsenen Bildirgedeki ilkeler ça ğımıza ışık tuttu. 

• 21 Kas ım 1990 tarihinde kabul edilen "Yeni Bir Avrupa İçin 

PARIS ŞARTI" adlı bildiri, insan hak ve özgürliiklerinin geride 

kalan 42 yıl içinde çok mesafe aldığım kanıtladı. Avrupa'da ve 

dünyada Sözde Yeni Bir Demokrasi, Bar ış ve Birlik Dönemi başlatılmış 

oldu. Kağıtlarda, bildirgelerde, sözle şmelerde yazılanlar, 

çağımızın " İNSAN HAKLARI" ça ğı olduğunu vurguluyor. 

177

Biryandan Bosna Hersek ve Azerbaycan'daki etnik arındırma 

eylemleri diğer yandan Somali ve benzer yerlerdeki s ıkınbiar, 

insan hak ve özgürlükleri konusunda • dünyanın henüz ortak dili 

konuşamadığım kamthyor. İnsanın en tnıel hakkı "YAŞAMA 

HAKKI" korunam ıyor, çağdaş uygar ülkelerin Bosna Hersek'teki, 

Azerbaycan'daki vah şete, katliama, soykırıma "DUR!" 

diyemeyi şi, Körfez Savaşı bitip Hukuksal ve Barışçı çözüm benimsendiği 

halde İrak halkının özellikle çocuklarının dramı, insanlık 

ayıbı olarak apaçık sırıtıyor. 

Demokrasinin temeli, insanın şahsına saygı ve hukukun üstünlüğüdür. 

İnsanların doğduğu anda sahip oldu ğu, feragat edilemez 

nitelikteki hak ve özgürlükleri a şın güçlü devlete karşı 

hukukun güvencesi alt ındadır. 

Son zamanlarda teröre kar şı önlem olarak "ÖLÜM CEZA- 

S İ"nın yeniden gündeme getirilmesi, insan haklarına saygısızlığın 

somut örne ğidir. Anayasas ında "...kimse insan haysiyeti ile 

bağdaşmayan bir cezaya tabi tutulamaz" hükmü bulunan ülkemiz, 

ölüm cezas ını insan haysiyeti ile ba ğdaştırmak çelişkisine 

düşürülmemelidir. 

Ayrılıkçı, bölücü, çocuk, kad ın, yaşlı demeden adam öldürmeyi 

marifet sayan terör örgütünün özellikle Avrupa'da ve bütün dünyada 

maskesi düşmektedir. Bu örgütün Türkiye'de insan hak ve 

özgürlüklerinin ihlal edildi ği propagandasına kulak verenler, öncelikk 

örgütün cinayetlerinin insan hak ve özgürlükleri ile, insanm 

kutsal yaşama hakkıyla ne denli bağdaştığım açıklamalidırlar. 

Hangi gerekçeye dayandırılirsa dayandınlsın, ister kişi, ister 

örgüt, isterse devlet tarafından yapılsın terör bir insanl ık ayıbıdır, 

insan hak ve özgürlüklerine sald ındır, asla hoşgörü ile karşılanamaz. 

Ülkemizde Cumhuriyet'in özü devletin temel niteliği LAIK- 

LIK ilkesi, demokrasinin insan hak ve özgürlüklerinin olmazsa 

olmaz koşuludur. Teokratik devletten demokratik devlete geçişin, 

şeriattan çağdaş toplum düzenine yol alışın simgesi olan laiklik 

ilkesi hırpalanıp, zedelenerek geriletilmek istenilmekte, 

ulusumuzun tekrar ümmet yapılması gayretleri sergilenmektedir. 

178

Irtica ve yobazlık okşanarak elalt ından körüklenerek laikliğe 

aykın uygulamalara, davranışlara göz yumulmaktadır. Sivas'ta 

37 insanı yakarak yaşama hakkına son veren laiklik aleyhtan 

zilmiyete, hiç bir kimse kurulu ş ya da siyasi parti ho şgörü ile 

bakamaz, bakmamal ıdır. Devletin ve Cumhuriyet'in temelleri yıkılırsa 

herkes enkazın altında kalır. 

Tek çare, çözüm insan hak ve özgürlüklerinin güvencesi olan 

hukukun üstünlüğünü sağlamak, demokratik laik sosyal hukuk 

devletini bütün kurum ve kurallanyla i şletmektir. 




( İMZA) 

(MÜHÜR) 

Ankara, 9.8.1993 


Türkiye Barolar Birli ği'nin Kuruluşunun 24. yılı münasebetiyle 

yapılan kamuoyu açıklamas ının metnini aşağıda bilgilerinize 

sunuyorum. 

Saygılanmla 



Başkanı 


TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ 24 YAŞINDA 

Türkiye Barolar Birliği'nin kuruluş tarihi olan 1969 y ılından 

bugüne 24 yıl geçti. 

Türkiye Barolar Birliği 1 yılı daha gerideb ıraktı, ama mesleğin, 

hukukun, yargınm ve demokrasinin sorunlan aşılıp geride 

bırakılamadı . 

179

Siyasal iktidarın demokratikleşme paketi içinde oldu ğu savunulan 

Avukatlık Yasası Değişikliği, hala TBMM Adalet Komisyonunda 

görüşülme sırasmı bekliyor. Bundan önce de, 1 y ıldan 

fazla Bakanlar Kurulu gündeminde beldetiLen Avukatl ık Yasası 

Değişikliği'ııi geciktireniter, Avukatlığa değil "Adaletin Temeli" 

olan "Savunma"ya zarar vermi şlördir. 

Hukukun üstünlüğü ilkesinin temel göstergesi, "Yasama Yetkisinin 

devredilmezli ği kurandır. Bu kuralın son yıllarda olduğu 

gibi KHK.lerle çiğnenip zedelenmesi yolundaki yoğun çalışmaları 

görmek, bizi demokratik hukuk devleti ad ına endişelendir. 

Bir yasa konusu olan yarg ıç ve savcıların maaşlarının arttınimas 

ının, özlük haklarının iyile ştirilmesi ııin bile KHK'ye s ığınılarak 

gerçekle ştirilebilmesi fevkalade dikkat çekicidir; özünde haklilik 

olmakla birlikte yöntemi hukuken sak ıncalıdır. 

Devlet ve ulus adına Adaletin gerçekleşmesini sağlayan yargıçlann 

ve savcılarm ekonomik durumları iyile ştirilirken, devlet 

adına savunma görevi yapan kamu avukatlar ının durumlanrnn 

hiç düşünülmemesi "Sav.-Savunma-Karar" üçlüsünde devlet 

eliyle haksız ve yersiz ayırım yapıldığının kanıtıdır. 

T. Barolar Birliği Anayasanın pek çok maddesini, bu arada 

84. maddenin de tamamen de ğiştirilmesini ısrarla söyleyegelmiştir. 

Siyasi Partilerin ve TBMM'nin uzun süre hiç konuyla ilgilenmeyip 

Anayasa Mahkernesinin mevcut metne uygun olarak verdiği 

bir Siyasi Parti ile ilgili karar nedeniyle uyanması, gerçekten 

üzülünecek bir husustur. 

Önümüzdeki dönemde yap ılacağı söylenen Anayasa Değişikliklerinde 

T. Barolar Birli ği'nin konumu ve yetkileri de gözönünde 

tutularak "Sav-Savunma- .Karar" bütünlüğü kağıtlardan çıkartıhp 

hukukun üstünlü ğüne uygun gerçek konumuna getirilmelidir. 

T. Barolar Birliği, An.ayasa'nın YÜRÜTME Bölümünde de ğil, 

YARGI Bölümünde yeralmandır. "Say-Savunma-Yargı" Bütünlüğü 

ve Avukatların yargının ayrılmaz bir unsuru oldu ğu Anayasada 

da belirtilmehidir. 

Yargının bağımsızlığı anlayışı doğrultusunda, Barolann da 

bağımsızlığı vurgulanmalıdır. Vesayete ili şkin hiç bir hüküm 

Anayasa'da yer almamalıdır. 

180

Anayasa Mahkemesi'nde ve Hakimler ve Savc ılar Yüksek Kurulu'nda 

T. Barolar Birliği'ni temsilen üye bulunmal ıdır. 

Bu yıl, 1990 yiimdan buyana Yargıtay'dan ayrı olarak düzenlediğimiz 

"Adli Yılın Açılışı Toplantıs ı" uygulamas ına Yargıtay'ın 

son üç yıldaki tutum ve anlaşım değiştirmesi nedeniyle son vermiş 

bulunmaktayız. 

Yargıtay'a yeni seçilen Ba şkan Sayın Müfit UTKU, Türkiye 

Barolar Birliği Yöneticilerinin kutlama ziyaretinde ve Türkiye 

Barolar Birliği'ne yaptığı mukabil ziyarette, geçen y ıllardaki tartışmaa 

neden olan Birlik Ba şkanı'nın Yargıtay'daki konu şmasınm 

metninin önceden görülmesi isteğinin yanlışlığım belirtmiş ve 

6 Eylül 1993 tarihinde Yarg ıtay'da düzenlenen "Adli Yılın Açılış 

Töreni"ne T. Barolar Birli ği Başkanım resmen davet etmiştir. 

Böylece Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın Adli Yılın Açılışında 

Yargıtay Başkam ile birlikte konu şması geleneği bu yıl 

tekrar işletilecek, Birlik Başkanı Yargıtay'daki toplantıda özgürce 

konuşacak, "Say-Savunma-Karar" üçlüsü eski birlikteli ğe, 

dayanışmaya, güzelliğe ve anlama kavu şacaktır. 



TÜRKIYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANLIĞI 

( İMZA) 

(MÜHÜR) 

Tarih, 9.8. 1994 


Türkiye Barolar Birliğinin Kuruluşunun 25. Yıldönümü nedeniyle 

yapılan kamuoyu açıklaması metni aşağıda bilgilerinize sunulmu 

ştur. 



Başkanı 

Avukat Ondör SAV 

181

KAMUOYUNA DUYtJRU 

TURKİYE BAROLAR BİRLİĞİ 25 YAŞINDA 

Türkiye Barolar Birliği, 25 yılı geride bıraktı; 25 yıldır "SAY- 

SAVUNMA—KARAR" bütünlüğünde SAVUNMA hakkımn güçlü 

ve özgür sesi olarak ödünsüz biçimde çalışmalarım sürdürüyor; 

ülke, toplum, demokratik hukuk devleti ve mesleki sorunlara 

ilişkin görüşlerini açıklıyor. 

Türkiye Barolar 'Birliği, 1969 yılından beri HUKUKUN ÜS- 

TUNLÜGÜ ilkesini yılmadan usanmadan savunmuş, demokratik 

rejimin temeli olmas ı için uğraşmıştır. "Hukukun Üstünlüğü" ilkesi, 

Anayasa'daki Cumhurbaşkam ve Milletvekili "Andiçmesi" 

maddelerinde yer alm ış ancak yasama ve yürütme erkleri, zaman 

zaman bu ilkeyi ka ğıtlara ve Andiçme metinlerine hapsetmişlerdir. 

Hukukun Üstünlüğü'ne uygulamada hak ettiği yer verilmemi 

ş, kimsenin hukukun üstünde olamayaca ğı kuralı sık sık 

çiğnenmiştir. 

Zorunfu olmadıkça başvurulmamas ı gereken KHK. uygulaması, 

'Yasama Yetkisinin Devredilmezli ği" kuralinı zedelemiş, hukukun 

üstünlüğüne aykırı KHK'ler, Anayasa Mahkemesi'nce iptal 

edilmiştir. Hukukun Ustünlüğü'ne aykırı düzenleme yapanlar 

kusuru, kendilerinde arayacaklanna Anayasa Mahkemesi'nde 

aramışlar, yüksek yargı organını suçLama kolaylığına yönelmişlerdir. 

Üzülerek söylemek gerekir ki toplumumuzun gündeminde 

Anayasa Mahkemesi'nin görev alar ıınm iyice daraltıhp, 

sıradan bir biçimsel mahkeme haline sokulmas ı tartışmaları getirilmiştir. 

Türkiye Barolar Birliği, bağımsız ve tarafsız bir BASKI GRU- 

BU olarak kimden ve nereden gelirse gelsin hukukun üstünlü ğü 

ilkesinin zedelenmesine gözyumamaz. Yasama yetkisinin devredilmezliği 

ve yargı bağırnsızhğı, hukukun üstünlüğünün özünü 

oluşturan kavramlard ır. 

Yargı Bağımsızlığı, savunma bağımsızlığı ile güçlenir, anlam 

kazanır. Savunma hakkı ve onun simgesi avukatların ve baroların 

adaletin gerçekleştiri[mesindeki payları büyüktür. Savunma 

hakkının ve barolann önündeki engellerin kald ırılması, yargıyı 

182

daha güçlü ve etkin k ılacaktır. Bunu sağlamaya yönelik olan 

Avukatlık Yasası Değişikliği, bir türlü yap ılamamıştır. Tasarı, 

TBMM. gündeminde görü şülme sırasını beklemektedir 

Adalet Bakanlığı'mn vesayetinin yanmda Maliye Bakanl ığınm 

vergi hukukuna aykırı uygulamaları, avukatları bezdirmektedir. 

Adil e şit ve katlanilabilir bir vergiden çok bir MALIYE SAL- 

MASI'na, haks ız adaletsiz bir BAŞ VERGİSİ'ne dönüşen "HA- 

YAT STANDARDI" cenderesi, her yıl, daha fazla sayıda meslekdaşı, 

avukatliktan uzakla ştırmaktadır. Yargım ayrılmaz bir unsuni 

olarak kamu hizmeti yapan avukatların, yanlış bir uygulama 

ile diğer serbest meslek mensupları gibi düşünülüp, adaletsiz 

biçimde vergilendirilmelri, ba ğımsız yargı,, bağımsız savunma 

anlayışım da sarsmaktadır. Avukatların, elde etmedikleri 

kazanç vergilendirilerek savunmamn temsilcileri, ekonomik s ı- 

kıntıya itilmekte, görevlerini yapamaz duruma sokulmaktadır. 

Barolanmız, gerçek bir demokratik hukuk devletindeki gibi 

sağlıklı bir BASKI GRUBU olmal ıdır. Savunma mesleğinin, çağdaş 

demokratik bir yapıya kavuşmas ı için savunma hakkının 

önündeki hukuki, ekonomik ve mali engeller kald ırılmah, etkili, 

güçlü ve eksiksiz adaleti gerçekle ştirecek olan savunma, hukukumuzdaki 

saygideğer yerini almalıdır. 

Yargımn ayrılmaz unsuru olan SAVUNMA'mn temsilcileri, 

Hakimler ve Savcılar kurulu ile Anayasa Mahkemesi'nde yer almalı, 

Türkiye Barolar Birliği'nin Anayasa Mahkemesi'nde dava 

açma hakkı kabul edilmelidir. 



( İMZA) 

(MÜHÜR) 

183


Ankara,19.7.1993 


Türkiye Barolar Birliği Başkam Avukat Önder SAV'm 20 

Temmuz 1995 günü adli tatilin ba şlaması nedeniyle yaptığı kamuoyu 

açıklamas ını aşağıda bilgilerinize sunar ım. 


KAMUOYUNA DUYLFRU 


Başkanı 


19.7.1993 

20 Temmuz 1993 günü, adli tatil ba şlıyor. Kaldırılması tartışılan 

adli tatil, hukukumuz, mahkemeleriniz, yargıçlarımız, say 

-c 

ılanmız, Barolarımız ve avukatlanm ız yö ııünden önemli ve yararlı 

bir uygulamadır. Hukukçular yoğun çalışma dönemini ve 

yorgunluklarını geride bırakacak dinlenecek, yeni adli yıh zinde 

bir şekilde karşılayacaklard]r. 

1992-1993 adli y ılında vatandaşların, yargıçların ve avukatların 

yakınmaları sürmüştür. Davalar yine uzam ış, yargıçlar fazla 

iş yükü altında ezilmiş, avukatlar savunma hakk ım, özlenen düzeyde 

yapamam ış, vatandaş geciken adaletin etkisizliğinden şikayet 

etmiştir. 

Yargıç ve savcılar, ekonomik ve mali s ıkıntıdan yakınmışlar, 

maaşlarının ve özlük haklar ının iyileştirilmesi için yasa ç ıkarılması 

'gerçekleştirilememi ştir. Hakim ve Savcılarm aylık ve ödemelerinin 

kanunla düzenleneceğine ilişkin anayasa kural ı çiğnenerek 

kanun hükmünde kararname ile sorunun çözümlenmesi 

yoluna gidilmi ştir. Türkiye Barolar Birliği olarak Hakim ve Say 

-c 

ılann maa şlarının artırılmasından memnunluk duyduk, ancak 

hukukun zorlanarak soruna çözüm aranmasma da üzüldük. 

184

Flükümeti oluşturan partilerin de muhalefette iken yak ındıklan 

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yap ısımn oluşumunun 

ve işleyişinin YARGI BAGIMSIZLIGI ilkesine uygun hale 

getirilmesi için hiç bir gayret ve giri şimde bulunmadıkları fevkalade 

ilginç ve dikkat çekicidir. 

Bakanlar Kurulu'na biryil önce gönderilen Avukatl ık Yasası 

değişikliğinin halen TBMM Adalet Komisyonu'nda görü şme sırası 

beklemesi de şaşırtıcıdır, üzücüdür. 

Türkiye Barolar Birliği önümüzdeki adli yılda Avukatlık Y- 

sası değişikliği için uğraşını sürdürecek, Türk avukatına ve 

vunma hakkına yaraşır düzenlemenin yap ılmasının takipçisi olacaktır. 

Yargıtay Başkanli ğı'na seçilen Sayın Müfit UTKU, Türkiye 

Barolar Birliği Başkanlık Divanının kendisini kutlama ziyaretinde 

ve Türkiye Barolar Birliği'ne iade ziyaretinde, 6 Eylül 1993 

adli yılın açılışı töreninde Türkiye Barolar Birliği Başkanı'nın 

konuşması geleneğini sürdüreceklerini açıklamış ve basının ve 

TV. temsilcilerinin önünde, Birlik Ba şkanı'nı Yargıtay'da konu ş- 

ma yapmak üzere davet etmi ştir. 

Sayın Yargıtay Başkanı'nın bu olumlu tavır, anlayış ve çağrısı 

üzerine Türkiye Barolar Birli ği de önceden Birlik Ba şkanının konuşma 

metni istenmeden özgürce konuşmas ı sağlandığı için üç 

yıldır ayrı olarak yapmakta olduğu "Adli Yılın Açılış" toplantısı 

uygulamas ına son vermi ştir. Bu yıl, ayrı tören yapılmayacak 6 

Eylül 1993 tarihinde Yargıtay'da düzenlenecek "Adli Y ılın Açılış" 

Töreninde Türkiye Barolar Birliği Başkanı, Yargıtay Başkanı ile 

birlikte konu şacaklardır. 



Başkanı 


( İ MZA) 

185


Tarih, 16.8.1994 


20 Temmuz'da ba şlayan ve genel olarak 6 Eylül'e kadar sürecek 

olaıi Adli Ara Verme dönemi içindeyiz. 60 yıldan bu yana uygulanmakta 

olan ve yayg ın tanımı ile "Adli Tatil"in kaldınhp 

kaldırılması tartışılagelmiştir. Her tartışma sonucunda da Adli 

Tatil'in kaldırılmas ından vazgeçilmiştir. 

Adli Tatil pek çok önemli ve temel yasanıızda "Adli Ara Verme—Çalış 

maya Ara Verme—Tatil" sözcükleri ile yeṛ almıştır. Tatil 

HUMK., CMUK. ve bu yasalardan çoksonra yürürlü ğe giren Yargıtay—Askeri 

Yargıtay—Damştay—Askeri Yüksek İdare Mahkemesi—Hakimler 

Savc ılar Kanunu ve İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda 

kurumlaşmıştır. 

Resmi Gazete'de 18.6.1994 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe 

giren 10.6.1994 tarih ve 4001 Sayılı Yasa ile İdari Yargılama 

Usulü Kanunu'nun61/1. maddesinde yap ılan değişiklikle "Bölge 

İdare Mahkemeleri—İdare ve Vergi Mahkemeleri heryıl Teıhmuz 

ayının 20'sinden Ağustos ayuun . 21'ine kadar çalışmaya ara verirler" 

hükmü getirilmi ştir. Madde gerekçesinde "Yarg ı hizmetinin 

kırkbe ş gün gibi uzun bir süre acele belli işler dışmda durdurulması, 

hizmet ve çağ]n gereği bahmından zorunlu görülmediğinden 

yargıdaki tıkanıklığın giderilmesi amacıyla çalışmaya 

ara verme süresi k ısaltılmakta..." denilmek.te, özetle 45 günlük 

tatil, 30 güne indirilmektedir. 

Madde gerekçesindeki kimi yanlışlıkların tartışmasına girmeden 

bu uygulamanm yargı kuruluşları aras ında tatil yönünden 

bütünselliği zedelediği ve uyumsuzluk yarattığı rahatlıkla söylenebilir. 

» 

Bırakalım sade vatandaşı, kimi hukukçuların dahi sadece Bölge 

İdare Mahkemeleri, İdare ve Vergi Mahkemeleri için adli ara 

vermenin 21 Ağustos'ta biteceğinden haberleri yoktur. TBB'ne 

gelen bazı meslektaşlanmızın telefonlarından bu husus daha iyi 

anlaşılmaktadır. Kimileri de büyük bir yan ılgı içinde bütün yar- 

186

gı kuruluşları için adli tatilin 21 Ağustos'ta sona erece ğini sanmaktadırlar. 

Sadece Bölge İdare Mahkemeleri, İdare ve Vergi Mahkemeiri 

için 21 Ağustos'ta sona erecek olan adli ara verme içinde biten 

yasal müddetler konusunda Idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 

31. maddesinin "Bu kanunda hüküm bulunmayan hususlarda... 

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulan ır" şeklindeki 

hükmüne göre hareket edilecektir. 

HUMK. 177. maddesi, İdari Yargılama Usulü Kanunu için de 

geçerlidir, yani Kanunun tayin ettiği mühletlerin bitmesi tatil 

zamanına tesadüf ederse bu müddetler, ayr ıca bir karar vermeye 

lüzum olmaksızın tatilin bittiği günden (yani 21 Ağustos'tan) 

itibaren yedi gün uzatılmış addolunur. 

Durum bilgilerinize saygı ile sunulur. 




• Başkanı 


Ankara, 5.4.1994 

Türkiye Barolar Birliği Başkanhğı'nın 5 Nisan Avukatlar. Günü 

nedeniyle yaptığı kamuoyu duyurusu metni a şağıda bilgi ve 

takdirlerinize sunulmaktadır. 




Başkanı 


5.4.1994 

5 Nisan Avukatlar Günü, bugün bütün Barolanmızda çeşitli 

toplantı ve etkinliklerle kutlan ıyor. 

187

İnsan Hakları içinde SAVUNMA HAKKI'nm çoz özel bir yeri 

vardır. Savunma hakkına gereken önemin verilip hukukun üstünlüğü 

benimsenen ülkelerde, "Polis Devleti" anlay ışı, yerini 

süratle "Hukuk Devleti"ne b ırakmıştır. 

Yargınm en önemli temel unsuru, SAVUNMA'd ır. Haklan çiğnendiği, 

tehdit edildiği, baskı altına alındığı zaman insanlar, savunma 

hakk ını özgürce kullanamazla.rsa Yargı Bağımsızlığı, 

önanimas ı güç yaralar al ır. 

Ülkemizde de çağdaş, uygar ülkelerdeki gibi Adalet Bakanlığı'nın 

vesayetinden arınmış, bağımsızlığı sağlanmış Barolar için 

uğraşlarımız geride b ıraktığımız yıl içinde de sürmü ştür. Uzülerek 

söylemek gerekir ki al ınan mesafe, çok umut verici de ğildir. 

Avukatlık Yasası Değişikliği, ancak TBMM Adalet Komisyonu 

gündemine girebilmi ş olup görüşme sırasuıı beklemektedir. 

Serbest çalışan 'meslekda şlarımızın bir Maliye Salması haksız 

ve hukuksuz bir vergi olan "Hayat Standardı" uygulamasından 

çektikleri eziyet, sürmekte, Kamu Avukatları hakettikleri mali 

ve ekonomik haklarına kavuşamamaktadır. 

Savunmanın temsilcilerinin Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu'nda 

ve Anayasa Mahkemesi'nde yer almaları, Türkiye Barolar. 

Birliği'nin Anayasa Mahkemesi'nde dava açma hakkmrn tamnması 

sağlanamamıştır. . 

Bütün bu sayılan sıkıntı ve olumsuzluklara kar şın Barolarımız 

ve meslekda şıanmız "Avukatlar Günü"nü, geleceğin daha 

sağlıklı ve mesleğimiz yönünden engelsiz ve sıkıntısız olacağı 

umudu ile kutlamaktad ırlar. 

1995 yılı Avukatlar Gününü mesleğimizin ve meslekda şlarımızın 

sayılan dert ve sorunları çözümlenmiş olarak kutlayacaklarına 

inanmak istiyoruz. 

188 


TÜRKIYE BAROLAR BIRLIĞI BAŞKANLIĞI 

( İMZA) 

(MÜHÜR)


Ankara, 17.3.1995 


11.3.1995 tarihinde Ankara'da toplanan Baro Başkanları , 

avukatlık mesleğinin sorunlarını kamuoyuna duyurmak amacı 

ile 5 Nisan 1995 tarihindeki Avukatlar Günü'nde bütün avukatların 

Ankara'da toplanmasm ı, Anıtkabir'de cüppeli yürüyü ş yapılmasını 

ve aynı gün Ankara'da kapalı salon toplantısı düzenlenmesini 

uygun görmü şlerdi. 

5 Nisan 1995 tarihinde, başta bütün' Baro Ba şkanları ve yöneticiler 

olmak üzere Türkiye Barolar Birli ği Genel Kurul Delegeleri 

ve mazereti olmayan di ğer bütün meslekdaşlarımızın Ankara'da 

bulunmalarını istiyoruz. 5 Nisan Avukatlar günü, Türkiye'de 

başka hiçbir Baro'da yerel etkinlik yap ılmayacak, meslekdaşlanmız, 

sadece Ankara'daki etkinliklere katılacaklardır. Bu 

nedenle meslekda şlanmızın ülke düzeyinde duru şmalara girmemeleri 

sözkonusu olduğundan mazeret dilekçelerini önceden ilgili 

yargı mercilerine vermeleri yararlı olacaktır. 

Toplantının saat 11.00'de yapılması, meslekdaşlarımızın toplantıyı 

da cüppeli olarak izlemeleri uygun görülmektedir. Meslekdaşlarımızın 

beraberlerinde cüppelerini de getirmeleri gerekmektedir. 

Toplantı öncesi sabah saat 09.45'te An ıtkabir'de Aslanlı 

Yol'un başlangıcında merdivenlerin önündeki tören alan ında Baro 

Başkanları ve toplantıya katılacak bütün meslekdaşlarımız, 

cüppeleri ile hazır bulunacaklardır. Tören alanında cüppeler giyilecek've 

Atatürk'ün huzuruna kadar cüppe ile yürt ınecek, saygı 

duruşu yap ılıp, çelenk konacakt ır, Anıtkabir resmi tören ve 

konuk defteri imzalanacakt ır. 

Toplantıya, Cumhurbaşkam, TBMM. Başkanı, Siyasi Partilerin 

Genel Başkanları ve temsilcileri, Ankara'daki Yüksek Yargı 

Kuruluş'ları Başkanları, Hukukçu olan Bakan ve Milletvekilleri, 

Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları Başkanları , 

çağrılacaktır. 

189

Saym Cumhurbaşkanı, Sayın Başbakan, Anamuhalefet Genel 

Başkanı, Yüksek Yargı Kuruluşları Başkanları ve Adalet Bakanfna 

toplantımızda konuşma yapmaları için yazılı talepte bulunulacaktır. 

Bu genelgemizin 14.3.1995 tarihli "Kamuoyu Duyurusu" ile 

birlikte Baronuz mensubu bütün meslekta şlarımıza duyurulmasını, 

yürüyü şe ve salon düzenlemesi yönünden toplant ıya ne kadar 

sayıda meslekdaşımızın katılacağının en geç 31.3.1995 tarihine 

kadar birliğimize ulaşacak şekilde bildirilmesini rica ederim. 


NOT: 

Gelişmeler ve gelişmelere göre ek bilgiler 

ve toplantı program ı size iletilecektir. 

(Toplantı, muhtemelen Karayolları Genel 

Müdürlüğü Salonunda olacakt ır.) 



Başkanı 


Ankara, 15.3.1995 

ANKARA'DA TOPLANAN BARO BA ŞKANLARI 

AVUKATLIĞIN SORUNLARINI GÖRÜŞTÜLER 

Türkiye Barolar Birliği'nin çağrısı üzerine Ankara'da 

11.3.1995 tarihinde toplanan Baro Başkanları Avukatlik mesleğinin 

sorunlarını konuşup, önümüzdeki günlerde yap ılacak işlerle 

ilgili olarak görüş birliğine vardılar. 

Baro Ba şkanları, toplantı da, Avukatların Serbest Muhasebeci 

ve Serbest Muhasebeci Mali Mü şavirlerie 1995 yılı Mart ayından 

itibaren yılhk sözle şme imzalamas ı, defter tutturması ve 1996 

yıh gelir vergisi beyannamelerini, bu meslek mensuplar ına imzalatmalan 

zorunluluğunu getiren 23.2.1995 tarihli Resmi Gazete'de 

yayınlanan (1) No.lu Genel Tebli ğin iptali için Danıştay'da 

dava açılması görüşünde birleşmişler, Türkiye Barolar Birliği 

Başkanı'nın "...hiç bir Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci 

Mali Müşavir ile sözle şme yapmayaca ğım, defter tutturma- 

190

yacağım, yıllık gelir vergisi beyannamemi de imzalatmayaca ğım" 

şeklindeki eylemine katılarak kendilerinin de böyle davranacaklarım 

belirtmişlerdir. 

Baro Başkanlan, Avukathk Yasas ı Değişikliği Tasansı'nm 

TBMM'de görüşülmesinin sağlanamayışını da eleştirmişler, Avukatları, 

elde edemedikleri gelir üzerinden vergilendiren "Hayat Standardı'mn 

yargının tıpkı yargıç ve savcı gibi ayrılmaz parçası olan avukatlara 

uygulanmasmın ve ayrıca yıldan yıla 'ağırlaştınlarak sürdü-, 

rülmesinin fevkalade sakıncalı olduğunu ifade etmi şlerdir. 

Baro Başkanları, kamu avukatlannın mali ve ekonomik haklar 

yönünden diğer meslek grupları karşısında geriletilmelerinin 

avukatlık mesleğini rencide ettiğini vurgulamışlardır. 

Baro Ba şkanları,' Siyasi Partilerin anla ştıkları söylenen anayasa 

maddeleri de ğişikliğinde, yürütmenin yargıya ve yasamaya 

müdahalesinin engellenmesine, yargı bağımsızlığının sağlanmasına, 

savunmanın önündeki engellerin kaldırılmas ına ili şkin 

maddeler olmayışından demokratik hukuk devleti ilkesi yönünden 

üzüntü duyduklarını belirtmi şlerdir. 

Baro Başkanları, CMUK uyarınca Türkiye Barolar Birliği'ne 

Maliye Bakanl ığı'nın göndermesi gereken paraların gönderilmeyi 

şinin sanık ya da yakalanan kişilere hukuki yardım yapılmasını 

zorlaştırdığını, demokratikle şmeye örnek gösterilen bir yasanın 

karakollarda uygulanmasında ve şefraflaşmasının sağlanmasında 

aksaklıklar meydana geldiğini de vurgulamışlardı . 

Sorunların büyük bir kısmını 17.12.1994 tarihinde yaz ılı ve 

sözlü olarak Başbakan Sayın Tansu Çiller'e aktaran Baro Ba ş- 

kanları, geride kalan 3 ay içinde somut hiç bir olumlu adım atılmayışı 

karşısında 5 Nisan 1995 tarihindeki Avukatlar Günü'nde 

bütün Avukatların Ankara'da toplanmas ını dolayıs ı ile o gün ülke 

düzeyinde duruşmalara girilemeyeceğini belirterek Anıtkabir'de 

cüppeli yürüyü ş yapılmasını ve aym gün Ankara'da kapalı 

salon toplantısında daha sonraki eylem biçiminin saptanmasını 

uygun görmüşlerdir. 


TÜRKİYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANLIĞI 

( İMZA) 

(MÜHÜR) 

191

Sayın Tansu Ç İLLER 


AM(ARA 

22.3.1995 

446 

Her yıl kutlanmakta olan "5 Nisan Avukatlar Günü" bu y ıl barolar 

tarafmdan ayrı ayrı kutlanamayacak, bütün Baro Ba şkanları 

ve avukatların katılım ı ile Ankara'da ı bir kapah salon toplantısı 

yapılacaktır. Bu toplantıda, mesleğimizin, yargımızın ve ülkemizin 

sorunlarına değinilecek, "Avukatlar Günü" ile ilgili toplantımn, 

Ankara'da yap ılmasının nedeni ve anlam ı vurgulanacaktır. 

Toplantıya Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi 

Başkanı, Siyasi Partilerin Genel Ba şkanlan ve Temsilcileri, Ankara'daki 

Yüksek Yarg ı Kuruluşları Başkanları, hukukçu olan- 

Bakan ve Milletvekilleri, Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek 

Kurulu şları Başkanları çağrılacaldardır. 

Ülkemizin dört bir yan]Lndan gelecek olan çok say ıdaki meslektaşımızın 

izleyici ve dinleyici olarak kat ılacağı toplantı, Karayolları 

Genel Müdürlüğü Salonunda 5 Nisan 1995 günü saat 

11 .00'de yapılacaktır. 

Yukarıda anlamı açıklanan ve Türk Avukatl ık camiası ve Ba- - 

rolarımız yönünden fevkalade önemli böyle bir toplantıda bir konuşma 

yapmanız, Baro Ba şkanlanmızı ve meslektaşlanmızı çok 

sevindirecektir. 

Toplantımızı onurlandırmanızı takdirlerinize sunar, göstereceğiniz 

ilgi ve esirgemeyece ğinize inandığırnız önemli katkı içir 

teşekkür eder, saygılar sunarım. 

192 


Başkanı 


NOT: 

Toplantıya katılma konusunda Birli ğimizi 

haberdar etmeleri için ilgililere talimat vermeniz, 

program düzenlemesi açısıdan yararlı olacaktır.



ARA 

3.4.1995 

549 

22.3.1995 tarih ve 446 sayıh yazımızdaki talebimizi uygun görüp 

5 Nisan 1995 ggünü saat 11.00'de yapacağımız toplantıya 

onur vereceğinizi, özel kalem müdürünüzün telefonundan ö ğrenmiş 

bulunuyorum. 

Ülkenin çokyüklü iç ve dış sorunlarından ve yoğun i şlerinizden 

bize zaman ayırdığınız için müte şekkiriz. 

Toplantıya Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sayın Hikmet 

Çetin, Adalet Bakan ı Sayın Mehmet Mo ğultay, Anayasa, 

Yargıtay, Damştay, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 

Başkanları ve Başsavcılan, Anayasa Mahkemesi Üyeleri, 

Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kurulu şlannm Başkanları , 

Yargıtay ve Dam ştay Daire Başkanlarıyla çağrı gönderilen hukukçu 

milletvekillerinin bir kısmı, Türkiye'deki Baroların Başkanları 

ve yurdun her yöresinden gelecek olan avukatlar katılacaklardır. 

Sayın, Cumhurbaşkanı yurtdışmda olduğu, Sayın TBMM Başkanı 

da o tarihte Antalya'da bir toplant ı için daha önce söz vermi ş 

bulunduğu için toplantıya katılamayacaldarım bjldirmişlerdir.' 

Anamuhalefet Partisi Genel Ba şkanı Sayın Mesut Yılmaz da 

kendisine gönderilen çağrıyı, henüz yanıtlamamıştır. 

Sorunlarımızı, sizi ziyaretimizde 17.12.1994 tarihinde, sözlü 

olarak aktarmış yazılı da sunmuştuk; tekrar ili şikte sunuyoruz. 

Yapacağınız konu şmayı Baro Başkanlanmız ve meslektaşlarımız 

büyük bir heyecanla beklemektedirler. Avukathğın yılların 

biriktirdiği sorunları tıpkı diğer kimi sorunlar gibi sizin hükümet 

başkanlığı döneminize rastlam ıştır. Sorunlarımızın sizin kararlılıkla 

vereceğiniz talimatlarla hızla çözüme kavu şacağına içtenlikle 

inanıyorum. 

193

Sorunlarim ız ve izin verirseniz çözüm için yaklaşım yöntemi 

ile ilgili bir kısa notu da program ile birlikte ili şik olarak sunuyorum. 

Esirgemediğiniz ilgi ve yapacağınız konuşma için te şekkür 

eder, saygılar sunarım. 



Başkanı 


Ankara, 3.4. 1995 

Her yıl 5 Nisan'da bütün ülkede Barolar ve Avukatlar tarafından 

kutlanmakta olan "AVUKATLAR GÜNÜ" bu y ıl ayrı ayrı 

kutlanmayacak, bütün Baro Ba şkanları ve Avukatlar Ankara'da 

toplanacaklard ır. 

Yurdun her yöresinden çok sayıda avukat, Ankara'da olaca ğından 

pek çok yerde duru şmalara girilemeyecektir. 

Avukatlar, 5 Nisan 1995 günü sabah saat 09.45'de Anıtkabir'de 

"Aslanli Yol"un ba şlangıcındaki tören alanında cüppeli olarak 

hazır bulunacaklar, Atatürk'ün huzuruna kadar cüppeli yürüyeceklerdir. 

Avukatlar, daha sonra Karayolları Genel Müdürlü ğü Toplantı 

Salonuna gidecek ve saat 11.00'de ba şlayacak olan toplantıya katılacaklardır. 

Toplantıya, Sayın Başbakan, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, 

Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin 

Saym Başkanları ve Başsavcıları, Sayın Başbakan Yardımcısı, 

Sayın Adalet Bakanı, Anayasa Mahkemesi tJyeleri, hukukçu milletvekilleri, 

kamu kurumu niteli ğindeki, meslek kurulu şlarının 

başkanları, Yargıtay ve Danıştay Daire Ba şkanları, diğer davetliler 

ve çok sayıda Baro Başkanı ve Avukat katilacakt ır. 

Toplantı, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Avukat Önder 

SAV'ın açış konuşması ile başlayacak, avukatlık mesleğinin, yar- 

194

gının ve ülkenin sorunlarına değinilecek, "Avukatlar Günü" ile ilgili 

toplantının, Ankara'da yapılmasının nedeni ve anlamı vurgulanacaktır. 

Toplantıda, Başbakan Sayın Tansu Çiller, Başbakan Yardımcısı 

Sayın Hikmet Çetin, Adalet Bakam Sayın Mehmet Moğultay 

konuşacaldardır. Toplantıya katılması ve konuşma yapması için 

Ana Muhalefet Partisi Genel Ba şkanı Sayın Mesut Yılmaz da çağırılmıştır. 



( İMZA) 

(MÜHÜR) 

NOT: 

Anıtkabir'deki cüppeli yürüyü ş, saat tam 

09.45'te, Karayolları Genel Müdürlüğü 

Salonundaki Toplantı da tam 11.00'de 

başlayacağından görüntülemek isteyen TV. 

Kuruluşlarının anılan saatlerde haz ır 

bulunmaları önemle rica olunur. 


Ankara, 11.4.1995 


ILGI :17.3.1995 gönlü ve 415/13 sayılı genelgemiz. 

ilgide belirtilen genelgemiz ile 11.3.1995 tarihinde toplanan 

Baro Başkanlanmızca, Avukatlık mesleğinin sorunlarını görüşmek 

amacı ile 5 Nisan 1995 tarihindeki "Avukatlar Günü"nde bütün 

Avukatlarm Ankara'da toplanmasının, Anıtkabir'de cüppeli 

yürüyüş yapılmasının ve aym gün Ankara'da kapah bir salon toplantısı 

düzenlenmesinin uygun görüldüğü, toplantıya Cumhurbaşkanı, 

TBMM Başkanı, Başbakan, Siyasi Partilerin Genel Ba ş- 

kanları ve Temsilcileri, Ankara'daki Yüksek Yargı Kuruluşları 

Başkan ve C. Ba şsavcıları, Hukukçu olan Bakan ve Milletvekille- 

195

i, Kamu Kurumu Niteli ğindeki Meslek Kurulu şları Başkanlarımn 

çağrıldığı bildirilmişti. 

Aym tarihte üçbini aşkın meslektaşımızm katılımı ile Anıtkabir'de 

cüppeli yürüyü ş yapılmış ve Karayolları Genel Müdürlüğu'ndeki 

toplantıya, Başbakan, Anayasa Mahkemesi Başkam, 

Başbakan Yardımcısı, Ana Muhalefet Partisi Genel Ba şkan Vekili, 

Devlet Bakanları Bekir Sami Daçe, Necmettin Cevheri, Adalet 

Bakanı, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 

Başkanları ve Başsavcıları ile Yargıtay, Danıştay Daire Ba şkanları, 

Hukukçu Milletvekilleri, Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek 

Kuruluşları Başkanları, Adalet Bakanlığı üst düzey yetkilileri, 

56 Baro Başkammız ve salon kapasitesinin üstündeki say ıda 

meslektaşımız katılmış ve çok sayıda TV Kuruluşu ve Basm Mensubu 

toplantıyı görüntülemi ş ve izlemi ştir. 

Toplantıda Başbakan, Başbakan Yardımcısı, Ana Muhalefet 

Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Adalet :Bakan ı birer konuşma 

yapmışlar Hayat Standardı, Serbest Muhasebeci veya Serbest 

Muhasebeci Mali Mü şavir ve Kamu Avukatları ile ilgili sorunların 

çözümüne yard ımcı olacaklarını, özellikle Avukathk Kanunu'nun 

TBMM gündeminde ön s ıralara ahnmas ı sözünü bir kez 

daha vermişlerdir. 

Konu ile ilgili olarak TBB Başkanmın ve en kıdemli Baro Başkanımız 

Hatay Baro Başkam Av. Nabi İnal'ın toplantıda yaptığı 

konuşma metinleri ekte bilgi ve takdirlerinize sunulmaktadır. 


EKI: Konuşma metinleri. 


Başkanı 


196

TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANI 


AVUKATLAR GÜNÜ NEDENIYLE DÜZENLENEN 

TOPLANTIDA YAPTIĞI KONUŞMA 

5 Nisan "Avukatlar Günü" nedeniyle düzenledi ğimiz toplantıya 

onur veren çok de ğerli konukları, yüce yargıç ve savcılan, değerli 

milletvekillerini, Ankara dışmdan ve Ankara'dan kat ılan 

Baro Başkanlarım ve bütün meslekta şlanmı en iyi dileklerimle 

ve saygılarımla selamhyorum. 

Barolarımızın ve Türkiye Barolar Birliğinin tarihinde "Avukatlar 

Günü" nedeniyle ilk kez ayrı ayrı toplantılar yapmayıp 

Ankara'da biraraya gelmi ş oluyoruz. 

Bütün Barolanmızın ortak isteği doğrultusunda yap ılması kararlaştırılan 

bu toplantıda, sorunlarımızı ve çözüm önerilerimizi 

dile getireceğiz. 

Avukatlık mesleğinin sorunlarını konuşurken ülkemizin sorunlarını 

da unutmuyoruz; toplantımızı ülkemizin çok önemli iç 

ve dış sorunlar yaşadığı bir dönemde yapmakta oldu ğumuzun 

ayırdındayız. 

Güneydoğu'da ve Doğu'da yıllardır iç huzuru tehdit eden çocuk, 

yaşlı, kadın demeden acımas ızca öldüren, vuran teröre karşı 

başlatılan ve Kuzey Irak topraklannda sürdürülen harekat ın, 

amacı dışına asla taşırılmadan bir an önce tamamlanmasm ı dilemekteyiz. 

Kıbrıs, Bosna Hersek, Çeçenistan ve benzeri uluslararası 

pekçok konuda çifte standart kullanan, Türkiye'ye gelince 

de demokrasi, insan hak ve özgürlükleri havarisi kesilen kimi 

değişik amaçli ülkelere karşı ülkemiz, Kuzey Irak harekat ından. 

yüzü ak ve demokrasi puvamnı düşürmeden çıkmak zorundadır. 

Senelerdir, etnik ayrılık körüklenerek Doğu ve Güneydoğu'da 

iç barış ve ulusal bütünlük yokedilmek istenirken bu kez, Istanbul'da 

mezhep ve dini inanç kar şıtlığı süsü verilerek sadece Istanbul'da 

değil tüm ülkemizde dostluk, barış, karde şlik ve ulusal 

birliğimiz kundaklanmak istenilmi ştir. 

Saldırganlar, hedeflerini özellikle bilinçli şekilde seçiyorlar. 

Gaziosmanpaşa'da sadece kahvehaneler, pastane ve cemevi ta- 

197

anmadı; ulus bilinci, demokratik rejim, insan1arııı yaşama hakları 

kurşunlandı, tarandı . 

Terör ve kimi karanlık güçler, aym 12 Eylül öncesinde sergilediği 

oyunları yine sahneliyor, kentlerdeki kardeşliği, iç bar ışı 

sarsıp insanlarımızı birbirine düşürerek korkutma, yıldırma ve 

kanlı bir iç savaşa luşkırtma amacma yoneliyor. 

12 Eylül öncesi Kahramanmara ş'da, Çorum'da, Ankara Piyangotepe'de 

ve Üniversitelerde yaşanan acı olaylar, değişik bahaneler 

yaratılarak bugün Sivas'da, İstanbul-Gaziosmanpaşa'da, Üniversitelerde 

yeniden tezgahlan ıyor. Ülkemizin değerli aydın, düşünür 

ve yazarları kurşunlamp bombalanarak yokediliyor. Bununla 

da yetinilmeyip kentlerde duyarl ı bölgeler seçilip bilinçli 

şekilde suikastler düzenleniyor. 

Din duygularını öne çıkartıp inanan-inanmayan ayrımcılığı 

yaparak dini dü şünceleri farklı olanları, silahlı çeteler örgütleyip 

Cezayir'deki öldürme eylemleri sergilenmek isteniliyor. Bunlara, 

çağdaş devlet olmanın gereği kararl ı ve ödünsüz biçimde karşı 

çıkılmalıdır. 

Ülkemizin içinde ve d ışında, Terörle Mücadele Yasas ının antidemokratik 

S. maddesine dayan ılarak verilen kararlarla mahkum 

olanların durumları bütün hızıyla tartışılıyor. Türkiye, bilim 

adamlarını, yazarlannı gazetecilerini, kimi aydmlann ı, düşüncelerini 

açıkladıkları için yargılayan ve adi suçların çok üstünde 

cezalar veren ülke durumunda gösteriliyor. Protokolünde 

"Terörle Mücadele 'Yasas ı, Temel Hak ve Ozgürlüklerin özüne 

dokunulamaz ilkesi ışığında yeniden ele alınacaktır" vaadi ve 

23.3.1995 tarihli Uygulama Programı'nda, 'herşeyden önce ülkemizde 

düşüncenin sağlıklı bir biçimde oluşmasının ve özgürce 

ifade edilmesinin önündeki anayasal ve yasal engellerin kald ırılmasım, 

insanlara duyduğumuz saygının ve demokrasiye olan 

bağlılığımızın vazgeçilmez bir gereği sayıyoruz" yazan bir hükümetin 

ilk yapacağı iş, Terörle Mücadele Yasas ınm 8. maddesini 

sür'atle kaldırmak, bir demokrasi ay ıbına son vermek olmalıdır. 

Aksi takdirde hükünıet ortakları, içtenliklerini, önce birbirlerine 

ve ülkemiz insanları na, sonra dünyaya anlatmakta güçlük çekeceklerdir. 

198

Aslında her yıl bugün kutladığımız "Avukatlar Günü"nü meslektaşlarımızın 

biraraya geldiği böyle anlamlı bir toplantıda benim 

de nezaket sözcükleri ile kutlamam gerekirdi. Kutlamaya 

dilim varmıyor. 

Gerçek kutlamayı, Avukatların ve Baro'lann ba ğımsızlığının 

kanunen de kabul edileceği, mesleğimizin ve meslekta şlarımızın 

"Say—Savunma—Karar" bütünlü ğünde hak ettikleri yeri alaca ğı, 

Avukatlık mesleğinin özellikle Maliye Bakanlığı'nın tasallutundan 

kurtulaca ğı günlere erteliyorum. 

İnsanlar, haklarını güvence altına alabilmek ve hukuk devletini 

kurmak, hukukun üstünlü ğünü benimsetmek için uzun, çileli 

ve çetin uğraşlar vermişlerdir; haklarının çiğnendiği, tehdit 

edildiği, baskı altına alındığı zaman "SAVUNMA HAKKI"nı kallanmışlardır. 

"Say— Savunma—Karar", demokrasilerde sağlıklı yargılamanın 

birbirinden ayrılmaz üç unsurudur. Savunma hakk ı ve onun 

simgesi Avukatlar ve Barolar ın, "Adalet"in gerçekle şmesindeki 

paylan, azımsanmayacak ölçüdedir. Savunma hakk ının, avukatlık 

mesleğininve Barolann önündeki engellerin kald ırılması yargıyı 

daha güçlü ve etkin kılacaktır. 

Çağdaş uygar ve demokratik ülkelerde Barolar, savunma hakkının, 

insan hak ve özgürlüklerinin, demokratik laik hukuk devletinin 

ve hukukun üstünlüğü ilkesinin yılmaz takipçileridir. 

Ülkemizde de avukatlar ve Barolar, demokratik laik hukuk 

devleti ve hukukun üstünlüğü ilkelerinden ödün vermeden, yargıya 

katkılannı yapmaktadırlar. Barolar ve avukatlar, yargının 

ve adaletin gören gözü, duyan kula ğı, konuşan ağzıdır. Savunmayı 

kaldınmz, adalet, temelsiz, gözsüz ve kulaks ız olur. 

Barolar ve avukatlar olarak üzüldü ğümüz, yakındığımız konular 

vardır. Mesleğimizin sorunları, serbest avukatlığı 'da, kamu 

avukatlığını da yapmayı çok zorlaştırdı. 

Mesleğimizin sorunlarını, 17 Aralık 1994 günü Baro Başkanlanmızla 

yapılan toplantıda konuşmuş ve toplu olarak Sayın 

Başbakan'ı ziyaret edip kendilerine aktarm ıştık. 

199

Daha sonra Türkiye Barolar Birli ği Başkanlık Divanı olarak 

TBMM. de grubu olan Siyasi Parti Genel Ba şkanları ve yetkililerine 

sorunlarımız anlatılmış, yazıli metinler verilmiş ve çözüm 

için vaadler aimmıştır. 



aşarak TBMM. nin gündemine girebilmi ştir. Bilindiği üzere 

amlan tasarı, hükümetin Kamuoyuna duyurdu ğu ve angaje olduğu 

"Demokratikle şme Paketinde" de bulunmaktad ır. Gündemin 

182. s ırasındaki tasarınm ilk sıralara alınıp görüşülmesi, 

önceki gecikmelerin yarattığı sıkıntıları belki hafifletebiir. 

Avukatlık Yasası I)eğişikliği Tasarısı'nın TBMM gündemindeki 

alt sıralardan çıkarılıp Danışma Kurulu Kararı ile ilk sıralara 

almması ve kimi olabilir düzeltmelerle yasala ştınlması için 

TBMM.de grubu olan tüm Siyasi Partiler "OLUR" demelerine 

karşm hala somut bir geli şme olmayışı son derece üzücüdür. 

Gecikmeye, hükümetin yeniden yapılanmasınm uzaması kadar 

TBMM.nin yeterince çal ışmayışı da etken olmuştur. Avukatlık 

Yasası Değişikliği Tasarısı'nın yasala şamamasında asıl sorumluluk, 

muhalefet partilerinden çok iktidar partilerine dü ş- 

mektedir. 

Demokratikle şme paketinde yer alan bir tasarıya, muhalefet 

partilerinin de deste ği slııımışken konunun, TBMM.4e görüşülmesinin 

sağlanamayışı fevkalade şaşırtıcıdır. 

TBMM gündeminde bulunan Avukatl ık Yasası Değişikliği Tasarısı'nda 

avukatların ekonomik durumlarını arttırıcı, iş sahasını 

ve iş olanaklarını geli ştirici değişiklikler yoktur. Baz ı mahkemelerde 

açılmış olan davaların ancak avukatla takip edilmesine, 

bazı sözleşme ve belgelerin avukat imzas ı ta şıması, sermaye şirketlerinde 

avukat bulundurulmas ı gerekliliğine ilişkin isteklerirniz 

ve benzerleri, maalesef de ğişiklik metninde yer almam ıştır. 

Biz, Avukatlık yasasmdaki de ğişiklikleri ;, mesleğimiz ve meslektaşlarımız 

açısından öneminden çok, demokrasinin, demokratikleşmenin 

hukukun üstünlü ğü, yargımız ve vatandaşın savunma 

hakkı açısından taşı dığı önem nedeniyle kaçınılmaz sayıyoruz. 

Yoksa T.B.B. ve Barolar, Avukatl ık Yasası'nda hiçbir deği- 

200

şiklik yapılmasa da inandıkları doğruları, toplum, ülke, demokrasi, 

insan hak ve özgürlükleri, demokratik, laik sosyal hukuk 

devleti ve hukukun üstünlü ğü ilkeleri doğrultusunda söyleme ve 

mücadele etme kararhu ığı, bilinci, deneyimi ve birikimindedirler. 

Kuruluşumudan buyana, bağımsız ve tarafsız BASKI GRUBU 

olarak yaptığımız gibi bundan böyle de ay ıplar ve yanlışlarla 

mücadele ederiz, do ğrulan da çekinmeden bölüşürüz. 

Toplumun gündeminde olan ama bir türlü sa ğlıklı çözüme kavuşturulamayan 

bir diğer konu da Anayasa Değişikliği'dir. Siyasi 

Partilerin üzerinde anla ştığı açıklanan madde ve konular, yeterli 

değildir. YÖK ve Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kuruluna 

hiç değinilmemiştir. 

Yürütme'nin yasamaya ve yarg ıya müdahalesinin engellenmesine, 

yargı bağımsızlığının önünü -tıkayan yapılaşmanın kaldırılmasına, 

başta 104, 159. maddeler olmak üzere pek çok önemli 

anayasa maddesine ili şkin değişiklik önerilmemi ş olması fevkalade 

düşündürücü ve üzücüdür. 

Anayasa Değişikliği yapılırken savunma hakkının önündeki 

tüm engellerin kaldırılması, etkili, güçlü adaleti gerçekle ştirmeye 

önemli katkı yapacak olan savunmanın, hukukumuzda ve 

anayasada da hakettiği yeri almas ı sağlanmalıdır. 

Türkiye Barolar Birliği Anayasa'nın "YÜRÜTME" Bölümünde 

değil, "YARGI" bölümünde yer almalıdır. "SAy—SAVUNMA- 

KARAR" bütünlüğü Anayasa'da da açıkça belirtilmelidir. Yargınm 

bağımsızlığı anlayışı doğrultusunda BAROLARIN DA BA- 

GIMSIZLIGI sağlanmalıdır. Anayasa Mahkemesi'nde, Hakimler 

ve Savcılar Yüksek Kurulu'nda Türkiye Barolar Birliği'ni temsilen 

üye bulunması hükmüne yer verilmeli, Türkiye Barolar Birliği'nin 

Anayasa Mahkemesi'nde dava açma hakk ı benimsenmelidir. 

Yukarıda belirtilen Anayasa Değişiklikleri gerçekleştiği zaman 

"SAVUNMA HAKKI" ça ğdaş bir içerik ve anlam kazanacaktır. 

Kamu görevlisi olarak hizmet veren kamu avukatları, çağdaş 

demokratik hukuk devletinde rastlanmayacak statüde ve gelir 

201

düzeyinde çalıştırılmaktadır. Kamu avukatlığı smıfı, diğer hizmet 

sımflarına göre özlük haklan, mali ve sosyal haklar yönünden 

çok gerilerde bırakılmıştır. 

Özellikle 1988 yılından buyana kamu avukntlann ın mali durumu, 

sürekli olarak "Denetim Elemanları" "Sağlık Hizmetleri 

Smıfı" ve "Teknik Hizmetler Sınıfi" karşısında bile Ek Göstergeler—Özel 

Hizmet Tazminatlan ve yan ödemeler göstergeleri yönünden 

büyük ölçüde geriletilmi şlerdir. 

Aynı eğitimi yapan, benzer hizmet gören savc ı ve yargıçlar, 

kamu avukatlarının 3 misline yakın para almaktadırlar. Hatta 

bazen aynı kurumda çalışan kimi işçiler de kamu avukatlarından 

fazla ücret almaktadır. 

Mali ve ekonomik s ıkıntıların yanmda idari vesayet altmda 

olmanın getirdiği sorunlar da kamu avukatlannrn baskı altında 

meslek yapmalarına neden olmaktad ır. Kamu avukatımn atanmasından, 

nakline, çal ışma şartlanndan. siciline, hakk ında disiplin 

kovuşturmas ı yapılması tehditine kadar pek çok sorun, avukatlık 


Kamu avukatlarının sorunlan, san ıldığı kadar karmaşık değildir; 

kısa bir düzenleme ile çözümlenebilir. Ayr ı bir "Kamu 

Avukatlığı Yasası" çıkartılarak özerk ve tüzel ki şiliği olan "Kamu 

Avukatları Kurulu" ya da "Avukatlar Yüksek Kurulu" olu ş- 

turulmal ıdır. 

Kamu avukatları için hakim ve savcılara verilen ek göstergeler, 

yan ödeme göstergeleri ve özel hizmet tazminatlar ı gözönünde 

bulundurularak "Say--Savunma—Karar" bütünlü ğü de dikkate 

alınıp makul ve kabul edilebilir bir düzenleme yapılmalıdır; aksi 

takdirde devlet adına talepte bulunan, savcilarla, ulus adma karar 

veren yargıçlarla, devletin vekaletini üstlenen avukatlar arasmdaki 

uçurum denecek kadar çok ay ırımm, çağdaş demokratik 

hukuk devleti ölçülerine uyduğu söylenemez. 

Kamu avukatlarına savcılar ve yargıçlara benzer. haklar tanınamayacaksa 

657 sayılı Devlet Personel Kanununda yeni düzenleme 

yap ılarak kamu avukatları aleyhine olan bu durum düzeltilmeli, 

Avukatlık Hizmetleri Sınıfı'nın ek göstergeleri, yan öde- 

202

me göstergeleri ve özel hizmet tazminatlan di ğer smıflardan geride 

bırakılmayacak şekilde ayarlanmal ıdır. 

Devlet, sayılan 2000 civarında olan kendisi un vekillerine 

üvey evlat muamelesi yapmamal ı, kendisine fazi ı mali yük gevakit 

geçirme- 

tirmeyecek olan Kamu Avukatlarınm sorunlarını 

den çözmelidir; aksi takdirde mali yönü cazip imayan Kamu 

Avukathğma elemam zor bulan devlet, elindeki yetişmiş deneyimli 


Mesleğimizin kimi sorunları, Avukatlık Yasasımn boyutlarını 

aşmakta, başka yasalardaki değişikliklerle çözüm bulunmasm ı 


Uygulanmaya başladığı yıldan beri Hayat Standard ı, kimi 

meslekdaşlanmızı, elde edemedikleri gelir üzerinden vergi ödemeleri 

zorunda bırakmıştır. Her yıl yükselen asgari ücrete ve 

belli bir katsayıya endekslenen Hayat Standard ı, artık çekilmez 

bir Maliye Salmasma dönü şmüş, "Mali güç kriteri" unutulup kazansın 

kazanmasm her avukatın ödemesi zorunlu "BAŞ VERGİ- 

Sİ" haline gelmi ştir. 

2.1.1995 tarihli Resmi Gazete'de yay ımlanarak yürürlüğe konulan 

179 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebli ği'nde bu yıl artırılmış 

bulunan asgari ücrete (4.173.750.- TL.) göre 175.297.500.- TL. olması 

gereken Hayat Standardı Temel Göstergesi (Ek Göstergeler 

Hariç), yeniden değerlendirme oran ında % 107,6 artış yapılarak 

Büyükehir Belediyesi sm ırları içinde görev yapan avukatlara 

(toplam meslektaş sayısının üçte ikisi) uygulanmak üzere 1995 

yılı Mart ayı için 217.700.000.- TL.'ye yükseltilmi ştir. Bu miktar 

için bir meslekta şımızın ödeyeceği en az vergi, 70.000.000.- TL.yı 

bulacaktır. Bir avukatın, eklenen diğer giderleri ve bu miktar 

vergiyi karşılayabilmeleri için ayda en az 50.000.000.- TL. , kazanması 


Devlet, avukatlar ın vergilendirilme i şinde temel bir yanl ışlık 

yapmaktadır. Avukat, Yargıç ve Savcı gibi yargımn ayrılmaz unsurudur; 

bu özelli ği ve niteliği nedeniyle diğer serbest meslek 

mensuplarından çok farklıdır. Serbest çalışmakla birlikte Avukatm 

yaptığı görev, yargıç ve savcınrn statüsünde kamu hizmetidir. 

Bir kamu hizmetini, vergilendirme i şleminde serbest mes- 

203

leklerle bir tutmak, birinci s ınıf tacirlerle e şdeğer görmek, fevkalade 

sakıncandır. 

Öncelikle, avukatl ık mesleği, diğer serbest mesleklerden, avukatlar 

da birinci sını f tüccarlardan ayrı, tutulmalıdır; avukatlar, 

kazanmadıkları hayali gelir üzerinden vergi ödemeye zorlanmamandır. 

Gelir Vergisi Kanunun'nun Mükerrer 116. maddesindeki 

Hayat Standard ı uygulaması, yargının ayrılmaz unsuru olan 

avukatlar için uygula.nmamal ı, yasal değişiklik sür'atle yapılmahdır. 

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 227. maddesine 4008 Say ılı 

Yasa ile eklenen Mükerrer Madde 227/1 gere ğince "Vergi beyannamelerinin 

3568 Sayılı Kanuna göre yetki alm ış serbest muhasebeci, 

serbest muhasebeci mali mü şavir veya yeminli mali mü• 

şavirler tarafından da imzalanmas ı mecburiyetini getirmeye, bu 

mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet 

konulan itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya" Maliye Bakanl ığı yetkili 

kilınmıştır. Yasa çıkar çıkmaz 29.7.1994 tarihli yaz ımızla 

Maliye Bakanl ığı'ndan, yapılacak düzenlemede avukatların kap 

sam dışında bırakılması istenilmişti. 

Maliye Bakanl ığı, kanunda kendisine tamnan yetkileri de 

açıkca çiğneyerek bir genel tebliğ ile avukatl ık mesleğine saldırmıştır. 

23 Şubat 1995 tarihli Resmi Gazete'de yaymianan Genel 

Tebliğ ile mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen 

gelir vergisi mükellefleri aras ında yasa, olanak vermesine 

karşın hiçbir ayırım gözetmeden avukatların gelir vergisi beyannamelerini 

de Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali 

Müşavirlere imzalatmas ı mecburiyeti getirilmi ştir. 

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun Mükerrer 227. maddesi ile 

"Bu mecburiyeti, mükellef gruplar ı ve faaliyet konulan itibariyle 

ayrı ayrı uygulatmaya" yetkili kılınan Maliye Bakanlığı, Yasanın 

hem lafzına hem de ruhuııa aykırı bir Genel Tebliğ çıkarmıştır. 

Anılan tebliğin hazırlık aşamasmda avukatların vergi beyannamelerinin 

de Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali 

Müşavirlerce imzalanması mecbuniyetinin camiam ızda yoğun tartışmalara 

ve giderilmesi olanaks ız manevi zararlara ve büyük tepkileré 

neden olaca ğı, avukatların tebliğ kapsamı dışında tutulma- 

204

sı Maliye Bakanlığı'na 18.1.1995 tarihli yaz ımız ile bir kez daha 

ammsatılmış, Adalet Bakanı Sayın Mehmet Moğultay'ın Maliye 

Bakamm bu konuda uyarmas ı sağlanm ış fakat Maliye Bakanlığı . 

bürokrasisi hiç bir uyarıyı dinlememiştir. 

23.2.1995 tarihli tebliğ, her ne kadar 1995 yılı gelirleri için 

1996 yılı Mart ayında verilecek gelir vergisi beyannameleri için 

uygulanacakmış gibi görülüyor ve anlaşılıyor ise de durum hiç 

de böyle değildir. 

Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci 

Mali Müşavirlerce Imzalanması Hakkında Genel Tebliğ'in 

(C) bölümünde "Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci 

Mali Müşavirler, defterlerini tutmad ıkları ve mali tablolarını 

tanzim etmedikleri mükelleflerin BEYANNAMELER İNİ İMZA- 

LAYAMAZLAR" denilerek defterlerin de tutulması zorunlu hale 

getirilmekte, (F) bölümünde 1995 yılı Mart ayı sonuna kadar 

Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali Mü şavirlerle 

rYILLIK SOZLE ŞME" imzalanması zorunluluğu konulmaktadır. 

Bu zorunluluklann avukatlara manevi yükü d ışındaki maddi yükü 

şimdilik en az 15-20 milyon liraya ula şmaktadır. 

Serbest Meslek sahipleri içinde Avukatların özel bir yeri vardır. 

Bunu Maliye Bakanl ığı, hep görmezlikten hep anlamazl ıktan 

geliyor. Mesleği gereği, başkalarımn haklarını savunan, kanünu, 

yasayı, tüzükleri, yönetmelik ve genel tebliğleri (Vergi Hukuku 

Dahil) en iyi şekilde bilip yorumlayan Avukatlar ın, kendi 

vergi beyannamelerini doldurmayı beceremeyeceklerini kabul 

eden ve onları başka meslek mensuplanyla sözle şme yapip beyannamelerini 

imzalatmaya mecbur tutan bir anlayışa gülüp geçemeyiz. 

Bu anlayışın altında yatan çıplak gerçeği görmek, diğer serbest 

mesleklerden çok, avukatlık mesleğine yönelik ve ustaca 

gizlenmiş saldırı ile mücadele etmek zorundayız. 

Biz hukukçular, kimden ve nereden gelirse gelsin hukuksuzlukla 

mücadele etmezsek, di ğer meslek mensuplanmn mücadele 

etmesini nasıl bekleriz? Mücadele kararl ılığını sürdürmezsek bugün 

mesleğimize, bürolanmıza ve ceplerimize el uzatanlar, yarın 

onurumuza dil uzatacaklard ır. 

205

Hiçbir kişi ya da kurulu şun avukatların onuruyla oynamasma 

izin veremeyiz. Bir ünlü hukukçunun söyledi ği gibi "G$revimizi 

yaparken, kimseye, ne müvekkile, ne hakime hele ne iktidara 

TAB İYİZ... AVUKATLAR ESIR KULLNMADILAR fakat 

EFENDİLERİ DE OLMADI." 

İlgilileri, mükellefleri uyarmak için Birlik Başkanı ve serbest 

çalışan ve gelir vergisi mükellefi olan bir avukat olarak 11 Mart 

1995 tarihinde "Ben, hukuka, yasaya, insan hak ve özgürlüklerine 

açıkça ve pervas ızca aykırılığı ortada olan böyle bir genel tebliğ 

ile kendimi bağlı saym ıyorum. Sorun, yarg ı kararına bağlanmadan 

hiç bir Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali 

Müşavirle sözle şme yapmayaca ğım, defter tuturmayacağım, 

yıllık gelir vergisi beyairnamemi de imzalatmayaca ğım" dedim. 

Bütün Baro Başkanlanınız ve tüm meslekba şlanmız, aynı yolu 

izleyeceklerini ifade ettiler. 

Neden böyle dedik! 

Anılan tebliğle Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci 

Mali Müşavirlerin açıkça korunduğunu, hukuka aykırı biçimde 

ödüllendirildilderini gördük; say ılan milyonları bulan vergi mükelleflerinin 

sırtından tirilyonlara varan kazanç olanağı yaratildığım 

hesapladık. Tabii böylece üstü örtülü biçimde Maliye Bakanlığı 

mensuplanmn memuriyet sonras ı geleceği de rahat ve 

güvenceli şekilde garanti edilmektedir. Maliye Bakanl ığı yetkilileri, 

Serbest Muhasebeci Mali Mü şavirler ve Yeminli Mali Müşavirler 

Odaları ile işbirliği yaparak ve bunu da bir yetkilinin a ğ- 

zindan "Odanın desteği olmasaydı tebliğ yanlış ve hatalı çıkacaktı, 

önce bunu belirtmeyi bir görev saymaktay ım" diyecek kadar 

teslimiyetcilikle tebliğin çıkarıldığını itiraf etmektedirler. Ama 

görülüyor ki bu ortak çalışma, yanh şlan, hataları azaltmamış, 

aksine arttırmıştır. 

Tebliğdeki kanunsuzluğa, hukuksuzluğa, haksızlığa karşı çıkanları, 

"Kayıt dışı ekonomiye bel bağlayanLar, vergi kaçınlması 

için uygun iklim arayaniar, bozuk düzeni savunanlar" olarak nitelemek 

haddini bilmemektedir; Türkiye Barolar Birliği için 

"?ER ODAGI" deyimini kullanmak ise en hafif tabiri ile terbiye 

sınırlarını aşmaktadır. 

206

Bunu söyleyenler, serbest meslekleri, Serbest Muhasebeci ve 

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin çiftliği olarak görenlerdir; 

ama bilinmelidir ki mükellefler yolunacak kaz de ğildir. 

Görülüyor ki Maliye Bakanl ığı, "Devlet" içinde ayrı bir devlettir. 

"Ben yaptım, oldu" diyerek hukuku çiğnemektedir. Türkiye'de 

birilerinin, Maliye Bakanli ğı'na "KEYFI DEVLET"le yönetilmediğimizi 

"HUKUK DEVLET İ" küralları ile yönetildiğimizi 

söylemesi gerekmektedir. 

11.3.1995 günü Ankara'da bütün Baro Ba şkanlan'mn katılımı 

ile yap ılan toplantıda, yasaya, hukuka, insan hak ve özgürlülderine 

açıkça aykırılığı ortada olan genel tebli ğle ilgili olarak Danıştay'da 

iptal davas ı açılmasına oybirliği ile karar verdik. 

Şimdi Danıştay 4. Dairesi, 21.3.1995 tarih ve E. 1995/1195 sayılı 

kararı ile Maliye Bakanl ığı'na kanunla tanman yetkinin 

aşıldığım vurgulayarak hukuka aykırı tebliğe "DUR!" demiştir. 

Hukuk, "DUR!" dedi ama Maliye Bakanl ığı üst bürokrasisi ve 

Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Mü şavirler bir 

türlü durmuyorlar. 

Yargıyı etkileyeceklerini sanarak Danıştay koridorlannı, yargıdan 

sonuç alamayacaklann ı anlayınca yeni bir hukuki düzenleme 

için TBMM koridorlar ını dolduruyorlar. 

Yürütmeyi durdurma karar ının verilmesinin ertesi günü 

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görü şülmekte olan Vergi 

Kanunu Tasarısı nda bulunan Vergi Usul Kanunu'na mükerrer 

175. madde eklenerek yargı aşamasındaki bir davaya ve yürütmenin 

durdurulmas ı kararına gölge düşürülmüştür; yürütmenin 

durdurulmas ı kararı işlemez hale sokulmak istenilmi ştir, bize 

göre bir hukuk ayıbı işlenmiştir. 

Vergi Usul Kanunu'nun anayasaya aç ıkça aykırı olan mükerrer 

127. maddesine dayan ılarak çıkartılan bu maddeye bile aykırı 

olan 23.2.1995 tarihli (1) Sıra No.lu tebliğ ile vanlmak istenen 

hedefe bu kez yeni düzenlenen ve o da anayasaya ayk ırı olan 

mükerrer 175. madde ile vanlmak istenmektedir. Hiç ku şku duyulmasm 

bu düzenleme ile de mücadele ediyoruz ve sonuna kadar 

da mücadele edeceğiz. 

207

Bizi derinden sarsan ve üzen as ıl neden. Vergi Kanun Tasar ı- 

smda olmayan bir maddenin, Dam ştay'ca verilen Yürütmeyi 

Durdurma kararım izleyen günde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 

her ikisi de sayg ı duyduğumuz iki meslektaşımızın imzaladıkları 

önerge ile kanun tasarısı metnine girmesinin sağlanmış 

olmasıdır. 

Getirilmek istenen mükerrer 175. madc[ede "Türkiye Barolar 

Birliği ve ona bağlı mesleki kuruluşlara kayıtlı mükellefler" ibaresi 

yer aldığına göre bu de ğerli iki üye dostumuz, lütfedip bizim 

görüşümüze başvursalardı sanırım daha isabetli olurdu. 

Belki o zaman biz, kendilerine hem Vergi Usul Kanunu'na 

4008 sayılı Yasa ile eklenen Mükerrer 227. maddenin, hem de 

getirilmek istenen mükerrer 175. maddenin anayasaya ayk ırı olduğunu 

anlatma olana ğL bulurduk. 

Kanun ve Genel Tebliğ ile Anayasanın 10. maddesinde yazılı 

"Kanun önünde e şitlik" ilkesi yok sayılıp Maliye Bakanlığı tarafından 

bir sınıfa "Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci 

Mali Müşavirler"e " İMTİYAZ" tanınmıştır. Vergi Usul Kanunu'nunMükerrer 

227. maddesi, Vergi, resim, harç ve benzeri mali 

yükümlülüklerin kanunla konulup, değiştirilmesi yetkisini Bakanlar 

Kurulu'na veren anayasanın 73. maddesine de aykırıdır. 

Bakanlar Kurulu'na ait bir yetki Maliye Bakanl ığı'na veriimekte, 

kanunun uygulanmas ını göstermek veya emretti ği işleri belirtmek 

üzere Danıştay'ın da incelenmesinden geçirilmek şartıyla çıkartilacak 

"TÜZÜK"' yerine hukuk sisternimizde yeri olmayan 

"Genel i Tebliğ" ile kanunda olmayan yetkiler kullan ılmak istenmektedir. 

Anayasa Mahkememiz, özel ki şilere "Kamu görevi" niteliğinde 

yetkiler verilmesinin anayasaya aykırı olduğu hususunu, E. 

1985/11. K 1986/29 saydı ve 11.12.1986 tarihli kararıyla açıklığa 

kavuşturmuştur. Anılan karar, 3194 numaralı İmar Kanunu'nun 

21 ve 22. maddesinde yer alan "yeminli serbest mimarlık 

ve mühendislik büroları" konusunda verilmiş olup bunların "serbest 

meslek faaliyeti icra etmekte olan" OZEL KİŞİLER olduğu 

ve memur veya kamu görevlisi sayilamayacakları, gerekçesine 

dayandırılmıştır. 

208

Yukarıda belirtilen karar, özel ki şilere inşaat ruhsatı ve yapı 

kullanma izni verme yetkisinin anayasaya aykırılığım vurgulamaktadır. 

Bunlardan daha önemli ve kamusal niteliği daha çok 

olan "vergi incelemesi ve denetlenmesi görevlerinin" Serbest Muhasebeci 

veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere verilmesi, 

hiç bir şekilde anayasa kuralları ile bağdaştınlamaz. 

Anayasanın 48. maddesi ile güvence altına alınan "Sözle şme 

Hürriyeti", Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali 

Müşavirlerle sözleşme imzalamak mecburiyeti getirilerek kaldırılmaktadır. 

Bütün bu hukuksuzl klara Maliye Bakanli ğı, 29.3.1995 tarihli 

Resmi Gazete'de (2) S ıra No.lu Genel Tebli ğ ile bir yenisini daha 

eklemi ştir. (1) Sıra No.lu Tebliğ'de yer alan 31 Mart 1995 tarihine 

kadar sözle şme imzalamak mecburiyetine yönelik Dan ıştay'ın 

verdiği "Yürütmeyi Durdurma" kararı çiğnenerek haklunda 

yargı kararı olan bir konuda yetki kullamlm ış, süre iki ay 

uzatılmıştır.' İdare Hukukunda " İdare, yanlışından her zaman 

dönebilir" kural ı vardır. Ama Ulkemizde idare, yanlışa yanlışlar 

eklemektedir. Hukuka aç ıkca aykırı olan bu yeni yanh şı da idari 

yargıya götüreceğiz. 

Ayrıca fevkalade çarpıcı, ilginç bir hususa daha de ğinmek isterim. 

Maliye Bakanl ığı, 22.3.1995 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonunca 

kabul edilip 27.3.1995 te TBMM Genel Kurulu'na 

sevkedilen Vergi Kanunları Değişikliği tasarısında yer alan mükerrer 

175. madde sanki yasalaşmış gibi davranıp henüz yasas ı 

çıkmamış bir genel tebliğ yayınılamakta, tasarıdaki ibarelere yer 

vermekte hiçbir sak ınca görmemiştir; çunkü onlara göre Vergi 

Usul Kanunu'nun mükerrer 175. maddesinin TBMM.den geçmesi 

çantada kekliktir. 

Getirilmek istenen mükerrer 175. madde ile gayrisafi kazanç 

toplam ının Maliye Bakanlığı'nca belirlenen tutan a şmayan mükelleflerin, 

Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali 

Müşavirlere defter tutturma mecburiyeti kald ınlmaktadır. 

29.3.1995 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan (2) No.lu tebliğde 

"serbest meslek faaliyetlerinde bulunanlardan bir önceki y ıl 

209

gayrisafi hasılatları tutarı 125 milyon lirayı" aşmayan mükellefler, 

beyanname imzalatma zorunlulu ğu dışında bırakılmışlardır. 

Serbest meslek faaliyetinde bulunan miikellefler için hayat 

standardım 217.700.000.- TL. olarak belirleyen Maliye Bakanliğı, 

hangi kritere dayanarak 125 milyon lirayı belirlemi ştir, doğrusu 

anlaşılması çok güç bir hesaplamad ır. 

Maliye Bakanl ığı, CMUK'nun 146. maddesi uyarınca Türkiye 

Barolar Birliği'ne gönd ı3rmesi gereken paralan da göndermeyerek 

Barolarımızı ve CMUK gereği hukuki yardım için Barolarca 

görevlendirilen meslekta şlarımızı sıkıntıya sokmuş, demökratikleşmeye 

örnek gösterilen bir yasal uygulamada ve şeffaflaşmada 

aksaklıklara neden olmuştur. 

Maliye Bakanlığı en son 1994 y ılı içinde 11.10.1994 tarihinde 

Türkiye Barolar Birliği'ne 25.000.000.000.- TL. göndermi ştir. oysa 

01.01.1994-31.12. 1994 dönemi için 1993 yıli Kesin Hesap Kanunu 

Tasansmda yer alacak olan yarg ı harçiarı ile adli nitelikteki 

para cezaları gelir yardımcı hesaplarındaki tutarlar üzerinden 

hesaplanacak miktara (yani 111.444.454.650.- TL.'ya) tamamlanmak 

üzere en az 66.722.712.000.- TL. göndermesi gerekmekte idi. 

Yukarıda belirtilen miktar, 1994 yılı içinde bir kaç kez yaz ı 

ile ve telefonla Maliye Bakanh ğı'ndan isterLmesi üzerine Türkiye 

Barolar Birliği'ne Muhasebat Genel Müdürlüğü Kontrolörleri 

gönderilip denetim yapt ırılmak istenmiştir. Baroların mali ve 

idari denetiminin ancak Adalet Bakanl ığı Müfettişlerince yapılabileceği 

söylenerek buna izin verilmemi ş durum Adalet Bakanlığı'na 

yansıtılmış ve Adalet Bakam Sayın Moğultay'ın imzalı yazısı 

ile denetim yetkisinin Maliye Bakanl ığı'nda olmadığı ilgili 

Bakanliğa bildirilmiştir.. 

CMUK'da 3842 Sayılı Yasa ile getirilen ve demokratikleşmeyi, 

sanık sorgulamas ında ve yargılamada şefFaflaşmayı amaçlayan 

yenilik ve değişiklikler, Barolarımızın ve hukuki yardım için görevlendirilen 

meslektaşilarımızın büyük gayreti, titizliği ve özverili 

çalışmaları ile uyguianabilmektedir. 

Barolardan ve avukatlardan hem çok önemli görevler ve özverili 


210

gereken olanak yaratılmamakta, aksine engeller ç ıkarılmaktadır. 

Maliye Bakanlığı CMUK. gereği görevini yapmazsa Barolanmız 

da CMUK'nun 135 ve 138. maddeleri gere ği sanık ya da yakalanan 

kişilere hukuki yard ım için müdafi tayin etme i şlemlerini 

durduracaklard ır. Böylece Maliye Bakanh ğı'mn anlaşılmaz 

tutumu nedeniyle "Savunma Suçlama ile ba şlar" kuralı rafa kaldmlmış 

olacak ve demokratikle şmede çok önemli bir uygulama 

da sona erecektir. 

Avrupa Birliği'ne girme aşamasındaki ülkemizle ilgili olarak 

uluslararası kuruluşlann ve çağdaş uygar ülkelerin fevkalade 

duyarlı oldukları bir dönemde ortaya çıkacak böylesine olumsuz 

bir gelişmenin yaratacağı sıkmtılann hesabını, buna neden olarlar 

verecektir. 

17.12.1994 tarihinde Saym Ba şbakan ı ziyaretimizde, "Say 

-Savunma—Karar" bütünlü 

ğü içinde, yer alan ve yarg ının ayrılmaz 

unsuru olan Avukatların, onların örgütlü kurulu şu olan Barolarm, 

diğer meslek mensuplarından ve meslek kurufuşlanndan 

farklı yönleri olduğunu belirtmi ştik. Serbest çalışan ama aynı 

zamanda önemli ve ötelenemez kamu hizmeti gören insanlar 

olarak sorunları sokağa döküp çözümleri sokakta aramak istemediğimiii, 

bu nedenle ve öncelikle sorunlar ı siyasal iktidara 

anlatmak istediğimizi vurgulamıştık ve "Çözümlenebilecek hakh 

sorunlar, askıda bırakılırsa hukuk dışı çözüm arayanlar, haklılık 

kazanmaya başlar" demiştik. Şimdi bugün, çözümsüzlüğe terkedilen 

sorunlarımızı son olarak tartışıyoruz. 

27-28 Mayıs 1995 tarihinde Bal ıkesir'de Türkiye Barolar Birliği'nin 

Genel Kurulu toplanacakt ır. Bu tarihe kadar sorunlar ın 

çözümü için herhangi bir geli şme olmazsa Genel Kurulumuzda, 

CMUK. gereği hukuki yardımları durdurma dahil ülkenin her 

tarafinda uygunacak çe şitli EYLEM'lerin kararım alacağız. 

Beni sabırla dinlediniz, teşekkür ederim saygılar sunarım. 

211

Hatay Barosu Başkanı Av. Nabi İnal' ın 5 Nisan Avukatlar 

Günü nedeniyle Ankara'da düzenlenen toplant ıda Baro 

Başkanları adına yaptığı konuşma: 

Sayın konuklar, değerli Baro Başkanlarım, sevgili meslekdaşlarmı 

. 

Sizlerle, böylesine görkmli ve anlaml ı bir toplantıda buluşmanın 

ve sizlere hitap etmenin onurunu, sevincini ta şıyorum, 42 

yıllık meslek yaşamımın ve 21 yıllık Baro Başkanlığı deneyimimi 

en . anlamli günlerinden birini yaşıyorum. Türk Avukatlık 

tarihinin en görkemli yürüşünü Anıtkabir'de yaparak buraya 

geldik. Sabah An ıtkabir'de, şimdide burada oldu ğu gibi meslek 

sorunları için gösterdiğimiz birlikteli ğin bugün olduğu gibi gelecektede 

sürmesini diliyorum. 

Birlik Başkammız, sorunlara bütün açıklığı ile değindiği için 

ayrıca tekrarlamak suretiyle zamamnızı almak istemiyorum. 

Birşeyin altını çizmek ve duyurmak istiyorum. Biz 67 Baro, kamuda 

görev yapan ve serbset çalışan tüm Avukatlar, birlik ve 

beraberlik içindeyiz. Bu denli güçlü bir şekilde kenetlendiğirnizi 

hiç hatırlamıyorum. 

Bugünkü etkinlikleri 17 Aral ık 1994 ve 1]. Mart 1995 tarihinde 

yaptığımız toplantılar sonunda hep birlikt kararla ştırdık. 

Gelecekteki eylemleri de hep birlikte konu şup gerçekle ştireceğiz. 

Sorunlarımızın geciktirilmeden çözümlenmesi yolundaki çabalarında, 

Birlik Başkanımıza ve yönetime sonuna kadar destek 

veriyoruz. 

Biz Avukatlar, içimie sindirir ve bir yöntem olarak benimsersek 

hiç kimse ku şku duymasın, CMUK'tan müdafi tayin etmeme 

dahil yaşama geçireceğirniz diğer eylemle ı4e tüm yargıyı kilitleriz. 

Türkiye'de "Savunınasız adalet - Sav ırnmasız yargı" görüntüsü 

kimseye onur vermez. Bu nedenle ilgililer lütfetsinler Savunma'ya 

gereken önemi versinler. 

Savunma ile 1. s ınıf tüccan, savunma ile kara para sahiplerini 

aynı terazide tartmak saplantı ve sevdas ınan vazgeçsinhr. 

Her çeşit belgeyi "aslının aynıdır" diye onaylayabilen Avukatlar ı , 

212

kendi vergi beyannamelerini bile imzalayamayacak duruma sokmasmiar. 

Bu kez kararlıyız. Sorunlarımızı daha fazla çözümsüzlü ğe terketmeyeceğiz. 

Biz bu mesleği çağdaş düzeyde "say—savunma— 

karar" üçlüsün bütünlü ğüne yakışır bir şekilde onurlu yapmak 

istiyoruz. 

Ilgililere sesleniyorum: 

Bugün ülkenin dört bir yan ından gelmiş 'olan binlerce Avukatın 

sesine kulak verin. Aksi halde, Avukatlann eylemlerinin diğer 

meslek gruplarının eylemlerinden çök farklı, ses getirici ve 

etkin olacağım çok yakında göreceksiniz. Bizi buna zorlamay ınız. 

Eğer adım atarsak bundan dönü ş yapmayacağımızı biliniz. 

Sorunlarımızm kısa zamanda çözümleneceği, 27 Mayıs'taki 

genel kurul toplant ımıza kadar bu yolda' s 6mut adımlarm atılacağı 

inancı ve beklentisi ile hepinize sayg ılar sunuyorum. 

1 

213

(X) 

MESLEĞİMİZİ ve HUKUK DÜZENİMİZİ 

ILGILENDIREN GUNCEL OLAY ve KONULARLA 

İLGİLİ AÇIKLAMALAR 


Ankara, 16.8.1993 


Türkiye Barolar Birli ği Başkanlığı'mn, bu yıl üniversite ikinci 

basamak s ınavını kazanamayan ö ğrencilerin açıkta bırakılmayacağı 

konusu ile ilgili olarak 14.8.1993 tarihinde yaptığı Kamuoyu 

Açıklaması aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır. 

Saygılanmla 



Başkam 


14.8.1993 

Bu yıl üniversite ikinci basamak s ınavını kazanamayan 440 

bin öğrencinin açıkta bırakılmayacağı, bir kısmımn Anadolu 

Universitesi'nde kurulan fakülte ve yüksek okullara yerle ştirileceği, 

önemli bir bölümünün de Eski şehir'de kurulan Osman Gazi 

Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okuma olana ğına kavuşturulacağı 

hükümet yetkililerince aç ıklanmaktadır. 

Henüz sistemin nas ıl işletileceği netlik kazanmam ış olmakla 

birlikte, Üniversite s ınavlarında başansız, olan öğrencilerin özellikle 

hukukçu olarak de ğerlendirilmesinin dü şünüldüğü anlaşılmaktadır. 

Halen varolan Erzincan ve Diyarbak ır Hukuk Fakülteleri yeterli 

öğretim elemam bulamaz ve sağlıklı eğitim yapamazken yeni 

açılan üniversitelerde bu s ıkmtının daha belirgin olarak ya şa- 

214

nacağı açık olarak görülmekte iken smav kazanamayan ö ğrencileri 

Hukuk Fakültesinde okumu ş görünme olanağı yaratmanın 

bir siyasal gösteriden öte anlam ı olmayacaktır. 

Biz gençlerimize okuma olana ğı tanınmasm demiyoruz. Ginül 

hiç bir gencin açıkta kalmasım istemez; ancak önerilen sistem 

diplomalı işsizler ve yeteneksiz meslek mensupları ordusunu arttıracaktır. 

Bu uygulama ile üniversite giriş sınavlarmın da hiç 

bir anlamı ve etkinliği de kalmamaktadır. 

Hele hele hiç hak etmedikleri halde Hukuk Fakültesi diploması 

ile ödüllendirilecek gençler, gelecekte adaletin da ğıtıımnda 

görev alacak, savunma, üstlenecekler, savc ı, yargıç olarak ulus 

adına talepte bulunacaklar, karar vereceklerdir. "Devletin Temeli 

Adalet" böyle sağlanmaz, aksine adaletin temelleri sars ılır, hukukun 

üstünlüğü ilkesi zedelenir. 

Siyasal hesaplarla hareket edenler, kısa vadeli başarılar yerine, 

uzun vadeli köklü çözümleri dü şünmei ve önermelidir. Gelecekte 

pişman olunacak uygulamalardan kaç ınılmalıdır. Yetkilileri 

bu konuda uyarmayı görev sayıyoruz. 




( İMZA) 

(MÜHÜR) 

Ankara, 30.12.1993 


Cumhuriyetin temel nitli ği olan laikliğin son günlerde yerli 

yersiz bir şekilde tartışılması nedeniyle kamuoyuna yap ılan duyuru 

metnini a şağıda bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 



Başkanı 


215

KAMUOYUNA DUYUItU 

26.12.1993 

"TÜRK ULUSUNU ŞERİAT DÜZENINE ÇEKMEYE, 

DEMOKRATIK LA İK HUKUK DEVLETINI TEOKRAT İK 

DEVLETE DÖNÜŞTÜRMEYE KIMSENIN GÜCÜ 

YETMEYECEKTİR" 

Son günlerde Curnhuriyet'in temel niteliklerinden olan laiklik 

ilkesi, yerli yersiz, olur olmaz tart ışılmakta, zedelenmekte, antilaik 

tutum ve davran ışlar sergilenmektedir. 

Anayasa Mahkemesi Başkanı Sayın Yekta Güngör ÖZDEN'in 

Cumhuriyet'in de ği ştirilemez niteliği olan LAİKLIKTEN ödün 

vermeyen görü şleri ve sözleri çarpıtılarak ŞERİAT övülmektç, 

ülkedeki tüm laik insanlara gözda ğı verilmek istenilmektedir. 

"ŞERIAT, din kurallarının bütünlüğünü ifade eder. İnsanları 

yüceltmeyi amaçlar" şeklindeki değerlendirmelerin, toplumda 

gündeme getirilmesi, kimi TBMM. üyeleri taraf ından şeriata yeşil 

ışık yakılıyor izlenimi yaratacak sözler söylenmesi, fevkalade 

tehlikeli, demokratik laik hukuk devletinin gelece ği açisindan da 

üzücüdür, dü şündürücüdür. 

İnsanların din kurallarına uymas ı, vicdarılan ile ilgilidir. Din 

kurallannın devlete, siyasete yön vermesi, bunlarm toplum hayatını 

düzenlemesi, en önemli güç mihrak ı olarak kabul edilmesi, 

çağdaş toplumda ve demokratik laik hukuk devletinde asla 

benimsenemez. 

Şeriat kurallanna dayanan devlet, TEOKRAT İK DEVLET'tir. 

Şeriatın, insnlan, yüceltmeyi amaçladığın ı söyleyip benimseyenler, 

şeriatın emri olan ve çe şitli suçlara verilen el, ayak, kol 

ve hatta kafa kesilmesini, insanların taşla:ııarak öldürülmesini, 

çağdaş toplum için, insan hak ve özgürlükleri için geçerli olduğunu 

da kabul etmek durumundad ırlar. 

Şeriat öyle emrediyor diye kad ınlanmız için "Aklen ve dinen 

eksik yarat ılmıştır, kötüdür, yanm insandır, YARATIKTIR: 1(0- 

calar, kendilerine itaat etmeyen karılarmı dövme hakkına sahiptirler" 

şeklindeki değerlendirmeleri, analan, eşleri ve karde şleri 

olan kadınlarımız için söyleyebiliyorlar m ı, savunabiliyorlar m ı? 

216

Hukukun Üstünlüğüne, demokratik laik Cumhuriyet'e ve Atatürk 

ilke ve inkılaplanna bağlı kalacağına TBMM.de yemin 

edenler, herkesten önce Cumhuriyetin niteliklerine, Cumhuriyet'in 

ve devriinlerin özü olan laikli ğe sahip çıkmakla yükümlüdürler; 

Şeriat savunuc1luğu izlenimini vermemelidirler. Siyasal 

hesaplarla hareket ederek laiklikten ödün verilir, şeriat övülürse, 

Cumhuriyet aleyhtan iç ve d ış güçler cesaretlenir, eylemlerini 

arttınrlar. 

Devlet i şlerinde HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ bir , kenara itip 

dini üstün kuma u ğraşları, demokratik hukuk devletinde asla 

egemen olamayacaktır. "ŞERIAT İSTERİZ, LAIK DEVLET YIKI- 

LACAK" diye sokaklara dökülenler,, din uğruna TEKB İRLER getirerek 

kurban keser gibi din karde şlerini öldürecek kadar gözü 

dönenler, emellerine ula şamayacaktır. 

Türk ulusunu tekrar ÜMMET yapmaya, ortaçağ karanh ğına, 

ŞERİAT DUZENİNE çekmeye, demokratik laik HUKUK DEV- 

LETİ'ni, TEOKRATİK DEVLETE dönü ştürmeye kimsenin gücü 

ve nefesi yetmeyecektir. 



Başkanı 


( İMZA) 

BARO BAŞKAN-LIGI 

Ankara, 10.1.1994 


Türkiye Barolar Birliği Yônetiin Kurulunun İnter Star Televizyon 

Kuruluşunun yayınlanmn Yüksek Seçim Kurulunca durdurulması 

nedeniyle 8 Ocak 1994 tarihinde yaptığı kamuoyu duyurusu 

metni ili şikte bilgi ve takdirlerinize sunulmaktadır. 

Saygılanmla 


Başkanı 

Avukat Onder SAy 

217

8.1.1994 

Türkiye Barolar Bkirli ği Yönetim Kurulu 8 Ocak 1994 tarihinde 

toplanarak İnter Star isimli Televizyon Kurulu şunun yayrnlarmın 

Yüksek Seçim Kurulunca durdurulmas ı üzerine ilişikteki 

metni kamuoyuna duyurmaya karar vermi ştir. 

Eki : Kamuoyu Duyurusu 



Başkanı 


( İMZA) 

8.1.1994 

Bir özel Televizyon Kuruluşunun yayınlarının, Yüksek Seçim 

Kurulu kararı ile durdurulması, toplumumuzda tartışmaya neden 

olmuştur. 

Türkiye Barolar Birliği, haberle şme özgürlüğünü, haberleşmenin 

gizliliği ilkesinin, sansürsüz ve engelsiz basın ve yayın özgürlüğünün 

korunmasınm demokrasinin en önemli kurumlarından 

olduğunu savunagelmiştir. Bu özgürlük, herkes, her kurum 

ona uyduğu ve ayın oranda da savunduğu zaman güzelle şir, anlam 

kazanır 

298 Sayılı Yasa'da değişiklik yapılıp Yüksek Seçim Kurulu'na, 

yargı kuruluşu yetkisi verilerek özel radyo ve televizyon kurulu ş- 

larının yayınlarınm beş günden onbeş güne kadar durdurulmas ı- 

m öngören düzenleme s ırasında siyasi partiler, siyaset adamlar ı, 

basın, özel radyo ve televizyon kurulu şları gereken tepkiyi. koymamışlardır. 

Yasa gere ği uygulama yapıh:ııca da Yüksek Seçim 

Kurulunu ve yargı organlarım kınamak fevkalade yanl ış olmuştur. 

Bir yasa maddesindeki yetkinin kullan ılması nedeniyle verilen 

'Yayını Durdurnıa" kararı üzerine, bağımsız yargı organlarım 

ve onların kararlarını hedef almak, ku şku yaratacak beyanlarda 

bulunmak, demok:rasimiz aç ısından üzüntü vericidir. 

218

Bağımsız yargı, demokratik hukuk devletinin olmazsa olmaz 

koşuludur. Mahkemelerimiz, insan hak ve özgürliiklerinin güvencelerinin 

başında gelmektedir. Yüksek Seçim Kurulunu, yargı 

organlarını ve kararlarından, dolay yargıçları halkın gözünde 

küçük düşürmeye kalkışmak, halkı kıF-ırtmak, yargı gücünü, 

bağımsız yargıyı zedeler. Hiç kimsenin "Ozgürlük" kullamyorum 

görüntüsü altında başka özgürlükleri ve demokratik hukuk devletinin 

güvencelerini zedelemeye hakk ı yoktur. 




( İMZA) 

(MÜHÜR) 

Ankara, 28.2.1994 


Atatürk ve ilkelerine dil uzatılması nedeniyle 25.2.1994 tarihinde 

kamuoyuna yap ılan ve saldırıyı kınayan duyuru metnini 

aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 

Saygılanmia 



Başkanı 


25.2.1994 

Atatürk'e İzmir Suikasti düzenlenmesi girişiminde bulunan 

ve yargılanıp mahkum olanların itibarlarınm iadesini sağlamak 

amacı ile 12 Milletvekilinin TBMM.ne verdiği araştırma önergesi 

parlamenter demokrasinin, Atatürk ve Cumhuriyet ilkelerinin 

getirildiği olumsuz aşamayı göstermesi bakımından fevkalade ibret 

vericidir. 

Anılan önergenin "M. KIMAL'N BABASI KIM?" isimli düz- 

219

mece belgenin milletvekillerinin odalar ına bırakıldığı bir güne 

rastlamas ı ise daha da şaşırtıcıdır. Anılan broşür konusunda 4 

yıl önce Türkiye Barolar Birliği, başta Cumhurbaşkanı olmak 

üzere bütün yetkilile:ri uyarmıştı. 

Cemalettin Kaplan'ın Ümmet-i Muhammed dergisinin 8. sayısının 

kitap haline getirilmiş şekli olan bro şür konusunda ilgili 

ve yetkililerin ancak şimdi uyanabilmesi ise çok düşündürücü ve 

üzücüdür. 

23 Nisan, 19 Mayı s, 29 Ekim ve benzeri ulusal bayram günlerinir 

"KARA GÜN" olarak nitelenmesine, hilafet özlemcili ği yapılmas 

ına, dinin devlet işlerine ve tüm ya şama egemen olması 

anlayışına hoşgörü ile bakılamaz. 

Bir başka düşündürücü olay ise ik ba şkanlığını Atatürk'ün 

yaptığı, Kurtuluş Savaşını yönlendiren TBMM.nin çatısı altında 

beslenen ve yeşertilıneye çalışılan Cumhuriyet ve Atatürk düşm.nhğıdır. 

Atatürk'e suikast düzenleyenle:dn itibarlarmın iadesinin 

istenilmeye kalkışılmasının .başka hiçbir açıklaması yoktur. 

Demokratik laik hukuk devletini d ışlayarak şeriat düzenini, 

teokratik devleti amaçlayan, ulusu tekrar ümmet yapmaya çahşan, 

Cumhuriyet'in ve devrimlerin özü LAIKLIK ilkesini a şağılamak 

isteyen, çağdaşhğı ve Atatürk'ü reddeden Lozan' ı inkar 

edip Sevr özlemcii ğj yapanlar, özetle demokrasiyi ve Türkiye 

Cumhı riyeti devletini y ıkmaya çalışanlar, yanıldıklarmı çok yakmda 

göreceklerdir. 

Egemenliğin kayıtsız şartsız tek sahibinin ulusumuz olduğunun 

asla unutulmarnas ı, kimi milletvekillerinin TBMM. kürsüsünde 

"DEMOI(IfİK VE LAIK CUMHURIYETE VE ATA- 

TÜRK İLKE VE İNKILAPLARINA BAĞLI KALACAINA" dair 

ettikleri yemine sad ık kalmalan, yeminlerini taşıyaınıyorlarsa 

yüce meclisi terk etmeleri veya usulünce hukuken TBMM.nin d ı- 

şrna çıkartılmaları gerekir. TBMM.de ulusumuzun, toplumumuzun 

değerlerine, Atatürk'e saldırı niteliğindeki ve Anayasaya aykin 

önergeler de i şle:me konulmamal ıdı.r. 

220

Demokratik laik hukuk devletinin korunmas ı, ülkemizi uygar 

ve çağdaş dünyaya. taşıyan Atatürk'e hakaretlerin önlenmesi için 

öncelikle TBMM.ni, Cumhurbaşkanı'm, siyasi partileri, tüm kuruluşlan 

ve aydınlan görevlerini duraksamadan yapmaya çağırıyoruz. 

» 




Başkanı 


( İMZA) 

(MÜHÜR) 

Tarih, 5.10.1994 


Türkiye Barolar Birliği Başkamnm, Düşünce ve Anlatım özgürlüğü 

ile ilgili olarak kamuoyuna yapt ığı duyuru metnini a şağıda 

bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 

Saygılanmla 

- Türkiye Barolar Birliği 

Başkanı 



Son günlerde Demokratikle şme ve buna yönelik olarak "Düşünce 

ve Anlatım Ozgürlüğü" ile ilgili beklentiler yoğunlaşmıştır. 

Oluşturulan komisyon, bu konuda bir rapor haz ırlamış, önerilerde 

bulunmuş ve ilk i ş olarak Terörle Mücadele Yasas ı'ndaki anti 

demokratik ve hukuka aykırı maddeleri ayıklamış ve bir taslak 

sunmuştur. -. 

12 Eylül ürünü Anayasada yer alan ve demokrasimizi s ımrlayan 

bütün engeller kaldınlmadıkça çağdaş bir "Düşünce ve Anlatim 

Ozgürlüğü" sağlanamaz. Terörle Mücadele Yasas ı da bugünkü 

şekliyle yürürlükte kaldıkça, özellikle 1. ve 8. maddelerindeki 

221

çarpıkhklar giderilmedikçe Türkiye, bilim adamlarını, yazarlarını, 

gazetedilerini, kimi aydrnlarım ve sendikacılannı, düşüncelerini 

açıkladıklan için yargılayan ve adi suçların çok üstünde cezalar 

veren ve yurt içinde ve d ışında eleştirilen ülke olma konumundan 

kurtulamayacaktır. 

Ülkemizde Terörle Mücadele Yasas ı ile konulan kural, koşul 

ve sımrlamalar ve mahkemelerin verdikleri cezalar, demokratik 

bir devı1t ve toplum düzeni ile bağdaşmamaktadır; Hukukun 

Üstünlüğü ilkesi ile çelişmektedir. 

Elbette, demokratik, anayasal hak ve özgürlükler, ba şka hak 

ve özgürlükleri yoketmek, ülke bütünlüğünü ve kamu düzenini, 

yargı organlarının otoritesini sarsmak, devleti tahrip etmek için 

kullanılmamalıdır, ama aydmlar, bilim adamlar ı, yazarlar, gazeteciler 

ve sendikacılar, yok yere düşüncelerinden ve onları açıklamaktan 

dolayı suçlanmamah, ağır cezalara çarptırılmamalıdır. 

Şimdi hükümetin elinde yukarıda belirtilen kimi s ıkıntıları 

aşmayı sağlayacak bir taslak bulunmaktadır. 12 Eylül Hukuku 

Kahntıları'nı, kısıtlamalan sür'atle yürürlükten kald ırmak tam 

demokratik bir siyasal ortam yaratmak iddias ıyla kurulan bir 

hükümete yakışan şey, en azından böyle bir taslağa sahip çıkmaktır; 

aksi takdirde içtenliğini, kimseye anlatanıaz kanıtlayamaz. 

• Ülkemizin "Düşünce ve Anlatım Özgürlüğü"ne nefes aldıracak 

bir uygulama için bir gün bile gecikmeye tahammülü yoktur. Zaman 

geçirilmeden siyasal iktadar dü şünce özgürlüğü konusundaki 

içtenliğini kamtlamaiı Terörle Mücadele Yasas ı'ndaki hukuk 

ve demokrasi ayıplannı ternizlemelidir. 

Kamuoyuna sayg ı ile duyurulur. 3.10.1994 


Başkanı 


( İMZA) 

222


Tarih, 22.11.1994 


• 10 Kasım 1994 tarihinde Anıtkabir'de meydana gelen olay nedeniyle 

Kamuoyuna yapilan duyuru metnini a şağıda bilgi ve 

takdirlerinize sunuyorum. 




Başkam 


Ankara, 11.11.1994 

ŞERİATI GETIRMEYE, ULUSU ÜMMET YAPMAYA, 

CUMHURIYETI VE. ATATÜRK'Ü AŞMAYA GÜÇLERI 

YETMEYECEKTİR. 

Son aylarda giderek yoğunlaşan ve 29 Ekim'de doruk noktas ı- 

na varan, ulusumuzun Cumhuriyet'e ve Atatürk ilkelerine sahip 

çıkma kararlılığı, şeriat heveslilerini telaşlandırdı. 

En son 10 Kas ım 1994'te Atatürk'ün huzurunda tezgahlanan 

saldırı, şeriatın ülkemizde pekçok barikatı aşıp Anıtkabir'in 

merdivenlerinden tırmanmaya cüret ettiğini sergiliyor.. 

Saldırgamn, bir deli, bir çılgın olması belki kimi yüreldere su 

serpebiir; ama böyle olsa ' bile onu, ülkemizi ortaçağ karanlığına 

çekmek isteyen teokratik devlet özlemdilerinin ustaca yönlendirihp 

kullandıkları anlaşılıyor. Bu zavalliyı devlet yetkililerinin bulunduğu 

törene sokup Atatürk'e sald ırtanları bulup ortaya çıkarmak 

gerekir. 

Saldırgan, yakrnlarımn da söylediği gibi aklı başında, ne yaptığım 

bilen bir kamu görevlisi ise olay, daha elim ve vahimdir; yobazhğm 

ve çağdaşlığm laik Cumhuriyet dü şmanlığımn davlet dairelerini 

de kuşatmak üzere hareketlendi ğinin somut belirtisidir. 

223

Bu tür olaylan, "masum inanç patlama][arı" gibi görme al ışkanlığma 

kendilerini kaptıranlan, olaylann bu boyuta gelmesine 

bilerek ya da bilmeyerek göz yumanlarm, art ık gaflet uykusundan 

uyanmalanmn zamanı gelmiştir, geçmektedir. 

Saldırgan, ister bir deli isterse ne yapt ığım bilen anti laik bir 

şeriatçı olsun, insanlanm ız, aydınlanmız ve ulusumuz bir oyuna 

gelmemelidir. İnsanlarım ızı laik-anti laik, dindar-dinsiz ayınnnna 

çekmek ulusu tekrar ümmef yapmak isteyenlere f ırsat verilmemelidir. 

Demokratik hukuk devletini y ıkıp teokratik devleti geri getirmeye, 

Cumhuriyeti di şlayıp ülkemizi ortaçağ karanhğına çekmeye, 

laikliği kaldırıp şeriat düzenini kurmaya kimsenin gücü ve 

nefesi yetmeyecektir. 

Bu olay nedeniyle demokratik laik hukuk devletinin korunması, 

ülkemizi uygar ve ça ğdaş dünyaya taşıyan Atatürk'e hakaret 

ve saldırıların önlenmesi için bir kez daha ve öncelikle törende 

bulunan Cumhurba şkanım, Başbakanı, Türkiye Büyük Millet 

Meclisi Başkanı ve Üyelerini, Siyasi Parti Yetkililerini ve tüm 

kuruluşları ve aydınları görevlerini duraksamadan yapmaya çağırıyoruz. 


BARO BAŞKANL:[Ğı 


Başkanı 


Ankara, 6. 12.1994 


• Türkiye Barolar Birli ği Yönetim Kurulunca 3.12.1994 tarihinde 

düzenlenen Terörle Mücadele Yasas ı ve Düşünce Ozgürlüğü 

ile ilgili basın toplantısmna çok sayıda TV Kurulu şu ve basın 

mensubu katılmıştır. toplantı ile ilgili bas ın açıklaması ve Ozgür 

Ülke Gazetesi'nin İstanbul ve Ankara'daki binalarına yapılan 

224

ombalı saldırılara ilişkin kamuoyu duyurusu metinleri aşağıda 

bilgi ve takdirlerinize sunulmu ştur. 

Sayğılarımla 


Başkanı 


TÜRKİYE BAROLAR BİRLIĞI YÖNETİM KURULU'NUN 

TERÖRLE MÜCADELE YASASI VE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ 

İLE İLGİLİ KAMUOYUNA AÇIKLAMASI 

3.12.1994 

T.B.M.M. Adalet Komisyonu'nda görüşülüp kabul edilerek Genel 

Kurul'a gönderilmiş olan Terörle Mücadele Yasası Tasarısı, 

son günlerde yoğun biçimde tartışılıyor. 

Üzülerek söylemek gerekir ki tartışan ve eleştirenler, tasanrım 

içeriğinin mevcut yasa ile benzerlik ya da farkl ılığımn ayırdmda 

değillerdir. Kimleri, tasannm ülke bütünlüğünü sarsıcı nitelikte 

olduğunu, bölücülere uygun ortam hazırlayacağım, vicdan 

ve ibadet özgürlüğünü, fikir ve ifade özgürlüğünü kaldıracağını , 

inancımn gereğini yerine getirmekten ba şka hiçbir kaygısı olmayan 

insanları terör suçlusu konumuna düşüreceğini, TCK. 163. 

maddesinin hortlat ılacağım söylemekte ve toplumu ve insanlarımızı 

telaşa sürükleyerek, tahrik etmekte bir bardak suda firtma 

kopartmak istemektedirler. Ne yazıktır ki bu kampanyanın öncülüğünü 

de aralarında hükümet ortağı da bulunan tüm sağ partilere 

mensup Belediye Ba şkanları masrafı müteahhitlerce kar şılanan 

paralı ilanlarla yapmaktadırlar. 

Dikkatlice incelendiğinde sadece Tas anmn, Terör Tarnmma 

ilişkin 1. madde ile 8. maddesinde yeni ve farkl ı düzenleme yapılmış 

olduğu görülecektir; ayrıca adaletsiz 13. madde de yasa 

metninden çıkartılmıştır. Çarptınlarak iddia edildiği gibi dernek, 

vakıf, siyasi parti, işçi ve meslek kuruluşları ve bunların 

yan kuruluşları, bunlara ait bina, lokal, büro ve eklentilerine, 

kapatılmaları halinde mallarımn müsaderesine ili şkin yeni hükümler 

geterilmi ş değildir; sadece mevcut yasadaki madde yerleri 

değiştirilmiştir. 

225

Düzenlenen 1. madde, mevcut yasadaki karma şık 1. maddenin 

daha kısa ve anlaşilır şeklidir. 

Tasarı ile yeniden düzenlenen 8. madde, yasamn yürürlükteki 

8. maddesinden çok farkl ıdır. Mevcut yasanın "Hangi yöntem, 

maksat ve düşünceyle olursa olsun Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin 

ülkesi ve miletiyle bölünmez bütünlü ğünü bozmayı hedef 

alan yzılı ve sözlü propaganda, toplant ı ve gösteri yürüşünü cezalandıran 

8. maddesi dü şünce özgürlüğünü, korkutucu derecede 

daraltmıştır; başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere 

ülkemizin de imzaladığı uluslararası sözle şmelere aykırıdır. 

Bu madde, hem yasamn diğer maddeleri ile çelişmekte hem de 

hukukun üstünlü ğüne ve düşünce özgürlüğüne uymamaktadır. 

Türkiye, bu maddenin uygulanmas ınm sancılarını sıkıntılanm 

yaşıyör; bilim adamlarını, yazarlarım, gazetecilerini, kimi aydınlarını, 

sendikacılannı düşüncelerini açıkladıklan için yargılayan 

ve acımas ızca ,cezalar veren ülke durumunda gösteriliyor. Bu 

madde nedeniyle yayınevlerine kolayca altından kalkılması olanaksız 

yüklü para cezaları verilebiliyor, bilim adamlarının kitapları 

toplatılabiliyor. 

Tasarının 8. maddesi, dü şünce özgürlüğüne "bir nefes aldırma" 

maddesidir. Buııa göre her türlü yaz ıh ve sözlü propaganda 

değil, "inceleme, tartışma ve eleştirme srnırlarım aşarak açık ve 

yakın tehlike yaratacak biçimde veya terör örgütlerini desteklemek 

için propaganda yapanlar" cezaland ırı]maktadır. 

Böyle bir düzenleme, Yasanm 8. maddesindeki düzenlemeyi insan 

hak ve özgürlüklerine ayk ırı bulan Avrupa İnsan Hakları Komisyonu 

ve Divanın görüş ve kararlarına da uygun düşmektedir. 

Tasarının TCK.nun kaldırılmış olan 163, maddesini geri getirdiği, 

vicdan ve ibadet özgürlü ğünü kaldırdığı, inançlann ın gereğini 

yerine getirenleri cezaland ırdığı savlan, tamamen toplumu 

ve insanları yanıtlarnaya, hedef saptırmaya yöneliktir. TCK. 163. 

maddesinde "...dini veya dini hissiyatı veya dince mukaddes tanınan 

şeyleri alet ederek her ne suretle olursa olsun propaganda 

yapan veya telkinde bulunanlar" cezaland ınimaktaydı. Oysa tasarının 

8. maddesinde laikliği yoketmeyi amaçlayan terörü ve terör 

suçlarını alenen tahrik, te şvik edenler veya övenler veya tahrik 

ve teşvik amacıyla toplantı ve gösteri ytrüyüşü yapanlar, te- 

226

ör örgütlerini desteklemek için propaganda yapanlar cezalandırılmaktadır. 

İki propagandanın tanımı, içeriği ve niteliği çok 

farklıdır; ikisini aym görmek ya da göstermeye çabalamak kimileriniri 

işine gelmektedir. 

Devletin ülkesi ve miletiyle bölünmez bütünlü ğünü bozmak 

amacıyla açık ve yakın tehlike yaratacak biçimde propaganda 

yapmak üç yıla kadar ağır hapis ve 500 milyon liraya kadar para 

cezalarma çarptırılırken aynı amaca yönelik şeriat propagandası 

cezalandırılmamaktadır. 

Açık ve yakın tehlike kriteri de eklenerek Adalet Bakanl ı- 

ğı'nca hazırlanan ilk tasarı metninde bulunan "Devletin sosyal, 

ekonomik, siyasi veya hukuki temel düzenini kısmen de olsa din 

kurallarına dayandırmak amacıyla şiddet ve tehdide başvurulmasının 

cezalandırılması maddesine benzer bir düzenleme yapılması 

kaçımlmazdır. 

Sivas olayları örneğinde görüldüğü gibi "Laiklik gidecek Şeriat 

gelecek!" diye bağırıp insanları yakanlann eylemlerine "masuni 

inanç patlamaları" demek, üzerinde Arapça harfler yaz ılı 

yeşil bayrak açıp şeriat provası yapanlara ho şgörülü bakmak, inceleme, 

araştırma ve ele ştiri sınırları içinde kalan eserlerin, kitapların 

toplanmasına, yazarların yayınevlerinin en ağır biçimde 

cezalandırılmasma alkış tutmak, hukukun üstünlüğü, demokrasi 

ve düşünce özgürlüğü ile bağdaştırılamaz. 

Türkiye Barolar Birliği, Düşünce özgürlüğünün ve dü şünceyi 

açıklama özgürlüğünün uluslararas ı sözleşmelerde tanımlanan 

biçim ve içeriğiyle engelsiz kullanılmasından yanadır. Demokrasi 

düşmanlarının özgürlülderi bile, demokratik kurallar ve hukukun 

üstünlüğü ilkesi zedelenmeden kısıtlanmandır. Demokrasi 

dışı çözümler, demokrasinin özünü zedeler. Demokratik hukuk 

devleti ve hukukun üstünlüğü ilkelerine aykırı anayasa ve yasa 

hükümlerinin süratle temizlenip dü şünce özgürlüğünün çağdaş 

boyutlara getirilmesi gerekir. 

Terörle Mücadele Yasa Tasarısı, her türlü terörü önleme ve 

düşünce açıklama özgürlüğünü engelsiz sağlama bakımından yeterli 

değildir. "12 Eylül Hukuk Kahnt ılan"m, kısıtlamaları 

Sür'atle yürürlükten kaldırmak, tam demokratik bir siyasal or- 

227

tam yaratmak iddias ıyla kurulan ve protokolünde "Terörle Mücadele 

Yasas ı, Temeli Hak ve Ozgürl[üklerin özüne dokunulamaz 

ilkesi ışığında yeniden ele alınacaktır" vaadi bulunan bir hükümet, 

en azından bu tasanya sahip ç ıkmazsa içtenliğini kimseye 

anlatamaz, hukuk ve demokrasi ay ıplan ile yürümeye devam 

eder. 

Kamuoyuna sayg ı ile duyurulur. 


Yönetim Kurulu Adına Başkan 


( İMZA) 

(MÜHÜR) 


4.12.1994 

Özgür Ülke Gazetesi'nin İstanbul ve Ankara'daki binalarma 

yapılan bombalı sald ırılar, Türkiye'de fevkalade hassas ve ilginç 

bir zamana rastlatılmıştır. 

Bir yandan ülkemizdeki dü şünce ve düşünceyi açıklama özgürlüğü 

ile ilgili uygulamaların, söz:[eşmelere aykırı olduğu tartışmaları 

içerde ve dışarda alabildiğine tartışılirken diğer yandan 

Terörle Mücadele Yasas ı'ndaki Değişikliklere "Nefes aldırma" 

çabaları sürdürülüyor. 

Böyle bir ortam ve zamanda Özgür Ülke Gazetesi'nin binalarma 

konan bombalar, düşünceyi aç ıklama özgürlüğünü, basın 

özgürlüğünü bombalamakla kalmam ış, demokrasiyi de kundaklamıştır. 

Görülüyor ki hangi amaçla yap ılmış olursa olsun basına, 

basın mensuplarına, gazetecilere yönelik sald ırılar sürüyor. 

Bombalı kımdaklama, terörün ustaca kurduğu tuzaklarm, cinayetlerin 

süreceği işaretlerini taşıyor. Türkiye Barolar Birliği 

TERORUN her çe şidine karşı olduğunu yıllardır usanmadan 

söylüyor. Yineliyoruz, ki şisel teröre de, örgütsel teröre de, devlet 

terörüne de karşıyız. Devlet, terör kurbaniarımn canilerini bulup 

hesap sormadıkça yarar umanlar, cesaretleniyor, yeni bombalar 

hazırlıyor, yeni canlar al ıyor. 

228

Özgür Ülke Gazetesine yapilan sald ırının, fevkalade profesyonel 

biçimde planlandığı anlaşılıyor Olay, Ozgür Ülke Gazetesi'nin 

yayuilanndan 1 siyasal görüşlerinden rahatsız olanlann 

"Masum suturma" eylemidir diye geçi ştirilemez. Düşünceyi özgürce 

açıklama çabalari sürerken kimsenin, bas ın özgürlüğünü 

kundaklama hevesine ve sorunlara demokrasi dışı çözümler aramasma 

müsaade edilmemelidir. 

• Özgür Ülke Gazetesi'nin kundaklanması aydmlatılmandır; aydınlatılmalıdır 

ki herkes, ülkeyi sonu gelmez tartışmalara, kardeş 

kavgasma ve karanl ığa çekmeye çalışanları, tanımalıdır. 

Basın ve düşünceyi açıklama özgürlüklerine ve demokrasiye 

yapılan bombah saldırıyı, şiddet ve nefretle kınıyoruz, sorumlu, 

görevli ve yetkilileri görevlerini yapmaya çağırıyoruz. 


Türkiye Barolar Birliği, 

Başkanı 


( İMZA) 

BARO BAŞKANLIGI 

Ankara, 7.9.1993 


Batman'da, Mardin 'Milletvekili Mehmet Sincar'ın ölümü ile 

sonuçlanan olayla ilgili olarak kamuoyuna yapılan duyuru metni 

aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunulmaktad ır. 



Başkanı 

Avukat Onder SAy 

229.


5.9.1993 

Cinayet şebekelerinin yeni hedefi, TBMM.niıi bir üyesi oldu. 

Mardin Milletvekili Mehmet Sincar'ı :tı tasarlanarak planlı ve kararlı 

bir biçimde öldürüldüğü anlaşılıyor. 

Son yıllarda, öldürenleri bulunamayan sayısız cinayetlere, bilim 

adam ı, yargıç, savcı, general, kamu görevlisi, gazeteci ve siyaset 

adamlarına bir milletvekili de eklendi. Caniler, bir milletvekilini 

de öldürebileceklerini kan ıtlayarak gözda ğı vermek istemişlerdir. 

Herkesin gözönünde adam öldüren.ler, yakalanamad ıkça, 

caniler cesaretlenmekte, yeni cinayetler, yeni oyunlar tezgahlanmaktadırlar. 

Cinayetlere, kimden, nereden gelirse gelsin, hangi dü şünce altında 

işlenmi ş olursa olsun, hedefler kim olursa olsun, toplum 

olarak önyargısız olarak karşı çıkılmandır. Canileri hiçkimse himaye 

edemez. Caninin, teröristin ırk(.;-ısı, solcusu, sağcısı, ulusçusu, 

dincisi yoktur. Haklısı yoktur, KANLISI vardır. 

Türkiye'de öldürenleri belli olmayan, bulunamayan cinayetler 

çoğalırsa, bu öldürme i ştahının, bu acımasız hastalığın kimleri, 

nerede, nas ıl ne zaman seçeceği hiç belli olmaz. Terörün nerede 

duracağı kestirilemez. Terörün her çe şidine KIŞI TERORUNE 

DE, ÖRGÜT TERÖRÜNE DE, DEVLET TERÖRÜNE DE toplum 

olarak hep birlikte kar şı çıkılmalıdır. 

Devlet orgalan, güvenlik güçleri, görevli ve yetkililer, terör 

planlayıcılannın, adam öldürenlerin yakas]na vakit geçmeden 

yapışmalı, oyunlar bozulmal ıdır. Zamanın canilerin lehlerine işlediği 

izlenimi, süratle silinmelidir. 

Bütün yetkilileri, siyasi partileri, kurulu ş ve kişileri bir kez 

daha uyanık, kararlı, dikkatli olmaya ve görevlerini yapmaya çağırıyoruz. 

Mehmet Siııcar'ın öldürühnesini, şiddetle ve nefretle 

kınıyoruz. 

230 


Başkanı 


( İMZA)


Ankara, 3.12.1993 


Hangi gerekçe ile gözetim alt ına alındıkları bilinemeyen Diyarbakır 

ve Istanbul Barosu mensubu meslekdaşlarımızın soruşturmalannrn 

yasaya aykırı bir şekilde Jandarma Alay Komutanliğı 

Soruşturma Timlerince sürdürülmesine ili şkin 2.12.1993 tarihli 

ve son günlerde çe şitli Barolara mensup meslekdaşlarımıza 

ve bürolara yapılan saldırı ile Van Barosu mensubu ve Birliğimiz 

Delegesi Avukat Şevket Epözdemir'in öldürülmesi olayı ile 

ilgili 3.12.1993 tarihli kamuoyu aç ıklamaları ve ayrıca Ağrı Barosu 

Başkam Avukat Eyyüp Duman' ın bürosunun bombalanması 

nedeniyle Baro Ba şkanlığı'na ve Cumhuriyet Başsavcılığı'na 

yazılan yazıları aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 




Başkanı 


2.12.1993 

Diyarbakır Barosu'na mensup meslekda şlanmız Av. Şinasi 

TUR, Av. Baki DEM İRHAN, Av. Sebahattin ACAR, Av. Hüsniye 

OLMEZ, Av. Mesut BE ŞTAŞ, Av. Meral DANI Ş (BEŞTAŞ), Av. 

Nevzat KAYA, Av. Arif ALTUNKALEM, Av. Vedat ERTEN, Av. 

Tahir ELÇI ve ayrıca İstanbul Barosu mensubu Niyazi ÇIM 17 

Kasım 1993 tarihinde ve izleyen bir iki gün içinde evlerinden, 

bürolarından ve mahkeme koridorlanndan toplanarak gözlem altına 

alınmışlardır. 

Önce Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi 

görevlilerince gözlem altına alınan meslekdaşlanmız, derhal 

Diyarbakır Jandarma Alay Komutanl ığı Soruşturma Tim'lerine 

teslim edilmişlerdir. 

231

Meslekdaşlanmızın niçin, hangi gerekçe ile gözlem alt ına 

almdıkları bugüne kadar açıldanabilmiş değildir. Sadece söylenebilen 

şey, bir eski PKK mensubunun itiraflan üzerine toplandıklarıdır. 

Gözlem altına ahuıma nedeninin meslekdaşlanmızm büyük 

bir kısmının, geçmişte vekaletlerini üstlendikleri müvekkillerini 

savunmalanndaki görevlerini yapmalarından kaynaklandığı kamsı 

ve samsı yaygmdır. Hangi gerekçe ile olursa olsun gözlem 

altına alınanlann savunma mesle ğinin mensupları oldukları gözden 

uzak tutulamaz. 

1136 Sayıh Avukathk Yasasının 58 ve 59. maddeleri yok sayılarak, 

çiğnenerek soruşturma, Cumhuriyet Savc ılığı dışlanarak 

Jandarma Alayı Soruşturma Tim'lerince sürdürülmektedir. 

Yasalara ve usule aykırı bu işlemler İçişleri ve Adalet Bakanlarma 

ve Olağanüstü Hal Bölge Valisine duyurulmu ş ve savunma 

mesleğine yap ılan hukuksuz ve yakışıksız saldırının önlenmesi 

istenmiştir. Buna rağmen 15 gün dolmu ş ve hukuksal hiçbir 

işlem yapılmamıştır. 

Biz, bırakalım savunma mesleği mensuplanm, sade vatandaşa 

hiç bir kötü muamele yapılmas ını benimseyemeyiz. Meslekdaşlarımızdan 

herhangi birine kötü muamele yap ıldığı anlaşılırsa 

bunun hesabım kimse kolay veremeyecektir. 

İlgili Bakanları, yetkilileri, görevlileri. Diyarbakır DGM Başsavcılığı'nı 

ve Diyarbakır Başsavcıhğmı bir hukuk ayıbma ortak 

olmamalan için tekrar uyarıyoruz ve süratle olaya, el koymaya 

çağırıyoruz. 


TÜRKIYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANLIĞI 

( İMZA) 

(MÜHÜR) 

KAMUOYUNA AÇIELAMA 

3.12.1993 

* Son günlerde çe şitli Barolara mensup rneslekda şlanmıza ve 

232

ürolarına saldırılar yoğunlaşmış maalesef bir meslekda şımız da 

faili meçhul bir cinayete kurban gitmi ştir. 

Van Barosu mensubu ve Birliğimiz Genel Kurul Delegesi Av. 

Şevket Epözdemir, önce 25 Kas ım 1993 günü esrarengiz bir şekilde 

kaçırılmış ve sonra da ertesi gün cesedi bulunmu ştur. Bu 

yıl içinde Elazığ Barosu mensubu Av. Metin Can'dan sonra camiamız, 

savunma mesleği ikinci kez kurban vermektedir. 

Ilgili makamların, devletin güvenlik güçlerinin, yetkililerin faiii 

meçhıil cinayetler karşısmda umursamaz, örtbas edici tutumunun 

öldürmenin savunma mesle ğine uzanmasında da sürmeyeceğine 

inanmak istiyoruz. Aksi takdirde "Say—Savunma—Karar" üç-, 

lüsünde maalesef sıra çok çabuk Savcı ve Yargıçlara gelecektir. 

Cinayetler karşısında devletin aciz kalmas ı, faillerin bulunmayışı, 

canileri cesaretlendirecektir. Görevliler, yetkililer, ilgili 

Cumhuriyet Savcıları, sıcağı sıcağına Av. Şevket Epözdemir cinayeti 

üzerine gitmeli, olay savsaklanmadan ayd ınlatılmalıdır. 

Ağrı Barosu Başkanı Av. Eyyüp Duman'm bürosu 27 Kas ım 

1993 günü bombal ı saldırıya uğramış ve tamamen tahrip edilmiştir. 

Baro Başkanımızın bürosuna saldırıyı, bir Yargıcın, Bir. 

Savcımn makamına saldırıyla eşdeğer görüyoruz. Saldırı olayı 

süratle aydınlatılmah ve faili ya da failleri yakalamp adelete teslim 

edilmelidir. 

Birliğimiz her iki olaym sonuna kadar takipçisi olacakt ır. 



( İMZA) 

(MÜHÜR) 

Sayı : 1560 3.12.1993 


AĞRI 

• BaronuzBaşkam Av. Eyyüp Duman'm bürosunun bombal ı bir 

saldırı sonucu tahrip edildiğini öğrenmiş bulunuyorum. 

233

Böyle bir saldırı ile bir Savcı ve Yargıç makamına saldırı aranda 

fark göremediğimi, Ağrı C. Başsavcılığına ilişikte örneği 

bulunan yazı ile iletmiş bulunmaktayım, durum ayrıca bir açıklama 

ile kamuoyuna da duyurulmu ştur. 

Baro Başkammıza ve Ağrı'h meslekdaşlarımıza geçmiş olsun 

dileklerimi iletiyorum ve Ağrı'Iı meslekdaşlarımm bu olumsuz 

olayın etkisinde kalmadan ve çekinmeden "Savunma" hakk ını 

gerçekleştirmeye devam edecekleri inancıyla başarılar, esenlikler 

diliyorum, sygılar sunuyorum. 


Başkanı 


( İMZA) 

EKİ :2 

1-Ağrı C. Başsavcılığına yazılan yazı, 

2- Kamuoyu açıklaması . 

Sayı : 1561 3.12.1993 

CUMHURIYET BAŞSAVCILIĞI 

AĞRI 

Ağrı Barosu Başkanı değerli meslekdaşımız Av. Eyyüp Duman'ın 

bürosunun 27 Kas ım 1993 günü borabalamp tahrip edildiğini 

öğrendim. 

Baro Başkanımızın, bir meslekda şını .ızra bürosuna yapılan 

saldırıyı, "Say—Savunma—Karar" bütünlü ğü içinde, makamımza, 

ya da bir Yargıcımızın çalışma odasına yapılan saldırı ile eşdeğer 

görüyoruz. Soruna sizin de böyle yakla ştığınızı sanıyoruz. Bu 

alçakça saldırı, en seri şekilde kovalanıp, en şiddetli şekilde cezalandırılmalıdır 

ki bu tür fil özentilerinin cesaretleri ve güçleri 

iyice kırılmalıdır. 

Gereken titizlik, dikkat ve önemin gösterildi ği ve gösterileceği 

inancıyla başarılar diler, konu ile ilgili geli şmelerden bilgi veiilmesi 

dileğiyle saygılar sunarım. 

234 



( İMZA)


Ankara, 21.2.1994 


Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı'nın, Demokrasi Partisi'ne 

yönelik bombalı saldırı nedeniyle 19.2.1994 tarihinde Kamuoyuna 

yaptığı duyuruyu aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 

Saygılanmla 



• Başkanı 


19.2.1994 

İnsanların, toplu olarak ya şadikan yerlere saldırılar yapılarak 

terörle, şiddet yoluyla hedeflenen amaca ulaşma eylemleri 

hız -kazanmıştır. Terör, artık siyasi partileri de tehdit etmeye 

başlamıştır. Terör, demokrasinin vazgeçilmez unsurları olan siyasi 

partileri yıldırnrn, sindirme aşamasına kadar gelmiştir. 

Altmış milyon vatandaşımızm T.C. sınırları içinde dostça, 

karde şçe ve barış içinde ulus bilinciyle ırk-din--dil--etnik yap ı 

farklılığı gözetmeden yasama arzuları ve huzuru terör yoluyla 

kündaklanmak istenmektedir. - 

Unutulmamandır ki kökeni ve temel amac ı ne olursa olsun 

teröre başvuranlar, dünyanın hiçbir yerinde istedikleri sonucu 

elde edemernişlerdir. 

Demokrasi ve hukuk devletiyle bağdaşmayan teröre, her uygar 

çağdaş demokratik ülkede olduğu gibi ülkemizde de önlemler 

düşünülmesi ve çareler bulunmas ı zamanı gelmiş geçmektedir. 

Her geçen günde ya şanan olaylar terör yoluyla amacına ulaşmak 

isteyenleri cesaretlendirmektedir. Demokrasi Partisi'ne ya- 

235

puan son saldırı karşısında devlet ve hükümet yetkilileri, siyasi 

partiler toplumun demokrasiden yana olan kesimleri, sadece duyarlı 

olmak ve bunu duyurmakla yetinmemeli bombala-ıaların, 

tuzaklann ve cinayetlerin arkas ındaki gerçek amacı, kişi-'eri ve 

örgütleri tesbit etmeli, mücadeleyi ona göre yapmal ıdırlar. 

Kimler yapmış, hangi maçla yapılmış olursa olsun Demokiasi 

Partisi'ne yönelik bombal ı saldırı asla tasvip edilemez, ho şgö. 

rü ile karşılanamaz. Demokrasi Partisi'ne geçmi ş olsun dileklerimizi 

iletiyoruz saldırıyı nefretle kniıyoru.z. 

Kamuoyuna sayı ile duyurulur. 


TÜRKPE BAROLAR B İRLİĞİ. BAŞKANLIĞI' 

(İMZA) 

(MÜHÜR) 

Tarih, 14.9.1994 


Türkiye Barolar Bir1ii tarafindan değerli gazeteci yazar ve 

bilim adamı Prof. Toktam ış Ateş'e suikast giri şimi ile ilgili olarak 

yapılan kamuoyu duyurusunu, aşağıda bilgi ve takdirlerinize 

sunuyorum. 



Türkiye Barolar . Birliği 

Başkanı 


8.9.1994 

Cumhuriyet Gazetesi'nin değerli yazar ı, bilim adamı Prof. Toktamış 

Ateş, kurulmuş bir bombalı tuzaktan tesadüfen kurtuldu. 

Suikasti düzenleyenler, teknik bir hata yapmam ış olsaydı 

Prof. Ateş ve belki de çok sayıda insamm ız için bugün gözya şı 

dökecektik.. 

236

Yetkililer, devletin güvenlik güçleri geçmi ş benzer cinayetleri 

unutmuş görülüyorlar. Prof. Aksoy, Çetin Emeç, Bahriye Üçok, 

Turan. Dursun, Uğur Mumcu cinayetleri ne çabuk unutuldu. 

Cumhuriyetin temel niteliklerine demokratik hukuk devletine 

laik düzene içtenlikle sahip çıkan aydınlar, yazarlar teokratik 

devlet özlemcilerinin boy hedefi olmaya devam ediyor. Say ıları, 

konumları isimleri artık iki elin parmakları kadar kalan bu insanlara 

toplum olarak, devlet olarak sahip ç ıkmamız gerekiyor. 

Umursamazlığın, zamamnda gerekli ve cayd ırıcı önlemlerin alınmayışının 

faturasım hep inandıklan değerleri bildikleri gerçekleri 

yazan söyleyenler çekmesin. 

Cinayet şebekelerini yüreklendirecek yeni ac ılara tahammülümüz 

kalmadı artık. 




Başkanı 


( İMZA) 

Ankara, 9i2.1994 


Birliğimizce, son günlerde çe şitli Barolara mensup meslekdaşlanmıza 

karşı yoğunlaşan saldırılar ile savunma görevini engellemeler 

ve endi şe verici kimi yaralama ve öldürme olayları nedeniyle 

8.12.1994 tarihinde kamuoyuna yapılan açıklama metnini 

aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunuyorum. 



Başkam 


( İMZA) 

237


9.12.1994 

Son günlerde çe şitli Bar olara mensup meslekda şlarımıza saldırılar, 

savunma görevini engellemeler yoğunlaşmış, kimi meslekdaşlarımız 

yaralanmış , kimileri öldürülrnü ştür. 

Konya Barosu mensubu Avukat Hüseyin. Fahri Atalay ve Bakıkesir 

Barosu mensubu Avukat Selçuk Erakku ş, görevlerini yaparken 

hayati tehlike do ğuracak şekilde yaralanmışlardır. 

Ankara Barosu AvuJ:atlanndan Yusuf Ekinci'nin niçin ve 

kimlerce öldürüldüğü aydınlatilamam ışken İstanbul Barosu 

mensubu meslekdaşımız Avukat Medet Serhat, kurulan bir tuzak 

sonucu öldürülmüştiir. 

Her iki meslekda ş1mı2m katileri bulunamadı; korkanz ki faiii 

meçhul cinayetler zincirinin halkalar ı olacaklardır. Savunma 

mesleğinin mensupları savunmasız kalmaktadırlar. Ilgililerin ve 

yetkililerin cinayetleri umursamaz, kan ıksamış tutumları, fevkalade 

endişe vericidir. Cinayetler kar şısnda devletin aciz kalmas ı, 

yetkililerin beceriksizlikl eri umut k ırıcı olmaktadır. İster istemez 

meslekdaşlanmız, önümüzdeki günlerde "s ıra hangi avukatta 

acaba?" sorusunu sormaya başlamışlardır. 

Hiç dilimiz varmıyor ama acaba sıra Avukat Faik Candan da 

mi diye kuşku1anıyoruz; çünkü Avukat; Faik Candan 2 Aral ık 

1994 gününden beri kayıptır. Güvenlik güç[eri, Terörle Mücadele 

Şubesi ve DGM Savcılığı Avukat Faik Car ıdan'la ilgili hiçbir i ş- 

lem yapmadıldanrn, gözaltına alınmadığını, belirtmi şlerdir. 

Avukat Faik Candaiı'ın yaşamından endişe duymaktayız. 

Meslekdaşımızın bulunması için ilgili her kurum ve ki şileri duraksamadan 

ve gecikmeden görev yapmaya ça ğırıyoruz; görevlerini 

yapmayanlar, yarın ıcamiarnıza ve topluma hesap vermek zorunda 

kalacaklardır. 

238 


Türkiye Barolar Birliği Başkam. 


(İMZA)


Ankara, 15.12.1994 

AVUKAT ÖLDÜRMELER İNİN ARKASI KES İLMİYOR 

2 Aralık 1994 gününden beri kayıp olan meslekdaşımiz ankara 

Barosu mensubu Avukat Faik Candan'ın, Bala yakınlarında 

ölüsü bulundu; vücudunun muhtelif yerlerinden kur şunlanarak 

öldürüldüğü anlaşılıyor. Kaybolduğu günden beri yakınları, meslekdaşlarımız, 

Ankara Barosu ve Türkiye Barolar Birli ği; yaşamından 

ve akıbetinden endişe edildiğini, yetkililere bildirmişlerdi. 

Yoğun ğuraşlara ve girişimlere rağmen hiçbir ize rastlanmadı; 

hiçbir bilgi verilemedi; ta ki Bala'da bir çoban, meslekda şımızm 

cesedini bulana kadar. 8.12.1994 günü Türkiye Barolar Birliği'nin 

yaptığı kamuoyu açıklamasında, meslekda şlarımızm ard 

arda öldürülmesinden duyulan endişe dile getirilmi ş ve "Hiç dilimiz 

varmıyor, acaba s ıra Avukat Faik Candan'da m ı diye kuşkulamyoruz... 

Avukat Faik Candan' ın yaşamından, endişe duymaktayız" 

denilmiş ilgililer göreve çağrılıp yetkililer uyarılmiştı. 

Ne yazık ki Faik Candan da bulunup katillerinin elinden kurtarılamadı; 

yaşatılamadı. Birkaç ay önce kaçırılıp aynı Ankara— 

Bala güzergahında kurşunlanarak öldürülen Avukat Yusuf 

Ekinci gibi o da öldürüldü. 

Son günlerde avukatlara yönelen sald ırıların ve öldürme olaylarının 

arkası gelmiyor. Savunma mesleğinin mensuplarının katilleri 

bulunam ıyor. Faili meçhul cinayetler zincirine avukatlardan 

da yeni halkalar ekleniyor. 

• Kim ya da kimler, hangi güç, öldüren ama iz bırakmayan 

hangi profesyonel örgüt, meslekda şlarımızı öldürüyor? Neden öldürüyor? 

Sorular cevaplandırılamıyor, caniler bulunamıyor. Devletin 

gücü canilere yetmiyor mu? Artık savunma mesleği mensuplarına 

yöneik saldırılar önlensin. Hangi nedenle i şlenmiş 

olursa olsun avukatlara karşı işlenen cinayetler .aydmlatılmahdır. 

239

Sabırla bekliyr uz, ca ıileri bulamayan tüm ilgili ve yetkililer, 

sorumluluktan kurtulam ıyacaklardır. 

Kamuöyuna saygı ile d.uyurulur. 



KA1[UOYIJNA DUYIJRU 

Ankara, 29. 12.1994 

Basına saldırıların arkası kesilmiyor. Miliyet, Meydan, Kanal 

D ve Milliyet Dergi Grubu'nun bulunduğu. Doğan Medya Center'e 

yapılan saldırı, çok üzücüdür, ayn ı zamanda çok düşündürücüdür. 

Dünkü saldırı, saldırganlarm isterlerse daha vahim eylemler yapabileceklerinin 

tehdidini taşıyor, işaretlerini veriyor. Sıkılan kurşunlar, 

sadece Milliyet camiasma, Türk bas ınına değil, basm özgürlüğüne, 

demokratik hukuk devletine, demokrasiye yöneliktir. 

Bugün Milliyet'i seçenlerin, yarın kimi ya da kimleri kurşunlayıp 

bombalayacakları bilinemez; kunduldama olayları, aydınlatılmamadıkça 

caniler cesaretleniyor, yeni planlar kurup yeni 

kurbanlar arıyorlar. 

Düşüncenin aydınlığmdan, düşünce ve basın özgürlüğünden 

korkanların estirmek istedikleri terör, Milliyet camias ım ve özgür 

basmı yıldırmamandır. Milliyet'in kararl ı, onurlu biçimde 

yoluna devam edeceğinden, basın özgürlüğünden düşünce açıklama 

özgürlüğünden, ödün vermeyece ğinden demokrasiye katkılarım 

sürdüreceğinden kimsenin kuşkusu yoktur. 

Aydınliktan korkanlar, karanl ık emellerini gerçekleştiremeyeceklerdir. 

Milliyet camia3 ına geçmiş olsun diyoruz; saldırıyı şiddet 

ve nefretle kınıyoruz; çok seri biçimde olaym faillerinin bulunmasmı, 

kundaklaman ın aydınlatılmasın ı bekliyoruz. 

240 



Avukat Onder SAV

KAMUOYUNA DUYITRU 

Ankara, 22.61994 

Ülkemizde Anayasan ın antidemokratik ve hukukun üstünlüğü 

ilkesine aykırı hükümler ta şımasmdan dolayı yanlış şeyler, 

tartışılmaması gereken zeminlerde tartışılıyor. 

1982 Anayasası, bir toplumsal uzlaşma Anayasası değildir; Bireyi 

arka plana atan, ça ğdaş uygar devlet anayasalarından farklı, 

insan hak ve özgüklüklerine, örgütlenme özgürlü ğüne, siyasi 

parti yapılaşmasma ters, özgürlükleri kısıtlayıcı pekçok hüküm 

içeren otoriter nitelikli bir Anayasadır. Güncel olarak tartışılan 

sadece 84. madde değil benzer pekçok madde, hukukun üstünlü 

ğü ilkesine aykırıdır. 

Türkiye Barolar Birliği Başkanı olarak biz, 6 Eylül 1993'de yapılan 

Adalet Yılı Açılışında kimilerine değindik. "Demokratik siyasi 

hayatın vazgeçilmez unsurları" olan siyasi partilerin kolayca 

kapatılmas ını eleştirdik. Bugün de aynı görüşteyiz. Kapatılan 

partinin milletvekillerinin milletvekilliklerinin sona ermesini bir 

hukuk ayıbı olarak görüyoruz. Yine 6 Eylül 1993'de "Zaman ında 

gerekli değişiklikler yap ılmadığı için bugün bu maddelere göre 

karar veren Anayasa Mahkemesi yanl ış ve haksız biçimde eleştirilmektedir. 

Anayasanın öz yönünden denetimi, Anayasa Mahkemesine 

kapalı olduğuna göre, Anayasa Mahkemesi, elindeki metne 

göre karar vermi ş ve Anayasanın 84/3. maddesi otomatik olarak 

i şlemiş ilgilinin milletvekilliği sona ermiştir. Eleştirenler en 

az bir yıllık süre içinde gerekli Anayasa de ğişikliğini yapmadıkları 

içinönce kendilerini öz ele ştiriye tabi tutmalıdırlar" demiştik. 

Hiçbir siyasi partiyi bu konularda içtenlikli göremedi ğimizi 

ifade etmek isterim. 

Sanki 84. madde bugün ortaya çıkmış gibi davranmak, tepkisel 

olmak, günlük dü şünmek, günlük yaşamak yanlıştır. Siyasi 

partiler ve siyaset adamları, en az 6 ay 1 yıl sonrasma bakmak, 

düşünmek ona göre projeler üretmek durumundad ır. 

Şimdi çok şey yanlış söyleniyor, yanlış değerlendiriliyor, yanlış 

yapıliyor. 

241

Bir şeyin altını iyice ç ızelim. 84. madde, ça ğdaş, uygar devlet 

anayasasına ve hukukun üstünlüğü ilkesine yakışmayan bir hukuk 

ve demokrasi ayıbıdır.. Bunu bu zamana kadar de ğiştirmeyen, 

girişimde bulunmayan her siyaset adam ı bu ayıbı bölüşmüştür. 

HEP'in kapatıldığı günlerde yap ılan tartışmaların benzerinin 

en yetkili mercilerde yap ılır olmas ı umut kırıcıdır. 

84. maddeyi hiçbir şekilde benimsemiyorum, hukuka da aykırı 

buluyorum ama elindeki metne ve bu maddeye göre karar veren 

Anayasa Mahkemesini de haks ız, yetkisiz bulmuyorum. Konu, 

önüne bu maddeye göre karar vermesi için getirilen her yar-. 

gı kurulu şu böyle karar vermek durumunda kal ır. 

TBMM Ba şkanlık Divanı yetkilileri dahil pekçok kimsenin 

Anayasa Mahkemesinden ç ıkış ve çözüm yolu beklemesi dü şündürücüdür. 

Anayasa Mahkemesi öz yönünden denetim yapamaz. 

Elindeki Anayasa metnine göre karar verir. 

Elbette bir parti kapat ılınca o partinin üyesi olmaktan öte suçu 

olmayan milletvekillerinin TBMM üyeliklerinin sona ermesi, 

hukukun üstünlü ğü ile bağdaşmaz. Ama maalesef bu husus 84. 

madde varken ve buna güre karar verilmesi sözkonusu iken kapatmanın 

doğal sonucu olmaktadır. 

TBMM Başkanı ve Başkanvekii'nin "Yasama—Yarg ı" çatışması 

vardır görüntüsünde görünmelerini yanlış buluyorum. Elbette 

ulusun tek temsilcisi TBMM, üyelerinin hukukunu koruyacaktır. 

Ama bu hukuk korunurken ba şka hukuk kuralları da zedelenmemelidir. 

Anayasa Mahkemesinin 153. maddede say ılan iptal kararları 

dışında, başlıbaşına bir prosedür koyan 84. maddesini ve buradaki 

kurum ve kavramları başkaları ile kanştırmamak gerekir. 

Anayasa Mahkemesinin kesin olan bir karar ını TBMM.de tartışmak 

oylamaya götürecek yorumlar yapmak kuvvetler ayrılığı ilkesine 

aykırıdır. 

Bir tartışmayı da yersiz buluyorum. DEP, Anayasa Mahkemesi 

kararı ile kapatıldı mı kapatılmadı mı? Kapatıldı. Kapatılma- 

242

dıysa, DEP Kurultayını bile toplayıp mal varlığı konusunda hükmü 

kişiliği konusunda kendisi karar verebilir. Oysa Güven Dinçer'in 

açıklamasmda malların hazineye intikal ettiği yazılıdır. 0 

halde Anayasa Mahkemesi karar ı vardır, hüküm icra etmeye de 


Öte yanda henüz konu tartışılırken DEP milletvekillerini göz 

altına almak gayretleri de yanlıştır. 

Demokratik rejimin s ıkıntılar yaşadığı günlerde tansiyonu 

arttırıcı, gerilim yaratıcı girişimlerden kaçınılmas ı gerekir. DGM 

Başsavcılığı' nın acelesini, telaşını, hukuken anlamakta güçlük 

çekiyorum. Daha sakin daha titiz daha dikkatli ve hukukun genel 

prensiplerine uygun davranmas ı gerekliliğini ifade etmek istiyorum. 

Kamuoyuna saygı ile d ıyuru1ur 


Başkanı 


22.4.1995 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANI 

-AVUKAT ÖDER SAV'IN BASIN KONSEY İ'NDE YAPTIĞI 

" İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜ VE KİŞİLİK HAKLARI" 

KONULU KONUŞMA 

Basın Konseyi'nin değerli üyelerini, sayın konukları saygılarımla 


Basın-Konseyi Başkanı Sayın Oktay Ekşi, " İletişim Özgürlüğü 

ve Kişilik Hakları" konulu bir konu şma yapmam ı önerince 

duraksamadan kabul ettim. "Daha özgür, daha saygın basın" ilkesine 

inananların buluştuğu adres olarak kendisini tan ımlayan 

Basın Konseyi'nde böyle ilginç konulu bir konu şma yapmaktan 

ve sizlerle bulu şma onurunu yaşamaktan mutluluk duyuyorum. 

Çağımız, eskimeye ba şladı, yerini 21. yüzyıla bırakmaya hazırlanıyor. 

Çağımızdaki kalkınmaya, elektronikleşmeye teknolojideki 

başdöııdürücü geli şmelere bakarak ONA, "Teknoloji Ça ğı" 

"Elektronik ve Bilgisayar Ça ğı" "Uzay Çağı" denilebilir. 

243

Ama çağımızda bu sayılanlardan da önemli bir temel unsur 

var: İNSAN. Irk, renk, cinsiyet, dil, din, ulusal kökten farkl ılığı 

gözetilmeden düşünülen İNSAN. Her şey insan için yapılıyor; insan, 

bütün hak ve bekle ııtileri ile ön plana çıkt. 

insanın hak ve özgürlükleri için a şılmaz sanılan duvarlar aşildı, 

yıkıldı; devletler yık ıldı, devletler birle şti. Hala da devletler 

sarsılıyor, parçalanıyor. 

Çağa, bu özellik ve niteli ğine göre daha anlaml ı isim konulmalı. 

"Demokratikleşme ve İnsan Hakları Çağı" denilmeli. 

İnsanlar, Hak ve Özgürlükleri için uzun ve çetin uğraşlar vermişler, 

bunları, iktidarı, elinde bulunduranlara kar şı belgelere, 

güvencelere bağlamanın. etkili yollarını aramışlardır. Şu tümceler 

çok anlaml ıdır: 

"İnsan Hakları ve temel özgürlüklere her insan, doğduğu anda 

sahip olur, bunlardan FERAGAT edilemez ve HUKUKUN güvencesi 

altındadır. Yönetimin ilk SORUMLULUGU, bunları, gelebilecek 

zararlardan korumak ve geli ştirmektir. Bunlara saygı , 

AŞIRI GÜÇLÜ DEVLETE KARŞI ASLİ. BIR TEMİNATTIR. 

Bu tümcelerdeki anlay ışın yerle şmesine kadar insanlık, çok 

şehit verdi. Bu aktardığinı sözler hepinizin bildiği gibi 21 Kas ım 

1990 da Paris'te AGİK'te imzalanan, (Ulkemizin de kat ıldığı) Yeni 

Bir Avrupa İçin PARIS ŞARTI'nda yer almaktadır. 

Aynı sözleşmede yer alan "Demokrasinin temeli insanın şahsına 

saygı ve HUKUKUN ÜSTÜNLÜGUDÜR... KIMSE HUKU- 

KUN ÜSTÜNDE OLAMAZ" sözleri, fevkalade önemli ve anlamlıdır. 

Kimsenin HUKUKUN ÜSTÜNDE olamayaca ğı devletin adı , 

demokratik hukuk devletidir. Hukuk devleti, siyasal iktidarın 

keyfiliğini önlemenin, onu hukuk kurallar ıyla sınırlamanın, kişi 

hak ve özgürlüklerini koruman ın adıdır. 

Siyasal iktidarın keyfl]Liğinin önlnmesinde yasama—yürütme 

ve yargı güçlerinin ve bunların birbirinden ayrı olmasının önemi 

kadar dördüncü' güç dedi ğimiz " İletişim Ozgürlüğii"nün de önemi 

büyüktür. 

244

idarenin eylem ve i şlemlerinin bağımsız yargıçlarca denetlenmesi 

ne kadar önemli ise iktidarın yetkilerini hukuka uygun biçimde 

kullanıp kullanmadığımn denetlenmesi ve halkm bilgilendirilmesi 

'de o kadar önemlidir. 

İletişim ve bilgilendirme, sa ğlıklı demokrasinin olmazsa olmaz 

koşullarının başında gelmektedir. 

Düzenli aralıklarla yap ılan Özgür ve adil seçimlerle ifadesini 

bulan halk iradesi, sa ğlıklı bir demokratik yönetim için ba şlıbaşına 

yeterli olmaz. Kamu makamlarının hukuka uygun davranıp 

davranmadıklarının, seçmen tarafindan denetlenmesi gerekir. 

Katılımcı demokrasi, bireylerin sürekli bilgi edinmeleri, sorunlarını 

açıkça ortaya koyup çözüm aramalan ile mümkündür. 

Bireylerin sürekli bilgilendirilmesi, sözlü, yaz ılı, görüntülü bas 

ın ve yayın organları aracılığı ile olmaktadır. Bu nedenle demokraside 

dördüncü güç diye nitelenen ileti şim özgürlü ğünün, 

demokrasinin diğer güç ve kurumlarının varlığına, ayakta durmasına 

katkısı büyüktür. Bu anlamda ileti şim özgürlüğü, sadece 

sözlü, yaz ılı ve görüntülü bas ın ve yayın mesleği ile uğraşanların 

değil, tüm vatanda şların temel hak ve, özgürlüklerinin ba şında 

gelmektedir. 

İleti şim özgürlüğü, herkes, her kurum onu benimsedi ği, demokratik 

kurallara uyduğu ve aynı oranda savunduğu zaman 

daha çok anlam kazan ır, yücelir, güzelle şir. 

Herkes, hepimiz ile ştişim özgürlüğünün üzerine titreyelim, 

onu örseletmeyelim, bas ının saygınlığını koruyal ım, ama öncelikle 

bas ın, kendi saygınlığını korumalıdır. " İletişim özgürlüğü kullanılıyor" 

görüntüsü verilerek ki şi hakları çiğnenmemeli, başka 

özgürlükler ve hukuk devletinin güvenceleri zedelenmemelidir. 

Yazılı, sözlü ve görüntülü bas ın ve yayın organlarının kural 

tanımazlığım, kimi zaman yargı organlarını bile haksız yere hedef 

alıcı tutumlarını, herkesten ve her kurumdan önce bas ın, 

kendisi önlemelidir. "Temiz Toplum" için öncelikle "Temiz Bas ın" 

gerektiği unutulmamal ıdır. 

Temiz basm, otomobil, ev, ansiklopedi, makarna, di ş macunu 

ve deterjan dağıtarak sağlanamaz. Gazeteleri, kuponlarla dol- 

245

durmak yerine "Bas ın meslek ilkeleri" iLe doldurunuz. Evlerimizi 

diş macunu, dete ıjanla doldurmak yerine bilgi ile, do ğru haberlerle 

dürüst ve ahlakl ı yorumlarla doldurunuz. 

Gazeteler, okuyucunun ya şamım kolaylaştırmak, geçim sıkıntısım 

gidermek, görüntüsü ile şans yaratma yanşına girmekten 

bu yollarla .tiraj artt ırma heves ve ihtirasından vazgeçmelidir. 

İletişim özgürlüğü korunurken medya içindeki özgürlüklerin 

de işverenlerin baskısından korunması urtutulmamal ı; ifade özgürlüğüne 

saygı duyulmai ıdır. Kimi gazeteler, dü şüncelerini özgürce 

aç ıklayan muhabir ve kö şe yazarlannı işten çıkarmakta, 

iletişim dünyasında tekeileşmeyi hızlandıran kimi işverenler, 

kendi işyerlerinde sendikalaşmayı engeile ınektedirler. 

Çalıştıkları yerlerde i şten çıkarılma baskısı altında bırakılan 

basın mensuplan, kimi zaman dü şüncelerini açıkladıklan için 

Terörle Mücadele Yasası'nın 8. maddesi ile yargılanıp mahkum 

edilmekte, tutuk evlerinde uzun süre yatmaktad ırlar. 

Ülkemizde Terörle Mücadele Yasası ile konulan kural, koşul 

ve sınırlamalar, ba şta basın mensupları olmak üzere di ğer kişiler, 

hakkında mahkemelerin verdikleri cezalar, demokratik bir 

devlet ve toplum düzeni ile ba ğdaşmamaktad ır; Hukukun Üstünlüğü 

ilkesi ile çeli şmekted:ir. 

Elbette ileti şim özgürlüğü, demokratik, Anayasal bak ve özgürlükler, 

ba şka hak ve özgürlükleri yok etmek, ülke bütünlüğünü 

ve kamu düzenini yarg ı organlannm otoritesini sarsmak, tahrip 

etmek için kullanılmamalıdır, ama aydınlar, bilim adamları, 

yazarlar, gazeteciler ve sendikacılar yok yere dü şüncelerinden ve 

onları açıklamaktan dolayı suçlanmamalı, ağır cezalara çarptırılmamal 

ıdır. - 

Protokolünde "Terörle Mücadele Yasası, Temel Hak ve Özgürlüklerin 

özüne dokunulanıaz ilkesi ışığında yeniden ele al ınacaktır" 

vaadi ve 23.3.1995 tarihli Uygulama Program ı'nda, "Herşeyden 

önce ülkemizde dü şüncenin sağlıkli bir biçimde oluşmasının 

ve özgürce ifade edilmesinin önündeki siyasal ve yasal engellerin 

kaldırılmas ını, insanlara duyduğumuz saygının ve demokrasiye 

246

olan bağlılığımızın vazgeçilmez bir gereği sayıyoruz" yazan bir 

hükümetin ilk yapacağı iş, Terörle Mücadele Yasası'nm 8. maddesini 

sür'atle kakhrmak, bir demokrasi ay ıbına son vermek olmandır. 

Medya, asli görevi olan, bilgilendirmeyi, gerçeklere ve verilere 

dayalı haber vermeyi dürüst ve ahlakl ı yorum yapmayı temel ilke 

edinmelidir. Halkm bilgi edinme hak ve özgürlüğü sınırlanamaz. 

İnsanların bilgiye ulaşma ve doğruyu öğrenme hakk ı, iletişim 

özgürlüğünün. özünü olu şturur. Daha iyi, daha mutlu bir yaşam 

için ki şi hak ve özgürlüğüne, ki şinin masuniyet karinesine 

özen gösteren bir medya, kendi özgürlü ğünün özünü koruyacak, 

kendi saygınlığını yaratacaktır. 

İletişim özgürlüğü 'kullamlırken uluslararası sözleşmelerde 

sayılan ve anayasam ızda yer alan "Ki şi hürriyeti ve güvenli ği" 

"Özel Hayatın Gizliliği ve Korunmas ı" "Konut Dokunulmazlığı" 

"Yerle şme ve Seyahat Hürriyeti" "Din ve Vicdan Hürriyeti" gibi 

temel hak ve özgürlükler konusunda fevkalade duyarl ı ve titiz 

olunmas ı gerekir. 

Hukuk sistemimiz, ki şinin özel yaşamını koruma altına almış, 

izinsiz her müdahaleyi hukuka aykırı saymıştır. Yayınlanan 

bir haber ya da resim ile yaz ılan bir eleştiri ile halkı bilgilendirme 

ve kamuoyunu ayd ınlatma görevi dışına çıkılıp kişiyi 

kötüleyici, iftira edici, onuruna saldırıcı sözcükler kullanılmışsa 

huküka aykırılık sözkonusudur. 

Mahkemelerimiz, gazetecinin, haberi yayınlamadan önce kendisinden 

beklenen özeni gösterip gerekli ara ştırmayı yapmas ını , 

doğruluğunu soruşturmas ını vurgulamakta, haber ba şka ki şi ya 

da kurumdan aktanlmış olsa bile doğruluğuna kanaat getirilerek 

yayınlanmasını öngörmekte, haber gerçeği yansıtsa bile veriliş 

şeklinin aşağılayıcı bir dille olmamas ına özen gösterilmesini 

istemektedir. Kim olursa olsun, bir kimse hakk ında gerçek dışı 

haber vermek ve aç ıklamalar yapmak, kişilik haklarına, hukuka 

aykırı saldırı oluşturur. 

Hukuka aykırı olarak kişilik haklarına tecavüz edilen kişi, 

hakimden tecavüzde bulunanlara kar şı korunmas ını, hatta teca- 

247

yüz tehlikesi karşıs ında bunun önlenmesini isteyebiir. Bununla 

da yetinmeyip tecavüz sona ermi ş olmasına rağmen etkisi devam 

ediyorsa tecavüzün hukuka ayk ırıl:ığının tesbitini ve kararın 

yayınlanmasım da telep edebilir. 

Üzülerek söylemek gerekir ki bu derecede, hukukun korunması 

altında olan ki şilik hakları , konusunda yazılı, sözlü ya da görüntülü 

bas ın ve yayın organları, kimi zaman gereken titizli ği 

göstermemekte, demokrasinin temeli olan insan ın şahsma saygıyı 

ve hukukun üstünlüğü ilkesini zedelemektedirler. 

Kimi zaman televizyon ekranlannda insanlan deh şete düşüren, 

ki şilik haklannı ayaklar altına alan görüntüler sergilenmekte, 

mikrofonlardan evimizin salonuna küfürler yağmaktadır. 

Kimi zaman da güvenlik güçlerinin e şliğinde kameralar, özel hayatın 

gizliliğini hiçe sayan programlar yapmaktadır. 

Elbette medya, ara ştıracaktır, doğruyu ve gerçeği kovalayac'aktır; 

olaylar karşısında halkın ne düşündüğünü yans ıtacaktır. 

Yürütülmekte olan soru şturmaların, görülrnekte olan davalar ın 

haberlerini verecektir. Haber alma ve bilgilendirme hak ve özgürlüğü, 

zamanında ve eksiksiz kullan ılacaktır. Sorgusuz ve yargısız 

infazlar haber yapılacak, kınanacaktır. Bütün bunlar yapılırken 

bir temel doğru asla unutulmamalıchr. İnsanlan yargılamak, 

suçluyu suçsuzu ay ırdetmek yargının, mahkemelerin görevidir. 

Ba ğımsız yargıdan başka hiçbir organ, sözde adalet da ğıtmaya 

kalkışmamalidır. 

Medya, her şeyi kendisinin en iyi bildiği, halk için en doğru 

ve en yararl ı olanı kendisinin yazıp görüntülediği varsayımına 

ve büyüklüğüne kapılmarnandır; topluma karşı ahlaki sbrumluluğu 

olduğunu asla unutmamal ıdır. Her hak bir yükümlülük, 

her özgürlük, bir sorumluluk getirir. Medya, öncelikle bilgi edinme 

hakkının tek sahibi olan halka ve topluma kar şı sorumludur. 

Medya, sorumluluğunu unutup, insanlar ı eğitmeye, yargılamaya 

kalkarsa amac ından uzaklaşır. Medya, kendisini kamu 

adına talepte bulunan savc ımn, ulus adına karar veren yargıcın 

yerine koyamaz. 

248

Medyanm Savcı dan önce sorgulamasına, Yargıç'tan önce yar-' 

gılayıp hüküm vermesine gözyumulursa ba ğımsız yargıdan hukukun 

üstünlüğünden, hukuk devletinden söz edilemez. 

Ekranlarda dava dilekçeleri yazar, kendinizi davac ı hatta savcı 

yerine koyar, dayalı ya da zanlılarm ifadesini ahr sonunda da 

hüküm kurarsamz bağımsız mahkemelere ne gerek vard ır? 

Yazıh ve görüntülü bas ın ve yayın organlarının, kimi önemli 

köşe yazarlanrnn programlarının, yüksek yargı orgalanm ve 

mahkemeleri hedef alan, kararlarını önemsemeyen, halkın gözünde 

küçük düşürücü kuşku yaratıcı değerlendirmeleri, ileti şim 

özgürlüğü ve demokrasimiz açısından fevkalade tehlikeli, güven 

sarsıcı ve üzücüdür. 

Bağımsız yargı, iletişim özgürlüğünün de güvencesidir; demokrasinin 

olmazsa olmaz koşuludur. Montesquieunun 250 y ıl 

önce söylediği gibi "Herşeyin sonunda adil bir mahkemenin bulunabileceği 

inancı, toplumda en büyük güven duygusu saklar." 

Bu güven duygusunu, adil mahkeme inancını sarsmayaİım, 

özgürlüklerin, bu arada ileti şim özgürlüğünün de en önemli güvencesi 

olan YARGI'yı örselemeyelim. Ulus adına karar veren 

bağımsız yargı hepirnizindir, tüm ulusundur. Yarg ının temelleri 

yıkılırsa öıice, yıkanlar altında kalır. 

Sözlü, yazılı ve görüntülü bas ın ve yayın dünyam ızın çok değerli 

mensuplanna ileti şim özgürlüğünü sınırlayan, kısıtlayan 

kurallardan annm ış ve düşüncelerin özgürce ifade edildiği demokratik 

bir çalışma ortam ı diliyorum; saygılar sunuyorum. 

249

atı > 

HUKUK KURULTAYI 

çALIşMALARI: 


Ankara, 20.7.1994 

GENELGE NO: 10:32/33 

1989-1991 ve 1993 yılında yapılan Türkiye Barolar Birli ği Genel 

Kurullannda "Hukuk Kurultay ı" düzenlemesi istekleri dile 

getirilmi ş ve tavsiye edilmi şti. 

Türkiye Barolar Birli ği Yönetim Kurulu, 4. Hukuk Kurultayı'mn 

toplanması için gerekli araştırma ve çalışmaları başlatmıştır. 

Kurultay' ın konusunun "Demokratik Laik Hukuk Devleti'nin 

ve Hukukun Ustünlü ğünün Sorunlan" ol: ınas ı düşünülebilir. 

Bilindiği üzere Türkiye Barolar Birliği, daha önce üç hukuk 

kurultayı düzenlemi ştir: 

• - 1. Türk Hukuk Kurultay ı (23-25 Nian 1972 - Ankara) 71 

bildiri 

- Ekonomi—Hukuk Kurultay ı (28-30 Kas ım 1975 7 Ankara) 

48 bildiri 

- Türk Hukük Devrimi Kurultayı (921 Ekim 1981 Ankara) 

22 bildiri. 

Bu üç toplantı, hukuk alanında bilimsel ve mesleki konuların 

tartışıldığı geniş kapsaml ı forumlar olmu ş; ama üç toplantı birbirinin 

aym olmamıştır. 

Birinci toplantıda konu birliği aranmış, geniş bir katılım 

amaçlanmıştr. (71 bildiri) İkinci toplant ıda konu birliği gözetilmemi 

ştir. Ekonomi—hukuk ekseninde geni ş bir katılım amaçlanımştır. 

(48 bildiri) Üçüncü kurultay, özellikle bir konuya özgülenmiştir: 

Türk Hukuk Devrimi (Atatürk'iin Yüzüncü Doğum Yılı 

için). Konu gereği bildiri ve bildirici sayıs ı saptanmış ve sinirli 

tutulmuştur. (22 bildiri). 

250

İlk iki kurultayda bi İdiriler ard arda okunmuş ve tartışmaya 

açılmıştır. Oturumlarda özgür tartışma ortamı sağlanmıştır. Ayrıcabir 

konuşma disiplini, düzeni ve ortak sonuç elde edilmesine 

çalışılmamıştır. Her görüşün konuşulur ve tartışılir olmasına ön 

celik tanınmış, amaç bu yolla gerçekle ştirilmiştir. 

İkinci kurultayda konu sınırlaması olduğu için tartışma ve 

görüşmeler bu nedenle konuyla sınırlanmıştır. Bildiriler özgürce 

sergilenmiş ve tartışılmıştır. 

Üçüncü kurultayda tarihsel bir olay ın gereği olarak konu s ı- 

nırlı tutulmuştur. Atatürk'ün Yüzüncü Yaşı nedeniyle yap ılan 

toplantıda "Türk Hukuk Devrimi" tart ışılmış ve irdelenmi ştir. 

Bu nedenle toplantı düzen ve disiplini ilk iki kurultaya oranla 

daha belirgin tutulmu ştur. 

Bu üç kurultaydan edinilen birikim ve deneyimden de yararlanarak 

dördüncü hukuk kurultayının ilke ve çerçevesini saptamak 

yerinde olacaktır. 

Üzerinde önemle durulmas ı gereken sorun, Hukuk Kurultayının 

mali yüküdür. Kabataslak yap ılan bir hesaplama, Kurultay'a 

tebliğ sunarak katılacak olanların geliş gidişi, konaklamalan, 

ağırlanmalan, tebliğler için ücret ödenmesi, sonunda çal ışmaların 

bir kitap halinde bas ımı v.s, giderler yakla şık 800 milyon 

lira tutacaktır. Birliğimizin sınırlı bütçesi ile bu kadar mali 

yükü ta şıması oldukça zordur. 

Kurultayın Birlik Merkezi olmas ı nedeniyle Ankara'da yap ılması 

ilk akla gelen çözümdür. Genel kurullardaki istekleri ve 

önerileri dikkate alarak İzmir'de; ya da elveri şli koşullar haz ırlanarak 

bir ba şka merkezde yap ılması da düşünülebilir. 

Toplantımn Ankara'da yapılmas ı halinde yönetim sorumluluğu 

ve insiyatifi öncelikle Birlik yönetiminde olacakt ır. Ankara 

dışında yapılması halinde, oradaki baro da sorumluluğa ortak 

olacaktır. 

Anılan baronun büyük bir organizasyonun yükünü kald ıracak 

yeterliliğe sahip olmas ı gerekecektir. Ayrıca bölgedeki ilgili kurum 

ve kuruluşlarla (yargı organları, üniversite, kitle ileti şim 

251

organları v.b.) işbirliği ve eşgüdüm olanaklarının bulunması 

önem tayışacaktır. 

Bu nedenlerle ilk a şamada kurultayın yapılacağı yerin belirlenmesi 

yerinde olacakt ır. 

Hukuk Kurultayı gibi önemli bir düzenleme, sonunda hepimizi 

memnun ve mutlu etme ii ve verilen eme ğe değmelidir. Hukuk 

Kurultayı konusunda Barolarımızın düşüncelerini ve katk ılannı 

bilmek istiyoruz. Türkiye Barolar Birli ği Yönetim Kurulu olarak 

girişimlerimizi yap ıp yapmamayı görüşleriniz doğrultusunda düşüneceğiz. 

En kısa zamanda dü şüncenizin bize ua ştınlmas ını rica eder 

saygılar sunarım. 


Başkanı ' 


Bu genelgemiz sonucunda barolar ımızdan görüş, düşünce ve 

katkılannın ne olacağı konusunda yanıtlar bekledik. Üzülerek 

belirtelim ki birkaç baronuLn dışında yan ıt veren olmadı. Yanıt 

verelerin de böyle bir kurultay için istekli ve hevesli olmadıklarını 

saptadık. Barolaıımızın bu tutumu kar şısında, "Hukuk Kurultayı"nın, 

koşullar ve yeterli kat ılım ve destek olacağı gözlemlenirse 

önümüzdeki dönemde yap ılmasımn uygun olacağı kanısına 

vardık. 

252

• (XII) 

MESLEKTAŞLARI İLGİLEND İREN 

BAZI KONULARDA GENELGELER İMİZ 


Ankara, 23.11.1994 


1136 Sayılı Avukatlık Yasas ının 34. maddesinde: "Avukatlar, 

yüklendikleri görevleri, bu görevin kutsalh ğına yakışır bir şekilde 

özen, doğruluk ve onur içinde yerine getirmek ve Avukatl ık 

ünvanının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır bir şekilde hareket 

etmekle yükümlüdürler". denmektedir. 

Aynı Yasanın 5/C maddesine göre "Avukatl ık mesleğine yaraşmayacak 

tutum ve davran ışları çevresince bilinmi ş olmak" Avukatlık 

mesleğine kabul için engeldir ve 72/a maddesinde de 

"Avukatlığa kabul için bu kanunun aradığı şartların sonradan 

kaybedilmi ş olmas ı" levhadan silinmeyi, 134. maddeye göre; 

"Avukatlık onuruna yahut meslek düzen ve geleneklerine uymayan 

eylem ve davranışlarda bulunmak" disiplin cezas ı uygulamasını 


Bazı meslekdaşlanmızın yukarıda açıklanan yasal düzenlemelere 

ve mesleğin onuruna aykırı biçimde ve k ılıkta mahkeme koridorlarında 

dolaştıkları, mahkemelerde, C. Savc ılıklarında ve 

kalemlerde, icra ve tapu dairelerinde görev yapt ıkları; mesleğin 

gerektirdiği saygınhğa yakışmayacak biçimde bazı görevlilerle 

laubali oldukları yolunda yoğun bilgiler verilmekte, yakınmalarda 

. bulunulmaktadır. Orneğin, bayan avukatların başları açık 

olarak görev yapmalar ı gerekirken başları kapalı ve türbanlı olarak, 

erkek avukatların kravatsız, saç ve sakallan uzamış, erkek 

ve kadın avukatların kot pantolonlarla, yap ılarına ve boylarına 

uymayan, yırtık sökük, renkleri solmu ş ve niteliklerini yitirmi ş, 

eskimiş cüppelerle görev yapmaya devam ettikleri ve bu davranışlarının 

birçok vatandaş, tarafından yadırgandığı Avukatlık 

253

mesleği hakkında hoş olmayan değerlendirmelere neden oldu ğu 

Birliğimize ulaştırılan yazılı ve sözlü yakınmalardan anlaşılmaktadır. 

• Avukat cüppelerinin nitelilderini, giyilebilecek ve giyilemiyecek 

yer ve halleri saptayan ve 1.1.1975 tarihinde yürürlü ğe giren 

"Avukatların Resmi Kılik Yönergesi"nin ve 16.8.1993 gün, 963/ 

40 nolu genelgemizin birer fotokopileri ektedir. 

Baroların adı geçen Yönerge, Meslek Kurullarının 20. maddesi 

ve genelgelerimiz hükümlerini ciddiyetle takip etmelerini, 

bunlara aykırı davranan avukatların dikkatlerinin, yazılı olarak, 

çekilmesini, uymamakta direnenler hakk ında Avukatlık Yasası'nın 

72/a, 134, 135 ve müteakip maddeleri gere ğince değerlendirme 

ve i şlem yapılmas ını önemle rica ederim. 


EK: 

1—1.1.1975 tarihli Yönerge 

2—16.8.1993 tarihli Genelge 


Başkanı 

Avul

parlak siyah, bu siyahın arka yüzü ile kol kapaklan ye şildir. Yakamn 

altındaki dikiş sırma ile kapatılmıştır. 

3-7 Kırmızı yakamn geni şliği (6) cm., yaka altındaki sırma (1) 

cm., yeşil kol kapağmın dış yüzü (10) cm., kol içine dönen kısmı 

(5) cm., ön taraftaki parlak siyah (10) cm. ve arkadaki ye şil (18) 

cm. geni şliktedir. 

4— Türkiye Barolar Birliğindeki resmi kılığm Barolara gönderilmi 

ş olan örnekleri baro merkezlerinde saklanacakt ır. Avukatlar 

renkleri ve biçimi bu örneklerdeki renk ve biçime uygun kılık 

giymek zorundadır. Renk ve biçim tutarlılığı Barolarca sağlanacak, 

uygun olmayaniann giyilmesine izin verilmeyecektir. 

GİYİLECEK YERLER: 

5—a) Her avukat, mahkemelere resmi k ılıkla çıkmak zorudadır. 

b) Türkiye Barolar Birliği ve Barolar Disiplin Kurulları Başkan 

ve üyeleri, duru şma yap ılırken resmi kılıklannı giyerler. Disiplin 

Kurullarında taraf vekilleri de resmi kılık giymek zorundadırlar. 

c) Avukatlık and içme törenlerinde Baro Ba şkanı ve Yönetim 

Kurulu üyeleri resmi kılıklarmı giyerler. 

ç) Türkiye Barolar Birliği ve Barolar Başkanları ve Yönetim 

Kurulu üyeleri, Adakt Y ılı açılış törenlerine resmi kılıklan ile 

katılırlar. 

d) Türkiye Barolar Birliği ve Baro organlar ında görevli avukatlar, 

yargı kuruluşlari mensuplannm resmi kılıkları ile katıldıkları 

resmi törenlerde resmi k ılıklannı giyerler. 

GİYİLEBİLECEK DURUMLAR: 

6—Türkiye Barolar Birliği ve Barolar Genel Kurul Toplant ılarında 

resmi kılık giyilebilir. 

GİYİLEMİYECEK HALLER: 

7—Avukatlar mahkemelerde miinhas ıran vek.let görevini ifa 

ettikleri davalar dışında, biirkişilik, tanıklık ve tercümanhk ya- 

255

parken, taraf oldukları hukuk davalarmda, şahsi davacı veya samk 

bulunduğu ceza davalannda (başka kimselerin vek1et görevini 

almış olsalar dahi) resmi kılık giyemezler. 

8—Örneğe aykırı, yırtık, yaınalı ve uygun olmayan resmi kılık 

giyemezler. 

YÜRÜRLÜK: 

9—Bu yönergede belirtilen yeni resmi kılık, 1.1.1975 tarihinde 

bütün avukatlar tarafından giyilmiş olacaktır. Bu tarihten sonra,, 

yeni resmi kılığı olmayan avukatlar, mahkemelerde görev yapamaz 

ve duruşmalara al ınmazlar. 


Ankara, 16.8.1993 


Baromuza mensup bazı bayan avukatların duruşmalara başı 

örtülü olarak girdikleri öğrenilmiştir. 

Türkiye Barolar Birli ği, 1136 Sayılı Avukatlık Yasasının 49, 

110/16, 117/7. maddeleri hükümlerine dayanarak, Anayasamn 2. 

maddesi doğrultusunda hareketle Meslek Kurallarımn 20. maddesini 

kabul etmiş ve yürürlüğe koymu ştur. Bu kurala göre, 

avukat, görev s ırasında başı açık olarak çalışacaktır. 

Avukatlık Yasasımn 9. maddesi gereğince, avukat adayı, 

mesleğin.... kurallarına uygun davranacağıma" diyerek andiçmekte 

ve avukatlık mesleğine böyle başlamaktadır. Bu yemin, 

onu, avukatlık mesleğini yaptığı sürece bağlayacaktır. 

Gerek Meslek Kurallarının 20. maddesi ve gerekse 1136 sayılı 

Avukatlık Yasasının 9. maddesine aykırı hareket disiplin suçunu 

oluşturacaktır. 

1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 110/16 ve 117/7. maddelerinde 

"Uyulmas ı zorunlu meslek kurallarını tesbit etmek" görevi 

Türkiye Barolar Birliği'ne verilmiştir. Bu görev ve yetkiye dayamlarak, 

Türkiye Barolar Birliği'nin 20. Genel Kurulunca alman 

256

ir kararla, Meslek Kurallarının 20. maddesi "Avukatlar ve Avukat 

Stajyerleri mesleğe yaraşır bir kılık ve kıyafetle, başları 

açık olarak Mahkemelerde görev yaparlar...." şeklinde değiştirilmiş 

olup, buhüküm halen yürürlüktedir. 

Yasal yetkiye dayan ılarak, Meslek Kurallannm 20. maddesiyle 

kabul edilen bu de ğişiklik, bütün Barolanm ıza 2.6.1989 tarihli, 

752/23 No.lu Genelgemizle duyurulmu ştur. 

Bu kurala, bütün yarg ı organlarının, bütün avukatlarm ve 

Barolann uyması yasal bir zorunluluk iken, bazı bayan avukatların 

yargı yerlerinde başları örtülü olarak görev yaptıkları, kimi 

yargı organları ile az sayıda da olsa kimi Barolarm da bu aykırı 

davramşiara seyirci kaldığı üzülerek öğrenilmektedir. 

Avrupa İnsan Haklan Komisyonu, Üniversite diplomaları için 

başı açık resim çektirmeyen ve bu yüzden Türkiye'yi şikayet 

eden iki Türk kızının şikayetini ilişik gazete fotokopisinde görüldüğü 

üzere reddetmiştir. Komisyon kararında buna gerekçe olarak 

da "Laik bir üniversitede eğitim' yapma tercih edildiğinde, o 

okulun kurallarının da kabul edilmesi gerekir" denmekte, din ve 

vicdan özgürlüğünün kısıtlandığı yolundaki iddia kabul edilmemektedir. 

Ayrıca Anayasanın 2. maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti 

laik bir devlettir. Türk Avukatları, bu güne kadar, devletin 

bu niteliğine titizlikle uymu şlar ve bu niteliği daima korumuşlardır. 

Avrupa İnsan Hakları Komisyonunca da kabul edildiği gibi, 

laik bir devletin yargı organlannda görev yapanların, bunun 

kurallarına uygun davranması gerekir. 

Yukarıda açıklanan Anayasal ve Yasal kurallara uymanın zorunlu 

olmas ı, din ve vicdan özgürlüğünü kısıtlayıcı nitelikte değildir. 

Aksine, bu kurallara uymama Avukatl ık Yasası ve Meslek 

Kuralları yönünden disiplin suçunu oluşturur. 

Baronuzca bu kurallara uymayan üyelerin uyar ılmalarım, direnenlerin 

hakkında disiplin yönünden gereğinin yapılmas ı ve 

sonuç hakkında Başkanlığımıza bilgi verilmesini rica ederim. 

Saygılanmla 

Türkiye Barolar Birliği Başkam 


257


Ankara, 24.2.1995 


Yaptığımız başvuru üzerine, ba şları başörtüsü veya türbanla 

kapalı kıyafetle görev yapan bayan avukat ve bayan avukat stajyerlerine 

uygulanacak işlemlerle ilgili genelgemiz Adalet Bakanlığı 

tarafından C. Savcılıklanna, Devlet Güvenlik Mahkemesi 

Başsavcılığına ve Bölge İdare Mahkemesi Başkanlıklarına duyurulmuş 

ve bir örne ği de Birliğimize gönderilmi ştir. Söz konusu 

Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü yazısı ve eki 

genelge aynen aşağıya çıkarılmıştır. 

Durumu bilgilerinize sunanm. 



Başkanı 


T.C. 



Sayı : BO3OH İG000000- 24.2. 1995 

Konu : 1826/52 sayılı genelgemiz 003020 


İLGİ : 1.12.1994 gün ve 1870 sayılı yazınız. 

İlgide kayıth yazmız ekinde al ınan 23.11.1994 gün ve 1826/52 

sayılı genelgeniz Adalet Te şkilatına duyurulmuş olup, bir örneği 

ekte gönderilmiştir. 

258 

Bilgi edinilınesini rica ederim. 

EKLER 

EK: 1.2.1995 gün ve 

7-16-1791 sayılı duyuru 

Neslihan KARAKAYA 

Bakan a. 

Hakim 

Genel Müdür Y. 

İmza

T.C. 



Sayı B030Hİ0000000-7-16-1791 Ankara,1 .2.1995 

Konu : Türkiye Barolar Birliğinin Genelgesi 

CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA 

DEVLET GÜVENLIK MAHKEMES İ BAŞSAVCILIĞINA 

BÖLGE İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA 

Türkiye Barolar Birliği'nin 23.11.1994 gün ve 1826/52 sayılı 

genelgesi aşağıya çıkartılmıştır. 

Genelgenin hayata geçirilebilmesi ve bu genelgeye uymayanlar 

hakkında disiplin işlemlerine tevessül edilebilmesi yönünden 

Barolara yardımcı olunmasında gereken hassasiyetin gösterilmesi 

amacıyla keyfiyetin yargı çevrenizdeki tüm adalet dairelerine 

duyurulmas ını rica edeim. 


GENELGE NO: 112 7/38 

Mehmet MOÖULTAY 

Adalet Bakanı 

Ankara, 12.8.1994 

Türkiye Barolar Birliği'ne yapılan başvuru ve yakınmalardan, 

Barolarımıza mensup bazı meslekdaşlanmızın, Avukatlık Yasası'nın 

44, 55 ve uyulmas ı zorunlu Meslek Kurallannın 7, 8. maddelerine 

aykırı bir şekilde, tabela, kartvizit ve ba şlıklı kağıt kullandıkları 

tesbit edilmi ştir. 

Avukatlık Yasası'mn 55. madde hükmü ile avukatların iş elde 

etmek için, reklam sayılabilecek her türlü te şebbüs ve harekette 

bulunmaları, özellikle tabelalarında ve basılı kağıtlarında, avukatlık 

ünvanı ile akademik ünvanlardan ba şka sıfat kullanmaları 

yasaklanmıştır. 

Avukatlık Yasası'nın '44. madde hükmüne göre Ortak Avukat 

bürolanmn tanıtımı için, Ortak Avukatlardan birinin veya bir- 

259

kaçının öz ve soyadlarırnn yanında "Ortak Avukat Bürosu" ibaresi 

kullanılabilir. 

Uyulması zorunlu Meslek Kurallarfmn 7. ve 8. maddelerine 

göre avukat, salt ün kazand ırmaya yönelik her türlü gereksiz ve 

kendisine i ş sağlama niteliğindeki davranışlardan kaçınacak 

başlıklı kağıtlar, kartvizitler, büro levhalar ı reklam niteliğini taşıyabilecek 

aşınlikta olmayacaktır. Ortak büro kuran avukatlar 

büronun reklam arac ı olmamasma, avukathk bürosu niteliğinin 

yitirilmemesine dikkat edeceklerdir. 

Belirtilen yasal durum ve düzenlemelere uyulmas ımn sağlanması, 

uymayanlar hakkında disiplin yönünden i şlem yapılması 

hususlarını bilgi ve takdirlerinize sunar ım. 

Saygılanmla 




Ankara, 25.2.1994 


Adalet Bakanı Sayın Seyfi Oktay ile yap ılan görüşmelerde ısrarla 

anımsatılması ve İstanbul Barosu'nun 13.1.1994 tarihli yazılı 

başvurusu üzerine, Adalet Bakanl ığı'ndan alınan ve Avukatlann 

görevinden doğan veya görevi sırasında işledikleri suçlar ile, 

Avukatlık Yasasının soruşturma yönünden tamdığı teminat prensibinin 

ışığı altında, " şahsi suçlardan" dolayı yapılacak olan soruşturmanın 

da zabıta makam, ve mercilerine b ırakılmayarak 

doğrudan Cumhuriyet Savcıları tarafından yapılmas ım ve bu konuda 

azami dikkat gösterilmesini öngören yazı ve genelge aynen 

aşağıya alınmıştır. 

Durumu bilgilerinize sunar, bu hususun meslekda şlarımıza 

da duyurulmas ım rica ederim. 

260 



Avukat Önder SAV

T.C. 


CEZA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Say!: B03.0.C İG.0.00.00.03.3. 1.10.1994-4412 15.2.1994 


ANKARA 

Avukatlar hakkındaki soru şturmalann Cumhuriyet Savcıları 

tarafından bizzat yap ılmasına dair 14.2.1994 gün ve 1/10 sayılı 

genelge birlikte gönderilmi ştir. 

Bilgi edinilmesi rica olunur. 

BAKAN ADINA YAŞAR BÜKEN 

Hakim 

Genel Müdür 

T.C. 


'CEZA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Sayı : B03.0.C İG.0.00.00.0-3.3.1.10.1994 14.2.1994 

Konu: Avukatlar hakk ındaki soru şturmanın 

zabıta memurlanna b ırakılmayarak - 

bizzat C. Savcıları tarafından yap ıl- - 

mas ı hakkında 

CUMHURIYET BAŞSAVCILIĞINA 

İstanbul Barosu Ba şkanlığı'ndan alınan 13.1.1994 günlü yaz ı- 

da; 

1136 Sayılı Avukatlık Yasasının 58. maddesi ve Adalet Bakanhğı'mn 

1.8.1960 gün ve 58/35 say ılı genelgesine rağmen uygulamada 

Avukatlarla ilgili soru şturmanın, zab ıta makamlarına 

bırakılarak, savunma hakk ına ait yasal teminat ın ortadan kalktığı 

bildirilmektedir. 

Bilindiği üzere, 1.8.1960 gün ve 58/35 sayılı ve bunu teyid eden 

27.3.1971 gün ve 11/37 sayılı tamimlerle, Avukatların vazifeden 

261

doğan veya vazife s ırasında işledikleri suçlar ile Avukatl ık Yasasınrn 

soruşturma yönünden tanıdığı teminat pensibinin ışığı altında, 

"şahsi suçlardan" dolayı yapılacak olan soruşturmanm da, 

zabıta makam ve mercilerine bırakılmayarak doğrudan Cumhuriyet 

Savcıları tarafindan yapılması keyfiyeti açıkça belirtilmişti. 

Bu itibarla; 1.8.1960 gün ve 58/35 say ılı tamimin uygulanmasmda 

azami dikkat ve itinamn gösterilmesi ve keyflyetin çevrenizdeli 

Cumhuriyet Başsavcıhklanna da duyurulmasım önemle 

rica ederim. 

M. Seyfi OKTAY 

BAKAN 

Çok önem verdiğimiz bu genelgeden bir k ısım meslektaşlanmızm 

bilgisi olmaması nedeniyle karakollara giderek ifade verdiklerini 

öğreniyoruz. Avukatın ifadesini polis de ğil, ancak savcılar 

alır. Meslekda şlanmızın bu genelgeyi hayata geçirmeleri, zanli 

olarak karakola gitmemeleri, polise ifade vermemeleri gerekir. 


Ankara, 15.7.1994 


İzmir Barosu Ba şkanlığı'mn Birliğimize yaptığı başvuru üzerine 

Avukatl ık Kimlik Belgesi'nin geçerliliği konusunda Yap ı Kredi 

Bankas ı Genel Müdürlüğü'ne yazılan ve karşılık olarak alman 

yazılar da aşağıda bilgi ve takdirlerinize sunulmaktad ır. 



Başkanı 


YAPI KREDİ BANKASI GENEL MÜDÜRLÜ ĞÜ 

!STANBUL 

İzmir Barosu Başkanlığı'nın Birliğimize gönderdiği yazıda, 

Avukat Haluk Baykent tarafmdan, İzmir Bornova Şubesi'ndeki 

hesabındanpara çekmek istediğinde, Banka yetkililerine ibraz 

262

edilen "Avukatlık Kimlik Belgesi"nin kabul edilmedi ği ve işlem 

yapılmadığı belirtilmektedir. Bu durum Genel Müdürlü ğünüze, 

İzmir Barosu Başkanlığı'nın 17.6.1994 tarihli 6557 sayılı yazısı 

ile iletilmi ş, bu tip uygulamaların önlenmesi istenilmi ştir. 

Konya Barosu Ba şkanlığı'nın benzer konuda Birliğimize yaptığı 

başvuru üzerine T. Emlak Bankas ı Genel Müdürlüğü'ne yazılan 

ve karşılık olarak alınan yazı fotokopileri ektedir. 

1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 1. maddesinde avukatl ık 

"kamu hizmeti" olarak kabul edilmektedir. Ayn ı Kanunun 2/son 

maddesinde de "... diğer resmi daireler, avukatlara görevlerinin 

yerine getirilmesinde yard ımcı olmakla yükümlüdürler" denmektedir. 

Keza aynı Kanunun 76/1. maddesinde Barolann ve 109/2. 

maddesinde de Türkiye Barolar Birli ği'nin "Kamu Kurumu Niteliğinde" 

meslek kurulu şu oldukları vurgulanmaktad ır. Bu itibarla, 

Türkiye Barolar Birliği'nce ve Barolarınca Avukatlara verilen 

"Avukatlık Kimlik Belgeleri" resmi belge niteli ğindedir. 

Hangi nedenle olursa olsun böyle bir resmi belgeye itibar etmemek, 

suç oluşturur ve yasal uygulamayı gerektirir. 

Birliğimizin, Baroların ve Avukatların saygınliğı ve niteliği 

ile bağdaşmayan Avukatl ık Yasas ına açıkça aykın bu gibi durumların 

önlenmesi için İzmir Bornova Şubesi ile diğer bütün 

şubelerin uyarılmasını ve sonucunun Türkiye Barolar Birliği'ne 

bildirilmesini rica ederim. 

YAPI VE KRED İ BANKASI 


Başkanı 


TÜRKIYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANLIĞI 7.7.1994 

Kızılay - ANKARA 47/958 

İlgi : 23.6.1994 tarihli, 882 sayılı yazımz. 

Bankamızda geçerli kabul edilecek kimliklerle ilgili olarak yayınlahan 

Bankam ız Genel talimatında, avukat kimlikleri geçerli 

sayılan kimlik belgeleri arasında yeralmaktadır. 

263

Ilgi yazınızda belirtti ğiniz ve Izmir Barosu avukatlarından 

Haluk Baykent tarafindan İzmir Barosu Başkanlığı'na gönderilen 

sözkonusu Başkanlığm 17.6.1994 tarihli yazısı ile Bankamıza 

aktarılan konu için tarafımızdan yapılan araştırmada Bornova/Izmir 

şubemizin geçerli kimlik kabulünde hatalı bir yorumlamaya 

gittiği saptanmıştır. Bu nedenle talimatlara aykırı işlem 

yapan sözü geçen şubemizin yetkililerinin önemle dikkatleri çekilmi 

ştir. \ 

Konuyu bilgilerinize sunar ız. 

Saygılanmızla, 

YAPI ve KREDI BANKASI A. Ş. 

Genel Müdürlüğü 

Semih ÇAĞLAR 

Bölüm Yönetmeni 



İsmet BARDAKÇI 

Genel Müdür Yard ımcısı 

Ankara, 23.3.1994 

Konya Barosu Başkanlığı'mn Birliğimize yapt ığı başvuru üzerine 

avukatlık kimlik belgesinin geçerliliği konusunda T. Emlak 

Bankası Genel Müdürlüğü'ne yazılan ve karşılık olarak al ınan 

yazılar aşağıda, bilgilerinize sunulmaktadır. 

264 



Başkam 


T. EMLAK BANKASI 

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tarih: 28.2.1994 

ANKARA Sayı : 272 

ILGI: Konya Baro Ba şkanlığı'mn 28.01.1994 tarihli 65 sayılı 

yazısı ve eki.

Genel 

Konya Barosu'na kayıtlı Avukat Celal Altıntaş adına Konya 

Merkez Şubesi kanalıyla gelen havale' paray ı almak istediğinde, 

ilgili banka memuruna ibraz ettiği "Avukatlık Kimlik Belgesi" 

kabul edilmemiştir. Bu durum U 

Müdürlüğünüze, Konya Barosu 

BaşkanlTğımn 28.1.1994 tarihli 65 sayılı yazısı ile iletilmiş, 

Avukatlık Kimlik Belgesi'nin geçerlili ği hususunda Konya Merkez 

Şubesinin ve diğer bütün şubelerin uyarılması istenilmiştir. 

Avukatlık Kimlik Belgesi tek tip olarak Türkiye Barolar Birliği'nce 

bastırılmakta ve avukatlara Barolannca verilmektedir. 

1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 1. maddesinde Avukatlık 

"Kamu Hizmeti" olarak kabul edilmektedir. Ayn ı Kanunun 2/son 

maddesinde de "... di ğer resmi daireler, avukatlara görevlerinin 

yerine getirilmesinde yardımcı olmakla yükümlüdürler" denmektedir. 

Keza aynı kanunun 76/1. maddesinde Barolar ve 109/2. maddesinde 

Türkiye Barolar Birliği'nin "Kamu Kurumu Niteliğinde" 

meslek kurulu şu oldukları vurgulanmaktadır. Bu itibarla, Türkiye 

Barolar Birliğince tek tip olarak bastırılan ve Barolarınca 

avukatlara verilen "Avukatl ık Kimlik Belgeleri" resmi belge niteliğindedir. 


suç oluşturur ve yasal uygulamayı gerektirir. 

Birliğiınizin, Baroların ve Avukatların saygınlığı ve niteliği ile 

bağdaşmayan ve Avukatl ık Yasasına açıkça aykırı bu gibi durumların 

önlenmesi için Konya Merkez Şubesi ile diğer bütün 

şubelerin uyanimas ını ve sonucunun Türkiye Barolar Birliği'ne 

bildirilmesini rica ederim. 



Başkanı 


265

T. EMLAK BANKASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Mevduat ve Banka Hizmetleri Müd. İstanbul, 18.3. 1994 

Sayı 658-16867 

TÜRKIYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA 

ILGI : 28.2.1994 tarih 272 sayıli yazınız. 

İlgi yazımza konu, Konya Barosu Başkanhğı'mn şikayeti ile 

ilgili Genel Müd ı:irlüğüm.üze muhatap 28.1.1994 tarihli yaz ılarına 

istinaden Konya/Merkez şubemiz uyarılmıştır. 

Ancak, Konya/Merkez şubemizden al ınan yazıda, Konya Baro 

Başkanlığı ve Sn. Avukat Celal ALTINTAŞ'la yapılan görüşme 

sonucunda şube hatası yapıldığı, KONYA'daki Alaaddin/Konya 

şubemizde olayın cereyan ettiği ve sehven Konya/Merkez şubesi 

yazıldığı öğrenilmiş olup, sözkonusu şubemiz de tarafımızdan 

uyarılmıştır. 

Birliğinize ait kimlikler tüm teşkilatımızda geçerli olup, bahse 

konu şubemizce yap ılan hatadan dolayı özür diler, 

Bilgilerinizi rica ederiz. 

Saygılarımızla 

T. EMLAK BANKASI A. Ş . 

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

ZEKİ AYTAR 

FÜSUN ÇELIK 

Müdür 

Müdür Yrd. 

( İMZA) (İMZA) 

İŞ BANKASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

ARA 

10.1.1995 

66 

Samsun Barosuna kayıtlı Av. Şefik Avni Gürcüoğlu'nun, Birliğimize, 

gönderdiği başvurusunda, Ankara Bahçelievler ve Çorum 

İş Bankası Şubelerindeki hesaplarmdan para çekmek istediğinde, 

her iki banka yetkililerince ibraz edilen "Avukatl ık Kimlik 

266

Belgesi"nin kabkul edilmedi ği ve işlem yapılmadığı belirtilmektedir. 

Konya ve İzmir Baro Başkanlanmn benzer konuda Birliğimize 

yaptıklan başvurular üzerine T. Emlak Bankas ı ve Yapı Kredi 

Bankası Genel Müdürlüklerine yazılan yazılara karşıhk olarak 

alman yazı fotokopileri ektedir. 

1136 Sayılı Avukatlık Kanunu'nun 1. maddesinde avukatl ık 

"kamu hizmeti" olarak kabul edilmekte dir. Aym kanunun 2/son 

maddesinde de "...diğer resmi daireler, avukatlara görevlerinin 

yerine getirilmesinde yardımcı olmakla yükümlüdürler" denmektedir. 

Keza aym kanunun 76/1., maddesinde barolarm 're 109/2. 

maddesinde de Türkiye Barolar BKirliği'nin "Kamu Kurumu Niteliğinde" 

meslek kurulu şu oldukları vurgulanmaktadır. Bu 'itibarla, 

Türkiye Barolar Birli ği'nce ve barolarınca Avukatlara verilen 

"Avukatlık Kimlik Belgeleri" resmi belge niteliğindedir. 


suç olu şturur ve yasal uygulamayı gerektirir. 

Birliğimizin, Baroların ve Avukatların saygınlığı ve niteliği 

ile bağdaşmayan Avukatl ık Yasasına açıkça aykırı bu gibi durumların 

önlenmesi için Ankara Bahçelievler ve Çorum şubeleriyle 

diğer bütün şubelerin uyarılmasım ve sonucunun Türkiye 

Barolar Birliği'ne bildirilmesini rica ederim. 


EKI:2 


Başkam 


267

Türkiye Barolar Birli ği Ankara, 26.1.1995 

Karanfil 5k. No: 5/62 

Kızılay - ANKARA 

İlgi : 10.1.1995/66 yazımz. 

1136 sayılı Avukatlık Kanununa uygun olarak Barolar taraflndan 

verilmekte olan Avukatlık Kimlik Belgelerinin Bankam ız 

işlemlerinde geçerli bir kimlik belgesi olarak kabul edilece ği hususu 

fotokopisi ilişikte bulunan 27.9.1990 tarih ve 7472 sayılı 

yazımız ile tüm şubelerimize duyurulmu ş bulunmaktad ır. 

Yukarıda tarih ve sayısı yer alan talimatımıza uygun davranmadığı 

anlaşılan Bahçelievler/Ankara ve Çorum şubelerimiz bu 

konuda uyarılmış olup, diğer şubelerimizin de ayn ı konuda bir 

kez daha dikkatleri çekilmi ştir. 

Durumu bilgilerinize sunar, adlar ı geçen şubelerimizin söz konusu 

hatalı uygulamaları nedeniyle üzüntülerimizi bildiririz. 

Saygılarımızla, 

Nihat Özdemir 

Müdür Yardımcısı 

Ek: 1 

TÜRKIYE İŞ BANKASI AŞ. 

Genel Müdürlük 

M. Kamal Karaaslan 

Grup Müdürü 

TÜRKIYE İŞ BANKASI A. Ş. Ankara, 27.9.1990 

7472 

ilgi : Genel Müdürlüğumüze ulaşan bilgilerden: 

- Bazı şubelerimizce Türkiye Barolar Birliği tarafından düzenlenen 

"Avukatl ık Kimlik Belgesi"nin Bankam ız işlemlerinde 

geçerli bir belge olarak kabul edilmediği 

öğrenilmiştir. 

Türkiye Barolar Birliği'nin "kamu kurumu" niteliğinde bir kuruluş 

olması nedeniyle, sözkonusu kimlik belgesi de 3.8.1990/ 

268 

/

64032 tarih ve sayılı Genel Mektubumuzun 2. maddesinde sayılan 

resmi kurum ya da kurulu şlarca düzenlenmi kimlik belgeleri 

gibi Bankamız işlemlerinde geçerli say ılacaktır. 

Bilgi edilinmesini rica ederiz. 

Saygılarımızla. 

TÜRKİYE İŞ BANKASI AŞ. 

• Genel Müdürlük 

Emre Cankorel Atakan Yumrukçal 

Grup Müdürü Müdür 

Sayı 197 Ankara, 31.1.1995 

Türkiye İş Bankası 

Genel Müdürlüğü 

Kavaklıdere - ANKARA 

Avukatlık Kimlik Belgesinin geçerliliği konusunda Birliğimizin 

Genel Müdurlüğünüze yaptığı başvurunun çabuk ele alınıp 

sonuçlandırılması memnuniyetle karşilanmıştır. 

Gösterilen ilgi ve duyarlıliğa teşekkür eder, saygılar sunanm. 


Başkanı 

Avukat Oııder SAY 

•269

MESLEĞİMİZİ VE MESLAKTAŞLARIMIZI 

İLGİLEND İREN ÇEŞİTLİ KONULARDA 

İLGİLİ MAKAMLARLA. 

YAPILAN YAZIŞMALAR 

Sayı : 881 Ankara, 16.7.1993 

PTT Genel Müdürlüğüne 

ARA 

Avukatların Mahkemelerdeki ' duruşmalarmm ertelenmesi veya 

duruşma için beklenmesi iste ğiyle çektiği teigraflar görevlilerinizce 

ilgili Mahkemelere, çok defa, duru şma gün ve saatinden 

sonra verilmektedir. Bu yüzden, meslekda şlanmızın takip ettiği 

davalar düşmekte veya gereksiz ertelenmekte, bunun sonucu 

olarak da davalar sürüncemede kalmakta, meslekda şlanmız ve 

müvekkilleri mağdur olmaktadırlar. Bu konuda, Barolar ve meslekdaşlanmızdan 

birçok yakınmalar almaktayız. 

Buna bir örnek olarak, Kahramanmara ş Barosu Avukatlarından 

Selahittin Aydin'ın 2.7.1993 tarihli yakınma başvurusunun 

' 

ve Sanz Asliye Hukuk Mahkemesine çekti ği teigrafin birer fotokopisini 

ilişikte sunmaktayız. 

Avukatların görevlerini gereği gibi yerine getirmeleri yönünden 

çok önemli olan bu aksama ve gecikmelerin önlenmesini, belirtilen 

olaydaki sorumlular hakkında gerekli yasal işlemlerin 

yapılmasım ve sonuçtan Başkanhğınnza bilgi verilmesini rica 

ederim.' 

270 


Eki:2 


Başkanı 

Avukat Onder SAV

il 

T.C. 

rr İŞLETME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Posta D. B şk.hğı 

06001 ANKARA. 

B.11.2.PTT.0.07.00.02/265 19.08.93 08447 

Konu : Yakınma 

Türkiye Barolar Birliği Başknlığına 

06640 Ankara 

İLGİ : 16.7.1993 tarih ve 881 sayılı yazımz. 

Ilgi yazınız üzerine gerekli inceleme yapt ırılmıştır. 

Avukat Selahattin Ayd ın tarafından Kahramanmara ş Posta 

Telgraf Müdürlü ğüne tevdian Sarız Asliye Hukuk Mahkemesine 

çekilen 30.6.1993 gün ve 448 say ılı teigrafın gecikme ile teslim 

edildiği anlaşılmıştır. 

Sözkonusu telgrafm gecikmeyle teslim edilmesinden dolayı 

başta merkez müdürü olmak üzere ilgili personel uyar ılmıştır. 

Bilginizi rica eder, gecikmeden dolayi özür dileriz. 

PTT GENEL MÜDÜRLÜ ĞÜ 

Hüseyin BALCI Berkay ERCAN 

Genel Müdür Yrd. Başkan 



Sayı : 43073 Ankara, 11.10.1993 

Konu : Başvurunuz hk. 

BURSA BAROSU BAŞKANLIĞINA, 

ILGI : 25 Ağustos 1993 T. ve 687 sayılı yazırnz. 

Yazımz ekinde alman Avukat Şerafettin Gökalp imzalı 28 

Temmuz 1993 tarihli dilekçe incelendi. 

271

Avukatl ık Kanununun 46/3. maddesinin açık hükmüne karşın 

İdare Mahkemeleri tarafından vek.letname ibraz edilmedikçe 

avukatlara dosya incelettirilmedi ğine işaret edilmektedir. 

1136 sayılı Avukatlık Kanununun 46. maddesinin üçüncü fikrasında, 

avukatın dava ve takip dosyalar ım vekaletname ibraz 

etmeden inceleyebilece ği hükmü yer almaktadır. Buradaki "Avukat" 

tabirinin, dava ve takip dosyas ıyla ilgisi olan avukatı kastettiği 

kuşkusuzdur. Bunun aksini düşünmek,avukat s ıfatım taşıyan 

bir kimsenin bütün dava ve takip dosyalann ı inceleme yetkisine 

sahip oldu ğu gibi mantıkla ve işin gereği ile bağdaşmayacak 

bir sonuca götürür. 

Bu bakımdan: 

1—Avukatın dosya ile ilgisinin tesbiti, usul hükümleri çerçevesinde 

hkimin bu konuda edinece ği kanaata bağlı olmaktadır. 

Bu kanaatın keyfi ve kişisel olarak değil, objektif de ğerlendirmelerle 

edinilmesi gerekeceği de tabiidir. Bu bakımdan, henüz vekletname 

yaptırmamış olan avukat vek1et ili şkisini belirleyecek 

şekilde müvekkili ile birlikte gelmiş ya da başka bir şekilde 

h.kime kanaat vermi ş ise sözü edilen 46/3. madde hükmünün 

uygulanmas ının mümkün olabilece ği. 

2—HUMKnun 59, 67 ve 157. maddeleri ile Hukuk ve Ticaret 

Mahkemelerinin Yazı İşleri Yönetmeliğinin 39. maddesi hükümlerinin 

birlikte de ğerlendirilmesi sonucu, vek1et ilişkisinin ve incelenmesi 

istenilen dosyalarla avukat ın ilgili olup olmadığını tesbitiyle 

izin verilmesi hususunun ise mahkeme hkiminin yetkisi 

içinde bulunduğu düşünülmekte olup, vekletname olmaksızın, 

sadece baroya kayıtlı ve ruhsatlı avukatların, dava dosyalannı 

idare mahkemelerinde dahi incelemelerinin mümkün olabileceğine 

dair yeni bir genelge yaymianmasına gerek görülmemi ştir. 

Bilgi edinilmesini, keyfiyetin dilekçe sahibi Avukat Şerafettin 

Gökalp'e duyurulmas ını rica ederim. 

272 

BAKAN ADINA NESLİHAN KARAKAYA 

HAKIM 

GENEL MÜDÜR

Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlü ğünün yukandaid 

yazıda belirtilen görü şü, hatalı, yanlış ve yasalara aykırı 

olup katılmam ız mümkün de ğildir. Bu nedenle Bakanlığıa aşağıdaki 

yazı yazılmıştır. Yazımıza verilen yanıtı da takdirlerinize 

sunuyoruz. 

Sayı : 1626 Ankara, 14.12.1993 


ARA 

ILGI: Hukuk İşleri Genel Müdürlü ğü 11.10.1993 tarihli, 

43073 sayılı yazımz. 

Bakanlığınız Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün Bursa Barosu 

Başkanlığı'na cevap olarak gönderdi ği ilgideki yazısında; 

HUMK.nun 59, 67 ve 157. maddeleri ile Hukuk ve Ticaret Malikemelerinin 

Yazı İşleri Yönetmeliğinin 39 maddesi hükümleri 

karşısında; Avukatlann, vekaletname olmaJs ızın, hakimin izni 

dışında dava dosyalannı, İdare Mahkemelerinde de, incelemelerinin 

mümkün olmadığı, bu itibarla, "Avukatlar ın dava dosyalan 

ı vekaletname olmaksızın inceleyebilecekleri" yolunda yeni bir 

genelge yayrnlanmasma gerek görülmedi ği bildirilmektedir. 

Bakanhğın bu görü şü ve uygulamalarından bir çok meslekdaşımız 

yakınmaktadır. Anılan olumsuz görüş 1136 Sayılı Avukatlık 

Kanununun genel ruh ve amacına ve özellikle 46/3. maddesine 

açıkça aykırıdır: 

1) Başbakanlık tarafindan Millet Meclisi Ba şkanlığı'na 

23.1.1967 tarihli, Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi 

71/64/372 sayılı yazı ile gönderilen "Avukatlık Kanunu Tasarıs 

ı" GEREKÇESİ'nin (1— Genel Olarak) ba şlıkli kısmmda 2. sahifede 

aynen şöyle yazılıdır! "Yeni bir Avukatl ık Kanunu hazırlanmasmı 

gerektiren ikinci önemli sebep, Avukatl ığın bir kamu 

hizmeti olduğu gerçeğinin kanunda daha açık hükümlerle ifadesini 

bulmas ı zaruretidir. Her ne kadar yürürlükte bulunan kanunun 

bazı hükümlerinde, Avukath ğın kamu hizmeti niteliğinde 

bir meslek olduğu ifade edilmiş ise de, Avukatm bir kamu hizmetlisi 

olarak sahip bulunmas ı gereken hak ve sorumluluk üzerinde 

gereği veçhile durulmamıştır. Tasan bu noktayı önemle be- 

273

lirtmeyi, Avukatlık mesleğinin ana niteliklerinden birini ortaya 

çıkarması bakımından zaruri addetmi ş ve avukatlan hak ve sorumluluklan 

bakımından Devlet memurlanna, daha doğrusu C. 

Savcılanna mümkün mertebe yakm bir statüye sokmu ştur. Avukatlara 

karşı işlenen suçlar ile Avukatlann i şlediği suçlara ilişkin 

hükümler yanında AVUKATIN DOSYA TETK İKİ, evraktan 

suret çıkarması, tebligat icras ı gibi yetkileri üzerinde de önemle 

durulmuştur." 

1136 Sayılı Avukatl ık Kanunu, bir kamu görevlisi olarak kabul 

ettiği avukatı Devlet memurluğu, daha doğrusu C. Savcısı 

statüsüne yakın bir statüde kabul etmi ştir ve bu genel gerekçesiyle 

de, avukatın dosya tetkikine yeni bir nitelik kazand ırmıştır. 

Kanun özellikle ve ayrıca 2/3. maddesiyle Adli Mercilerin, görevlerini 

yrine getirirken, Avukatlara yardımcı olmak yükümlülüğünü 

getirmiştir. 

Bu yasal amaç ve statüye rağmen, bir odacıya teslim, edilen 

dava dosyasınrn, vekaletname ibraz etmeden bir Avukata tetkik 

ettirilmemesi fevkalade dü şündürücü ve üzücüdür. 

2) 1136 Sayılı Avukatlık Kanununun gerekçesinin II— Maddeler 

Gerekçesi, be şinci kısmında (Sayfa 6): 

"46. maddede getirilen yenilik, Avukatlar ın mahkeme 

ve icra dairelerindeki dava ve takip dosyalar ını vekaletname 

ibraz etmeden tetkik edebilecekleri keyfiyetidir, vekaletini 

alaca ğı bir iş hakkında dava ve takip dosyası 

Avukata en do ğru bilgiyi vereceği cihetle, Avukat ın bunları 

vekaletnamesi olmadan da tetkik etmesine imkan verilmesindeki 

zaruret a şikardır." 

Denilmek suretiyle, konuya, hiç bir yorum ve tartışmaya olanak 

bırakmayacak şekilde aç ıklık getirilmiştir. 

46. maddenin bu hükmü kanunun genel ruh ve amac ımn doğal 

sonucudur. Gerçekten, kanunun " İşin Reddi Zorunluluğu" 

başlıklı 38/a maddesinde Avukat; "Kendisine yap ılan teklifi yolsuz 

veya haksız görürse" teklifi reddetmek zorunlulu ğundadır 

denmektedir. Bir avukat ın, kendisine takip etmesi için verilmek 

istenen bir işin yolsuz veya haksız Olduğunu anlayabilmesi için, 

274

o işe ait dava veya icra dosyasm ı incelemesi gerekir. Avukat ın 

kanunen reddetmek zorunda kalacağı bir iş için vekaletname almasmın 

gereksizliğine inanan kanun koyucu, 46/3. maddenin 

anılan hükmünü getirmi ştir. 

3) Avukatlık Kanununun anilan bu hükümleri ve gerekçeleri 

karşısında, ilgi yazımzdaki; "1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 

46. maddesinin 3. fıkrasında, Avukatın dava ve takip dosyalar ını 

vekaletname ibraz etmeden inceleyebileceği hükmü yer almaktadır. 

Buradaki "Avukat" tabirinin, dava ve takip dosyas ıyla ilgisi 

olan avukatı kastettiği kuşkusuzdur. Bunun aksini • düşünmek, 

Avukat s ıfatını taşıyan bir kimsenin bütün dava ve takip dosyalanm 

inceleme yetkisine sahip oldu ğu gibi mantıkla ve işin gereği 

ile bağdaşmayacak bir sonuca götürür" yolundaki dü şüncenin 

yasal ve mantıksal dayanağı yoktur. Esasen bir Avukatın bütün 

dava ve takip dosyalarını inceleme isteği olamaz. Avukat, ancak, 

takibi istenen i şe ait dosyaları incelemek ister. 

4) HUMK.nu, genel bir kanundur, 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu 

ise özel bir kanundur ve konumuz yönünden bu kanun öncelikli 

ve geçerlidir. Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Yaz ı İşleri 

Yönetmeliğinin 39. maddesi, açıkça 1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 

gerekçesine, ruh ve amac ına ve 46. maddesi hükmüne 

aykırı Olduğu için geçersizdir. 

Etrafl ıca açıklanan nedenler dikkate al ınarak Bakanlığın yanlış, 

hukuka ve Avukatl ık mesleğinin özelliğine ters düşen anlayış, 

düşünce ve uygulamas ından dönülmesini, Avukatların vekaletnameleri 

olmadan ve ibraz etmeden dava ve takip dosyalar ım 

inceleyebileceklerinin, İdare Mahkemeleri dahil tüm Mahkeme 

ve icra Müdürlüklerine bir genelge ile duyurulmas ını, takdlirlerinize 

sunarım. 



Başkanı 


275

ADALET .BAKANLII 

AARA 

İLGİ : 14.12.1993 gün ve 1626 sayılı yazıımz. 

16 Mayıs 1994 

684 

Avukatlık Yasas ının 46. maddesi hükmünün uygulan ış şekli 

ile ilgili 14.12.1993 tarih ve 1626 sapl ı yazım ıza cevap alınamamıştır. 

Tarihi ve, sayısı sunulan ya ıınız ile ilgili yapılan işlem ve değerlendirmelerin 

Ba şkanlığımıza iletilmesi hususunu takdirlerinize 

sunarım. 

Saygılanmla 


Başkanı 

Avukat OnderSAV 

T.C. 

ADALET BAKANLII 


Sayı : B030H İG000000-8- . Ankara, 07.07.1994 

Konu : Avukatların dosya . . 013406 

inceleyebilmeleri 

TÜRKKİYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA 

İLGİ : a) 14 Aralık 1993 tarih ve 1626 sayılı yazınız. 

b) 16 Mayıs . 1994 tarih ve 684 sayılı yazınız. 

Henüz vekletname almam ış olan avukatın mahkeme ve icra 

dairelerindeki dava ve takip dosyalarm ı inceleyebilmesi hususunda 

farklı uygulamalar yap ıldiğı ve bunun da yakınmalara yol 

açtığından bahisle genelge yapılması istemini kapsayan ilgi yazılarınız 

incelendi. 

Mahkeme ve İcra Dairelerinde dava ve takip dosyalar ımn incelenmesi 

hususu, yürürlükteki usül yasalar ı ve kalem mevzuatıyla 

düzenlenmi ş olup, yıllardan beri bu yasal uygulama sürdürülmektedir. 

276

Konuya ili şkin yasalann uygulanması ile ilgili yankıların geniş 

boyutta olmayıp, münferit hadiselerden ibaret olması ve esasen 

hazırlanan yasa değişikliğinde bu husus çok açık ve net bir 

şekilde düzenlenerek uygulamadaki tereddütlerin giderilece ği gözönüne 

al ınarak, ekonomik tedbirlerin yürürlükte oldu ğu şu dönemde 

genelge yap ılması uygun görülmemiştir. 

Bilgilerini rica ederim. 

Neslihan KARAKAYA 

Bakan a. 

Hakim 

Genel Müdür 

Sayı : 1334 Ankara, 27.10.1993 


ANKARA 

Barolardan ve avukatlardan gelen başvurularda, bazı Cezaevleri 

giri şinde avukatların üzerlerinin arandığı ve bazı Cezaevlerinde 

de "yanında Cezaevine sokulmas ı yasaklanmış veya suç 

teşkil edecek hiçbir eşya veya madde bulunmadığını beyan ederim" 

şeklinde yaz ılı ve imzalı beyan alındığından yakınılmaktadır. 

1136 Sayılı Avukatlık Kanununun 1. maddeine göre Avukatlık, 

kamu hizmeti olup, 2/3. maddesine göre de "Adli merciler ve 

diğer resmi daireler avukatlara görevlerinin yerine getirilmesinde 

yardımcı olmakla yükümlüdürler." 

Kaldı ki, savunmayı, say ve yargıdan ayırmak olanaksızdır. 

CMUK.nunda 3842 Sayılı Kanunla yapılan değişikliğin bir amacı 

da Say-Savunma-Yargı birlikteliğini ve bütünlüğünü vurgulamak 

ve sağlamaktır. 

Cezaevlerinin sorumlu komutanlarına göre bu uygulamalar, 

değişmekte, hemen her Cezaevinde ayr ı uygulamalar yap ılmaktadır. 

Yukarıda örneğini verdiğimiz uygulamalar, Avukatl ığn, 

Kanunda belirtilen niteliğine açıkça aykırı olduğu gibi, meslekdaşlarımızın 

onurunu da zedeleyici boyutlara ulaşmaktadır. 

277

Bütün ülke Cezaevlerinde, Avukatl ık Kanununun yukar ıda 

açıklanan hükümlerine ve avukatlık onuruna uygun tek tip uygulama 

yapılması için gereğini takclirlerinize sunarım. 



Başkanı 


Yukarıdaki yazının benzeri, İçişleri Bakanlığı'na yazılmış, her 

iki bakanlıktan yanıt alınamamıştır. 


Ankara, 2.12.1993 


İLGİ 24.2.1992 gün ve 254/13 sayılı genelgemiz. 

ilgi genelgemizle, meslekda şlanmıza "Hususi Damgal ı Pasaport" 

verilmesi konusundaki giri şimler bilgilerinize sunulmuştu. 

Konuyla ilgili olarak İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü'nden 

alınan cevabi yazıyı da aşağıda bilgilerinize sunuyorum. 



Başkanı 


278

T.C. 

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 

Emniyet Genel Müdürlü ğü 

Sayı : B.05. 1.EGM.0. 13.02.03. Ankara, 23.11.1993 

Konu Hus. Pas. Talepleri 303412 

TÜRKIYE BAROLAR B İRLIĞI BAŞKANLIĞINA 

İLGİ : a) 24.02.1992 gün ve 253 say ılı yazınız, 

b) 29.09.1993 gün ve 1221 say ılı yazınız, 

Avukatlık mesleğinin bir kamu görevi olduğundan bahisle, 

Avukatlara da Hakim ve Savcılar gibi Hususi Damgalı Pasaport 

verilmesi için pasaport kanununda gerekli düzenlemenin yap ı l- 

ması hususundaki ilgi (a—b) yazılarınız incelenmiştir. 

5682 sayılı Pasaport Kanununun 14. maddesinin (A) bendinin 

birinci fıkrasında; "TBMM eski üyeleri, eski Bakanlar ile birinci, 

ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar 

karşılık gösterilmek veya TC. Emekli 1 Sandığı ile ilgilendirilip 

emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözle şmeli 

olarak çalıştırılan Devlet Memurları ve diğer kamu görevlilerine; 

Diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden ba şka 

herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere 

gittikleri zaman verilir. 

Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden 

ayrılmış olanlara da bu nevi paşaport verilir" denilmektedir. 

Halen yürürlükte bulunan 5682 Sayılı Pasaport Kanununun 

14. maddesinde kimlerin Hususi Damgalı Pasaport alabileceği 

hükme bağlanmıştır. Hususi Damgal ı Pasaportun Umuma mahsus 

pasaportlardan fark ı, bazı ülkelerin bu pasaportu ta şıyana 

vize uygulamamasıdır. Ancak Hususi Damgal ı Pasaport taşıyanların 

sayılarının artması halinde, Hüsusi Pasaporta da vize uygulanması 

gündeme gelece ğinden Hususi Pasaportla Umuma 

Mahsus Pasaport arasında hiçbir fark kalmayacaktır. > 

Bu sebeple konu ile ilgili olarak mevcut mevzuatta k ısıtlama 

yapılması düşünülmemektedir. 

279

Bilgi ve gere ğini rica ederim. 

BAKAN ADINA 


RIZA AKDEM İR 

Vali 

Müsteşar Yrd. 

(IMZA) 

Ankara, 22.2.1994 


Yargıtay Birinci Ba şkanlığı'nın, Danışma Bürosu kurulmas ı 

ve meslekdaşlarımızın telefonla bilgi almas ının sağlanması ile' ilgili 

yazısını ve Yargıtay Birinci Başkanlığı'na gönderilen cevabi 

yazıyı aşağıda bilgilerinize sunar, bu hususun meslekdaşlanmıza 

da duyurulmas ını rica ederim. 



Başkanı 

'Avukat Önder SAV 

T.C. 

YARGITAY 

Birinci Başkanlığı 

Sayı : C.02.0.YBB/487.+129 Ankara, 8.2.1994 

TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANLIĞI'NA 

ANKARA 

1994 yılı içinde Yargıtay'a gelen dava dosyalannın hangi dairede 

bulunduğu, esas nuramas ının ne olduğu ve akıbeti hakkında 

B BlQkta (orta bina giri ş kapısı) yer alan danışmadan bilgi 

verilmte olup, aynca bulunan 417 44 94 ve 425 36 06 No.lu telefonlar 

ile de Yargıtay'a gelmeden dava dosyas ı hakkında bilgi 

alınabilir. 

280

Bilgi edinilmesi ve bu hususun tüm te şkiİatmıza duyurulması 

için gereğini saygıyla rica ederim. 

Müfit UTKU 

Birinci Başkan 

( İMZA) 

Sayı 250 Ankara, 22.2. 1994 

YARGITAY BIRINCI BAŞKANLIĞI 

ARA 

8.2.1994 gün ve C.02.0.YBB/487 .429 sayılı, danışma bürosu 

kurulması ve meslekdaşlanmızın telefonla bilgi almasının sağlanması 

ile ilgili yazımzı aldım. Yargıtay'da bu yeni uygulamanın 

başlaması talimatını verdiğiniz için te şekkür ederim. Ülke 

düzeyinde tüm meslekdaşlanmızı yakından ilgilendiren bu yararlı 

uygulama nedeniyle ayrıca sizi kutlar, ba şarı ve esenlik dileklerimle 

saygılar sunarım. 

DSİ GENEL MÜDÜRLÜGÜNE 

ARA 


Başkanı 


( İMZA) 

2 Haziran 1994 

751 

İğdır İli ve İlçelerine DS İ tarafindan kanallar nedeniyle aç ılan 

kamulaştırma bedelinin artırılması davalannda kesinleşenmahkeme 

kararları gereğince ödenmesi gereken paraların 1992-1993 

yıllarından beri hak sahiplerine ödenmedi ği, İğdır Barosu Başkanlığı 

ve hak sahiplerince Birli ğimize yakınma olarak bildirilmektedir. 

Anayasamızın 46. maddesine göre, kamula ştırma, karşılıklan 

nakden ve peşin ödenmek şartıyla yapılabilir. Maddenin 3. fıkrasında, 

bazı kamulaştırmalardaki ödeme şeklinin kanunla düzen- , 

leneceği hükmü yer . almaktadır. Bu hüküm gereği 2942 No.lu 

Kamulaştırma Knunununun 3. maddesiyle yerine etiril ıniştir. 

281

Yukarıda bahsedilen kamulaştırma işlerinde gerek TC. Anayasası'nın 

46. maddesi, gerekse 2942 No.lu Kamula ştırma Kanununun 

3. maddesi hükümlerine aykırı davranıldiğı ve bu. , hükümlerin 

çi ğnendiği anlaşılmaktadır. 

Hiçbir mazeret, devletin Anayasa ve Yasa hükümlerinin çi ğ- 

nenmesini haklı gösteremez. Zira mülkiyet hakk ı TC. Anayasas ı- 

nın 35. maddesiyle tanınmış, anayasal temel bir hakt ır ve önce 

Devlet, ki şinin temel haklarına saygı göstermek ve bu hakları 

güvenceye bağlamakla yükümlüdür. . 

Kaldı ki Anayasamızın 138/4. maddesi hükmüne göre idare, 

mahkeme kararlarına uymak zorunda olup, bunların yerine getirilmesini 

geciktiremez. 

İğdır ili ve ilçelerindeki bu Anayasa ve Kamula ştırma Kanununa 

aykırı uygulama, hem mülkiyet hakkı Anayasa gereği Devletin 

güvencesi altında bulunan hak sahiplerini zor durumlara 

düşürmekte, hem de mesleği hak savunuculuğu olan avukat 

meslekdaşlarımızm bütün çalışmalarının semeresiz kalmasına 

neden olmaktadır. Böylece, avukatlık mesleğinin manevi kıvancı 

da zedelenmektedir. 

Bu gibi yakınmaların biran önce giderilmesi için takdirlerinize 

sunarım. 



Başkanı 


Yukarıdaki yazının benzeri Maliye Bakanl ığı'na da yazılmış , 

sadece DS İ Genel Müdürlüğü'nden yamt alınmış olup aşağıya 

aynen aktanlm ıştır. 

282

T.C. 

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI 

DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Emlak ve Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı 

Sayı B 09 1 DS İ 0 18 04 02/380.9/1017 Ankara, 21.6.1994 

Konu : Tezyid-i bedel alacakları 


Karanfil Sok, No: 5/62 


İLGİ : 2.6.1994 tarih ve 751 sayıli yazınız. 

ilgi yazıyla, İğdır ve ilçelerinde DS İ'ce açılan kanallar nedeniyle 

yöre halkına ait arazilerin kamulaştırıldığı, açılan tezyid-i 

bedel davalarının sonuçlandığı, ancak 1992-1993 yıllarından beii 

hak sahiplerine alacaklarının ödenmediği, bu nedenle mağdur 

duruma dü ştükleri belirtilerek, tezyid-i bedel alacaklarının ödenmesi 

talep edilmektedir. 

Kamulaştırma bedelinin yetersiz bulunmas ı sonucu açılmış 

olan bedel artırma davalarına ili şkin dosyalar Yargıtay'dan da 

geçerek kesinlik kazanmalar ından sonra Erzurum DS İ yIlI. Bölge 

Müdürlüğü'ne intikal tarihine göre s ıraya konulmakta olup, 

ödemeler ödenek ye nakit teminini müteakip bu s ıraya göre yapılmaktadır. 

Hak sahiplerine ait tezyid-i bedel alacaklarımn ödenebilmesi 

için gerekli ödenek ve nakdin temini hususunda çal ışmalar 

sürdürülmektedir. 

Bilginizi rica ederim. 

GENEL MÜDÜR ADINA Necdet ERD İNÇ 

Genel Müdür Yardımcısı 

CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 

DİYARBAKIR 


804 

Diyarbakır Barosu Başkanlığı'ndan alman yazıda, Diyarbakır 

1 No.lu E Tipi Kapalı Cezaevinde, müvekkilleri ile görü şmeye gi- 

283

den meslekdaşianmızın üzerlerinin cezaevi görevlileri tarafından 

mevzuata ayk ırı bir şekilde ve daha önce yapılan görüşmelere 

rağmen aramalara devam edildi ği belirtilmektedir. Başvurunun 

bir örneğinin Başsavcıliğımza da iletildiği bildirilmiştir. Diyarbakır 

Barosu'nun 3.6.1 994 tarihli ba şvurusu nedeniyle ve 

onur kırıcı olayla ilgili yapılan işlemin Birliğimize iletilmesi hususunu 

takdirlerinize sunar ım. 

Saygılanrnla 


• Başkanı 


T.C. 

DİYARBAKIR 

• CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 

Sayı : 1994/1269-4 16.6.1994 

TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANLIĞINA 

ANKARA 

ILGI: 10.6.1994 gün ve 804 sayılı yazırnz. 

Ilgi sayılı yazınızla Diyarbakır Barosu Ba şkanlığınrn. başvuruları 

hakkında yapılan işlemle:r hakkında bilgi istenmekle, 

Ilgililer hakkında gereği yapılmak üzere mümessil C. Savcısına 

tevdi edilmiş olup, bu hususta Adalet Bakanlığına ve Bölge 

Barosu Başkanlığına bilgi verildiğine dair yazımız sureti ekte 

gönderilmi ştir. 

Bilgilirinize rica olunur. 

Yazı İşl. Müd. Fahri KASIRGA 

Cumhuriyet Başsavcısı 

284

T.C. 

CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 

Sayı : 199411269-4 DİYARBAKIR 

23.6.1994 


AMRA 

İLGİ : 10.6.1994 tarih ve 804 sayılı yazınız. 

Ilgi sayılı yazınız ile 27.5:1994 tarihinde Diyarbak ır 1 No.lu E 

Tipi Kapalı Cezaevine müvekkilleri ile görü şmeye giden Diyarbakır 

Barosu mensubu Avukatların tuttukları tutanakla ilgili olarak 

Cumhuriyet Başsavcılığımızca gerekli tahkikat yap ılarak 

3.6.1994 tarih ve Hz. 1994/3811, 1994/136 karar sayı ile görev- 

• sizlik kararı verilmi ş, buna bağlı olarak ilgili sayılı karar Diyar- 

• bakır Valiliğine iletilmiştir... 

Zikredilen görevsizlik kararı yazımız ekinde gönderilmiştir. 

Bilgilerinize rica olunur. 

Fahri Kasırga 


ADALET BAKANLIĞINA 

ARA 

13.6.1994 

BÖLGE BAROSU BAŞKANLIĞI 

DİYARBAKIR 

ILGI : Diyarbakır Bölge Barosu Ba şkanlığının 3.6.1994 gün 

ve 1994/2 sayılı yazılan 

Ilgi yazı ile, Diyarbakır 1 Nolu E Tipi Cezaevine müvekkilleri 

ile görüşmeye giden Avukatlann arand ıklan belirtilmekte ve ilgililer 

hakkında gereğinin yapılarak uygulamaya son verilmesi 

istenmektedir. 

Cezaevine gelen Avukatların, giriş ve çikışlarda üstlerinin 

285

aranmadığı, buna karşılık beyanlan ile yetinileceği mer'i mevzuat 

gereğidir. 

Daha önce de benzeri durumların meydana gelmesi nedeniyle 

konu tarafımdan ilgililere intikal ettirilmiş ancak uygulamamn 

genel bir uygulama olmadığı, bazı Avukatlar hakkında, örgüte 

kuryelik yaptıkları ve örgütsel döküman bulundurdukları yolun-. 

da alınan ihbarlar üzerine Jandarmanın Adliye ve Asayiş görevlileri 

kapsamında bir kıs ım Avukatların henüz Cezaevine girmeden 

dış kapıda arandıkları ifade edilmiştir. 

Cezaevimize gelen Avukatların üstlerinin aranması yolunda 

Cezaevi idaresi olarak bir uygulamam ız bulunmamaktadır. Bu 

tür uygulamalar Cezaevi İdaresinin insiyatifi dışında yapılmaktadır. 

Dilekçe ve ekleri, ilgililer haıkkında gereği yapılmak üzere ilgili 

makamlara intikal ettirilecektir. 

Bilgilerinize arz, rica olunur. 

Fahri KASIRGA 


DAĞITIM: 

GEREĞİ : Bölge Barosu-Ba şkanlığına 

BILGI: Adalet Bakanlığına 

Sayı : 914 Ankara, 1.7.1994 

Diyarbakır Valiliği'ne 

DİY4RBAKIR 

Diyarbakır 1 No.lu E Tipi Kapal ı Cezaevine müvekkilleri ile 

görüşmeye giden Diyarbakır Barosu mensubu meslekdaşlarımızın 

cezaevi görevlileri tarafindLan Kanuna aykırı bir şekilde aranması 

nedeniyle yapılan başvuruya Diyarbakır C. Başsavcılığı'ndan 

verilen yanıtta, sanıkların görevleri dolayısıyla ve Memurin 

Muhakematı Kanununa tabi olmaları nedeniyle görevsizilk 

kararı verildiği bildirilmi ştir. 

286 

Gereği için makamımza i[etildiği bildirilen 3.6.1994 tarihli

Hz. 1994/3811-136 say ıli kararla ilgili ne gibi işlem yapıldığınm 

Birliğimize bildirilmesini takdirlerinize sunanm. 



• Başkam 


Diyarbakır Valiliği'nden herhangi bir yan ıt gelmemiştir. 


• 847 

4. AĞIR CEZA MAHKEMESI BAŞKANLIĞI 

İSTANBUL 

Mahkemenizce verilen 29.4.1994 tarih ve E. 1994/63, K. 1994/ 

91 sayılı karaı da yeralan; 

". ...avukatın üstlendiği avukatların görevi sebebi ile savunduğu... 

müvekkilinin menfaatlerinin ÇIGIRTKANLIGINI yapmas ı 

yasal görevidir. Burada önemli olan avukat ın müvekkilinin menfaat 

ÇIGIRTKANLIGINI yasal sm ırlar içinde yapmas ıdır..." 

, gerekçesi ile Avukal ığı ÇIÖIRTKANLIKLA e şdeğer sayan görüşünüz, 

hayret ve esefle karşılanmıştır. 

Bilinmelidir ki Avukatl ık Yasasının 1. maddesinde de belirtil-. 

diği gibi "Kamu hizmeti ve serbest meslek" olan avukatl ık, Say 

şan yargının vazgeçilmez bir 

-Savunma—Karar üçlüsünden olu 

parças ıdır. • 

Yargınm parçası olan savunmayı ÇIĞIRTKANLIKLA e şdeğer 

sayma isnadı herşeyden önce tüm yargıya karşı, yapılmış ve kabul 

edilemez bir insafs ızhktır. 

Avukatı çığırtkan ile eşdeğer saymaya yönelik tavrınızı, Türkiye 

Barolar Birliği, tüm avukatlar ve yargıya inanan tüm hukukçular 

adına şiddetle kımyoruz. 


Başkanı 


287

BARO BAŞKANUĞI 

Tarih, 4. 10.1994 


Icra ve Iflas Kanunu'nun. yo ğun yakınmalara neden olan 82/1. 

maddesi değiştirilerek, gerektiğinde Devlet mallar ınının da haczinin 

sağlanması önerisiyle Başbakanlık,' Maliye Bakanlığı ve 

Adalet Bakanlıklarına gönderdiğimiz yazı metni ektedir. 

Bilginizi rica ederim. 


EKI: Başbakanlık, Maliye Bakanlığı ve 

Adalet Bakanl ığı'na gönderilen 

yazı fotokopisi. 


Başkanı 


Sayı : 1363 Ankara, 4.10.1994 

ADALET BAKANLIĞINA 

AMARA 

2004 No'lu İcra ve İflas Kanunu'nun 82/1. maddesine göre 

Devlet Malları Haczedilernez. Ancak, kanunun bu hükmünün 

idare makamiarıncason derecede istismar edildi ği ve vatanda şın 

idareden (devletten) olan alacaklarının uzun süreler ödenmedi ği 

gözlenılenmekte ve yaygm yakınmalara neden olunmaktadır. Bu 

doğrultuda avukatlar ve Barolardan da sürekli yakınmalar almmaktadır. 

Özellikle, Karayolları, DS İ- Belediyeller gibi yoğun kamulaştırma 

yapan kuruluşlar kesinleşmiş ilama bağlı kamulaştırma 

bedellerini uzun süre ödemedikleri gibi, vatanda şın kesinleşmiş . 

ilama bağlı tazminatları, idarelerce aylar ve yıllarca ödenmemektedir. 

288

Idarenin bu keyfi tutumu, vatanda şlar kadar, bir kamu hizmeti 

yapan, y ıllarca davaları kovuşturarak vatanda şm haklarım 

kesin ilama bağlatan avukatları da sıkıntıya sokmaktadır. 

1982 Anayasamızın 5. maddesi; Devletin temel amaç ve görevlerini 

sayarken "...ki şinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk 

devleti ve adalet ilkeleriyle ba ğdaşmayacak surette sımrlayan.... 

engelleri kald ırmayı" da bu görevler içinde göstermektedir. 

Anayasamn 46. maddesinde kamulaştırmanın kaşılıklarmın 

nakden ve peşin olarak ödenmesi ilkesi kabul edilmi ştir. 11. 

maddesine göre de, "Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve 

yargı organlarım, idare makmlann ı bağlayan temel hukuk kurallarıdır 

ve kanunlar Anayasaya aykırı olamaz". 

Mülkiyet hakkı kişinin temel hakkıdır. Bu hakkın, gerektiğinde, 

kişi lehine devletçe sağlanmasında, devlet ve ki şi arasında 

bir ayncahk olamaz. Zira,' 1982 Anayasam ızın 10/3. maddesine 

göre "Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde 

kanun önünde e şitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar". 

Bugüne kadarki çarp ık uygulama sürdüğü takdirde vatandaşların 

devlete olan güvenleri de sars ılacaktır. Bu nedenle soruna 

köklü ve kalıcı çözüm bulunmas ı kaçınılmazdır. Kimi hukukçularm 

önerdikleri gibi kesinle şen ilama bağlı devlet ve kamu kuruluşlannm 

borçlarının Maliye Bakanlığı bünyesinde olu şturulan 

bir FON tarafindan ödenmesi dü şünülebilir. 

Bu ve benzeri düzenlemeler dü şünülemezse keyfihiğe kaçan 

uygulamalar, bunların sebep olduğu yoğun yakınmalar sürecektir.Sorun 

ve yarattığı sakıncalar, icra vĞ İflas Kanununun 82. 

maddesine "ilamrn kesinme şmesinden itibaren üç ay içerisinde 

borcun ödenmemesi durumunda Devlet mal ınm haczedilebileceği" 

şekilde bir fikra eklenmesi, ile ö'nlenebilir. 

Yukarıda açıklanan sıkıntıları giderecek biçimde bir değişiklik 

yapılması için gereğini takdirlerinie sunarım. 


Türkiye Barolar Birliği Başkam 


289

\ Sayı : 2025 

MALIYE BAKANLIĞI 

GELİRLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

AkRA 

Ankara, 27.12.1994 

ÇOK ACELE 

İLGİ : 7.12.1994 tarih ve 22134 Sayil ı Resmi Gazetede yay ınlanan 

234 sayılı V.U.K. Genel Tebliği 

Ilgi ğenelgenizde belirtildiği şekilde serbest meslek erbab ı 

arasında yer alan avukatların "...faaliyetleri s ırasında bono, poliçe 

ve çek alıp vermeleri mutad olmayanlar..." aras ında bülundu-' 

ğünda kuşku yoktur. Bu nedenle Avukatlar Kambiyo Senetleri 

Defteri tutma zorunluluğu kapsamı dışındadır. 

234 sayılı V.U.K. Genel Tebliği çok açık hüküm vermesine 

karşın, bazı illerde defterdarlıklarm Barolanm ıza avukatların 

234 Sayılı Genel Tebliğ kapsamı içinde olduğu ve Kambiyo defteri 

tutma zorunda bulunduklar ını söylediği istihbar edilmiştir. 

Avukatlık Yasasına göre avukatların mesleki faaliyetleri ile ilgili 

Kambiyo Senedi düzenlemeleri de mümkün de ğildir (Avukatlık 

K. Md. 163/6). 

234 Sayılı Genel Tebliğin açık hükmüne rağmen bu konuda 

tereddüt yaratılması s ıkıntı doğruacaktır. 'Çok acele avukatların 

kambiyo senetleri defteri tutma zorunluluğu kapsamı dışında olduğunun 

tarafımıza ve tüm defterdarl ıldara bildirilmesini takdirlerinize 

sunarım. 

Saygılanmla. 


Başkanı 


290

T.C. 


Gelirler Genel Müdiirlii ğu 

Sayı : B.07.0.GEL.0.45/437-196-2 29. 12. 1994 - 85534 




ILGI 27.12.1994 gün ve 2025 sayılı yazınız. 

Ilgide kayıtlı yazınızm incelenmesinden; 234 s ıra numaral ı 

Vergi Usul Kanunü Genel Tebli ğinde yer alan "serbest meslek 

erbabı olan mükelleflerden, faaliyetleri s ırasında bono, poliçe ve 

çek alıp vermeleri mutad olmayanlann kambiyo senetleri defteri 

tutma zorunluluğu kapsamı dışında bırakılmaları uygun görülmüştür" 

ifadesinin serbest meslek erbab ı arasında yer alan avukatları 

da kapsadığından söz edilerek, Avukatl ık Yasasına göre 

avukatların mesleki faaliyetleri ile ilgili kambiyo senedi düzenlemelerinin 

de mümkün olmad ığı da belirtilmek suretiyle bu defteri 

tutma mecburiyetlerinin olmad ığının tarafınıza ve tüm defterdarlıklara 

bildirilmesinin istenildi ği anlaşılmıştır. 

Bilindiği gibi, 4008 sayılı Kanun ile baz ı vergi kanunlarında 

değişiklik ve yeni düzenlemeler yapılmış, Kanunun 4. maddesiyle 

213 sayılı Vergi Usul Kanununa eklenen' Mükerrer 196. madde 

ile "Kambiyo Senetleri Defteri" tutulmas ı mecburiyeti getirilmiştir. 

4008 sayılı Kanunun 4. maddesinin son bendinin Bakanlığımıza 

verdiği yetkiye dayamlarak kambiyo senetleri defterlerinde 

yer alacak bilgiler ile diğer usul ve esaslar 234 s ıra numaralı 

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiştir. 

Söz konusu Tebliğin Kambiyo Senetleri Defteri Tutma Mecburiyetine 

İlişkin (A) Bölümünün ikinci paragrafinda, bu defteri 

tutacaklar açıklanmış ve işletme hesabı esasına göre defter tutan 

tacirler ile serbest meslek erbab ı olan mükelleflerden faaliyetleri 

sırasmda bono, poliçe ve çek alıp vermeleri-mutad olmayanlar 

bu defteri tutma zorunluluğu dışında bırakılmışlardır. 

291

Faaliyetleri icabı kambiyo senetleri alan veya veren mükelleflerin 

bu defterleri tutmaları zorunludur. Ancak, faaliyetleri gereği 

kambiyo senetleri almayan veya vermeyen mükelleflerin bu 

defteri tutma mecburiyetleri bulunmamaktad ır. Bu açıklamalardan 

da, anlaşılacağı üzere, kambiyo senetleri defteri tutma zorunluluğu, 

mükelleflerin faaliyet türleri gözönüne al ınarak getirilmemi 

ş olup, bu senetlerin al ınıp veya verilmeleri hususu dikkate 

alınarak düzenlenmiştir. 

Öte yandan yazınızda, Avukatlık Kanununun 163. maddesine 

atıfta bulunarak avukatların mesleki faaliyetleri ile ilgili kambiyo 

senetleri düzenlemelerinin mümkün olmad ığı ifade edilmişse 

de, söz konusu maddede Avukatl ık ücretinin serbestçe kararla ş- 

tırılmasına ilişkin bir hüküm yer almakta olup, avukatların alacakları 

ücretleri için bono, poliçe, çek ve benzeri kambiyo senetlerini 

Kanunen kabul edemeyecekleri veya düzenleyemeyeceklerine 

ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. 

Bu itibarla, baronuza mensup avukatların kambiyo senetlerini 

almaları veya vermeleri halinde bu defteri tutmaları zorunludur. 

Ancak, kambiyo senetlerini almaları veya vermeleri mutad 

olmayan avukatların bu defteri tutma mecburiyetleri bulunmak- 

'tadır. 

Ayrıca, bu defteri tutma zorunluluğu olan avukatların bu defteri 

tasdik ettirmeyerek bu mecburiyete uymad ıklarının tespiti 

halinde, Vergi Usul Kanununa göre ceza kesilece ği tabiidr. 

Bu hususlar dikkate al ınarak, baronuza mensup avukatlara 

gerekli duyurunun yapılmas ı icap etmektedir. 

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim. 

Bakan a. Ertürk BARLAS 

Gelirler Genel Müdürlü ğü 

Daire Başkam 

292

T.C. 

MALIYE BAKANLIĞI 

Gelirler Genel Müdürlü ğü 

Sayı : B.07.0.GEL.0.45/437-196-12 30.12.1994 - 85534 




İLGİ : a) 27. 12. 1994 gün ve 2025 say ılı yazınız. 

b) 29.12.1994 gün ve B.07.0.GEL.0.45/437-196-12-85534 

sayılı fax yazımız. 

ilgi (a)'da kayıtlı yazmızla cevaplandırılması talep edilen konulardaki 

açıklamaları içeren ilgi (b)'de kayıtlı yazmıızın sondan 

dördüncü paragrafının sonunda yer almas ı gereken "bulunmamaktadır" 

ifadesi sehven "bulunmaktadır" olarak yer alm ıştır. 

Bu itibarla kambiyo senetleriııi almaları veya vermeleri mutad 

olmayan avukatların bu defteri tutma mecburiyetleri bulunmamaktadır. 

Bilgi edinilmesini ve gere ğini rica ederim. 

Bakan a. Ertürk BARLAS 

Gelirler Genel Müdürlüğü 

Daire Başkanı 



Ankara, 17.1.1995 

Serbest meslek erbabı arasında yer alan avukatların 7. 12. 1994 

tarih ve 22134 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 234 Sayılı 

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamı dışında kaldığı, kambiyo 

defteri tutma zorunluluğunda olmadığı, Maliye Bakanlığı 

Gelirler Genel Müdürlüğü'ne, 27.12.1994 tarihli 2025 sayılı örneği 

ekli yazımızla bildirilmi ştir. Aynı yazıda ayrıca, avukatların 

mesleki faaliyetleri ile ilgili kambiyo defteri tutma mecburiyetle- 

293

i olmadığının tarafımıza ve tüm defterdarhklara acele iletilmesi 

Bakanlıktan istenilmiştir. Karşılık olarak alınan yazılarda, 

"kambiyo senetlerini almaları veya vermeleri mutad olmayan 

avukatların bu defteri tutma mecburiyetleri bulunmamaktad ır" 

denilmektedir. Yazı fotokopileri ektedir. 

Durumu bilgilerinize sunar, meslekda şlarımıza duyurulmasını 

rica ederim. 

Saygılarımla. 


Başkam 


Eki:3 


Ankara, 9.2.1995 


Kanuni 'Faiz ve Temerrüt Faiz oranlar ının günün koşullarına 

uygun hale getirilmesi konusunda Birli ğimizce Başbakanlığa, Sanayi 

ve Ticaret Bakanl ığına yazılan yazı ve kar şılık olarak al ınan 

yazı fotokopileri aynen aşağıya çıkartılmıştır. Türkiye Barolar Birliği 

olarak konu izlenecek ve sonuçland ırılmasına çalışilacaktır. 

Durumu ve konunun meslekta şlanmıza da duyurulmasını 

takdirlerimze sunarım. 



Başkanı 


BAŞBAKANLIĞA 22 Aralık 1994 

ANKARA Çok Acele 

3095 Sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 

1. maddesinde: "Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa 

294

göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktar ı sözleşme ile tespit 

edilmemi şse faiz ödemesi senelik % 30 oran ında yapılır. 

Bakanlar Kurulu, ekonomik şartları dikkate alarak bu oramn 

% 80'ine kadar art ırma ve eksiltme yapabilir. Bakanlar Kurulunun 

bu konudaki kararı, kararın alınmas ını izleyen takvim yılı 

başından itibare ıı uygulanır." 

Bu yasa gereğince karşılaştınlan % 30 faiz oranımn saptanmasımn 

üzerinden 10 yıl gibi uzun bir süre geçmi ştir. Bu süre 

içinde paranın satınalma gücündeki büyük oranlı düşüşler ve 

yasanın da öngördüğü gibi ekonomik şartlar dikkate al ınarak 

anılan maddenin 2. fıkrası gereğince ve bu fikranın verdiği yetkiye 

dayanılarak, halen % 30 olan faiz oranının 1 Ocak 1995 tarihinden 

geçerli olmak üzere, % 80 art ınlarak Bakanlar Kurulu'nca, 

% 54'e çıkarılması hususunu, takdirlerinize sunarım. 




'( İMZA) 

T.C. 

BAŞBAKANLIK 

KANUNLAR VE KARARLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

Sayı : B.02.0.KKG/166-97/06013 2.1.1995 

TÜRKİYE BAROLAR B İRLİĞİ BAŞKANLIĞINA 

İLGİ : 22.12.1994 tarihli ve 2010 sayılı yazınız. 

3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine ili şkin Kanuna 

göre belirlenen faiz oranlarının günümüz şartlarına uygun olmaması 

nedeniyle % 30'dan % 54'e çıkarılmas ına ilişkin ilgi yazınızın 

sureti Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na gönderilmiştir. 

Bilgilerini rica ederim. 

- A. Naci TUNCER 

Başbakan A. 

• • Müsteşar V. ( İmza) 

295

19 Ocak 1995 

SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI'NA 

AMRA 

Başbakanlığa gönderdiğimiz 22 Aral ık 1994 gün ve 2010 sayılı 

yazımızın, ilgisi nedeniyle Bakanl ığmıza aktarıldığı Başbakanlığın 

2.1.1995 gün ve B.020.KKG/166-97/06013 sayılı yazılarıyla 

tarafımıza bildirilmiştir. 

Konu hakkında Bakanlığımzca yapılan işlemden ve sonucundan 

Birliğimize bilgi verilmesini takdirlerinize sunar ım. 


Eki: 1-) Birliğimizin 22 Aralık 1994 gün ve 

2010 sayılı yazısı fotokopisi, 

2-) Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar 

Genel Müdürlüğü'nün 2.1.1995 gün ve: 

166-97/06013 sayılı yazılarının fotokopisi. 

Türkiye Barolar Birli ği Başkanı 


T.C. 

SANAYİ VE TİCARET BAKANLfĞI 

İçticaret Genel Müdürlüğü 

Sayı : B.14.0. İTG.0.10.00.05/ 3.2.1995 

Konu: Kanuni ve Temerrüt Faiz 02980 

Oranlarının arttırılmas ı 

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA 

Karanfil Sok. 5/62 Kz ılay / ANKARA 

İLGİ : 19.1.1995 tarihli ve 109 sayılı yazınız. 

Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu'na göre faiz ödenmesi 

gereken hallerde faiz miktarı belirtilmeyen sözle şmeler için 

uygulanan kanuni faiz ile temerrüt faizi oran ının senelik % 

30'dan % 54'e çıkarılmasına ait kararname tasla ğı 2.2.1995 tarih 

ve 2814 sayılı yazımız ekinde Başbakanlığa gönderilmiştir. 

Bilgi edinilmesini rica ederim. 

Bakan a. Osman ALPAK 

Genel Müdür ( İmza) 

296

W) 

SERBEST MUHASEBEC İ - SERBEST MUHASEBEC İ 

MALİ MÜŞAVİRLERE TANINAN YETKİLERLE 

İLGİLİ ÇALIŞMALAR 


Tarih, 1.8.1994 


213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 227. maddesine 4008 say ılı 

yasa ile eklenen mükerrer madde 227/1 gere ğince Maliye Bakanlığı'nca 

yapılacak düzenlemede, avukatlara vergi beyannameleri- - 

nin muhasebeci veya mali müşavirlerce imzalanmas ı zorunluluğunun 

getirilmemesi bu amaçla da düzenleme dışında tutulması 

isteğiyle Maliye Bakanlığına yazdığımız 29.7.1994 gün ve 1074 

sayılı yazımızın bir örneği iişiktedir. 

Biinizi rica ederim. 

Saygılanmla 


Başkanı 


Sayı : 1074 29.7.1994 


ANKARA 

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 227. maddesine 40008 sayılı 

yasa ile eklenen Mükerrer Madde 227/1 gere ğince "Vergi beyannamelerinin 

3568 sayılı Kanuna göre yetki alm ış serbest muhasebeci, 

serbest muhasebeci mali mü şavir veya yeminli mali 

müşavirler tarafından da imzalanmas ı mecburiyetini getirmeye, 

bu mecburiyeti beyanname çe şitleri, mükellef grupları ve faaliyet 

konulan itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya Maliye Bakanhğı 

yetkili kılınmıştır. - 

297

1136 sayılı Avukatlık Kanununun 1. maddesine göre avukatlık, 

serbest meslek olmakla beraber, bir kamu hizmetidir. Bundan 

dolayı da aynı Yasanın 76. maddesine göre Barolar ve 109. 

maddesine göre de Türkiye Barolar Birli ği "Kamu Kurumu Niteliğinde 

Meslek Kurulu şlarıdır". 

Adıgeçen Yasanın 2/2; maddesine göre avukat, "hukuki bilgi 

ve tecrübelerini, adalet hizmetine ve ki şilerin yararlanmas ına 

tahsis eden" kişidir. Avukatlığın, diğer serbest mesleklerle, tüccar 

ve esnafla ayn ı st.atüde görülmesi veya ayn ı statüye sokulması 

yasal olarak olan.akh değildir. 

Açıklanan yasal nedenler ve avukatl ık mesleğinin özelliği gereği, 

gerektiğinde serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali 

müşavir veya yeminli mali mü şavirlerin de yasal haklarını, yasa, 

tüzük ve yönetmelikleri en iyi bilen ve yorumlayan ki şi olarak 

savunacak ve onlara hukuksal yard ım sağlayacak olan avukatların 

beyannamelerinin bu ki şilerce imzalanmas ı zorunluluğunu 

getirmek, hukuk ayıbı oluşturacak derecede çeli şki olacaktır. 

Öte yandan avukatlar serbest meslek mensubu olarak sadece 

"Serbest Meslek Defteri" ve "Serbest Meslek Makbuzu" düzenlemek 

mecburiyetindedir. Bunların düzenlenmesi de çok basittir. 

Bilanço veya i şletme esasına göre defter tutulmas ı ve belge düzenlenmesi 

gibi kapsaml ı ve karışık olmadığından bunlara da 

yanılarak Vergi Beyennameleri'nin düzenlenmesinde de bir zorluk 

yoktur. 

Mesleği gereği başkalarının haklarını savunan, hukuku, yasa, 

tüzük ve yönetmelikleri (Vergi Hukuku da dahil) en iyi bilen ve 

yorumlama gücüne sahip olan avukatların, kendi Vergi Beyannamelerini 

doldurmay ı beceremiyeceklerini kabul ve onu ba şkalarının 

imzas ına mecbur etmek, avukatlık mesleğini, en azından, 

hafife almak anlam ına gelecektir. Bu duruma düşmeyi onursal 

olarak da kabul edemeyeceklerini bildiren avukatların, aksi takdirde, 

her türlü yasal yollara da ba şvuracaklan anlaşılmaktadır. 

Yukanda aç ıkladığımız nedenler dikkate al ınarak, adı geçen 

Mükerrer Madde 22 7/1 gere ğince yapılacak düzenlemede avukat- 

298

ların, düzenleme dışmda bırakılmasım takdirlerinize sunarım. 



Başkam 


( İmza) 

27.7.1994 tarihli bu yazımıza uzun süre yamt verilmeyince 

aşaıdaki 18.1.1995 tarihli yazı yazılmıştır. 


AMCARA 

İLGİ 

: 29.7.1994 tarih ve 1074 sayıh yazımız. 

18.1.1995 

99 

İlgide belirtilen yazımızla 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 

227. maddesine 4008 say ılı yasa ile eklenen Mükerrer Madde 

227/1 ile getirilen "Vergi Beyannamelerinin 3568 Sayılı Kanuna 

göre yetki almış srbest muhasebeci mali mü şavir veya yeminli 

mali müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyeti"ne ilişkin 

uygulamanın, mevzuat düzenlemesinin avukatların kapsam 

dışında tutularak yapılması, nedenleriyle açıklanmıştı. 

Konu ile ilgili Bakanlığımzın tebliği, ya da benzer düzenlemesi 

çıkartılmadan, kimi Vergi Dairelerince avukatların verdikleri 

beyannamelerde mali mü şavir imzası arandığı, Barolanm ızca 

bildirilmektedir. 

Avukatların vergi beyannanıelerinin de mali müşavirlerce imzalanması 

mecburiyeti camiamızda yoğun tartışmalara ve giderilmesi 

olanaks ız manevi zararlara, büyük tepkilere neden olacaktır. 

Yapılacak düzenlemede avukatların tebliğ kapsamı dışında 

tutulmasım takdirlerinize sunar ım. 



Başkanı 


299

23.2.1995 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Genel Tebliğ ile 

mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen gelir 

vergisi mükellefleri arasrnda yasa, olanak vermesine kar şın hiçbir 

ayırım gözetmeden avukatlar ın gelir vergisi beyannameleri ııi 

de Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali Mü şavirlere 

imzalatmas ı, defter tutturmas ı ve bu ki şilerle "Yıllık Sözle ş- 

me" imzalaması mecburiyeti getirilmi ştir. 

Birliğimizin çağrısı üzerine 11.3.1995 tarihinde Ankara'da 

toplanan Baro Başkanları, yasaya, hukuka, insan hak ve özgürlüklerine 

aykırı olan bu Genel Tebliğ'in iptali için Danıştay'da 

dava açılmamasına oybirliği ile karar vermi şlerdir. 

Danıştay 4. Dairesi'nde açılan iptal davasmda a şağıda tam 

metni bulunan E. 1995/1195 Sayılı Yürütmeyi Durdurma kararı 

verilmi ştir: 

T.C. 

Danıştay 

Dördüncü Daire 

Esas No: 1995/1195 

Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen Davacılar: 1- Av. 

Onder Say. 2- Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı / ANKARA 

Davac ılar Vekili: Av. Teczan Çakır - 

Meşrutiye Cad. No 3/14 ANRARA 

Davah : Maliye Bakanlığı / ANKARA 

Istemin Özeti : 23.2.1995 gÜrLlü ve 22211 sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanan, Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci 

ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce İmzalanması Hakkında 

1 no.lu Genel tebliğin iptali dileğiyle açılan davada yürütmenin 

durdurulması istenilmektedir. 

Savunmanın Özeti : Dava konusu olayda, 2577 sayılı Idari 

Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinin 2 numaral ı fıkrasmdaki 

şartlar oluşmadığından yürütmenin durdurulmas ı isteminin 

reddi gerektiği savunulmaktadır. 

300

Danıştay Savc ısı Faruk Öztürkün Düşüncesi: Vergi beyannamelerinin 

Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali 

Müşavirlerce Imzalanması Hakkında 1 Sıra Nolu Genel Tebli ğin 

iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada davanın 

durumuna göre, 213 sayılı Yasaya 4008 sayılı Yasa ile eklenen 

mükerrer 227. maddesinin tan ıdığı yetki uyarınca Maliye 

Bakanliğınca çıkartılan söz konusu tebliğin beyannameleri imzalayacak 

meslek mensupları başliklı C bölümünün üçüncü fıkrası 

ile F bölümünün 1. fikrasındaki mükelleflerin 1995 yılina ait 

sözleşmelerini Mart / 1995 ay ı sonuna kadar düzenleyebileceklerine 

ilişkin hüküm madde ile tanınan yetkiyi aşan nitelikte bir 

düzenleme olduğundan bu konulara ilişkin olarak yürütmenin 

durdurulması, tebliğin diğer bölümlerinin yürütülmesinin durdurulması 

isteminin ise reddi gerektiği düşünülmektedir. 

Tetkik Hakimi Ahmet Alaybeyo ğlunun Düşüncesi :2577 

sayılı Idari Yargılama Usulü Kanununun' 27 nci maddesine göre 

idari işlemin hukuka aykırıhğı ve uygulanması halinde telafisi 

güç zararlann doğmasmın söz konusu olması halinde yürütülmesinin 

durdurulabileceği dikkate al ındığından, davaya konu genel 

tebliğle, kanunla öngörülen s ımrın dışına çıkılarak yapılan ve 

uygulanmas ı halinde davacının zarar görmesi sonucunu doğurabilecek 

"31.3.1995, tarihine kadar sözle şme tanzimine" yönelik 

olarak getirilen hüküm hakkında yürütmenin durdurulmas ımn 

gerektiği düşünülmektedir. 

TÜRK MILLET! ADINA 

Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü: 

Dava, Avukat olan davac ı tarafından kendi adına asaleten ve 

Türkiye Barolar BirliÉini temsilen düzenlenmi ş vekaletnameyle 

açılmış bulunmaktadır. Davacılardan Türkiye Barolar Birli ğinin 

bu davada menfaat alakasımn bulunup bulunmadığı hususu ıun 

davanın esaı ile birlikte incelenmesine karar verildikten sonra 

yürütmenin durdurulmas ı istemi incelendi: 

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27 nci maddesinin 

2 nci flkras ınad, Damştay veya idari mahkemelerin, idari 

301

işlemin uygulanmas ı halinde telafisi güç veya imkansız zararlann 

doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının 

birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe göstererek yürütmenin 

durdurulmasına karar verebilecekleri belirtilmi ştir. 

Davaya konu edilen Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci 

ve Serbest Muhasebeci Mali Mü şavirlerce Imzalanmas ı 

Hakkında 1 Nolu Genel Tebliğin dayanağmı teşkil eden, 213 sayılı 

Vergi Usul Kanununa 4008 sayılı Kanunla eklenen mükerrer 

227 nici maddenin 1 inci bendinde, vergi beyannamelerinin 3568 

sayılı Kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci 

mali mü şavir veya yeminli mali mü şavirler tarafından 

da imzalanmas ı mecburiyetini getirmeye, bu mecburiyeti beyanname 

çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konulan itibariyle 

ayrı ayrı uygulatmaya bu uygulamalara ili şkin usul ve esasları 

belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır. 

Tebliğde, ticari, zirai ve mesleki kazanc ı nedeniyle gerçek 

usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar vergisi 

mükelleflerinden bir önceki y ıl aktif toplam ı 30 milyar lirayı 

ve net satışlar toplamı 60 milyar lirayı aşmayanların, 1995 yılı 

gelirlerine ait olup, 1996 yılında verilmesi gerekli yıllık gelir ve 

kurumlar vergisi beyannanıelerini, :3568 sayılı Kanuna göre yetki 

almış ve mükelleflere ayni kanunun 2/A - a maddesindeki hizmeti 

veren serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali 

müşavirlere imzalatılması zorunlu kılınmış, mükelleflerin beyannamelerini 

imzalayacak serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci 

mali müşavirlerle kanuni defterlerini tutmak ve mali tablolannı 

tanzim etmek için yıllık sözleşme imzalamaları ve 1995 yılına 

ait sözleşmelerin Mart/1995 ay ı sonuna kadar düzenlenmesi 

gerektiği öngörülmüştür. Sözleşmelerini süresinde düzenlemeyen 

mükelleflere ait beyannamelerin meslek mensuplarına imzalatılmamış 

sayılacağı ve bu mükellefler hakkında uygulanacak müeyyidelere 

tebliğde ayrıca yer verilmi ştir. 

Mükerrer 227 nci maddede, mükelleflerin, kanuni defterlerini 

tutmak ve mali tablolar ım tanzim etmek için meslek mensuplarıyla 

yıllık sözleşmeler yapmak zorunluğu öngörülmediğinden, 

bu hususların Tebliğle, mükelleflerin uymas ı zorunlu yükümlü- 

302

lük halien getirilmesi, kanunla verilen yetkinin aşılması anlamına 

gelmektedir. Yapılan düzenlemeyle, İdareye Kanunla tamnan 

yetkinin aşılmış olması ve sözleşme yapmak için öngörülen sürenin 

sona ernıekte bulunması karşısında, yürütmenin durdurulması 

için Kanunda öngörülen iki ko şulun da gerçekle ştiği sonucuna 

varılmaktadır. 

Bu nedenlerle yürütmenin durdurulmas ına, davanın niteliği 

itibariyle teminat aranmas ına gerek olmadığına, 21.3.1995 gününde 

oybirliğiyle karar verildi. 

Başkan Üye Üye 

Erol Çırakman Tuncer Akın Tahsin Yağmurlu 

Üye Üye 

Gönül Önbilgin Sumru Çörtoğlu 

Danıştay'ın Yürütmeyi Durdurma Kararı etkisiz hale getirilmek 

için bir yandan TBMM. Plan ve Bütçe Komisyonunda Gelir 

Vergisi Kanununa 21.3.1995 günü Mükerrer 175. madde eklenmiş 

diğer yandan Maliye Bakanh ğı, 29.3.1995 tarihli Resmi Gazete'de 

(2) No.lu Genel Tebliğ'ini yayınlamıştır. 

TBMM. gündemine giren Vergi Usul Kanununun mükerrer 

175. maddesinin yasala şması, yoğun girişimlerimizle şimdilik 

engellenmiştir. 

(2) No.lu Genel Tebli ğ'in iptali ve yürütmenin durdurulmas ı 

isteği ile Danıştay'da ikinci bir dava aç ılmış ve ilk verilene benzer 

bir yürütmeyi durdurma kararı almmıştır. 

Birlik Başkanı'nın 5 Nisan 1995 tarihli "Avukatlar Günü" konuşmasında 

diğer konularla birlikte Serbest Muhasebeci veya 

Serbest Muhasebeci Mali Mü şavir'lerin yetkileri konusuna da etraflıca 

değinilmiştir. Anılan konu şma metni, Raporumuzun "Bazı 

Yıldönümlerinde ve Adli Tatil Başında yapılan açıklama ve 

duyurular" bölümünde yer aldığı için, tekrarına gerek görülmemiştir. 

303

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ'NİN 

YABANCI MESLEK KURULU ŞLARI İLE İLİŞKİLERİ 

VE YAPILAN TEMASLAR 

Geride bıraktığımız çalişma döneminde Türkiye Barolar Birliği, 

Birlikler, Federasyonlar ve Barolar ve benzeri meslek kuruluşlan 

ile şimdiye kadar yapılmamış boyutta ilişki içinde olmu ş 

girişimlerde bulunmu ş kimi konularda somut sonuçlar al ınmıştır. 

Birlik Başkam, "Demokrasi - Demokratik Laik Hukuk Devleti 

- İnsan Hak ve Ozgürlükleri - Atatürkçü Dü şünce Hukukun 

Üstünlüğü" konularında konuşma yapmak üzere yurtdışmdan 

çağrılmış, Düsseldorf—Bonn—Hamburg ve Zürich'e giderek 

konferans vermiştir. Köi ıı—Lübeck--Hannover—Heilbron ve Viyana 

için de çağrılar alinm ış olup, Türkiye'deki i şlerin yoğunluğu 

nedeniyle gidilememiştir. 

Yurtch şından gelen Parlamento ve Hukukçu Hey'etleri, Bakanlar, 

Türkiye Barolar Birli ği ile özellikle görşümek istemişler, 

başta Almanya—Hollanda— İtalya Parlamento Heyetleri olmak 

üzere yabancı Hey'etlerle ve Hukuk Kurulu şları ile Birlik Merkezinde 

yarrlı görüşmeler yapılmıştır. 

Ülkemizdeki İngiltere—ABD--.İsveç—Hollanda ve Danimarka 

Büyükelçilikleri yetkilileri Birlik Merkezine gelerek Türkiye Barolar 

Birliği Başkanlık Divam Üyeleri ile görüşmüşlerdir. 

13-22 Kasım. 1994 günlerinde Paris ve Strasbourg Barolar ı- 

mn, 18-22 Ocak 1994 günlerinde Brüksel Barosunun ça ğrılısı 

olarak Türkiye Barolar Birli ğini temsilen Başkan Önder Say, 

amlan şehirlere gitmiştir. Londra, Roma, Barselona ve Viyana 

Barolannın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, İrak, Filipinler, 

Çin, Romanya, Bulgaristan ve Azerbaycan Barolar Birli ğinin ve 

üyesi olduğumuz Avrupa Barolar Federasyonunun çağrılarına 

gidilememiştir. 

304

Avrupa Barolar Federasyonuna üyelik ba şvurumuz 1993 Mayıs 

ayı sonlarında kabul edilmiştir. 

AVRUPA TOPLULUĞU BAROLAR KONSEYİNDEKİ 

(CCBE) GÖZLEMC İ ÜYELİĞİMİZ 

12 Eylül 1963 tarihinde AT ile ortakl ık anlaşması imzalamış 

olmamıza rağmen AT hukuku ile ilgilenilememi ş, topluluk üyelerinin 

Barolan ve bunlarm olu şturduklan Avrupa Toplulu ğu Barolar 

Konseyi ile temas kurulamamıştı . 

Bilindiği üzere (CCBE) ye Avrupa Toplulu ğuna üye olmayan 

ülkelerin avukatlık mesleğini temsil eden kurulu şlarının (Türkiye'de 

Türkiye Barolar Birli ği) delegasyonları "Gözlemci" sıfatı ile 

kabul edilmek ve oy kullanma hakk ı bulunmamakla birlikte Genel 

Kurul Toplantılarına, Başkanın daveti üzerine Daimi Komisyon 

çalışmalarına katılmaktadırlar. 

CCBE'nin amaç ve uğraş alanında "Avrupa Topluluğu kuruluşları 

ile barolann ilişkilerini sağlamak" "Roma Sözle şmesinde 

belirtilen amaçların avukatlık mesleğine uygulanmasında katkıda 

bulunmak." "Topluluk Barolar ınm müşterek organı sıfatı ile 

topluluğua üye ülkelerde avukatlık mesleğinin en iyi üst düzeyde 

yapılmasını sağlamak, avukatl ık mesleğinin her tür sorununu, 

araştırıp Barolar ve avukatlar arasi koordinasyonu gerçekleştirmek" 

gibi önemli hususlar bulunmaktad ır. 

Paris Barosu Türk dostu eski Ba şkanı Georges Flecheux'nun 

Konseye Türkiye Barolar Birli ği'nin girmesinin önemini ısrarla 

vurgulaması İstanbul Barosu Ba şkanı Sayın Kazan'ın ve o dönemde 

İstanbul Barosu Başkan Yardımcısı Sayın Belkıs Baysal'ın 

girişimleri sonucu 26 Kas ım 1991 tarihinde CCBE'ye gözlemci 

üyelik için başvurulmuştur. 

Başta Yunanistan ve Belçika olmak üzere Türkiye Barolar 

Birliği'nin Konseye gözlemci üye olmas ına karşı çıkılmış konu, 

konseyin üstüste birkaç toplantısımn gündemine almamamıştır. 

Türkiye Barolar Birliği'nin yapısı, Türkiye'de Barolann bağımsız 

olup olmadığı, Adalet Bakanlığı'mn vesayeti, Avukatl ık 

Kanunu, Meslek Kuralları ve benzeri konularda türkiye Barolar 

305

Birliği'nden bilgi ve belge istenmi ş, Konseyin zihnindeki kuşku 

ve tereddütler giderilmi ştir. 

CCBE'nin Napoli'de yaptığı 23 Eylül 1994 tarihli toplant ısında 

Türkiye Barolar Birli ğinin gözlenıci üyeliği kabul edilmiştir. 

Üyeliği kabul karann ı CCBE Başkanı Niels Fichs THOMSEN 

aşağıda Türkçe çevirisi bulunan yaas ı ile bildirilmiştir: 

CCBE 

Başkan : Niels Fisch - THOMSEN 

Sayın Başkan 

Onder SAV 


Kızılay, Karanfil Sokak 5/62 

Ankara 

Türkiye 

Sayın Başkan, 

Sevgili Meslekdaşım, 

15.11.1994 

CCBE (Avrupa Top1u1 ı. ğu Barolar Konseyi) başkanı sıfatıyla, 

Türkiye Barolar Birli ğinin CC]3E'ye gözlemci üye olmak için 

yaptığı başvurunun kabul edildi ğini siz Sayın Başkana teyit etmekten 

büyük mutluluk (iuyuyorum. 

Bu karar kuruluşumuz un Eylül ayı sonunda Napoli'de yaptığı 

genel kurulda gerçekle ştirilen oylama sonucu al ınmıştır. Sadece, 

benim, ekim ayı boyunca Avustralya ve Okyanusya'da bulunmam 

nedeni ile bu mektubun yaz ılması gecikmi ştir. Ancak, genel 

sekreterimizden İstanbul Barosu Ba şkan Yardımcıs ı Sayın 

Belkıs Baysal'ı telefonla arayarak karanm ızı kendisine sözlü olarak 

bildirmesini istemi ştFn. Genel kurul toplantısını takip eden 

günlerde bu telefon görümesinin gerçekleştirildiğini öğrendim. 

Ümid ederim sizi hemen haberdar etmişlerdir. 

Şunu bildirmek isterim. ki, Türkiye Barolar Birli ği'nin CCBE 

nezdinde gözlemci üye olarak kabulü, esas itih iri ile Türk Avukatlık 

Yasas ının derinlemesine bir incelemeye tabi tutulmas ın- 

306

dan — özellikle 'avkuatlık mesleğinin icrası ile ilgili koşullar, Haroların 

veBirliğinizin oluşumu —; ayrıca sizden ve diğer bazı kurulu 

şlardan edindiğimiz bilgilerin de ğerlendirilmesi ve samimi 

tartışmalardan sonra gerçekle şmiştir. Bizim için araştırılması 

gereken en önemli husus, Türk Avukatlan ve Türk Barolannm 

bağımsız olduğu — özellikle hükümet ve diğer devlet güçleri karşısında 

bağımsız olduğu - kanaatine varmamız olmuştur. 

Birliğinizi temsilen İstanbul Barosu Ba şkan Yardımcısı Sn. 

Baysal'ın bize yolladığı yazılar ve belgelerde halihaz ır yasanızın 

bazı maddelerinin Birliğinizi Adalet Bakanlığı'nın bir nevi vesayeti 

altında bulundurduğunu belirtiyor, ancak yine kendisinin 

bize verdiği bilgilere göre, bu maddelerin büyük bir bölümü tatbikatta 

uygulanm ıyor ve birli ğiniz, yasadan bu maddelerin çıkarılmas 

ı doğrultusunda çaba gösteriyor ve göstermeye devam etmekte 

kararlılığını koruyor. 

Tartışmalanmızda, ülkenizde siyasi partiler ile ilgili olarak 

açılan politik karakterli ceza davalarında, savunmay ı üstlenen 

avukatların bağıms ızlıklannı korumada karşılaştıkları zorluklar 

üzerinde de duruldu. 

Bununla birlikte, sonuç olarak, CCBE üyesi delegelerimizin 

çoğunluğu Türk avukatlar ı, Baroları T.B.B.nin tüm ülkede avukatların 

bağımsızlığı için mücadele verdiği kanaatine vardı ve 

sizin savunmanın geleceğini güvence altında tutmak için kesin 

kararlığınız hüsusundaki kanaat ve inancımıza dayanarak kuruluşumuz 

CCBE nezdinde gözlemci üye olarak kabul edilmi ş bulunuyorsunuz.. 

CCBE ve şahsım adına sizi kutluyor, Türkiye Barolar Birli ği 

temsilcisini aram ıza kabul etmekten mutluluk duyaca ğımızı ifade 

etmek istiyorum. 

Bundan sonraki genel kurul 18 - 20 Mayıs 1995 tarihleri arasında 

Paris'de toplanacaktır. Bu genel kurulu halen CCBE 1. 

Başkan Yardımcısı olan ve yukarıda belirtilen tarihte ba şkanlığı 

benden devir alacak olan Sn. Heinz Weil yönetecektir. Genel 

sekreterimiz Bayan Caroline Goemans size bu konuda detayl ı 

bilgiler ileride sunacaktır. 

307

Sayın Başkan bu vesile ile en derin, sayg ılarımı ve meslektaş 

sevgilerimin kabulünü rica ederim. 

İmza 

Niels Fisch Thomsen 

CCBE'nin icra Komitesi'nin Brüksel ve Viyana toplant ılanna 

gidilememiştir. Onümüzde ki çalışma döneminde daha s ıkı işbirliği 

yapılmas ına özen gösterilecektir. 

Avrupa Barolar Federayonu ve CCBE ile ilgili giri şim ve çalışmalarda 

fevkalade titiz ve verimli gayret gösteren İstanbul 

Barosu delegemiz ve CCBE nezdinde Türkiye Temsilcimiz Sayın 

Avukat Belkıs Baykal.'a te şekkür ediyoruz. 

BİRLİĞ:[N İÇ ÇALIŞMALARI 

1- YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI: 

Yönetim Kurulumuz çal ışma dönemini kapsayan 20 Nisan 

1993 tarihinden 28 Nisan 1995 gününe kadar geçen süre içinde 

24 kez toplantı yapmıştır. Her ay yasaya uygun olarak bir toplantı 

yapılmıştır. Çal ışma dönemi henüz tamamlanmadığı için 

29 Nisan 1995 tarihine kadar yapılan toplantılarda 667 Yönetim 

Kurulu Kararı alınmıştır. Genel Kurul tarihine kadar bir toplantı 

daha yapılcaktır. 

2- PERSONELE YAPILAN ZAMLAR: 

Türkiye Barolar . Birliği nde çalışan personele her yılbaşında 

zam yap ılmaktadır. 1 Ocak 1994 tarihinde bütün personel ücretlerine 

% 70 ve 1 Ocak 1995 tarihinde de % 70 oranında zam yapılmıştır. 

3- SEKRETERYA ÇALIŞMALARI: 

21 Nisan 1993 ile 28 Nisan 1995 tarihleri arasında Türkiye 

Barolar Birliği'ne çe şitli yerlerden 9088 yaz ı gelmiştir. Bu sayıya 

mektup tarzındaki başvuralar dahil değildir. Türkiye Barolar 

Birliği'nce aynı süre içinde çe şitil özel ve resmi yerlere 4088 yaz ı 

308

yazılarak gönderilmi ştir. Ruhsatnamelerle ilgili yazışmalar bu 

rakama dahil değildir. Bunlarla birlikte giden yaz ı sayısı 8292ye 

ulaşmaktadır. 

Daha önceki yıllarda da belirttiğimiz gibi 12.4.1991-20.4.1993 

tarihleri aras ında 3935 Avukat Ruhsatnamesi düzenlenmi ştir. 

20.4.1993 tarihinden 28.4.1995 tarihine kadar bu dönemde ise 

düzenlenen ruhsat say ısı 4204'dür. 

Ruhsatnameler Adalet Bakanl ığı'ndan Birliğimize geldiği gün 

ve en geç ertesi gün postaya verilmektedir. Bu düzenin sürdürülebilmesi 

için olağanüstü talep olduğu zamanlarda bile fazla mesai 

ile i şler yürütülebilmektedir. Ancak daha fazla ruhsat yükü 

altında kalındığında Türkiye Barolar Birliği'nin ruhsat düzenlemelerinde 

aksamalar olacakt ır. Ruhsatnamelerin düzenlenmesi, 

postalanmas ı ve ilgiliye ulaşması için gösterilen bu gayrete ra ğ- 

men yeni meslekda şlanmız, Ankara'ya kadar gelmekte ve önemli 

çapta masraf yapmaktad ırlar. Meslekdaşlarımızın gösterdikleri 

telaş hiç bir zaman önlenememektedir. 

Türkiye Barolar Birliği'nin kuruşulundan 28.4.1995 tarihine 

kadar düzenledi ği toplam ruhsat sayısı 36.924 rakam ına ulaşmış 


D İSİPLİN KURULU ÇALIŞMALARI: 

Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu'na 17.4.1994 tarihinden 

28.4.1995 tarihine kadar 200 dosya gelmi ştir. 

Bu dosyalardan; 

49 .....Uyarma Cezas ı, 

39 .....Kınama Cezas ı, 

22 .....Para Cezas ı , 

24 .....Uç Ay Süre İle İşte Çıkarma, 

3 .....6 Ay Süre İle İşten Ç ıkarma, 

5 .....1 Yıl Süre İle Işten Çıkarma, 

9 .....Meslekten Ç ıkarma, 

47 .....Ceza Tayinine Yer Olmadığına, 

2 ......Tedbiren. İşten Yasaklanmas ı. 

309

196 dosyanın incelenmesi tamamlanmış (93) Onama, (20) Bozma, 

(29) İade, (8) Cezanir, Kald ırılıirıasma, (28), Ceza, Avukatl ık 

Yasasının 157. maddesi uyarınca düzeltilmek suretiyle onanmasina 

(13) Itiraz DilekçesinLn Süre Yönünden Reddine, (5) Zamanaşımı 

nedeniyle ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir. 

Disiplin Kurulu son tbplant ısını 29 Nisan 1995 günü yapmış, 

4 dosya dışında gündemindeki dosyaları tetkik ederek karara 

bağlamıştir. 

BARO LARA YAZILI AVUKAT SAYISI: 

Avukat sayısı, 31.12.1.993 tarihi itibariyle 8.344'ü kadın, 

22.076'sı erkek olmak 'iizere toplam 30.420 iken, bu say ı 

31.12.1994 tarihi itibariyle 8.721'i kadın, 22.380'i erkek olmak 

üzere toplam 31. 101'e ulaşmış bulunmaktadır. 

Avukat sayısının ]3arolara göre cia ğılışını gösterir çizelge aşa-. 

gıda bilginize sunulmaktad ır. 

SONUÇ: 

1 Mayıs 1993 - 1 Mayıı 1995 günlerini kapsayan 24 ayl ık faaliyet 

dönemi çalışmaianrrıız ın onaylanmasmı ve Yönetim Kurulumuzun 

Yüce GenelE Kurulca aklanmas ını diler, saygılar suna-. 

rız. 

Başkan Başkan Yrd.Başkan Yrd. 

Av. Önder SAV Av. BULİhan KARAÇELIK Av. Erdo ğan ŞENGEZER 

Gene' Sekreter Sayman 

Av. Hüseyin Avni FIRAH Av. Hakkı Suha OKAY 

Üye . Üye 'Üye 

Av. Ayhan ORAN Av. Rahmi KUMAŞOĞLU Av. Sabri KURT 

Üye 

Av. Şerafettin, GÖKALP 

Üye , Üye 

Av.. Akın ÇAMOĞLU Av.Ünsal. TÜZÜN 

310

BAROSU 

1994 YILINA A[T AVUKAT SAYIS 1 

KADIN ERKEK 

214 1-ADANA 

619 

2-A1)IYAMAN 

7 57 

3-AFYON 

17 105 

4-AĞRI 

7. 16 

5- AKSARAY 

25 53 

6-AMASYA 

16 61 

7-ANKARA 

1510 3415 

8- ANTALYA 

166 576 

9- ARTVİN 

5 28 

.10-AYDIN 

110 292 

il - BALIKES İR 

117 343 

12-BOLU 

35 '.115 

13- BURDUR 

• 20 49 

14- BURSA 

217 626 

15- ÇANAKKALE 

29 105 

916.ÇANKIRI 

20 

17- ÇORUM 

27 100 

18- DEN İZLİ 

46 307 

19- D İYARBAKIR 

34 193 

20-ED İRNE 

27 124 

21- ELAZIĞ 

6 126 

22- ERZURUM 

18 84 

23- ERZ İNCAN 

6 17 

24- ESKİŞEH İR 

84 209. 

25- GAZ İANTEP 

65 264 

26-GİRESUN 

13' • 61 

27-GÜMÜŞHANE 

5 13 

28-HATAY 

82 265 

9-ISPARTA 

39 83 

30- İSTANBUL 

3763 7585 

31- İZM İR 

891 1929 

32- KARAMAN 

13 53 

33-KARS 

6 32 

34- KASTAMONU 

9 ••55. 

35-KAYSER İ 

55 287 

TOPLAM 

833 

64 

122 

23 

78 

77 

4925 

•742 

33 

402 

460. 

işo 

69 

843 

134 

29 

127 

353 

227 

151 

132 

102 

23 

293 

329 

74 

18 

347, 

122 

11348 

2820 

66 

38 

64 

342 

311

BAROSU 

36- KIRKLAREL İ 

37- KIRIKKALE 

38- KIRŞEH İR 

39- KOCAELİ 

40-KONYA 

41- KÜTAHYA 

42- MALATYA 

43- MANİSA 

44 - K MA.RAŞ 

45- MARD İN 

46- MERS İN 

47- MUĞLA 

48- NEVŞEHİR 

49-NİĞDE 

50-ORDU 

51-RİZE 

52- SAKARYA 

53 SAMŞUN 

54-SİNOP 

55- S İVAS 

56- Ş.URFA 

57- TEKİRDAĞ 

58 -TOKAT 

59- TRABZON 

60- UŞAK 

61-VAN 

62- YOZGAT 

63- ZONGULDAK 

64- BATMAN 

65- BARTIN 

66-IDIR 

67- B İLEC İK 

TOPLAM 

KADIN ERKEK TOPLAM 

32 

15 

6 

103 

133 

34 

25 

68 

30 

2 

1,39 

79 

8 

5 

16 

5 

41 

49 

6 

15 

6 

35 

16 

29 

17 

4 

13 

70 

8 

8 

2 

9 

90 

72 

40 

251 

476 

93 

119 

319 

116 

46 

484 

193 

51 

38 

90 

31 

169 

260 

31 

92 

104 

163 

87 

123 

76 

70 

90 

236 

39 

27 

17 

20 

122 

87 

46 

354 

609 

127 

.144 

387 

146 

48 

623 

272 

59 

43 

106 

36 

210 

309 

37 

107 

110 

198 

103 

152 

93 

74 

103 

306 

47 

19 

29 

8.721 1 22.38O 31.101 

312 

1.

AF ŞAROĞLU MATBAASI 

Tel 425 22 44 • Faks 425 41 67

ba Å kanlÄ±k raporu yÃ¶netim kurulu Ã§alÄ±Åma raporu - TÃ¼rkiye Barolar ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

ba Å kanlÄ±k raporu yÃ¶netim kurulu Ã§alÄ±Åma raporu - TÃ¼rkiye Barolar ...