Merhaba arkadaşlar yeni bir bölüme başlıyoruz. Bu başlık altından inceleyeceğimiz içerikler bizi siber güvenliğe hazırlayacaktır. Çünkü İnternet’in ve bilgisayar ağlarının nasıl işlediğini bilirsek müdahale edebiliriz. Başlayalım 😎
Bilgisayar ağı, küçük bir alan içerisindeki veya uzak mesafelerdeki bilgisayarların ve/veya iletişim cihazını iletişim hatları aracılığıyla birbirine bağlandığı, dolayısıyla bilgi ve sistem kaynaklarının farklı kullanıcılar tarafından paylaşıldığı, bir yerden başka bir yere veri aktarımının mümkün olduğu iletişim sistemi. En az iki bilgisayarı birbirine bağlayarak bir ağ oluşturulur. 1980‘li yıllarla birlikte, Ethernet ve LAN teknolojisinin gelişmesiyle, kişisel bilgisayarlar ve ofisler bilgisayar ağlarına kavuşmuştur. En bilinen ve en büyük bilgisayar ağı, İnternettir.
İnternet Nedir?
İnterneti ilk olarak temel donanım ve yazılım bileşenleri cinsinden pratik olarak inceleyelim daha sonra dağıtık uygulamalara servis sunan ağ altyapısı (infrastructure) şeklinde ele alalım.
İnternet yüz-milyonlarca bilgi işlem cihazını birbirine bağlayan bilgisayar ağıdır. Tarihsel olarak basit web sayfalarının ve eposta hizmetlerini tutan sunucular ve bunlara bağlı bilgisayarlar şeklinde başlamış ve daha sonra taşınabilir cihazlardan oyun konsolları, beyaz eşya ve otomobillere kadar çok çeşitli internet erişim cihazlarının da bağlandığı bir yapıya dönüşmüştür. İnternete bağlanan cihazların her biri host olarak da tanımlanır.
Uç birimler birbirine iletişim ağları ve paket anahtarlar ile bağlanırlar. Bildiğini kabul ediyoruz;bunlar koaksiyel kablo, bakır kablo, fiber-optik kablo ve radyo dalgaları (wi-fi bağlantısı) şeklindeki fiziksel iletişim ortamlarından oluşur. Her iletim ortamı veriyi farklı hızlarda iletir. Bir ortamın veri iletim hızı bit/s ile ölçülür.
Bir uç sistem diğer bir uç sisteme veri gönderirken, gönderici veriyi parçalara böler ve her bir parçanın baş tarafına header isimli gönderici-alıcı bilgilerini içeren byte’lar ekler. Bölünen paketler internet ortamına gönderildikten sonra hedef alıcıda tekrar birleştirilirler. Paket anahtar cihazları (switch ve router) giriş portlarına ulaşan veri paketlerini (daha sonra incelenecek iletim tabloları yardımıyla) çıkış portlarından birine iletilirler. Hem switch hem de router’lar kendilerine ulaşan veri paketlerini hedeflere iletir (sub-net) veya yönlendirirler (sub-net dışı / internet).
Bir veri paketinin gönderici-alıcı iletim sürecinde izlediği yola route/path denir. Paket-anahtarlamalı ağlarda iletim, aynı adrese gönderilecek çok sayıda kargonun iletimine benzer. Böyle bir kargoda aynı adrese gönderilecek yük kargo araçlarına dağıtılır, ve kargolar değişik yollardan (veya aynı yoldan) bağımsız şekilde gönderilerek varış noktasında tekrar hedef adres için toparlanırlar.
Uç sistemler internete ISS (internet servis sağlayıcıları) ile ulaşırlar. ISS’ler uç-sistemlere, kablo modem, DSL (ADSL), wireless access gibi yöntemlerle ağ erişim hizmeti sağlarlar.Uç sistemler, switch/router’lar veya NW’e bağlı tüm cihazlar verinin gönderilmesi ve alımını kontrol eden protokoller çalıştırırlar.
İnternet’te kullanılan protokollerden en önemli ikisi Transmission Control Protocol’ü (TCP) ve Internet Protocol’ü (IP)dür. IP protokolü router’lar ile uç sistemler arasında gönderilen/alınan verinin formatını belirlerler. İnternet’in belli başlı protokolleri toplu olarak TCP/IP olarak bilinir.
İnternet’i kullanan cihazların karşılıklı çalışabilmesi için her protokolün neyi nasıl yağtığına ait bilgilerin standart doküman haline getirilmesi gerekir. Bunun için Internet Engineering Task Force (IETF) kurumu request for comments (RFCs) olarak bilinen TCP, IP, Http(web) ve SMTP (e-mail) gibi protokkelere ait dökümanları oluşturur. Onun dışında IEEE 802 LAN/MAN gibi Ethernet ve WiFi (wireless) standartlarını belirleyen topluluklarda vardır.
İnternet’in Uygulamalara Servis Sağlayıcı Olarak Tanımlanması
İnternet bir önceki bölümde kendisini oluşturan çok sayıda yazılımsal-donanımsal parça olarak tanımlanmıştı. Bunun dışında İnternet e-posta, web, VoIP, P2P uygulamaları gibi çok sayıda uygulamaya servis sağlayıcı olarak da incelenebilir.
Bir uç-sistemde çalışan ve başka host’larla iletişime geçen bir internet uygulaması geliştirmek için, API (Application Programming Interface -bir yazılımın başka bir yazılım tarafından kullanılması için oluşturulmuş arayüzdür denilebilir-) denilen ve interneti gönderici/alıcı arasında iletim ortamını kendine has kuralları olan bir servis şeklinde kullanmamızı sağlayan yazılımlar kullanılır. Bir kargonun alıcıya gönderilirken kargonun paketlenmesi, alıcının ad soyadının yazılması, üstüne yapıştırılması ve taşınmaya verilmesi gibi işlemlerin bütünü kargo servis API’si olarak düşünülebilir. İnternet API buna benzer şekilde kendine has kuralları yoluyla verinin gönderici/alıcı arasında iletilebilmesi için kurallar tanımlar ve böylece uygulamalar/uç sistemler arasındaki (karmaşık) iletimi yönetmek mümkün olur.
Protokol Nedir?
Protokolü karşılıklı iletişim biçimini belirleyen kurallar olarak düşünebiliriz.
Bir Network’ün protokolünün çalışma biçimi temel olarak insanların iletişim kurma yöntemi gibidir. İnsan iletişim protokolü bağlamında –örneğin saat sormak gibi basit bir iletişim için- belli bir zaman aralığında mesaj gönderilir ve alıcı buna uygun şekilde cevap verir veya vermez.
Benzer şekilde bir NW’te verilerin iletimi için örneğin bir fiziksel bağlantıda ilerleyen bitlerin akışını sağlayan NIC (Ethernet kartı gibi Network Interface Carld’ler) üzerinde çalışan protokoller bir router’da paketlerin gönderici adresinden hedef adrese iletilmesi için yol belirleme protokolleri gibi çok sayıda protokol çalışır.
Bir veya daha fazla NW birimi arasında mesaj değiş-tokuşunun gerçekleşmesi için mesajın formatı, sırası ve mesajın alınması durumunda gerçekleştirilecek adımları tanımlayan kurallar bütününe protokol denir.
İnternet veya genel olarak bilgisayar ağları farklı iletişim görevlerini yerine getirirken çok sayıda protokol kullanırlar. Bu nedenle bilgisayarlı iletişimin anlaşılması NW protokollerinin yakından anlaşılmasını gerektirir.
Merak ettiklerinizi mutlaka Google’dan araştırın. Merak etmiyorsanız etmeye çalışın çünkü araştırmak öğrenmenin en etkin yoludur. Mutlu günler 😊😊
Nerd Book 