Çocukluğumuzdan itibaren "Yerli malı yurdun malı, herkes onu kullanmalı" sözüyle büyüdük. Geçmişe yolculuk yapıp ilkokul zamanlarımıza döndüğümüzde soğuk aralık ayında içimizi ısıtan anılar hatırlanır ve yüzlerde bir gülümseme oluşur. Sınıftaki herkesin evden getirdiği yiyecekleri paylaşması ve beraber yenilmesi ile kutlanan Yerli Malı Haftası zamanı geldiğinde, sınıfları bir bayram havası sarar. Neredeyse bir hafta önceden tatlı bir telaşla küçük küçük hazırlıklara başlanır, annelere hazırlaması için günler önceden yaprak sarması, kısır, kek siparişleri verilir. Okula ülkede yetişen meyvelerden ve kuruyemişlerden götürülür ve yerli malının önemi anlatılır. Kocaman bir Türkiye haritası üzerinden hangi ürünün hangi bölgede yetiştiği konuşulur. Tüketilecek ürünlerin ülke topraklarında yetişen ürünlerden tercih edilmesinin önemi vurgulanır.
TOPLUMSAL FARKINDALIK
Yerli Malı Haftası uzun yıllardır 12-18 Aralık tarihlerinde kutlanmaktadır. I. Dünya Savaşı sonrasında yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolayı diğer yabancı ülkelere sağlanan para akışının engellenmesi ve toplumsal tutum farkındalığı için Mustafa Kemal Atatürk başkanlığında İzmir kongresi toplanmıştır. Bu kongrede yerli ürün üretiminin ve tüketiminin desteklenmesi yönünde kararlar alınmıştır. 1949 yılından itibaren Yerli Malı Haftası olarak kutlanan bu haftanın adı 1983 yılında Tutum, Yatırım ve Türk Malları haftası olarak değiştirilmiştir. Hafta boyunca yerli üretim ve yerli ürün tüketimiyle ilgili çocuk yaştan itibaren toplumu bilinçlendirme amaçlanmaktadır. Amasya'nın elmasından, Rize'nin fındığına, Anamur'un muzundan, Osmaniye'nin yer fıstığına ülkenin farklı topraklarının zengin kaynaklarından bahsedilir.
İSRAFTAN KAÇININ
BU hafta kapsamında tutumlu olmanın ve israf etmemenin öneminin de altı çizilmelidir. İhtiyacımız olandan daha fazlasını almamız ciddi düzeylerde israfa yol açmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yılda 1,7 milyar ekmek ve 18 milyon ton meyve ve sebze israf oluyor. İhtiyacımız olandan fazlası, ihtiyacı olanlarla paylaşılmalıdır.
NEDEN YERLI ÜRÜN?
BİLİNÇLİ bir tüketici olmanın ve yerli üretimi desteklemenin öneminin anlatıldığı Yerli Malı haftası yılın bu zamanlarında ülke genelinde okullarda kutlanmaya başlanıyor. Her yıl düzenli olarak kutlanan bu haftanın amacı yerli tüketimin öneminin vurgulanması ve bilinçli olarak arttırılmasıdır. Hafta boyunca tutumlu olmanın ve yerli malı kullanmanın önemi anlatılır. Yerel ürünler tüketimi ve üretici desteklenmesi önemlidir. Yerel üretim desteklenmezse tarımda yerli tohumların giderek azalması riskini görebiliriz. Ülkemizin her bir köşesinin değerli olan topraklarını ve besinler konusunda geleceğimizi tehlikeye atmamalıyız. Yerli ürün tüketimi ile birlikte gezegene ve sağlığımıza iyilik yaparız. Ürünlerin uzak mesafelerden gelmesinin engellenmesi ile karbon ayak izi oluşumunu azaltarak doğayı koruyabiliriz. Yerel ürünler ile birlikte daha bol, daha lezzetli ve besleyici değeri daha yüksek olan besinlere ulaşma imkanı sağlarız.
EN ÇOK TÜKETİLEN YİYECEKLER
YERLİ Malı Haftası kutlamalarında sınıfa birbirinden farklı yiyecekler getirilir ve herkes getirdiklerini birbiriyle paylaşır. Sıralar çeşit çeşit yiyecekler ile doldurulur. Sizin de aklınıza birden o anlar geldi mi?
KIŞ mevsiminde kutlandığı için bu haftaya en çok özellikle bağışıklığı güçlendirici ve C vitamininden zengin mandalina, portakal gibi turunçgiller ağırlığını koyar. Muftakta en sık tüketilen lezzetli meyveler arasında olan elmayı da unutmamak gerek. İçeriğinde kuarsetin olan elma iyi bir antioksidan etki gösterir ve hem meyvesinde hem de kabuğunda çeşitli vitamin ve minerallere sahiptir.
ÖZELLİKLE Anamur denildiğinde akla gelen yerli muzlar da sık gördüğümüz besinler arasındadır. Özellikle çocukluk döneminde sevilen meyvelerden olan muz içerisinde yer alan triptofan sayesinde mutluluk vericidir.
ÜLKEMİZİN farklı topraklarında yetişen kuruyemişler de bu haftanın olmazsa olmazları arasında yer alır. Ceviz, fındık, badem, yer fıstığı en sık görülen yağlı tohumlar arasındadır. Cevizin en önemli bileşenlerinden olan omega- 3 yağ asitleri beyin gelişiminde ve işlevinde önemli role sahiptir. Çocuklarda zeka ve hafıza üzerinde olumlu etkiler gösterdiğinden tüketimi önerilir.
KIŞ aylarında sokaklarda gezerken kokusunu almaya başladığımız kestane de bu hafta sık gördüğümüz besinler arasındadır. Hepimizin en sevdiği kış atıştırmalıkları arasındadır. Kestane tok tutucu özelliğinin yanında hem enerji verici hem de besleyicidir.
YERLİ Malı Haftası'nda hem yerli ürün tüketimini vurgulamak hem de sağlık riskleri açısından paketli hazır ürünler ve asitli hazır içecekler tercih edilmemelidir. Özellikle ayran, süt gibi içecekler daha doğru ve sağlıklı seçimler arasındadır.